Lesbók Morgunblaðsins - 05.07.1970, Síða 11

NUDD ER KUNNÁTXA OG
LIST, ER KREFST
HÖFUÐS, HANDA
OG HJARTA
Nudd örvar blóðrásina og
fjarlægir þau efni sem orsaka
þreytu í vöðvunum, eykur starf
semi kirtla og lifrar og glæðir
efriiaiskipti. Það mýkir og lækn-
ar vöðvabólgur. Sjúkleg tauga-
spenna þjáir ekki aðeins ein-
stakan vöðva, heldur heilt
vöðvakerfi.
Nudd felur einnig í sér marg
vísleg sálræn áhrif. Persónu-
leiki niuddiaranls hefur töluverð
áhrif á sjúkiiiniginin. Þiað verður
alltaf að muna hversu flókin
starfsiemá miamnisiíkiaimiaínis er.
Taugakerfið stjórnar líffær-
um líkamans og getur íþyngt
meðferðinni.
Nudd fyrir heilbrigða, t.d.
íþróttamenn, er til að mýkja
vöðvana. Margar spurningar,
sem krefjast svars, vakna í sam
bandi við niudid, em þegiar er 'oú-
ið að ná góðum ag hag'kvæm-
um árangri á mörgum sviðum.
Nudd hefur áhrif aðallega.á
tvennan hátt: bein áhrif og
ósjálfráð áhrif.
Beinu áhrifin beiinast aðal-
lega að tveiimiur atrfðuim:
1) Þaiu hialdia vefjum við og
þjálfa þá og styrkja í sambandi
við starfsemi líkamans.
2) Þau örva vökvarásiina í
blóð- og sog æðaikjeirfiimu.
Ósjálfráðu áhrifin koma í ljós
í þeirri breytingu á spennu
(stretsisi), siem hietfiur þróazt með
nuddi og sem orsakar sálræn-
ar huigreninimigar. Þesisi áhrif
gera vart við sig í mismunandi
líkamshlutum, líffærum eða í
taugakerfinu. Nudd hjálpar að
draga úr spennu í vöðvum og
öðrum líffærum.
Beinu, ósjálfráðu og sálrænu
áhrifin tengjast óaðskiljanlega
samiatn, en vaniaiiega eru ein
þessara aðaiatriði.
Létt eða væigt niuidd er vana-
lega róandi, þegar aftur á móti
hart nudd orsakar beinar breyt
ingar, en þegar vefirnir hafa
vanizt nuddi, hefur hart nudd
einnig róandi áhrif.
ÁHRIF NUDDS A
TAU G AKERFIÐ
Áhrif nudds á taugakerfið
eru bæði bein og ósjálfráð.
Nudd róar eða örvar, eða dreg-
ur úr verkjum. Örvandi áhrif-
in eru mikilvæg t.d. þegar um
vissan vöðva er að ræða. Með
hjálp nudds og sjúkraæfinga er
hægt að endurlífga og lækna
meidd liðamót og vöðva. Nudd
róar, þegar taugakerfið er í
spennu.
ÁHRIF NUDDS A HÚÐINA
Nudd fjarlægir sigg og ann-
að, sem orsakar sársauka und-
ir húðinni. Húðin er mikilvæg í
sambandi við starfsemi kirtla
iinnivortiis. Jaifinivel með því að
strjúka létt er hæigt að róa
taugaspennu. Með hjálp nudds
þolir húðán einmiig befcur breyt-
ingar á hitastigi.
ÁHRIF NUDDS Á
VÖÐ V AKERFIÐ
Vöðvarnir mynda um 45% af
þunga líkamans. Nudd beinist
aðallega að vöðvuouim. Það lief
ur einnig áhrif á hið ósjálfráða
samband milli vöðvanna og
taugakerfisins. Auk nudds eru
æfingar mikilvægar við lækn-
imgar á v'isniuðium vööivuim.
Efni, sem orsaka þreytu (m.a.
mjólkursýra), fjarlægjast við
nudd og það örvar rás sog-
æðavökvanis. Þreyttur vöðvi
lifiniar vi'ð. íþró'ttamieinin halda
vöðvum sinum mjúkum og
í góðu lagi með nuddi.
Mikilvæg svið vöðvanudds
eru giigt og viinimujþreyta. í sam-
bandi við giigt er verkefni
nuddsins að fjarlægja sársauka.
Þegar sársaukiinm hveirfiur dreg-
ur úr yfinspemmi vöðvam'nia.
Hnútar verða mjiúkir oig hverfa
loksims og blóð- ag vökvarásin
verður regluleg, Stai'fsemi
þvagfæra örvast.
