Vísir - 05.01.1977, Blaðsíða 5

vism Miðvikudagur 5. janúar 1977
Fischer svor-
aði ekki
Alþjóöaskáksambandið
(FIDE) tilkynnti í gær að
það hefði afturkallað boð
sitt til Bobby Fischer,
fyrrum heimsmeistara,
um að tefla í áskorenda-
mótunum 1978, og hefði í
staðinn boðið Boris
Spassky þátttöku.
Fischer lét f restinn, sem
hann hafði til 1. janúar til
að svara boðinu, renna út
án þess að láta nokkuð
frá sér heyra. Hann átti
að tefla við Hort frá
Tékkóslóvakíu, en
Spassky mun tefla við
Hort í staðinn.
brem árum eftir að Fischer
sigraði i Reykjavikureinviginu
við Spassky 1972, glataði hann
titlinum i hendur Anatoly Karp-
ov eftir deilur við skáksam-
bandið um einvigisreglurnar.
Sambandið svipti hann titlinum
og úrskurðaði Karpov heims-
meistara.
Atta stórmeistarar hafa verið
valdir til þess að tefla um rétt-
inn til einvigis við Karpov.
Fyrsta stórmeistaraeinvigið
verður háð hér i Reykjavik 1.
april, en þar munu eigast við
Petrosian frá Sovétrikjunum og
landi hans Korchnoi, sem flúði
til vesturlanda i júli i fyrra.
Eins og komið hefur fram i
fréttum kviðu menn þvi að sov-
éska skáksambandið mundi
banna Petrosian að tefla við
Korchnoi en það hefur nú veitt
leyfi sitt.
Korchnoi dvelst i Hollandi
þar sem honum var veitt 6
mánaða landvistarleyfi (3. ág.)
og er hann aðili að hollenska
skáksambandinu. Boð FIDE til
stórmeistaranna um þátttöku i.
áskorendaeinvigunum tekur til
einstaklinganna en ekki skák-
sambanda landa þeirra.
Korchnoi tefldi i hollensku
skáksveitinni, sem endaði i öðru
sæti á ólympiuskákmótinu i
Haifa i nóvember.
Aðrir stórmeistarar, sem
munu tefla i þessu einvigum,
verða Mecking frá Brasiliu,
sem teflir við Plugayevsky frá
Sovétrikjunum, Larsen frá <
Danmörku sem teflir við Port-
ich frá Ungverjalandi, en þeirra
einvigi verður háð i Hollandi.
Dr. Max Euwe forseti al-
þjóöaskáksambandsins lét eftir
sér hafa i gær að honum kæmi
ekki á óvart að Fischer (sem
menn telja að dveljist i Suður
Pasadena i Kaliforniu) skyldi
ekki sinna boðinu um að tefla.
,,Mér þykir það miður, að
Fischer lét okkur ekki heyra frá
sér fyrir 1. janúar, en það kom
mér þó ekki á óvart,” sagði dr.
Euwe.
,,Ég bjóst ekki við þvi að
hann mundi svara boðinu, þvi
að hann sagði, eftir að hann var
sviptur titlinum, að hann vildi
ekkert hafa með FIDE að gera
aftur.
wmm
.

Vv.:
Ifii*
ÉMIM

: v ; - ■' -
I
v , * " , Sm
• V j
; i
■ V ■■
Meðal þess, sem Jimmy Carter lofaði kjósendum sínum var að lœkka
skatta á einstaklingum, en teiknarinn Lurie er greinilega ekki trúaður á,
að skattgreiðendur muni finna stórkostlegar breytingar
Samanborið við frakka geta bretar hrósað
því láni í óláni, að „enska veikin" svonefnda
er ekkert annað en efnahagslegt fyrirbrigði,
sem getur liðið hjá. Frakkar eiga hinsvegar
við innvortis mein að stríða sem hefur grafið
um sig í þrjár aldir og plagar þá enn.
bessa dapurlegu sjúkdómsgreiningu hefur Alain Peyre-
fitte, franskur stjórnmálamaður, lagt fram. Hefur hún
komið frönsku þjóðinni til þess að gripa andann á lofti, og
er ekki um annað meira talað i Paris þessar vikurnar. Allt
frá kaffihúsunum til forsetahallarinnar stæla menn um
nýja bók Alain Peyrefitte, sem ber heitiö „Le Mal Franc-
aise” eða „Franska veikin”.
