Lesbók Morgunblaðsins - 11.01.1997, Blaðsíða 12

1,
JEft h i :/, r*
¦ ' i
j' J ..
Av S«?
fáL» «»»:
1 ¦
v1 (
'¦--. . . t
GESTALEiKUR 1929: F.v: Brynjólfur, gestirnir Anna Borg og Poul Reumert, Soffía Guðlaugsdóttir, Valur Gfslason og Arndís Björnsdóttir.
ÁRIN 1920-1950
MBROTAÁR kairar Sveinn
Einarsson árin eftir 1920
hjá Leikfélagi Reykjavíkur
og það má bæði til sanns
vegar færa og telja eðlilegt
í ljósi þess, að þá voru
frumherjarnir búnir að
halda uppi merkinu vel og
lengi. Um þetta leyti hættir Jens Waage að
leika og snýr sér að bankastjórn; Helgi Helga-
Son hættir einnig skömmu síðar. Arið
\ 921-22 voru aðeins þrjú verk tekin til með-
ferðar; þar á meðal voru Kinnarhvolssystur,
ímyndunarveikin, hvorttveggja áður sýnt, svo
og Frú X. Þegar litið er á nöfn leikaranna
þetta ár, má glöggt sjá að verulegar breyting-
ar hafa orðið. Með hlutverk þetta ár fóru
Ágúst Kvaran, Arndís Björnsdóttir, Eyjólfur
Jónsson, Friðfinnur Guðjónsson, Helgi Helga-
son, Kristinn Kristjánsson, Óskar Borg, Rein-
hold Richter, Stefán Runólfsson, Soffía Kvar-
an, Stefanía Guðmundsdóttir og Svanhildur
Þorsteinsdóttir.
Næstu árin er sífellt verið að endurtaka
verk frá því fáum árum áður og ber lítið til
tíðinda í verkefnavali fyrr en 1925 að Þrett-
ándakvöld Skakespeares er flutt og Vetrar-
ævintýri sama höfundar árið eftir ásamt
Afturgöngum Ibsens. ViIIiöndina fengu leik-
húsgestir að sjá 1928, en árið eftir var Poul
Reumert á ferðinni og lék gestaleik og verð-
ur vikið að því síðar.
Enn er Lénharð-
ur fógeti á skránni
ásamt Kinnarhvols-
systrum 1930, og
Þrettándakvöld
endurtekið 1933
ásamt margendur-
teknu Ævintýri á
gönguför. Haustið
1934 er Straumrof
Halldórs Kiljan
Laxness leikið;
fyrsta leikrit hans.
Síðari hluta
kreppuáranna end-
GISLI SIGURÐSSON TOK SAMAN
Um 1920 urðu tímamót og kynslóðaskipti hjá
Leikfélaginu. Gamli kjaminn vék nú fyrir nýjum
kröftum sem báru uppi starfið næstu 30 árin.
tí>;V-.... ? Umi :,
M ' r .... j-Li-' \ -
|;ÍÍP P WL 11 B 1 ]
.....*Jt i*i*-*"*t
Ú -"^ ~ ríT*
n
1897
Leikfélag Reykjavíkur
l%%
ára - ll.janúar
1997,
SIGRÚIM Magnúsdóttir, fyrsta óperettustjarna okkar, í hlutverki Denise Nitouche, 1940.
IÐNÓ árið 1930.
urspeglar leikhúsaðsóknin efnahagsástandið.
Fátt ber þá til tíðinda, en vorið 1938 komu
Reumert-hjónin aftur og léku nú í Tovaritsh
eftir Deval. Verk eins og Þorlákur þreytti,
Húrra krakki!, og Tengdapabbi sýna hvað
álitlegast hefur þótt að sýna 1938-39. Haust-
ið 1939 fékk Brimhljóð Lofts Guðmundsson-
ar góðar undirtektir, en Stundum ogstundum
ekki eftir Arnold og Bach, þótti svo vafa-
samt, að fyrst varð að leika það fyrir nefnd
sem lögreglustjóri skipaði, en eftir að grænt
ljós var gefið varð aðsóknin tryggð; leikurinn
var sýndur 30 sinnum.
Með batnandi efnahag og þeim gífurlegu
þjóðfélgsbreytingum sem urðu á stríðsárun-
um er líkt og nýtt líf færist í Leikfélagið.
Loginn helgi eftir Somerset Maugham er leik-
inn 1940, en óperettan Nitouche veturinn
1941; Sigrún Magnúsdóttir verður fyrsta
óperettustjarna okkar.
Áratugur hefur liðið eftir umskiptin 1920;
nú sjáum við ný og kunnugleg nöfn í Iðnó,
nýja kynslóð. Þar á meðal eru Alda Möller,
Alfreð Andrésson, Arndís Björnsdóttir, Brynj-
ólfur Jóhannesson, Gestur Pálsson, Haraldur
Björnsson, Herdís Þorvaldsdóttir, Inga Lax-
ness, Jón Aðils, Lárus Ingólfsson, Lárus Páls-
son, Regína Þórðardóttir, Sigrún Magnúsdótt-
ir, Valur Gíslason og Þóra Borg. En á 45.
leikári sínu, veturinn 1941-42, flutti Leikfélag-
ið Guí/na hiiðið eftir Davíð Stefánsson.
Auknar kröf ur um skólun
Þörfin eða krafan um leikmenntun lá í loftinu
um og eftir 1920, segir Sveinn Einarsson í
sinni ágætu bók, Leikhúsinu við Tjörnnina.
Þegar hér var komið sögu hafði enginn leik-
ari Leikfélagsins notið eiginlegs leiklist-
arnáms, en bæði Stefanía, Guðrún Indriða-
dóttir og Árni Eiríksson höfðu þó aflað sér
einhverrar kennslu í skamman tíma í Kaup-
mannahöfn.
Sú sorglega staðreynd að Stefanía Guð-
mundsdótir veiktist alvarlega og fór á sjúkra-
12 tESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/IISTIR 11. JANÓAR'T997