Lesbók Morgunblaðsins - 18.04.1946, Blaðsíða 10

198
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Cju&rún JJánóclóttir jjrá Jreótóla híui,
VORDAGUR
HJÓLIÐ rennur áfram eftir veg-
inum. Blærinn andar um vanga
hennar í senn svalur og- hlýr; vor-
blær eftir óralangan vetur. Hún
hjólar áfram og áfram. Að baki
henni liggur borgin. Híbýli heillar
miljónar; iúandi mauraþúfa í ann-
ríki. Allir eiga annríkt. I vetur
gengu menn til vinnu sinnar og
bitu á jaxlinn til þess að æðrast
ekki í ógnunum. Nú hafa menn
brotið af sjer fjötrana og tilfinn-
ingar þeirra eru eins og brim við
kletta. Hún ein vill ekki hugsa,
ekki finna til. Þessvegna lagði hún
af stað í morgun eitthvað út í busk
ann, án markmiðs.
En hugsanirnar eru þrálátar. Þær
elta hana eftir sljettum þjóðvegin-
um og fara jafnvel hraðar en hún.
Það er eins og hún geti ekki losn-
að við borgina, sem hún yfirgaf.
Eins og hún sje ennþá fjötruð inn-
an múra hennar. Hún hjólar eftir
þjóðvegi með einstaka pílvjði eða
reynitrje við skurðbakkana og vor-
golan leikur um hana, en í vitund
hennar rísa dimm hús í nætur-
myrkrinu beggja vegna við auða
götu og hún heyrir glamur í járn-
uðum stígvjelum vopnaðra manna.
Einhverstaðar grillir ef til vill í
ljósskímu frá götujósi huldu svartri
skýlu, eða rifa sjest á gluggatjaldi
í einhverju húsinu og sá sem þar
býr, má eiga von á saktum eða
fangelsi. Ef til vill mætir hún ein-
hverjum, sem líka er að koma heim
frá vinnu sinni og fer sjer hægt í
myrkrinu; þreifar fjrrir sjer svo
hann falli ekki á gatnamótum. Og
í næturkyrðinni kveður við dimmt
skrugguhljóð.. Það er verið að
sprengja einhvernstaðar. Ef til vill
heyrist líka skot. En enginn veit
hver er að skjóta, svo það er best
að hraða sjer heim, annars getur
svo farið, að- skotið hitti sjálfan
mann.
En það er einmitt þetta, sem hún
ætlar að gleyma. Skógurinn er orð
inn laufgaður og anemónurnar
breiða úr sjer á milli trjástofnanna.
Sundin eru blá og gullin þegar sól-
in sest og það skrjáfar í liminu
þegar golan þýtur. Úti á ökrunum
er vetrarrúgurinn óðum að hækka
og mágarnir flögra yfir plógfarinu
glaðir og hlakkandi. Lítil börn með
rjóðar kinnar leika sjer fyrir utan
bændabýlin og baka kökur úr leðju
eins og' börnin gerðu endur fyrir
löngu þegar enginn óttaðist stríð
nje hættur. Og hún spyrnir í svo
vöðvarnir hnyklast og kjóllinn
hennar blaktir í golunni.
Einu sinni var sumar. Einu sinni
skein júlímáninn yfir bylgjandi ak-
ur svo öldurnar risu og hnigu eins
og á hafi. Og laufið hvískraði ótal
leyndarmál að jörðinni. Það ilm-
að af nýslegnu heyi á skurðbakk-
anum og einhverstaðar heyrðist
kvak í froski í polli þar í grendinni.
Þá lá hún við hlið hans og talaði
um ókunn lönd o g ljet sig dreyma.
Hjelt í hönd hans og hvíslaði eins
og laufið. Síðan eru liðin fimm ár.
Þá var hún ung og gat brosað við
framtíðinni. Nú er orðið erfitt að
brosa og árin, sem liðu, virðast hafa
verið heil öld. Aldrei framar mun
hún láta sig dreyma, því drgumarn
ir eru dánir fyrir löngu síðan. —
Einu sinni fannst henni þeir hafa
dáið alt í einu un> leið og augu
hans lokuðust og moldin hrundi
yfir andlit hans og huldi þau og
varir hans, sem nefndu nafn henn-
ar þýðara öllum vörum á jörðunni.
En það er ekki rjett. Draumarnir
dóu smátt og smátt. Hvert kertaljós
ið eftir annað blakti á skari og dó
eins og þegar liðið er á jólanóttina
og alla er farið að syfja. Þegar hann
var eltur hús úr húsi. Þegar hann
varð að flýja eins og ofsótt dýr.
Þegar hann var tekinn höndum.
Þegar mánuður eftir mánuð leið og
hún sat ein og beið og vonaði þrátt
fyrir vonleysið, því einhvemtíma
hlaut þó að koma friður-.
Nú er kominn friður. Nú eru aðr-
ir eltir og dregnir eins og rottur
úr holum sínum. Nú æpa aðrar
raddir á dauða og dóm. Aðrar hend
ur rjetta mótstöðumönnum sínum
löðrunga — aðrir sitja titrandi í
fangelsum og hlusta á fótatak varð
mannanna langar nætur.
Hún hjelt einu sinni að hún
myndi verða glöð þegar friðurinn
kæmi. Hvers vegna þorir hún þá
ekki að njóta þessa friðar úr þvi
að hann er kominn og gleðjast með
hinum glöðtt?
Hún lokar augunum og hjólar
út í þláinn. í huga sjer sjer hún
andlit og hendur, sem löngu eru
hulin mold. Hvernig á hún að geta
gleymt þessu andliti og þessum
höndum? Þessum bláu augum, þess
um karlmannlega svip, þessum
höndum sem hjeldu örlögum henn-
ar í greipum sjer. Hún sjer augun
fölna og bresta ennþá einu sinni
eins og þúsund sinnum áður á dimm
um vökunóttum. Heyrir málróm-
inn ennþá nefna nafn hennar eins