Skiptor skoðanir
Loðvik XIV
„Vondi maðurinn” i þessari 500 blaðsiðna bók er Loðvik
fjórtándi, „sólarkonungurinn”, sem frönskum skólabörn-
um hefur verið kennt að dýrka. Peyrefitte sakar þennan
■ mesta einvald Frakklands um að hafa skapað skrimsli,
sem smitað hafi sálir frakka „veikinni”, er hann kallar
svo.
Skrimslið er skrifstofubákn þess opinbera. betta stein-
runna kerfi framkvæmdavaldsins, sem höfundur segir að
hafi kyrkti þjóðinni alltsjálfstraust og leitt af sér hnignun
franska heimsveldisins.
Monsjör Peyrefitte ætti að vita.um hvað hann er að
tala. Hann var sjö sinnum ráðherra i rikisstjórnum de
Gaulles hershöfðingja og Georges Pompidous forseta. Og
þetta er engin ný fluga, sem hann hefur fengið i kollinn,
þvi að hann hefur velt þessu fyrir sér i 30 ár.
30 ára vangaveltur
Strax i æsku sóttu að honum spurningar um frönsku
þjóðarsálina. Hann skoðaði kort af Frakklandi 1939 og eft-
ir að hafa virt fyrir sér öflugar varnir Maginot-linunnar,
sem frakkar drógu til þess að halda þjóðverjum frá
franskri grund, tók hann eftir þvi, að Maginot-linan náði
aðeins til landamæra býskalands og Lúxemburgar — en
FRANSKA
VEIKIN
Bókin hefur runnið út eins og heitar lummur (gefin út af
Plon i Paris, ef einhver lesandinn hefur áhuga). Skiptast
menn alveg i tvo hópa eftir lestur hennar. Annar hópurinn
litur á hana sem einsskonar svar við nýlega útkominni bók
eftir Giscard D’Estaing frakklandsforseta. Vilja þeir
skoða hana sem meiriháttar herför vinstrimanna, sem
vilja skaða stjórnina. Hinn hópurinn telur hinsvegar að
bókin sé þvert á móti vatn á myllu hins umbótasinnaða
forseta.
Vikufréttaritið „Le Point” kallar bókina mikilvægustu
félags- og stjórnmálaritgerð, sem fram hefur komið um
Frakkland frá lokum siðari heimstyrjaldarinnar.
ekki Belgiu. Hversvegna var varnarlinan ekki dregin alla
leið niður að sjó?
Hann lagði þessa hernaðarlegu spurningu fyrir föður
sinn, sem svaraði: „Heldurðu virkilega að hershöfðingj- HÚSIICBðÍSIIlálÍll
arnir séu ekki búnir að velta þessu fyrir sér löngu á undan
þér og finna við þvi svarið?”
betta ofurtraust á ráðamönnum, sem ekki mátti bera
brigður á, rifjaðist svo upp fyrir Peyrefitte, þegar herir
Hitlers skömmu siðar stormuðu i gegnum Belgiu og bak-
dyramegin inn i Frakkland og sniðgengu algerlega hinn
stolta óyfirstiganlega framdyraþröskuld frakka sem
Maginotlinan var.
ákvörðun hafði nokkur hundruðum manna, sem unnu við
að byggja námagöng, verið neitað um aö teljast til náma-
manna. bar með nutu þeir ekki þeirra hlunninda náma-
mann að komast á eftirlaun sextugir að aldri.
bar sem mennirnir störfuðu við nákvæmlega sömu skil-
yrði og námamennirnir fannst nýja ráðherranum sjálf-
sögðsanngirniskrafa að leiðrétta þessa mismunun, og lof-
að að kippa þessu i lag á nokkrum dögum.
begar fyrstu fimmtán tilraunir hans höfðu ekki leitt til
neins, snéri Peyrefitte sér beint til de Gaulles hershöfð-
ingja sjálfs og bað hann að veita málinu brautargengi.