ÁHRIF NUDDS Á BAND-
VEFINA OG BEININ
Bandvefir sameina aðra vefi
líkamans til að mynda eina
heild. Bein áhrif nudds á þá
eru mikilvægust, þ.e. að örva
vökivarásiiina og sityrfcjia vefina.
Bandvefirnir verða með hjálp
nudds teygjanlegir og sterkir.
Nudd hefir einnig sinn hlut í að
fjarlægja efni þau, sem hafa
safniazt samiain í bainidivefjafcerf-
inu. Blæðingar og önnur efni,
sem hafia síazt í gegn og sem
hafa orsakiazt af mieiðslum eða
uppskurði fjariægjast á árang-
ursrífcain hátt úr bamdvefjum
mieð hjálp muiddls. Nudid flýtir
fyrir bata eftir uppskurð. Við
beinbrot hjálpar nudd beinun-
um að vaxa saman aftur. Nudd
er viðeigandi til þess að fjar-
lægja verk og sársauka úr bein
himnunum.
AIIRIF NUDDS Á RÁS
BLÓÐS OG SOGVÖKVA
Blóðrásarlíffærin mynda lok
að æða- eða pípukerfi. Sogæða
vökvinn útbreiðir sig alls stað-
ar milli frumanna. Áhrif nudds
á blóð- og vökvarásina eru
bæði ósjálfráð og bein. Stað-
bundnar bólgur hverfa og eins
hverfur blóðhlaup undir húð-
inni.
Nudd hefur áhrif á sogæðarn
ar eins og segir:
1. Eytour þrýstimg sogæða-
vökvans.
2. Örvar starfsemi sogæðanna
— t.d. í kviðarholi
Nudd eyðir leifum af göml-
um þrota og kemur því til leið-
ar, að úrgangsefni fjarlægjast
örar
ÁHRIF NUDDS A
MELTIN G ARFÆRIN
Nudd hefur bæði bein og
ósjálfráð áhrif á meltingarfær-
iin. Nudd stynkir magavöðvana,
en það er mikilvægt fyrir þarm
ania. Nudd fjarlæigir gas úr
þörmunum og starfsemi magans
batniar. Þalð fær bólgur og saim-
anvexti eftir uppskurð til að
hverfa fyrr.
NOTKUN NUDDS
Nudd hefur fengið viðurkenn
inigu í samba,njdii við læknángar
á sjúkdómum í útlimum. Nudd
er mikilvægt við vöðva og liða
gigt. Það verður að muna, að
þegar um bráðan og ákafan
sjúikdóm er að ræða, þá á ekki
að nota nudd.
Við taugalækningar er nudd
notað sérstaklegia við tauigagigt
og langvarandi taugabólgu og
taugalömun. Visnir vöðvar
krefjast langvarandi nudds,
jafnvel árum saman. Ymsar teg
undir taugaiveikliunar batna
vel með nuddi, en það er oft
erfitt verfflefinii. í slífcum tilvik-
um hefur persónuleiki nuddar-
anis milkið að setgja. Því sterk-
ari sem nuddarinn er andlega,
því betur hverfur andleg eða
sálarleg þreyta sjúklingsins.
í flasitum tilvikum, þegar
sjúklimgtur er að ná sér eftir
erfiðan sjúkdóm, þá hressist
hann fljótt ef hann fær nudd.
Þessu hafa íþróttamiemn tekið
eftir. Nudd er álitið vera mikil-
vægt við þjálfun íþróttamanna.
HINAR NEIKVÆÐU
HLIÐAR NUDDS
1. Þagar um bráða sjúkdóma
og smitandi hitasótt er alð ræða
þarf sj'úlklinigurimin að hvílast,
þá má ekki nudda.
2. Það má ekki beldur ruudda
sogæðar, sem bólgnað hafa
skyndilega, né heldur graftar-
kýli.
3. Ýmiis sár á húffinni og inn-
yflum og opin graftarsár, þola
ekki nudd.
Húffsjúkdóma má eikki nudda.
Áður en maður fer í nudd verð
ur húiðin sam sé að vera alger-
lega hrein og frísk.
4. Þagar urn stækkun slag-
æða, æðakölkun og stóra æða-
hnúta er að ræða, ber að gæta
ítruistu varúðar við niudd. Það
má ekki undir neinum kringum
stæðum nudda æðahnúta, sem
eru aumir né heldur æffastífla
eða bláæffabólgu.
Útgefandi: Hjf. Árvakur, Reykjavik.
Framkv.stj.: Haraldur Sveinsson.
Ritstjórar; Matthias Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsion.
Ritstj.fltr.: Gisli Sigurðsson.
Auglýsingar: Árni Garðar Kri$tin-son.
Ritstjórn: Aðalstræti 6. Sími 10100.
5. júlí 1970
LESBÖK MORGUNBLAÐSINS H