Alþýðublaðið - 11.04.1987, Blaðsíða 16

16
Laugardagur 11. apríl 1987
Um landbúnaðarstefnu:
Tryggjum byggð í landinu
ÖLLU
Bœndastéttin hefur verið bundið á
klafa Sambandsins, Framsóknar-
flokksins og Sjálfstœðisflokksins
og getur sig ekki þaðan hreyft
nema Alþýðuflokkurinn komi til...
framleiða nema fyrir innanlands-
markað eigi að leggja niður rann-
sóknarbúin og fela reyndum bænd-
um að taka við starfseminni sem
þar fer fram í það minnsta að sumu
leyti. Margir yngri bændur hafa
talsverða reynslu og þekkingu við
ræktun bústofns. Ekki er heldur
óeðlilegt að draga saman „hobbí-
búskap“ og jafnvel að Ieggja hann
niður.
Nauðsynlegt er að vinna meira úr
landbúnaðarframleiðslunni heima í
héraði og fá úr henni verðmætari
vöru. Við þá úrvinnslu gæti skapast
mikil vinna. Ég tek líka undir nauð-
syn þess að milliliðakostnaður verði
lækkaður sem myndi leiða til lækk-
aðs vöruverðs eða myndi það gerast
með frjálsari dreifingu vörunnar
eins og ég hef áður getið um. Fylgj-
ast yrði vel með að ekki skapaðist
við það svartur markaður af hendi
bænda en gera mætti dýralækna
ábyrga fyrir því.
í sambandi við úrvinnslu land-
búnaðarvöru mætti nefna ullina. í
mínu byggðarlagi er starfandi lítil
saumastofa. Bændakonur vinna
við saumaskapinn hálfan daginn
frá 13.00 til 17.00. Þetta er sá tími úr
deginum sem ekki er nýttur við bú-
skapihn nema um heyskapartím-
Mér er ljóst að það gæti verið
hagkvæmara að hafa búin fá í land-
inu fyrir neytendur en þá leysum við
ekki byggðavandann og eyðum heil-
um héruðum.
Alþýðuflokkurinn á að mínu
mati óplægðan akur í sveitum
landsins. Þar á hann að standa með
þeim sem minna mega sín enda
meginhugsjón jafnaðarstefnunnar.
Ég tel það nauðsynlegt að sameina
bændur og verkamenn í baráttu
fyrir bættum hag með starfsemi
sérstakra erindreka sem ferðast um
og ræða við fólk í þessum stéttum,
sem eiga allt sameiginlegt þegar
betur er að gáð.
Bændastéttin hefur verið bundin
á klafa Sambandsins, Framsóknar-
flokksins og Sjálfstæðisflokksins
og getur sig ekki þaðan hreyft nema
Alþýðuflokkurinn komi til og losi
þar um með meiri kynningu á eðli
og hugsjón jafnaðarstefnunnar.
Þessar hugleiðingar mínar eru
settar á blað eftir að hafa lesið drög
að landbúnaðarstefnu Alþýðu-
flokksins. Mér er ljóst að flokks-
systkin mín eru kannski ekki öll
sammála mér en þetta er hugsað
sem innlegg í umræðuna. Jafnaðar-
stefnan á mikla framtíð ef barist er
á öllum vígstöðvum.
Kristján Þórðarson, bóndi á Breiðalæk á Barðaströnd skrifar
Varðandi framtíð-
arstefnu í landbúnaði
verður Alþýðuflokk-
urinn að hafa að
markmiði að tryggja
byggð í landinu öllu
en það gerist ekki
nema með því að
hefðbundinn land-
búnaður dragist ekki
meira saman en orðið
er. Þetta er hœgt með
því að hafa hámarks-
stærð á búunum en
gœta verður þess að
framleiða ekki nema
sem nœst fyrir innan-
landsmarkað.
