Lesbók Morgunblaðsins - 18.03.2000, Síða 20

NÝLISTASAFNIÐ við Vatnsstíg
hefur verið málað hvítt að innan,
þó halda gólfin enn sínum gráa
lit. Tilefnið er sýningin Hvít sem
haldin er í samvinnu við Reykjavík - menn-
ingarborg árið 2000. Nýráðinn fram-
kvæmdastjóri safnsins, Birna Kristjánsdótt-
ir, er ánægð með tiltækið og hvergi sér í
óhreinan blett á veggjunum sem skipa svo
•veglegan sess í sýningunni sjálfri. Umsjón-
armaður - Hvít - er Ingólfur Arnarsson og
hefur hann fengið þrjá listamenn til liðs við
sig, þá Andreas Karl Schulze, Robin van
Harreveld og Hilmar Bjarnason.
„Hugmyndin að sýningunni er mjög ein-
föld,“ segir Ingólfur Arnarsson myndlistar-
maður. „Það kom í minn hlut að halda hér
sýningu sem bera átti nafnið Hvít en húsa-
kynnin eru of víðfeðm fyrir mig einan að
sinni svo ég ákvað að fá fleiri listamenn í lið
með mér. Sýningin Hvít er þannig tilraun til
að skapa samsýningu með einhverri virkni.
Nýlistasafnið heldur þrjár sýningar nú í ár í
samvinnu við Reykjavík - menningarborg
og nefnast þær Hvít, Blá og Rauð. Hvít kom
eins og áður segir í minn hlut og ég er
ánægður með það, því hvítu fylgir kyrrlát
»stemmning. Þetta er Hvít í kvenkyni, ekki
Hvítur í karlkyni. Herbergi og hvítir veggir
eru í senn umgjörð og hluti verkanna. Hug-
mynd mín var að velja með mér til sýningar-
innar listamenn sem vinna með og nota ólíka
miðla við listsköpun sína. Þá vakti það líka
fyrir mér að gefa mynd af list einstaklinga
en auk þess skila heildaráhrifum og áhrifum
vegna víxlverkunar milli ólíkra verka. And-
reas Karl Schulze er málari sem býr í Köln í
Þýskalandi. Virkni lita er meginviðfangsefni
hans. Verk hans samanstanda af litlum ein-
litum bómullar ferningum. Litirnir eru sett-
ir upp í svolítið mismunandi hæð sem minnir
á staðsetningu nótna á nótnablaði og kalla
þannig fram hugtengsl um laglínu. Hann er
ólíkur mér og vinnur á annan hátt en ég
geri. A seinni árum hef ég einbeitt mér að
gerð blýantsteikninga. Þær eru lífrænni ef
svo má að orði komast, óhlutbundnar og
gerðar úr neti fínna, lífrænna lína. Eitt lag
þekur annað. Þannig nemur augað ákveðið
flökt innan hverrar teikningar og milli
teikninga sem sýndar eru í klösum eða hóp-
um. Andreas leitar annarra leiða en ég. Þótt
litur sé bara litur finnst mér litir hans
sprottnir úr nútíma borgarumhverfi. Hann
sækir liti sína í þetta manngerða umhverfi
borganna, litirnir hans eru blandaðir. Robin
van Harreveld kemur frá Haarlem í Holl-
andi. Hann hefur á síðustu áratugum ein-
beitt sér að gerð svart - hvítra ljósmynda.
Þær eru allar í sömu stærð, teknar innan
dyra og eru úr allra nánasta umhverfi lista-
mannsins. Flestar myndir sínar tekur hann í
íbúðinni sinni af ýmiss konar smáatriðum í
umhverfi sínu. Hilmar Bjarnason hefur á
umliðnum árum stundað listnám í Vín í
Austurríki og í Kaupmannahöfn. Á sýning-
unni verður hann með myndbandaverk og
sýningargestum gefst einnig tækifæri til að
hlýða á hljóðverk í heyrnartólum en þau
hljóðverk hefur Hilmar unnið í tölvu. Öll
verk hans eru unnin með mjög frumstæðum
og einföldum tækjum. Endurtekin blæbrigði
tóna og lita skila sterkum skynhrifum til
áheyrenda og áhorfanda verka hans.“
Sjónræn og
hljóðræn tengsl
Andreas Karl Schulze hefur Súm - salinn
til umráða á sýningunni og sýnir málverk á
súlu fyrir miðju salarins. Hann málar mynd-
ir sínar með akrýlmálingu á litla bómullar-
ferninga. Myndirnar eru einlitar og raðast
saman líkt og nótur eða tónstigar. Málverk
hans þó smágerð séu eru undarlega æpandi
á hvítum fletinum; ferningar hans eru á að
giska fimm sentímetrar á hverja hlið, málað-
ir í nokkuð afgerandi litum. Andreas hefur
meðferðis nokkra kassa af bómullarferning-
um og hann raðar þeim saman eins og rýmið
sem hann sýnir í gefur tilefni til og býður
hverju sinni. Hann segir aðferð sína ekki
ólíka aðferð tónlistarmanns sem ferðist um
með hljóðfæri sín í farteski sínu. Hver sýn-
ingarsalur verður einhvers konar vinnustofa
í leiðinni og Andreas Kari segist ekki hafa
fyrirfram mótaðar hugmyndir um hvernig
verk hans muni líta út hverju sinni. Um-
hverfi og andrúmsloft sýningarstaðanna taki
þannig þátt í listsköpun hans. Málverk hans
eru ekki mikil um sig og auk þess að sýna í
Súm-salnum sýnir hann tvö smáverk á öðr-
um stöðum í húsinu, m.a. við inngang safns-
ins þar sem hann skapar eilitla hugleiðingu
út frá kunnu viðvörunarmerki.
