Tíminn - 11.10.1968, Blaðsíða 9

TÖSTUDAGUR 11. október 1968.

Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN.
Framkvæmdastjóri: Kristján Benediktsson. Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb), Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og Indriði
G. Þorsteinsson. Fulltrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson. Auglýs-
ingastjóri: Steingrímur Gíslason. Ritstjórnarskrifstofur i Eddu-
húsinu, símar 18300—18305. Skrifstofur: Bankastræti 7 Af-
greiðslusími: 12323. Auglýsingasími: 19523. Aðrar skrifstofur,
sími 18300. Áskriftargjald kr. 130,00 á mán. innanlands. —
f lausasölu kr. 8.00 eint. — Prentsmiðjan Edda h. f.
Verkefni Alþingis
Alþingi, sem hóf störf sín í gær, fær tvíþætt verkefni.
í fyirsta lagi þarf Það að gera ráðstafanir vegna þess
vanda, sem þrengir að atvinnuvegunum og getur valdið
stöðvun þeirra að óbreyttum aðstæðum. Jafnhliða þarf
svo að gera ráðstafanir til að tryggja næga atvinnu.
í öðru lagi þarf svo að undirbúa skipulega sókn til að
tryggja markvissa uppbyggingu atvinnuvega og þjón-
ustustarfsemi í framtíðinni, eins og í skólamálum, vega-
málum og byggingamálum.
Segja má, að hið fyrra verkefni sé meira aðkailandi
skyndiverkefni, en hið síðara framtíðarverkefni.
Af hálfu stjórnarblaðanna er boðað, að óhjákvæmi-
legt sé að grípa annaðhvort til gengisfellingar eða stór-
felldra uppbóta, ef útflutningsatvinnuvegirnir eigi ekki
að stöðvast. Líti stjómarflokkarnir þannig á málin, mega
þeir ekki vera lengi í vafa um, hvorn kostinn eigi held-
ur að taka. Allir sjá þá hættu, sem Því fylgir, ef menn
eru látnir vera lengi 1 vafa um, hvort gengið verði fellt
eða ekki. Af því hlýtur að leiða spákaupmennska.
Frá sjónarmiði Framsóknarflokksins skiptir það höfuð
máli, að áður en til slíkra örþrifaráða er gripið, verði
ekkert látið ógert til að koma á ýtrustu hagnýtingu og
sparnaði í rekstri atvinnuveganna, svo að kjaraskerðing
verði sem minnst, er almenningur þarf að taka á
sig. Jafnframt þarf að athuga allar leiðir til að draga úr
kjaraskerðingu þeirra, sem lakast eru settir. Ríkis-
stjórn og Alþingi verða að gera sér ljóst, að almenningur
er þegar búinn að taka á sig mikla kjaraskerðingu.
Það þurfa menn svo að gera sér vel ljóst, að lítil bót
er til frambúðar að slíkum ráðstöfunum, ef ekki verður
hafizt handa um miklu skipulegri uppbyggingu en átt
hefur sér stað seinustu árin. Fjárráð þjóðarinnar eru
takmörkuð og því má ekki láta handahóf og spákaup-
mennsku ráða því, hvað framkvæmt er. Það er ekki
hægt að gera allt í einu og því verður að tryggja for-
gangsrétt þess, sem nauðsynlegast er. Öðru vísi verður
ekki annað þeim verkefnum, sem bíða framundan í
atvinnumálum, skólamálum, vegamálum og bygginga-
málum.
Þjóðin stendur nú ekki í ólíkum sporum og í árslok
1946. Þá var búið að eyða öllum stríðsgróðanum sam-
kvæmt lögmálum spákaupmennsku og handahófs. Nú er
búið að eyða öllum gróða góðu áranna, sem hér hafa
verið undanfarið, og þó bíða flest verk óunnin. Nú
verður ekki lengur byggt á slembilukku. Enginn hvetur
til þess, að Sjálfstæðisflokkurinn og Alþýðuflokkurinn
taki upp haftastefnu sína frá 1947—49. En það þarf
eigi að síður skipulega og hagsýna notkun fjármunanna,
ef vandinn á ekki að verða enn meiri í framtíðinni.