Ef um hámarksstærð búa er að
ræða þarf ekki að skammta hverj-
um og einum því það kæmi af sjálfu
sér. Eg tel að 440 ærgilda fram-
leiðsla, sem er sú bústærð sem mið-
að er við í verðlagsgrundvelli, nægi
til að framfleyta fjögurra manna
fjölskyldu ef offjárfesting hefur
ekki átt sér stað sem því miður hef-
Þak verður að setja á bústœrð, því
annars koma upp nokkur stór
verksmiðjubú í kringum Reykjavík
og Akureyri...
Ég tek mjög undir það að einok-
unarstarfsemi kaupfélaganna verði
að Ijúka...
ur verið mikið af. Menn hafa
keppst við að byggja gripahús og
fengið lánafyrirgreiðslu án mikillar
fyrirhafnar enda þótt augljóst hafi
verið að ekki væri hægt að fram-
leiða meiri landbúnaðarvörur.
Þak verður að setja á bústærð,
því annars koma upp nokkur stór
verksmiðjubú í kringum Reykjavík
og Akureyri og þá væri raskað
hugsuninni um fjölskyldubúskap.
Það þarf að afnema einokunar-
starfsemi Sambandsins — það er
höfuðnauðsyn — og að koma á
samkeppni í sölu afurða milli selj-
enda. Ég veit ekki um marga bænd-
ur hér um slóðir sem væru á móti
því. Það er blöskrandi fyrir okkur
bændur að horfa upp á að kýrkjöt-
ið, sem við fáum 130 kr. fyrir kílóið,
selt út á fjögur til sexhundruð krón-
ur og þá sem nautakjöt. Þetta
mundi lagast ef samkeppni kæmist
á.
Ég tel svæðaskiptingu í landbún-
aði réttlætanlega og tek undir að
umframframleiðsla verði notuð
sem hlutur okkar í matvælagjöfum
til bágstaddra þjóða. Þá væri frekar
mögulegt að standa við skuldbind-
ingar í því efni.
Ég tel að á meðan ekki er hægt að
ann. Þetta hefur mikið að segja í
dreifbýli þar sem samkomur eru fá-
ar en þarna hittast þær og spjalla
saman og vinna úr eigin fram-
leiðslu.
Ég tek mjög undir það að einok-
unarstarfsemi kaupfélaganna verði
að Ijúka og tel að Alþýðuflokkur-
inn geri allt of lítið úr þeim vanda
sem bændur búa við þar sem Sam-
bandið og kaupfélögin eru. Leyfa
þarf ýmsum aðilum að leita mark-
aðar erlendis og jafnvel aðstoða þá
af ríkisvaldinu.
Ég tel að stöðva eigi innflutning á
landbúnaðarvörum til varnarliðs-
ins. Það þarf ekki að spilla sam-
starfi okkar við bandalagsþjóðir
okkar; aðeins að sýna festu í sam-
skiptum við þær.
Ég tel að landið allt eigi að vera
þjóðareign. Enda þótt bændur hafi
umráðarétt yfir jörðum sínum þá
hafa þeir ekkert að gera með það
land sem þeir nota ekki til ræktun-
ar.
Ég teldi ekki gott að banna upp-
rekstur á fjall en ítala í landið er
nauðsynleg. Fyrir fjórum árum var
allur fjárstofn í mínum hreppi skor-
inn niður vegna riðuveiki. Gróður
tók strax við sér og eftir þessi ár hef-
ur gróður milli fjalls og fjöru gjör-
breyst.
Til þess að geta haldið uppi skóla
og öðru menningarlífi þarf öll
byggðin að haldast. Maðurinn sem
er með grundvallarbúið eða minna
er jafn þarfur hlekkur í þeirri keðju
og sá sem er ef til vill með fjórfalt
grundvallarbú. Þess vegna verður
við að miða framleiðslubúin við þá
stærð sem framfleytir meðalfjöl-
skyldu.
Aðstaða til menntunar verður að
vera í sveitunum þvi börnin sem al-
ast þar upp eiga fullan rétt á mennt-
un eins og aðrir landsmenn enda
fara þau á vinnumarkað í þéttbýli í
flestum tilvikum og þurfa að standa
þar jafnfætis öðrum.