Alþýðublaðið - 20.08.1988, Blaðsíða 2

LafJöard-agu t'20.‘á§úst>19éá
1
LÍTILRÆÐI
Flosi Ólafsson
skrifar
AF FLUGVALLARVITFIRRINGU
Mér er sagt að brandarar séu öðru fremur
til þess ætlaðir að koma fólki í gott skap,
eða jafnvel vekja hlátur.
Til eru tvennskonar brandarar, góðir
brandarar og vondir brandarar. Það besta
við góðu brandarana er aó þeir koma manni
jafnan í sólskinsskap, en það versta við
vondu brandarana er að þeir orsaka megn-
ustu ólund á stórum svæðum.
Reykjavíkurflugvöllur er mjög vondur
brandari.
Upphaf þessa vonda brandara er það, að
þegarbretarhernámu ísland í upphafi síðari
heimsstyrjaldarinnar þurftu þeir, einsog
gefur að skilja, aó koma sér fyrir.
Það sem lagt var til grundvallar í bráða-
birgðalandnámi þeirra var að taka sér ból-
festu þar sem þéttbýli var mest og helst í
hlaðvarpanum á sjúkrahúsum og barna-
skólum.
Síðan voru stórir rauðir krossar málaðir á
þökin þar sem breska heimsveldið var búið
að koma sér fyrir í von um að þýskar sprengi-
flugvélar bombarderuðu eitthvað annað en
húsaskjól breska setuliðsins.
Það er Ijóst að á þessum árum höfðu
bretar tröllatrú á manngæsku þjóðverja, þó
sú skoðun ætti að vísu eftir að breytast tals-
vert.
Röksemdin fyrir því að herflugvelli var
valinn staður í miðbæ Reykjavíkur var ein-
faldlega sú að bretar álitu að Adolf Hitler
þyrmdi flugvellinum frekar en að útrýma
lunganum af reykvíkingum í loftárás á þetta
furðulega hernaðarmannvirki, í áður frið-
sælum miðbænum.
Og það skrítna er, að bretar höfðu rétt
fyrir sér. Þjóðverjar gerðu loftárásir á
Kaldaðarnesflugvöllinn og víðar, en aldrei á
Reykjavíkurflugvöll.
Þetta er nú, góðir hálsar, ástæðan fyrir
hinni fráleitu staðsetningu flugvallarins í
Vatnsmýrinni. Honum var viljandi klastrað
ofaní mesta þéttbýliskjarnann á þessu litla
landi í von um að þjóðverjar þyrmdu íslend-
ingum og bretum í leiðinni.
Þetta var dálítið vondur brandari.
Þegar svo ameríkanar tóku við að vernda
okkurhlógu þeireinhverósköp að staðsetn-
ingu flugvallarins í varplandi sund-, mýra-
og mófugla himinsins í hlaðvarpanum hjá
friðelskandi reykvíkingum. Og þegar verk-
fræðingasveitir bandaríska hersins voru
búnar aó hlæja út að þessum afleita brand-
aravarákveðiðað byggjaalvöruflugvöll sem
ekki stofnaði lífi og limum stórs hluta þjóð-
arinnar í stöðuga lífshættu.
Sá flugvöllur var svo lagður á Miðnes-
heiðina og margir kannast við hann undir
nafninu Keflavíkurflugvöllur.
Þarna er mér sagt að séu hin ákjósan-
legustu skilyrði til að hefja sig til flugs og
lenda án þess að margir drepist í leiðinni.
Þangað er hálftíma akstur og þar er marg-
rómuð flugstöð.
Skilyrðin fyrir flugvallarrekstri eru jafn-
góð á Miðnesheiðinni einsog þau eru slæm
í Vatnsmýrinni í miðbænum í Reykjavík.
Og samt eru þeir menn til sem álíta að
Reykjavíkurflugvöllur eigi rétt á sér.
Ég man, þegar ég kom til Þýskalands,
skömmu eftirsíðari heimsstyrjöldina, hroll-
inn sem setti að mérþegarég leit yfir viður-
styggð eyðileggingarinnar eftir hroðalega
tortimingu loftárásanna. Heilu hverfin
höfðu verið lögð í rúst í miöborginni og stór
landsvæði voru einsog gapandi sár þar sem
allt hafði verið jafnað við jörðu. Illgresi og
njólastóð var þarna ríkjandi gróður, en á
auðninni hafði verið hróflað upp skúrum og
kömrum á stangli, einsog til að undirstrika
ömurleikann.
Ekki var það gott.
En það sem verra er. Sama hrollinn setur
að mér enn þann dag í dag, þegar ég lít yfir
flugvallarsvæðið í Vatnsmýrinni.
Eða mætti kannske bjóða ykkur, góðir
hálsar, að ganga uppá Öskjuhlíðina og líta
yfir víðáttuna sem lögð er undir Reykja-
víkurflugvöllinn og það í hjarta bæjarins
sem okkur þykir nú þrátt fyrirallt svo undur-
vænt um.
Þarnaliggurþessi ógeðfelldi minnisvarði
um hildarleik heimsstyrjaldarinnar í miðri
illgresjunni og njólastóðinu umkringdur
fúlum fenjapyttum og subbuskap. Og til að
kóróna herlegheitin prýða svæðið braggar,
skýli, skúrar, kamrar og kumbaldar, einsog
til að storka öllu því góða fólki, sem ein-
hverja tilfinningu hefur fyrir umhverfi sínu.
Á fögru sumarkvöldi mætti kannske
bióða ykkur að njóta kyrrðarinnar við rætur
Öskjuhlíðarinnar í Vatnsmýrinni og á Tjarn-
arsvæðinu ef öskrandi flugvélagnýnum
linnir, sem er nú að vísu sjaldan.
Og Ijúfur andvarinn ber olíustybbuna að
vitum okkar úr eldsneytisútblæstri ærandi
flugvélahreyfla.
Þegar við svo lítum yfir svæðið hugsum
við til allra þeirra sem hafa orðið að flýja
uppfyrirsnjólínu áheiðarnarinnaraf Reykja-
vík og taka sér þar bólfestu af því að flug-
völlurinn verður að hafa forgang framyfir
mannlíf í bænum okkar.
Ég var á fjöllum þegar ég frétti um fiug-
slysið á dögunum og auðvitað brá mér, ekki
síst vegna þess að ég bý og hef raunar alla
tíð búið í nábýli við þessa fIugvallarvitfirr-
ingu.
Ég spurði bóndann, sem sagði mér tíó-
indin, hvort þetta hefði verið alvarlegt flug-
slys, en hann svaraði:
— Nei, þetta voru nú víst bara útlending-
ar.
Og nú bíðum við í ofvæni eftir því, hvort
það verða bara útlendingar næst.
Æ, ég veit það ekki. Ég er hálf-hnugginn
yfir þessu öllu saman og líklega vegna þess
að mér þykir Reykjavíkurflugvöllur svo af-
spyrnuvondur brandari.