Lesbók Morgunblaðsins - 13.03.1999, Blaðsíða 17

Morgunblaðið/Golli
RAGNHILDUR Stefánsdóttir myndhöggvari,
i
i

i
i
]
r'

OLL TILVIST OKKAR A SER
SAMSVORUN I LIKAMANUM
Form skynjana er yfirskrift sýningar Rggnhildar Stefáns-
dóttur myndhöggvara sem opnuð er í Asmundarsafni í
dag. Hildur Einarsdóttir leit inn meóan verið var að
setja sýninguna upp en þar gefur að líta verk Ragnhild-
ar í tengslum við verk sem hún hefur valið eftir Asmund
Sveinsson. Undanfarin ár hefur safnið boðið starfandi
myndhöggvurum að sýna verk sín á þennan hátt.
STÓRU bronsverkin hans Ás-
mundar Sveinssonar sem prýða
sali Ásmundarsafns að öllu jöfnu
eru komin í geymslu um tíma. í
staðinn hafa verið settar upp
stórar mannamyndir úr gifsi og
gúmmíi eftir Ragnhildi. Þær
standa fagurlimaðar og keikar á
gólfinu. Sumar hafa þó verið skornar niður í
sneiðar og lúta höfði. Aðrar eru litlar og sam-
anherptar. Þær eru líka háar og spengilegar,
fullar af þrótti meðan líkamai- nokkurra hafa
verið bútaðir sundir og settar saman í öðrum
hlutföllum. Allar bera þær tilfinningarnar utan
á sér og ekki nóg með það heldur bera sumar
líka utan á sér líffærin líkt og konumyndin sem
klæðist nokkurs konar taugahrúgu. Verkunum
hefur ekki verið endanlega raðað upp fyrir
sýninguna þegar okkur ber að því á gólfinu
stendur stór skál þar sem einstökum líffærum
hefur verið raðað snyrtilega saman og minnir á
girnilega ávaxtaskál. Likaminn og öll hans
undur eru höfundinum greinilega hugstæð. í
einum salnum standa svo gifsmyndir eftir Ás-
mund og bíða þess að verða settar upp á
stöpla. „Ég valdi aðallega gifsverk eftir Ás-
mund til að tengja verk okkar saman í gegnum
efnið“, segir Ragnhildur þegar hún útskýi-ir
hvernig hún fór að því að velja verk Ásmundar.
Sýningin hefur því hvítt yfirbragð í einum saln-
um.“ En hvers vegna ætli líkaminn sé Ragn-
hildi svona hugstæður?
„Öll tilvist okkar á sér samastað og samsvör-
un í líkamanum. I mannslíkamanum er að finna
allt það sem ég vil tjá og hann er líka mjög
nærtækur.
- Þú ert ekki aðeins að lýsa ytra byrði líkam-
ans heldur lætur hann túlka innra lif, ekki satt?
„Jú, ég nota líkamann til að sýna hvemig
maðurinn skynjar sjálfan sig. Því líkaminn er
form reynslunnar. Hann er tilfinningalegt,
vitsmunalegt og andlegt form jafnt sem lík-
amsform."
- Þegar þú vinnur verkin þín er það þá til-
fínningin sem þú vilt túlka sem ræð-
urþví hvernig formið verður?
„Það má segja að ég hafi ákveðna tilfinningu
sem fyrirmynd en formið er inntakið.
Verkin endurspegla óraeða
stöðu tillinninganna
Ég er ekki aðeins að túlka tilfinningai- heldur
er ég líka að íjalla um hið hefðbundna skúlptúr-
ferli, mótagerð og afsteypu. Stundum er skúlpt-
úrinn mótið og mótið skúlptúrinn. Þetta tengist
líka hugmyndinni um hvað er raunverulegt og
hvað ekki. Eru til dæmis tilfinningar raunveru-
legar eða ímyndun? Verkum mínum er ætlað að
endurspegla þessa óræðu stöðu tilfinninganna.