Iðnþingið
Þrítugasta Iðnþing íslands situr nú að störfum. Mörg
vandamál þrengja nú að iðnaðinum og horfur eru á
verulegu atvinnuleysi hjá iðnaðarmönnum. Vafalaust
verður það aðalverkefni Iðnþingsins að ræða þessi mál
og ætti að mega vænta þess, að Það láti fara frá sér
skeleggar og ákveðnar ábendingar um lausn þeirra.
Ekki mun af veita, ef undirtektir Alþingis eiga að verða
Jákvæðari en þær hafa verið seinustu árin.
Afstöðu ríkissfjórnarinnar má nokkuð ráða af því. að
í ræðu sinni á Iðnþinginu ræddi Jóhann Hafstein öllu
meira um erlenda stóriðju en iðnrekstur íslendinga
sjálfra.
TIMINN
Úr ræðu Hannesar Kjartanssonar á þ’iíTg. S. þ.:
Gildandi réttarreglur
eru ðfullkomnar og úreltar
Nauðsynlegf að halda bráðlega sérstaka ráðstefnu um þau mál
Síðastliðinn Þriðjudag flutti
Hannes Kjartansson, ambassa-
dor ræðu á allsherjarÞingi Sam
íinuðu Þjóðanna, Þar sem hann
gerði grein fyrir afstöðu ís-
lenzku ríkisstjórnarinnar til
ýmissa alÞjóðamála, sem nú
eru efst á baugi. í inngangi
ræðunnar ræddi hann um Sam
einuðu Þjóðirnar almennt, en
vék síðan að einstökum mál
um.
Hér fara á eftir nokkur aðal
atriði úr ræðu Hannesar.
Tékkóslóvakía.
Um innrásina í Tékkóslóva-
kíu sagði Hannes:
„Ríkisstjórn íslands fordæm
ir alla valdbeitingu í samskipt
um ríkja. Við teljum Það vera
skyldu Sameinuðu Þjóðanna að
lýsa yfir ugg sínum og áhyggj
um, hvar sem og hvenær sem
slík valdbeiting á sér stað, ,og
án tillits til Þess hvort Sam-
einuðu Þjóðirnar geta hindrað
valdbeitinguna eða sett niður
Þau átök, sem hafin eru.
Framkvæmdastjóri Samein-
uðu Þjóðanna hefur lýst Því
yfir, að hann telji að atburða
rásin í Tékkóslóvakíu sé enn
einn hnekkir Því friðarsamfé-
iagi Þjóðanna, sem um er get
ið í sáttmálanum, og hljóti einn
ig að spilla hinni batnandi sam
búð austur og vesturs.
En jafnframt Þessu getur ís-
lenzka ríkisstjórnin ekki verið
sammála Þeim, sem telja að
hinir hörmulegu atburðir í
Tékkóslóvakíu séu gild ástæða
til þess að hætta þeim friðar
viðræðum, sem átt hafa sér
stað milli austurs og vesturs og
miða að því að draga úr spenn
unni í heiminum. Þótt við verð
um stundum að hörfa í sókn
okkar til að byggja friðvæn-
legri heim, þá ætti slíkt að-
eins að herða okkur í barátt-
unni fyrir lyktum kalda stríðs
ins. Framkvæmdastjóri Sam
einuðu þjóðanna hefur bent á,
í innganginum að ársskýrslu
sinni, hve mikilvægt það ein-
mitt er, að þær stofnanir Sam
einuðu þjóðanna, sem fást við
friðargæzlu verði styrktar mjög
til starfa sinna frá því sem nú
er.“
Útbreiðsla kjarnorkuvopna.
