Lesbók Morgunblaðsins - 16.07.1969, Blaðsíða 26

Lesbók Morgunblaðsins - 16.07.1969, Blaðsíða 26
Arið 1865 stóð franski sagnamaðurinn Jules Verne á mörkum goðsagnar og raun- veruleika. Galileo, Copernicus, Kepler og Newton höfðu þegar rannsakað og fært í letur lög- málin um eðli geimisins og him- intunglanna. Er Jules Verne komst til vits og þroska var lítið eftir annað en lausn þess vandamáls að upphugsa og smíða hæfan farkost til tungl- ferðarinnar. S pútnikskot Rússa árið 1957 var ekki fyrsta innbrot mannkynsins í liinn ósnerta geim né heldur kapphlaupið til tunglsins með yfirlýsingu John Kennedy's árið 1961. Hugur mannkynsins hafði borið það alla leið til stjarnanna löngu áður, en eldflaugar komu til sögunnar. Goðsögni.ti um Icarus er elzti skráði forfaðir Spútn- iks. Einhver varð að gera tilraun- ina. Ritari Byssuklúbbsins tróð sér inn um opið, dró vistirnar á eftir og lokaði. Viku síðar brotnaði innsiglið. Það var öðru nær en hin tilbúna loftblanda hefði skaðað ritarann. Hann hafði jafnvel fitnað! Farið var úr ál. Það var þrír metrar í þvermál og fimm á hæð. í því voru nægar vistir auk gass til upphitunar og lýsingar. Apollofarið er nokkru stærra en far Vemes. En það er gífur- lega miklu flóknara. Efnið er hið sama, ál. Áhöfnin er einnig jafnstór. Enn verður einhver að gera til raunina. Þrír flugliðsforingjar dvöldust fimm daga í Apollo- fari fyrir ferðina til að þraut- reyna þrýsting við ýmsar að- stæður. 1. bókum sínum „Tungl- flaugin" og „Ferðin umhverf- is tunglið" dró Verne upp ótrúlega raunsannar myndir af aðstæðum handa þeim kynslóðum, sem nú eru að hrinda Apolloáætluninni í fram kvæmd. Verne fór svaðilfarir sínar í hægindastól. Hann bland aði í þær skrípamynd af amer- ískri tæknistefnu. Byssuklúbb- ur Baltinuoreborgar er hlið- stæða Geimferðastofnunarinnar. Klúbburinn var félagsskapur roskinna Þrælastríðsskyttna, sem gagnteknar voru hergagna iðnaðaráráttu og tunglskot þeirra var uppfylling æðsta draums þeirra og hámark árátt- unnar. Aldar- gamalt tunglskot Jules Vernes Samanburður á hugmyndum hans og veru- leikanum á vorum timum Þeir tróðu ketti og íkoma í kúl una, skutu henni á loft og horfðu á eftir henni fljúga boga sinn og falla síðan í sjó- inn. Er kúlan var opnuð stökk kötturinn út. íkominn var í maga hans! Fyrsta fómardýr geimferð- anna varð ekki íkorni heldur Spútniktíkin Laika. Myndin sýn ir geimapann Sam, sem skotið var á loft laust fyrir 1960. Þeir urðu frá sér numdir, er þeir sáu, að handleggirnir féllu ekki lengur að síðum, er þeir réttu þá út. Þeir hlógu sig mátt lausa að tilburðum' sínum. Geimfarar 20. aldarinnar hafa tekið þyngdarleysinu sýnu bet ur en landkrabbar fyrstu sjó- ferðinni. William Anders eltir hér tannbursta sinn um farið sjónvarpsáhorfendum til skemmtunar. B ækur Vernes prédikuðu guðspjall tækninnar um allan hinn vestræna heim og sáðu víða fræi draumsins um þróun- ina og framfarirnar. Og þetta var san.narlega ekki til ónýtis. Þeir þrír menn, sem taldir eru höfundar geimferðanna (Kon- stantín Tsiolkovsky, Robert Goddard og Hermann Oberth) rekja allir áhuga sinn á geim- ferðum til bóka Vemes. N- - - 11 u a dogum er fremur hljótt um geimsögur Jules Vem es. Það stafar af því, að geim- ferðir eru orðnar daglegt brauð að heita má. Lesendum geðjast því betur að háspeki Stanleys Kubricks „2001 — (geimferð Ódysseifs)“. En þrátt fyrir það er auðséð á þessum teikningum og klausum, að spámennska Vemes á annað skilið en gleymsku. Hann hittir naglann ótrúlega oft á höfuðið. T.d. ákveður hann staðinn á Flor- ídaskaga, mennirnir em þrir, sem skotið er á loft í lokaðri kúlu. Þeir upplifa þyngdar- leysið og lenda að lokum á haf- inu. Þegar tími var til kominn ýtti Ardan á hnappinn. Þeir heyrðu Iágar drunur og sáu snöggt Ieiftur utan gluggans. Þessu fylgdi mikið högg. Örlagaríkasta stundin í Apollo- ferðunum er, þegar aflvélamar eru ræstar til að beina farinu á heimleið. Vinni vélamar ekki rétt mun farið hringsóla um tunglið til eilífðamóns. 26 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 16. júM 1969

x

Lesbók Morgunblaðsins

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.