Lesbók Morgunblaðsins - 21.12.1987, Blaðsíða 45

Leikfang, samanber forn íslenzk lög í Jónsbók frá 1281. Frá vinstri: Lausatök, hryggspenna, buxnatök ogaxlatök.
Tekist hefur að kynna hana, svo að hún er
þekkt en hvergi hafa náðst keppnisvið-
skipti. Hið keltneska fangbragðasamband
vinnur að viðhaldi og framgangi fangbragð-
anna með því að virða hvert þeirra sem
göfuga íþrótt, sem er vert að halda við með
því að gefa iðkendum tækifæri á að kynna
hana í mótum sem sambandið efnir til. Þar
keppi þeir í henni innbyrðis og bjóði öðrum
að reyna sig eða stofna til opinnar keppni.
Þá fái þe'ir tækifæri til að keppa í öðrum
fangbrögðum, t.d. axlatökum Skota og íbúa
ensku vatnabyggðanna, þar sem þeir geta
notfært sér glímubrögðin, þó tök séu föst
um herðar í stað á mjaðmir eða glímumenn
taki tök á stakk og beiti viðfangsmann
glímubrögðum og handbrögðum hinna
íslensku lausataka. Með þessu hyggst stjórn
Hins keltneska fangbragðasambands efla
þjóðleg fangbrögð en leiða þau fram á sam-
eiginlegan vettvang til kynningar og keppni.
Skotamir eru fastheldnir á fomar hefðir.
í hinum ýmsu hémðum er efnt til árlegra
leika, sem hvað öll atriði keppni varðar em
fyrir áhugamenn, og aðskildir frá þeim leik-
um þar sem atvinnumenn reyna með sér
'og sýna.
Laugardaginn 29. ágúst síðastliðinn tóku
fjórir hinir fyrmefndu glímumenn þátt í
hinum víðtækustu Hálandaleikum sem ár-
lega em háðir við bæinn Dunoon í héraðinu
Cowal vestur af Glasgow (the Highland
Gathering at Cowal). Til keppni í axlatökum
(Scotish Backhold) í opnum flokki höfðu
verið send boð hingað út, á Betagane-skaga
og í vatnabyggðir Englands. Auk glímu-
mannanna vom þama mættir einn Prakki
og svo fimm Skotar. Var viðfangsmönnum
skipt í tvo riðla. Upp úr þeim komust þeir
Kjartan og Pétur auk tveggja Skota. Skot-
arnir urðu í 1. og 2. sæti í úrslitum, enda
vanir þessari tegund fangs. Annar stærri
en Pétur, þungur og sver. Hinn ungur, vel
þjálfaður og æfður í íþróttinni og júdó, 90
kg, snar og mjög tæknilegur. íslendingarnir
urðu í 3.-6. sæti af tíu.
Sunnudaginn 30. ágúst vom glímumenn-
imir fimm ásamt ellefu öðmm íslendingum
mættir í bænum Largs, en þangað hafði
verið boðið til hátíðar (Viking festival) til
að minnast þess að þar ráku Skotar síðast
víkinga af höndum sér fyrir rúmlega 700
ámm. Hinir ellefu vom: Amar Marteinsson,
Garðar Vilhjálmsson, Guðbrandur Sig-
mundsson, Guðmundur Ómar Þráinsson,
Haukur Ólafsson, Hjalti Ámason, Jón Páll
Sigmundsson, Magnús Hauksson, Magnús
Ver Magnússon, Sigurður Hauksson og
Valbjörn Jónsson. Meðal þéirra þrauta sem
víkingar og Skotar áttu að leysa vom viður-
éignir í axlatökum.
Við upphaf leikanna var fylkt Iiði og geng-
ust liðin að í axlatökum. Maður á móti
manni. Fimmtán í liði. Þessari atrennu lauk
með því að tíu Skotar lágu í valnum og fimm
víkingar. Fengust þá fimm víkingar við
Skotana, sem_ uppi stóðu. íslendingamir
lögðu þá alla. í þessu viðfangi átti hver við
viðfangsmann sinn í einni lotu. Öðm sinni
var ást við í axlatökum, og þá sem einstakl-
ingskeppni, sjö Skota og sjö íslendinga. Var
köppunum raðað í fjóra riðla. íslendingamir
vom: Arnar Marteinsson, Ámi Unnsteins-
son, Eyþór Pétursson, Garðar Vilhjálmsson,
Kjartan Lámsson, Magnús Hauksson og
Pétur Yngvason. Riðlana unnu þeir Garðar,
Pétur, Skotinn, sem var annar í axlatökum
í Dunoon, J. Trelfall, og Skoti að nafni
Cambell, sem er júdómaður. Urðu Skotarnir
í fyrsta og öðm sæti og Garðar í því þriðja.
Viðureignir Garðars og J. Trelfall urðu
fímm og þeim lauk með sigri Skotans. Hann
sagði að þeim loknum, að hann hefði aldrei
komist í svo krappan leik. Skotinn varð sig-
urvegari leikanna í axlatökum en líkast til
varð þessi vasklega framganga Garðars til
þess að hann var við lok leikanna kjörinn
færasti víkingurinn. Jón Páll bar sigurorð
af öllum í aflraunagreinunum.
Enn var keppt í axlatökum. Var sú keppni
sveitakeppni. Vom sex í hvorri sveit. íslend-
ingar sendu fram Amar, Eyþór, Garðar,
Gísla, Magnús og Pétur. Kjartan fór úr
axlarlið í einmenniskeppninni, svo að hann
Kraga og olbogatök. Sjá nánar í greininni.
Schwingen - svissneskf fang, sem enn er iðkað í Sviss og keppt i.