Lesbók Morgunblaðsins - 20.09.1964, Blaðsíða 11

Lesbók Morgunblaðsins - 20.09.1964, Blaðsíða 11
•Saga Empress Josephine. Ernest John Knapton. Harvard University Press. 1963. $6.95. Ævi bessarar konu varð marc- breytt og furðuleg. Hún var upp- runnin í Vestur-Indíum, dóttir plantekrueiganda. Hún hverfur frá Martiniq þegar hún giftist Alexander de Beauharnais og flytur til Parísar skömmu fyrir frönsku stjórnarbyltinguna. Hún er sett 1 fangelsi, maður hennar hálshöggvinn og henni voru ætluð sömu örlög, en fall Robes- pierres forðaði því að svo yrði. Hún kynnist Napóleon á þjóð- stjóratimabilinu, giftist honum og verður drottning Frakklands. Þau skilja 1810 og hún deyr fjór- um árum síðar. Höfundurinn lýsir bakgrunninum ágætlega, þvi þjóðfélagi, sem Josephine elst upp í á Martiniq; í París á síðustu árum Lúðvíks 16. og timabili þjóðstjóranna. Og svo kynnist hún Korsíkumanninum, og hefst til hæstu metorða. Hún hafði mikinn áhuga á listum og safnaði málverkum og höggmynd- um, einnig hafði hún áhuga á húsagerðarlist og garðrækt. bréfasöfn við samningu bókarinn- ar; bréf Josephine og Napó- leons og bréf hennar til barna sinna. Bókin er skemmtileg aflestrar og vönduð um heim- ildir. Heimildaskrá fylgir. Mynd- irnar erq samtíma kopar- og stál- stungur. Bókmenntir Everyman's Dictionary of Sake- speare Quotations. Compiled by D.C. Browning. J.M. Dent & Sons. 25s. 1964. Þetta er ný útgáfa, bókin kom fyrst út 1953, og er nú endur- prentuð í tilefni 400 ára minning arhátíðar Shakespeares. Þetta er allt í senn, orðabók, úrval og orðalyklar. Þekktustu kaflar úr ritum skáldsins eru hér prentað- ir, en eins og allir vita, þá er ijiagn þeirra það mikið, að bókin er um 460 síður, og svo eru fjöru tíu síður umsagnir og ýmiskonar fróðleikur um skáldið ásamt orða safni og orðalyklum. Auk þessa er bókin myndskreytt, myndir valdar af Phyllis Hartnoll. Það er mikið komið út af ritum um og eftir skáldið á þessu ári, bæði I heimalandi þess og annarsstað- ar. Þessa bók má telja til þeirra fremstu, auk þess ódýr. Náttúrufræði Animal Worlds. Marslon Bates. Thomas Nelson. 1963. 84s. Þetta er með fegurstu bókum, sem út hafa komið um dýr og dýralíf. Hún lýsir umhverfi því sem hinar margvíslegustu dýra- tegundir búa við. Bókinni er skipt í kafla eftir umhverfi, sjór inn og sjávardýr, eyðimerkur, kóralrif, háfjöll, steppur og frum skógar. Dýrunum er lýst í um- hverfi þeirra og greind áhrif þess á mótun dýranna. Hvernig halda pólardýrin á sér hita, hvernig fara eyðimerkurskepnur að ná vatni, hvernig þola djúp- sjávarfiskar þrýstingi'nn? Þess- um spurningum og mörgum fleiri svarar höfundurinn. Hann byrj- ar á lýsingu hafsins og fiskanna, síðan lýsir hann ám og vötnum og dýralífi þar og á þurru landi, allt frá frumskógum til norður- hjara. Loks er ágætur kafli um samskipti manns og dýra, aðlög- un dýra að mannaverkum og framkvæmdum. Höfundur slítur ekki skepnurnar út úr umhverf- inu heldur tengir dýr og um- hverfi í Jýsingum sínum. Marston Bates hefur ferðazt víða, verið í Honduras og Guatemala, Egypta landi og Albaníu. Hann er nú pró fessor í dýrafræði við Michigan háskólann. Bók þessi er ákaflega skemmtileg aflestrar og er prýdd hinum ágætustu myndum. Dýrin eru sýnd I eðlilegu umhverfi ©g er það í samræmi við byggingu bókarinnar. Þetta er ein sú skemmtilegqsta dýrafræði sem út hefur komið og myndirnar ein- stakar, mjög vel gerðar og ógæt- lega prentaðar. Jóhann Hannesson: ... ÞANKARÚNIR „HIMINNINN er hár og leiðin til keisarans löng“, segja Kín- verjar. Þetta þýðir að erfitt er að ná til valdhafa, sem vilja láta menn ná rétti sínum. í lýðræði er leiðin til ráðamanna hins vegar stutt. Og fljótlegt er að ná fundi Gúðs. Til eru velviljaðir blaðamenn, sem vilja hjálpa mönnum í vandræðum. Vera má þó að inn hjá nokkrum mönnum hafi smeygt sér tilfinning skyld hinni kínversku þegar skattasýkin tók að brjót- ast hér út. Fyrstu dagana hitti ég menn af mörgum stéttum. Inæknir kvað inntöku róandi lyfja hafa aukizt. Vísindamaður kvaðst þekkju legmann, er hefði til umráða hundrað krónur á 'mánuði að opinberum gjöldum greiddum. VSTSltinermenn voru ýmist ánægðir eða kvíðandi. Sagt var mér frá einum manni er hafði orðið rúmfastpr upp úr sköttunum, en held þó að fremur hafi flensan þjáð hann en skattsýkin. Sjálfur