Maður getur til dæmis skynjað sig sem lítinn
og sartianþjappaðan þó maður sé í rauninni hár
og grannur. Þannig endurspeglar tilfinningalíf-
ið skynjunina á ytri raunveruleikanum.“
Svo við víkum að ferli Ragnhildar þá útskrif-
aðist hún úr Myndlista- og handíðaskóla ís-
lands árið 1981, úr skúlptúrdeild. Áður en hún
hélt til framhaldsnáms í Bandaríkjunum árið
1985 hélt hún einkasýningu á Kjarvalsstöðum.
Tveim árum síðar lauk hún MFA-námi frá
Carnegie - Mellon University, College of Fine
Art. Eftir heimkomuna stai'faði hún töluvert að
félagsmálum myndhöggvara, var meðal annars
formaður félagsins í eitt ár. Árið 1993 vai' hún
með einkasýningu í Nýlistasafninu og aðra ein-
aksýningu ári síðar í Gerðai'safni. Einnig hefur
hún tekið þátt í fjölda samsýninga, þeirra á
meðal sýningunum „Flögð og fógur skinn“ á
vegum Listahátíðar og „Strandlengjan", sýn-
ingu Myndhöggvarafélagsins á síðastliðnu ári.
Jafnframt listsköpuninni hefur Ragnhildur
kennt við Myndlista- og handíðaskólann og við
Myndlistaskólann í Reykjavík, þar sem hún
hefur kennt meðal annars módelteikningu og
formfræði.
Ragnhildur byrjaði í upphafi ferils síns að
vinna verk sín í leir en þá var viðfangsefnið
beinabygging líkamans. „Síðan þá hef ég
prófað mig áfram með ýmis efni eins og
steypu og járn en ég hélt mig nær alltaf við
mannslíkamann. Núna vinn ég aðallega með
gúmmi og gifs sem mér finnst henta verkurB)
mínum. Það er eitthvað mjög líkamlegt við
gúmmíið enda er það mjúkt og teygjanlegt.
Gifsið er kaldara og ofsalega fallegt. Ég nota
þessi efni ein sér og saman í verkum mínum
og finnst þau hæfa vel hvort öðru. Mér finnst
líka gifsið fín tenging við klassíkina.“
- Viltu hafa gott samband við hefðina?
„Já, ég veit af þessari tengingu og finnst
hún í góðu lagi.“
Það er mikið að gera síðustu dagana fyrir
opnunina. Ragnhildur á meira að segja eftir
að vinna nokkur verk til fullnustu sem eiga að
fara á sýninguna. „Ég vinn í skorpum en auð-
vitað væri skynsamlegra að vinna að verkun-
um á hverjum degi og vera ekki í þessu
stressi fyrir sýningar.“
Hún virðist þó sallaróleg þar sem hún situr
á móti mér við lítið borð í skoti út frá einuflv
sýningarsalanna. í kringum okkur er fólk að
bera inn verkin og stilla þeim upp. Hvar á
Nafnastrengurinn að vera er hrópað og Sólin
- og skýin?
„Ég vinn bara undir álagi,“ heldur hún
áfram, „því ef ég gerði það ekki þætti mér það
sem ég er að gera svo ómögulegt að ég myndi
ekki halda áfram með það. En auðvitað er ég í
stöðugri hugmyndavinnu meðvitað og ómeð-
vitað.“
Hvernig skilyrði fínnst þér þú hafa til að
vinn a að list þinni hér?
„Mér finnst þau oft andléga erfið en ég vil
helst ekki tala um það. Ég hef oft sagt vi^
sjálfa mig að nú ætli ég að hætta í skúlptúm-
um. - En ég mun sennilega aldrei gera það.
Þetta er kannski óbærilegur léttleiki tilver-
unnar."
LESBÓK MORGUNBIAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 13. MARZ 1999 17
*