Lesbók Morgunblaðsins - 21.12.1987, Blaðsíða 5

gallanum sínum. Ég held að við höfum
komið hvor öðrum hálf furðulega fyrir sjón-
ir þennan haustdag og það hefur sennilega
orðið til þess að færa okkur frekar saman
og vekja forvitni hvor á öðrum.
Síðan eru liðin nokkur ár. I millitíðinni á
Hans að baki nokkrar heimsóknir til íslands
og stundum hef ég fylgt honum á ferðalög-
um um landið.J fyrsta sinn þegar Hans kom
til íslands, eftir að við kynntumst, bað hann
mig um að fylgja sér um hálendið á höttun-
um eftir mótífum í landslagi íslands. Fékk
ég lánaðan til fararinnar Bréschnew bróður
míns, þ.e.a.s. jeppa af rússneskum uppruna.
Veðrið var gott þessa fyrstu daga ferðarinn-
ar, hlýtt og sólríkt, og ákvað ég að byija
ferðina á því að fara með Hans í Þórsmörk-
ina, þaðan sem flestar, mestar og bestar
minningar um fagurt land og fleira koma.
Ekki var laust við að ég yrði fyrir nokkrum
vonbrigðum með viðbrögð Hans við fegurð
Merkurinnar:
„Jón, þetta er allt of fallegt hérna, allt
of sætt, skilurðu — ekkert spennandi. Og
svo er ljósið allt of flatt, áhrifalaust. Eigin-
lega er veðrið of gott eins og það er!“ ■
Ég var hálf niðurdreginn eftir að hafa
Útsýni úr Námaskarði.
fengið þessa skilgreiningu á fallegasta stað
á jarðríki, að hann væri ýmist of fallegur
eða of flatur, sama sem óáhugaverður. Þetta
var alveg nýtt fyrir mér. Sjálfur hefði ég
hrósað happi yfír að fá tækifæri til að ljós-
mynda í slíku veðri á slíkum stað — væri
ég haldinn þessari áráttu.
Það var ekki fyrr en í Landmannalaugum,
í rysjóttu veðri í aðra röndina, sem mér fór
að skiljast hvemig Hans hugsaði, hvemig
hann vann og að hvetju hann var að leita.
Stundum sást ekkert, stundum fann sólin
glufu í skýjaþykkninu og einstaka blettir á
Norðurbarmi eða Brennisteinsöldu vom sem
lýstir upp með risavöxnum ljóskastara. Þá
kættist Hans og hvorki Kári né kalsarigning
megnuðu að halda honum frá því að húka
við þrífótinn og bíða eftir að íjósblettimir
tækju á sig rétta mynd.
Eftir þvi sem við vorum lengur saman á
ferð urðu kynni okkar meiri. Enda gáfu
aðstaéðumar gjaman tækifæri til að ræða
saman, hvort sem við héldum kyiru fyrir í
skálanum í Laugum og biðum af okkur
veður eða í snjókomu á Gæsavatnaleið. Oft-
ar en ekki lenti þá umræðan út í háfleygum
skilgreiningum á lífi og tilveru og yfirleitt
var ekki komið svo inn á eitthvert áhuga-
vert umræðuefni að það væri ekki kmfið
til mergjar með tilheyrandi heilabrotum og
pælingum. Smátt og smátt skildist mér að
þama var um beint samhengi að ræða milli
lífsskoðana Hans og því sem hann leitast
helst við að draga fram með myndum sínum.
Það er hið jákvæða þrátt fyrir erfiða að-
stöðu, að koma auga á ljósið í myrkrinu,
gjaman dregið fram með ljósum hlutum í
dökkri umgjörð í myndum hans.
/ Mývatnssveit - fyrsti snjór haustsins á fjöllum.
í sínu heimalandi er Hans þekktari fyrir
myndir af fólki heldur en flest annað. Sér
í lagi af fólki starfandi í listgrein sinni, list-
dönsurum, trúðum, tónlistarmönnum. Því
ákvað Hans, þegar hann fór að vinna að
bók með efni frá íslandi, að andlitsmyndir
skyldu einnig hafa þar veglegan sess.
Reyndar er það í samræmi við þá hugmynd
hans sem upphaflega lá að baki ljósmyndun-
ar hans á Islandi, en það var að sýna fram
á samspil fólks og larids í fortíð og nútíð.
Með öðmm orðum, áhrif kargrar og óblíðrar
náttúru landsins á sagnaritun íslendinga
og þáttur þessara afla í mótun fólksins sem
byggir landið í dag. Eru tengsl milli náttúru
landsins, efnisþátta Islendingasagna og
andlitsdrátta fólksins sem hefur lifað í
landinu í yfír 1100 ár?
Þetta er ástæðan fyrir því að samhliða
myndefni bókarinnar birtast valdir kaflar
úr íslendingasögunum sem hafa verið þýdd-
ir á þýsku af Hubert Seelow, kennara í
norrænum fræðum við háskólann í Miinc-
hen. Hann skrifar einnig inngangsorð að
þessari nýju bók Hans Siwik og endar það
með þessum orðum:
„Bæði myndavél ljósmyndarans á tuttug-
ustu öldinni og fjöðurstafur sagnaritarans
á miðöldum geta fært ísland og fólkið í
landinu nær okkur — hvort á sinn hátt.“
Greinarhöfundur er bíiaverkfræðingur og leið-
sögumaður.
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 21. DESEMBER 1987 5