Vísir - 05.03.1976, Blaðsíða 9

vism Föstudagur 5. mars 1976
9
Aldrei nokkurn tima er manneskjan jafn forvit-
in, jafn áliugasöm um nvja hluti og reynslu og á
þeim aldri sem hún lærir að skriða, fram að 3ja
ára aldri. Og lifið er sjaldan jafn hættulegt og ein-
mmitt þá.
Barnið uppgötvar að það getur hreyft sig. Með
þvi að skriða getur það skoðað nánar þeunan
stóra, skritna heim, sem kallast „heimili” — og
sein oft er hættulegur hcimur. Þvi miður sjaidnast
byggt eða innréttað með öryggi barnsins i huga.
Sjálf getum við þó gert margt til bóta, sem komið
getur i veg fyrir hroðaleg slys.
Barnið þarf
stöðugt eftirlit
Barn á þessum aldri þarf að
snerta á öllu og það þarf að
bragða allt. Það þarfnast stöð-
ugs eftirlits. Barnið hefur litinn
skilning á þvi að hlutir geti verið
hættulegir. Að slá á hendur
barnsins eða vara það við með
þvi að segja ,,ó, ó”, er þýðingar-
laust. Barnið gleymir þvi á einni
sekúndu.
Heimilin eru þvi miður oft
hættuleg börnunum. Sums stað-
ar er jafnvel að finna heilar dyr
úr gleri, sem myndi brotna ef
barn hlypi á þær. Þá þarf enginn
að spyrja að meiðslum. Þetta
gildir um fleira á heimilum. Þvi
miður gerir fólk sér oft á tiðum
allt of litla grein fyrir hættunum
sem eru fyrir hendi. Enn sem
komið er, virðist allt of litil
áhersla lögð á öruggt og hættu-
laust heimili fyrir börn.
í eldhúsinu eru
hætturnar margar
1 eldhúsinu vill barnið helst
vera, enda er fullorðna fólkið
mest þar. 1 augum barnsins er
eldhúsið dýrlegur staður. Þar er
lif og fjör og heill hellingur af
spennandi hlutum. En eldhúsið
er oft hættulegasti staður
heimilisins.
Gæta verður þess að hnifar og
önnur hættuleg áhöld séu hvergi
á glámbekk. Ráðlegast væri að
geyma slik áhöld i læstum hirsl-
um, þar sem börn geta ekki náð
til þeirra.
Eldavélin er hættuleg. Þess
verður að gæta sérstaklega að
barnið geti ekki náð i potta eða
pönnur sem verið er að sjóða i
eða steikja á. Athuga verður að
sköft á pottum og pönnum snúi
þannig að barnið geti ekki gripið
um þau.
Ekki vitum við til þess að
öryggistæki i sambandi við
eldavélar fáist hér, en erlendis
mun vera hægt að fá brik, sem
sett er þannig að barnið nær
ekki upp i hellurnar á eldavél-
inni. A meðan ekkert slikt fæst
hér, verður aðgátin að vera enn
meiri.
öll eiturefni i
læstum skápum
Þess verður einnig að gæta að
barnið geti ekki teygt sig i ketii
með sjóðandi vatni i. Hann
verður að vera svo langt frá
borðbrúninni að engin hætta sé
á að barnið geti teygt sig i hann.
Það geta allir imyndað sér
hversu hroðalega barn gæti
brennst, ef það fengi sjóðandi
vatn yfir sig.
Þaii eru ófá slysin sem
orðið hafa vegna þess að börn
hafa náð i eiturefni. Innrétting-
ar i islenskum eldhúsum gera
yfirleitt ekki ráð fyrir neinum
sérstökum öruggum hirslum
fyrir eiturefni. Vio höfum fregn-
að að á Norðurlöndunum séu
sérstakar reglugerðir um þetta.
Til dæmis munu vera litlir læst-
ir skápar inni i þeim skápum
sem geyma þvottaefni og önnur
slik, ætlaðir eingöngu fyrir efni
sem eru hættuleg. Hér á landi
munu nú fast sænskar innrétt-
ingar sem bjóða upp á slikar
hirslur.
Brýna verður fyrir barninu að
uppþvottavélar, þvottavélar og
önnur tæki á heimilinu eru ekki
leikföng, og það verður að
kenna þvi að fikta ekki i þeim
tækjum.
Straujárnið er hættulegt
þegar verið er að nota það.
Munið að skilja það aldrei eftir
á strauborðinu þar sem barnið
getur togað i snúruna og tellt
járnið niður og um leið brennst.