Robin van Harreveld var að setja saman
borð undir myndir sínar. Hann hefur unnið
við ljósmyndun um ártuga skeið. Hann segir
að nánasta umhverfi mannsins sé áhugamál
sitt og hann vinni markvisst að því að festa
það á filmu. Það eru hin sjónrænu tengsl
hlutanna sem vekja áhuga Robins, þau nem-
ur hann með köldu auga myndavélarinnar
án þess að móta með sér fyrirfram gefinn
skilning á viðfangsefninu. Ljósmyndin sjálf
vinnur verkið og gamalgrónir hlutir birtast í
nýju og skýru ljósi.
„Ljósmynd er hluti af ákveðnu kerfi með
fáum reglum sem gefur sjónræn tengsl til
kynna. Verk mín eru byggð á þessum sjón-
rænu tengslum á skýran hátt og birta öðru-
vísi og mun hlutlægari sýn á veruleikann en
við eigum alla jafnan að venjast,“ segir Rob-
in. „I staðinn fyrir að bíða eftir mannlegum
skilningi þá fylgi ég ótvíræðum kröfum mið-
ilsins sem ég vinn með. Verk mín eru þar af
leiðandi ekki byggð á hefðbundnum hug-
myndum um dýpt skynjunar okkar á tíma,
heldur aðeins á bláköldum staðreyndum.
Sem merkir í þessu tilviki eitthvað sem
kemur í veg fyrir frekari túlkun. Mig langar
til að koma á reglu þar sem skipulagið opin-
berar innri rökvísi sína og á sama tíma lang-
ar mig til að finna leið til að opna fyrir
möguleika á nýjum ímyndum."
Hilmar Bjarnason notar lágmarks mynd-
gæði í myndböndum sínum. Á skerminum
sést grilla í hluti og manneskjur. Atburðir
og hljóð virðast endurtaka sig í sífellu.
Hilmar vill leggja áherslu á að í rauninni sé
hann einungis áhugamaður á tæknisviðinu
þó hann vinni með tölvur, hljóð og mynd-
bönd. Tónlistina samdi hann gagngert fyrir
sýninguna og ítrekar það enn og aftur að
hljóðverkin séu myndlist í huga sínum.
Fjórir listamenn opna
samsýningu í Nýlistasafn-
inu við Vatnsstíg í dag l< j.
16. Hvít nefnist sýningin
og er sú fyrsta í röðinni af
þremur sýningum sem
1 Nýlistasafnið efnir til c 1
árinu í samvinnu við
Reykjavík - menningar-
1 >org órið 2000. Lista-
mennirnir fjórir koma fró
slandi, Þýskalandi og
Hollandi. ÞORVARÐUR
HJÁLMARSSON leit inn í
n ýmólað Nýlistasafnið.
Morgunblaðið/Jim Smart
Ingólfur Arnarsson, Andreas Karl Schulze, Robin van Harreveld og Hilmar Bjarnason.
HVIT ER HVITARI EN HVIU
Auqað
blefckt
í London
LISTAMAÐURINN Cornelius Gijsbrecht
sýnir verk sín í National Gallery í London
um þessar myndir.
Tuttugu og þrjár myndir eftir Gijs-
brecth verða til sýnis í safninu til fyrsta
maí næstkomandi, meðal annars þessi sem
er í eigu Statens Museum í Kaupmanna-
höfn.
Hlutir líta út fyrir að
vera annað en þeir eru
Verk Gijsbrecht eru byggð á tækni sem
nefnd hefur verið „trompe l’oeil", sem má
útleggja sem „augað blekkt“. Enda byggj-
ast myndirnar á því að láta hluti líta út
fyrir að vera annað en þeir eru.
Nýr fram-
kvæmda-
stjóri Nýló
BIRNA Kristjánsdóttir hefur tekið við
stöðu framkvæmdastjóra Nýlistasafns-
ins. Birna lauk meistaragráðu í myndl-
ist frá California College of Arts and
Crafts árið 1989 og árið 1998 lauk hún
eins árs námi í menningarmiðlun frá
Háskólanum í Kaupmannahöfn. Eftir
að námi lauk hefur hún sinnt ýmsum
stjórnunar- og skipulagsstörfum, síð-
ast sem deildarstjóri við Listasafn
Reykjavíkur. Aðspurð um nýja starfið
leggur Birna áherslu á mikilvægi þess
að fylgjast vel með menningu og list-
um erlendis ekki síður en á Islandi.
Hún mun m.a. einbeita sér að því að
efla innra starf og umsvif safnsins og
telur það hafa spennandi vaxtarmögu-
leika.
20 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS - MENNING/LISTIR 18. MARS 2000