Forsetinn fylltist ofsabræði yfir þessum augljósu
rangindum. Hann fyrirskipaði að þetta skyldi leiðrétt. En
það sat við það sama.
Sameinuð orka forsetans, ráðherra hans, þingsins og
hinna velskipulögðu verkalýðsfélaga fengu ekki ráðið við
stjórnkerfið, rifjar Peyrefitte upp i bók sinni.
Maginotlínan
Hann leit á þetta sem enn eitt hryllingsdæmið um stöðn-
unarkölkun framkvæmdavaldsins, sem byrjaði að gera
vart við sig á dögum Loðviks XIV upp úr 1700. Loðvik
safnaði öllu framkvæmdavaldi rikisins til miðdepilsins,
Parisar, og skóp tvær gerðir af frökkum. önnur var
stjórnartopparnir og hinn hjörðin.
Colbert og flotastjórnin
Sjúkdómseinkennanna gætti þegar á dögum Loðvik
fjórtánda. Fremsti ráðgjafi hans, Colbert, lagði eitt sinn
til að öllu höggmyndaprjálinu og elegansanum yrði létt af
herskipum hans hátignar. bau voru of svifasein og auð-
veld bráð hinum snúningslipri, léttari og einfaldari en um
íeið bannvænni kanónuskútum breta.
En flotastjórnin, sem hafði heila heri af myndhöggvur-
um og listamönnum á launum, sat fast við sinn keip.
Mikilfengleik hans hátignar sæmdi ekki annað en aö '
glæsileik flotans yrði haldið við. — bannig fyrirgerði
franska heimsveldið yfirboðurum sinum á höfunum.
Peyrefltte og námamenn
begar monsjör Peyrefitte fyrst varö ráðherra upp úr
1960, átti hann eftir að berja höfðinu við þennan sama
stein. Hann fékk til meðferðar málefni námamanna hóps
frá Lorraine. Fyrir einhverja dularfulla stjórnunar-
Hann sér þessa sömu hindrun viða i veginum og á öllum
sviðum.
Annað dæmi er tekið úr húsnæðismálum. Allar skoðana-
kannanir frá lokum siöari heimsstyrjaldar sýna að 80%
frakka vilja helst búa i einbýlishúsum, meðan 20% kjósa
heldur aö búa i ibúðarblokkum. En byggingaframkvæmd-
ir, sem stjórnvöld leggja blessun sina á, hjakka ávallt i
sama farinu. 80% fjölbýlishúsa, en 20 einbýlishúsa.
Peyrefitte heldur þvi fram, að þetta kerfi hafi kyrkt
sjálfstraust meðalmanneskjunnar i Frakklandi, ábyrgö-
artilfinningu hennar og borgarakennd.
Hnignun
Hann segir, að þetta megi merkja meöal annars i hruni
ibúafjölda Frakklands. A miðöldum á timum Loðviks XIV
var Frakkland þéttbýlasta land heims fyrir utan kannski
Kina. Nú hafa allir nágrannar Frakklands farið fram úr
þvi i byggðaþjöppun.
bað er alveg sama við hvaða mælikvarða stuðst er,
skrifar höfundurinn, en stærð Frakklands, loftslag, hnatt-
staða og frjósemi krefst ibúatölu sem liggur eitthvað yfir
135 milljónir i stað þeirra 50 milljóna sem búa þar i dag.
Og hvaðan koma þessir stjórnendur, sem móta kerfið og
stjórna þvi? beir eru einn af hverjum þúsund stúdentum
úr æðri menntaskólum Frakklands. Kúfurinn eða rjómi
embættismannaaðalsins kemur úr Ecole nationale
d’administration. bað kom Peyrefitte sjálfur, Giscard
d’Estaing og fleiri og fleiri.
1 augum margra er „Le mal francais” hrópandi stuðn-
ingur við þær þjóðfélagsumbætur, sem forsetinn boðaði
sjálfur i nýlegri bók sinni „Democratie francaise”en aðrir
telja „veikina” andsvör við henni. bvi meöan torsetinn
trúir þvi, að grundvallarhugsjón bókar hans fái staöist,
leggur ráðherrann fyrrverandi enga tillögu fram i sinni
bók til að ráða niðurlögum sjúkdómsins, sem étur burt
styrk frakka.