Skiljið barnið
ekki eitt eftir
i barnastól
Börn á aldrinum 1-3 ára verða
Stigarnir eru freistandi. öruggar grindur geta bjargað mikiu.
oftast fyrir slysum á heimilum.
Oft verða slysin vegna þess að
börnin detta niður af einhverju.
Þau geta dottið úr barnastólun-
um, og þvi ætti aldrei að skilja
barn eftir eitt i slikum stól. Velj-
ið stól sem er stöðugur, og þægi-
legur fyrir barnið, þegar það
borðar.
Gluggar eru stórhættulegir,
og fyrir kemur að börn detta út
um glugga. Engar öryggislæs-
ingar eða öryggiskeðjur á
glugga munu vera fáanlegar i
verslunum hér. Það verður þvi
hver og einn að gæta þess eftir
bestu getu að svo vel sé gengið
frá gluggum að ekkert slys geti
hent. Þess ber lika að gæta að
barn nái ekki að klifra upp i
gluggana.
Börn sækja i stiga. Auðvitað
verða þau að læra að komast þá
upp og niður, en gæta verður
þess að þau fari ekki ein i stig-
ana. Hægt er að fá grindur til
þess að setja fyrir stiga að ofan-
og neðanverðu ef þess er þörf.
Skiljið barn
aldrei eftir
eitt i baði
Barn á aldrei að skilja eftir
Snyrtivörur ættu ekki að vera
þar sem börnin ná þeim.

öskubakkar með sigarettu-
stubbum ættu hvergi að vera á
glámbckk. öruggustu ösku-
bakkarnir — ef illa fer — eru
þannig að aarnið nær lielst ekki
stubbunum upp úr þeim.
eitt i biaði. Vatnsmagnið þarf
ekki að vera mikið, til þess að
barnið geti hreinlega drukknað.
Reyndar er baðherbergið ekki
æskilegur staður fyrir barnið.
Þar eru oft hættuiegir hlutir.
Gætið þess að skilja ekki
hættuleg efni eftir i opnanlegum
baðskáp. Og gleymið ekki rak-
vélarblöðum á glámbekk. t bað-
karinu ætti að vera gúmmi-
motta svo að ekki sé hætta á þvi
að barnið renni á meðan það er
baðað.
Börn hafa gaman af þvi að
opna hurðir og skella þeim
aftur. Þá geta þau klemmst illi-
lega. Gott ráð er að setja hand-
klæði eða dúk yfir hurðina, svo
ekki sé hægt að skella hurðinni
alveg aftur.
Öskubakkar
og rafmagn
Tóbak og eldspýtur er nokkuð
sem börn ættu ekki að ná i, svo
ekki sé talað um sigarettu-
stubba. Börn stinga þeim gjarn-
an upp i sig, og þvi ætti að var-
ast að hafa öskubakkana á stað
sem börnin ná i þá. Best er að
öskubakkar séu þannig að börn-
in nái helst ekki stubbunum upp
úr þeim, ef svo illa kvnni að fara
að öskubakkinn væri á giám-
bekk.
Innstungur eru hjettulegar.
Börn stinga gjarnan puttunum
eða einhverjum oddhvössum
hlutum i innstungurnar. Nú
munu vera komnar á markað-
inn innstungur sem eru þannig
út garði gerðar, að ekki er hægt
að stinga i þær. Eins munu fást
hér sérstakar lokur fyrir inn-
stungur.
Kertaljós eru mjög freistandi
og eins gott að litil börn komist
ekki i þau. Sjálfsagt er að kenna
börnunum að fara með eld.
Leyfið eldri börnum að kveikja
sjálfum á eldspytum öðru
hverju, — undir eftirliti — svo
þau læri það og læri að virða eld-
inn. Um leið fá hugmyndir
þeirra um eldinn útrás.
Ýmis fleiri atriði mætti telja
upp. Hvernig væri nú að fá sér
smágöngu um ibúðina? Hvar
eru hættur? Er ekki hægt að
koma i veg fyrir þær með smá-
breytingu? Um leið fá þeir
fullorðnu tækifæri til þess að
slappa svolitið af. ef þeir eru
vi'ssir um að börnin eru ekki alls
staöar i hættu.
Skiljið barnið aldrei eitt eftir i barnastól. Það getur hæg-
lega dottið. Gætið þess að stóllinn sé stöðugur og þægi-
lcgur fyrir barnið þegar það borðar.
Læstur skápur fyrir lyf og önnur hættuleg efni er
nauðsynlegur.
Það er freistandi að teygja sig upp i þessa spennandi
hluti....