Lesbók Morgunblaðsins - 22.11.1953, Blaðsíða 18

704
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Anastasia. keisaradóttir
Er hún enn ú Itfí?
hönd. Og svo var haldið til megin-
landsins og slysalaust náðum við
til Patras. Þar hafði jarðskjálftinn
einnig gert vart við sig, en hafði
hvergi nærri verið jafn æðisgeng-
inn sem á eynni. Ég losaði mig
í skyndi við farþegana, náði í lækni
og nokkra hjálparmenn og lagði
svo á stað aftur, en lögreglan náði
í skyndi í tvo stóra báta og sendi
þá með mér.
Þegar við komum út að Chepha-
lonia höfðu jarðskjálftarnir gert
þar enn meiri usla. í Argostoliu
geisuðu miklir eldar, en manngrúi
bafði flúið niður að sjó, en þar var
allt breytt, því að sjór flæddi nú
yfir götuna, sem áður lá meðfram
höfninni, en upp úr þessu flóði
stóðu hús þjóðbankans og hafnar-
innar. Þarna settum við á fót
nokkurs konar hjálparstöð fyrir þá,
sem slasast höfðu. Sjúkrarúm gerð-
um við á þann hátt að leggja hurð-
ir milli kassa. Þarna gerði læknir-
inn að sárum manna, og svo voru
þeir bornir gætilega niður í bát-
ana.
Það var aumkunarverður far-
þegahópur, sem við fluttum í land,
deyandi menn og stórslasaðir, kon-
ur og börn og örvílnuð gamal-
menni. I mínum báti var prestur
nokkur. Hann var sjálfur slasaður,
en hann skeytti ekkert um það,
heldur gekk hann stöðugt milli
manna, huggaði þá og hughreysti.
Margir höfðu fengið taugaáfall svo
að þeir höfðu tapað sér. Þeir sátu
á þilfarinu og hreyfðu sig ekki eins
og þeir vissu hvorki í þennan heim
né annan. Sumir höfðu misst mál-
ið. Ég sá eina konu, sem þreif barn
sitt og stökk í sjóinn, þegar átti að
koma henni um borð. Hún var
sýnilega brjáluð og helt að nú æt+i
að gera sér eitthvað illt. Ég fleygði
mér út á eftir þeim, en tókst að-
eins og bjarga barninu.
Það var grátlegt að horfa upp
á alla þessa eymd og hörmung. En
í L I T L U þorpi í norðanverðum
Myrkviði í Þýzkalandi á heima
kona, sem er kölluð Anna Ander-
son. Hún er 52 ára að aldri og farin
að heilsu bæði á sál og líkama. En
ef sagan, sem um hana gengur er
sönn, þá er hún engin önnur en
Anastasia, yngsta dóttir Nikulás-
ar Rússakeisara, sem bolsivikar
myrtu 1918.
3Í3
Sagan hefst eitt hlýtt júlíkvöld
sumarið 1918 austur í Ekaterin-
burg, smáborg, sem stendur við
rætur Úralfjalla. Borgarastyrjöldin
jarðskjálftarnir heldu stöðugt á-
fram, veggir hrundu, grjót kastað-
ist langar leiðir og rotaði suma,
sem uppi stóðu, en aðrir köstuðust
í sjóinn. Allir voru þarna í sama
háska, þeir sem bjarga skyldi og
hinir, sem reyndu að bjarga. Ég
var stöðugt á ferðinni milli eyar
og lands — fór 21 ferð þar á milli,
en þá var ég orðinn svo úrvinda
að ég hneig niður. Ég hefi ekki
minnstu hugmynd um hve mörg
hundruð manna ég flutti frá eynni
til Patras.
Næsta morgun komu hjálpar-
skip og þá var ekki þörf á minni
aðstoð framar. En þegar ég hafði
náð mér, fór ég ásamt hermönn-
um út í eyna til að leita í húsa-
rústunum. Móður mína fann ég
ekki. En ég fékk útvarpið til að
lýsa eftir henni, í þeirri von, að
hún kynni að hafa komizt í land
með einhverjum öðrum báti. Og
ef ég get fundið hana, þá er mér
fulllaunað allt, sem ég gerði.
í Rússlandi var í algleymingi og
bolsivikar voru hræddir um sig,
því að „hvíti herinn“ sótti fram að
austan. Þeir höfðu komið keisara-
fjölskyldunni fyrir hjá kaupmanni
nokkrum, sem Ipatiev hét. Þar var
keisarinn og drottningin, sonur
þeirra og fjórar dætur. Þau voru
fangar.
Þetta kvöld gaf foringi uppreisn-
armanna þarna á staðnum skipun
um það að fjölskyldan skyldi flutt
niður í kjallara hússins, og þar var
allt keisarafólkið skotið. Menn vita
ekki hvort þessi morð voru fram-
kvæmd eftir skipan byltingar-
stjórnarinnar í Moskvu, eða það
var yfirforinginn þarna, sem réði
því. — Síðan voru líkin tekin og
brennd — öll, nema eitt, að því er
sagan segir. Lík Anastasiu prins-
essu var ekki brennt.
Einn af hermönnum rauðhða tók
eftir því, að afstaðinni skothríðinni,
að líf leyndist með Anastasiu. —
Hann tók hana og bar hana út í
kerru, faldi hana þar í hálmi og ók
á brott. Ekkert er vitað um það
hvort hann ætlaði að bjarga lífi
hennar, eða hann gerði þetta til
þess að geta komizt yfir þá skart-
gripi, er hún kynni að hafa á sér.
Þetta komst skjótt upp að líkami
Anastasiu var horfinn, og segja
menn, sem þá voru í Ekaterinburg,
að þegar hafi verið festar upp aug-
lýsingar um alla borgina, þar sem
tilkynnt var að hún hefði strokið
og háum verðlaunum heitið hverj-
um þeim, sem gæti vísað á hana,
eða fært hana herstjórninni dauða
eða lifandi.
m