Lesbók Morgunblaðsins - 18.05.1952, Page 1

17. tbl.
XXVII. árg.
jflor0tmWaí>£ m&
Sunnudagur 18. maí 1952
BJARNI SIGURÐSSON:
ÞEGAR Frakkar frá norðanverðu
Frakklandi stunduðu þorskveiðar
við ísland á 19. öldinni, áttu þeir
glæsilegan fiskiflota. Eftir útliti og
byggingarlagi skipanna, voru þau
nefnd ýmsum nöfnum, svo sem
skonnortur, loggort og fleira.
Stundum vorum við krakkarnir
sendir á rekafjörur til að skyggn-
ast um eftir reka og reyna að
bjarga honum. Komumst við þá í
kynni við fiskiskipin úti fyrir
ströndinni og varð starsýnt á hin-
ar fögru frönsku fiskiskútur, sem
voru rennilegar og fagurlega
byggðar og fiskuðu stundum alveg
upp undir fjörunni, þegar áttin var
norðlæg og dauður sjór. Þarna var
þá mikið útgrynni, sandrif og sand-
hólar og því hættulegt fyrir skút-
urnar og skip yfirleitt. En svo
virtist, sem þeir væru ekkert
hræddir við þetta, því stundum
komu þeir svo nálægt landi og
reyndu fyrir fisk með handfærum
sínum, að við sáum,. þegar þeir
drógu fiskinn. Það kom nú samt
fyrir, að þeim varð hált á þessu
og skipin þeirra stóðu á sandrifj-
um eða sandhólum. Var þá uppi
fótur og fit á skútunni. Við sáum
þegar þeir hlupu eftir þilfarinu,
settu út skipsbátinn, hlupu í hann
og reyndu að draga skútuna út, en
þetta tókst venjulega ekki fyr en á
háflóði. Urðu þeir þá stundum að
bíða lengi eftir því að losna, ef
lágsjávað var þegar skipið festist.
Þetta kom helzt fyrir þegar fiski-
flotinn sigldi í ládeyðu og hægum
norðanvindi austur með landinu og
leitaði hafna á Austfjörðum, oftast
á Fáskrúðsfirði og Vopnafirði —
en þá sigldu þeir eins nálægt landi
og þeir töldu fært. Við höfðum
sérstaka ánægju af að horfa á þessa
siglingu og vorum þá allan dag-
inn, að leita að rekanum, þó við
værum vel ríðandi og færum
snemma að heiman að morgni.
Þanin hvít seglin og fagurlega
byggðar skúturnar drógu að sér
athygli okkar og lyftu huga og
ímyndunarafli. Og skúturnar, sem
Bjarni Sigurðsson
þarna sigldu voru margar, eða
skiftu hundruðum. Þá var það líka
ævintýri, að sjá allt í einu skútu,
sem hafði hætt sér of nálægt landi,
stanza allt í einu og hallast á hlið-
ina, afklæðast skrúðanum (hlaða
seglum) og gera ýmsar tilraunir til
þess, að bjarga sér af sandrifinu,
sem hún hafði fest sig á og virtist
ekki geta losnað af. Á þetta var
horft með eftirvæntingu. Nú var
búizt við að fiskiskipið væri að
Strandið á Þykkvabæarklaustursijöru
árið 1874, hinn 25. murz