átti ég von á all- háum skatti og taldi ekki ranglátt, enda varð upphæðin ekki vonum minni. Held þó ráði og rænu, þar sem eiginkonan held- ur lífi í fjölskyldunni, líkt og eiginkonur sumra stúdenta, sem heppnir eru. Og ég er hlynntur velferðarríkinu og vil að það geti búið vel að bágstöddum og sjúkum. Fám dögum eftir að talið um skattinn tók að skemmta mönnum, steig ég upp (í flugvél), enda ferðin ákveðin og far- seðill greiddur. Þegar niður kom í Noregi, gaf þar að líta í blöðum að skattavöldin væru að greiða umframupphæðir, sem allmargir áttu inni. „Slyngari eru skattheimtumenn hjá þeim en oss“, hugsaði ég, „og væri ekki vanþörf á að koma þessu á fyrir kosningar heima, svo menn hafi nokkuð í flokkssj'óði“. Mikla skatta greiða menn þó þar í landi, og sumir ranglega háa, af því að villur komast inn í vélarnar og ganga aftur ár eftir ár. Ungur tæknifræðingur greiðir 40% af eftirvinnutekjum jafn óðum. Skrifstofustúlka fékk launahækkun, en skattarnir átu allt upp og tvö hundruð krónum betur. En innheimtan gengur eins og smurð vél. Hjá oss varð of mikið kast á illa smíðuðum hjólum, og mun oss vanta réttar vélar og rétta menn. Annars væru ekki auglýst lögtök hjá neinum, sem hafa uppfyllt allar kröfur um greiðslur í sambandi við vegabréf. Skattar hljóta að Höfundur hefur notað útgefin vera allþungir með öllum þeim aldingörðum skóla, sjúkrahúsa og annarra stórra stofnana, sem ríkið rekur. En réttlátir þurfa skattar að vera, svo að þeir fari ekki illa með suma, án þess að snerta aðra. Daginn sem ég hélt heim, stakk kunningi að mér metsölu- bók: „A NATION OF SHEEP“, en það merkir ÞJÓÐ SAUÐA á voru máli. Ekki er bókin samtímasaga af vorri þjóð, heldur annarri, miklu stærri og voldugri, en höfundi finnst þjóðin fremur sljó í viðbrögðum. Bók um oss yrði heldur að heita: „A NATION OF SHEEP AND FOXES“, þjóð squða og refa, enda kvað refum hafa hraðfjölgað með eyðingu sveitanna. En bændur eru svo friðsamir sumir hverjir að granda alls ekki refum, heldur segja þeir af þeim sögur. Að sauðkindum er auð- velt að ganga, smala með hundum, rýja, marka og slátra þegar við á. Lítið er af refum að hafa, en einfaldast fyrir þá að hafa gren í friði og takmarkalaust frelsi innan um sauðina, því sauð- ir virðast öllu gleyma, en líta refi með undrunarsvip. Þegar heim kom, hélt ég að allt hjal um skatta væri hjaðn- að. Annað kom þó upp úr kafinu. Annars vegar er ánægjan svo mikil að menn biðia um meiri skatta: sjónvarp eftir tvö ár — og veix Ghginn hvar kostnaður endar, fremur en Noromenn og Danir vissu það hjá sér. Menn virðast hafa fé til að sækja dýr- ustu skemmtistaði, hvolfa dýrum bílum, greiða 35% vexti, bjóða ævintýralegar upphæðir í hús. Hins vegar eru aðrir, sem jarma líkt og sauðir. Rithöfund hitti ég og spurði hvort nokkur talaði nú orðið um skatta. „Ég heyri varla um annað rætt“, sagði hann. Stúlka ein heldur eftir áttatíu og fimm aurum af sínum mánaðargreiðslum. Við má bæta sumu af því, sem blöðin hafa rætt um. — Skattahjalið virðist með sumum álíka alvarlegt og andarnir á Saurum, en full alvara hjá öðrum. En er sú alvara nokkur alvara eða aðeins jarmur sauðheimskrar hjarðar í rétt? Gætu ekki sextíu sauðir safnazt saman og sent Alþingi bréf um skynsamlegri skattheimtu en þá, sem nú er? Leiðin til keisarans er ekki löng. Menn kynnu að óttast að ref- irnir, sem vilja leika lausum hala innan um sauðina, sendu annað ávarp — e.t.v. fimm hundruð saman — en í þá gildru ganga refirnir ekki. „Sveltur sauðlaust bú“ segir íslenzkt máltæki. Það hefur verið mælikvarði á skynsamlega (og óskynsamlega) stjórnun ríkis frá Mencíusi til Parkinsons hvort menn flytji úr landi eða ekki sökum skatta. Ríkið þarf því að hyggja að sínum sauðum, svo þeir rölti ekki upp í loftið og til annarra landa. Og að orð- um Ljóðaljóðanna: Náið fyrir oss refunum, yrðlingunum, sem skemma víngarðana, því að víngarðar vorir standa í blóma. SIGGI SIXPENSARI 1) — Galúnn vW þlg *r, nff þú treystir mér ekkl! Hveis virði er hjónabandið án trausts? 2) — Nei, heyriði nú! Hver er að tala um traust? _ I*.-að áttu við? S) — Hver er það sem aldrei spilar póker á aimarra manna spil? 4) — Þú sigrar, elskan! 29. tbl. 1964 LESBÖK MORGUNBLAÐSINS 11

x

Lesbók Morgunblaðsins

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.