Varðandi samninga um kjarn
orkuvopnin, sagði Hannes:
„Þrátt fyrir þau skaðvænlegu
áhrif sem nýliðnir atburðir hafa
haft á samvinnu þjóða og ef til
vill einmitt vegna þeirra, er
það sérlega mikilvægt að sem
allar flestar þjóðir staðfesti
samninginn um bann við út-
breiðslu kjarnorkuvopna. Sam
einuðu þjóðirnar ættu ennfrem
ur að hvetja öll ríki, og þá sér
í lagi stórveldin, til að fram
kvæma þær skuldbindingar
skjótt, sem þær tókust á herð
ar við gjörð samningsins, og
halda áfram samningaviðræð
um um afnám kjarnorkukapp
hlaupsins og um algjöra af-
vopnun. Þá myndu mjög skip
ast veður í lofti til hins betra
í heimsstjórnmálunum."
Vietnam.
Um Vietnam sagði Hannes:
Hannes Kjartansson
„Það hefur reynzt Sameinuðu
þjóðunum um megn að stöðva
’hið mi'kla eyðiileggingarstríð,
sem nú geisar í Vietnam. Bar
dagar og eyðilegging halda
áfram í stórum stíl og mannfall
ið er geigvænlegt. Við vitum,
frá fyrri umræðum um ;málið
hér á veftvangi Sameinuðu þjóð
anna, að meirihluti ríkja verald
ar er mjög uggandi yfir því
hve styrjöldin færist sífellt í
aukana. Þó hefur Sameinuðu
þjóðunum ekki tekizt að stöðva
vopnaviðskiptin, eða koma á
sáttum, þrátt fyrir samvizku
samlegar tilraunir og frum
kvæði framkvæmdastjóra Sam
einuðu þjóðanna til þess að fá
deiluaðila til þess að setjast
við samningaborðið. Vonir
glæddust þó, er friðarviðræð
urnar hófust í París milli Norð
ur Viet Nam og Bandaríkj-
anna.
Þótt þær samningaviðræður
hafi nú staðið í nokkra mán-
uði, án nokkurs sjáanlegs árang
urs, er það von ríkisstjórnar ís
lands að þær muni senn leiða til
vopnahlés, sem greiði götuna
til friðarsamninga.“
Rhodesía,
Þá lýsti Hannes stuðningi
íslenzku ríkisstjórnarinnar við
sáttastarf Gunnars Jarrings í
deilu Arabalandanna og ísra-
els. Einnig stuðningi íslenzku
stjórnarinnar við hjálparstarf
semi í Biafra. Þá lýsti hann
andstöðu ísl. ríkisstjórnarinnar
við kynþáttastefnu Suður-Afríku
stjórnar en fullum stuðningi við
ályktun Öryggisráðsins um
refsiaðgerðir gegn Suður-
Rhodesíu. Um Rhódesíumálið
sagði Hannese m. a.:
„Þær refsiaðg’erðir, sem
Öryggisráðið samþykkti að beitt
skyldi gegn Suður-Rhódesíu,
hafa verið að litlu gerðar, og
verða ef til vill árangurslausar
vegna 7 þeirrar aðstoðar, sem
Suður-Afríka og Portúgal hafa
veitt Suður-Rhódesíu. Þó von
ar íslenzka ríkisstjórnin, að þær
víðtæku refsiaðgerðir, sem
felst í ályktun Öryggisráðsins
nr. 253. sem samþykkt var
29. maí 1968, muni ná árangri.
ísland hefur lýst sig fúst til
þess að fara í einu og öllu
eftir ákvæðum ályktunarinnar “
Þá ræddi Hannes nokkuð
um aðild Kína að Sameinuðu
þjóðunum. Hann hvað það álit
íslenzku ríkisstjórnarinnar, að
Alþýðulýðveldið Kína ætti að
fá aðild að S. Þ. en sú aðild
mætti þó ekki kosta brottrekst
ur Formósustjórnar úr sam-
tökunum.
Auðæfi hafsins.
Þá ræddi Hannes nokkuð
hefði enn tekizt að veita þró
unarlöndunum næga aðstoð né
gera nægar ráðstafanir til að
útrýma hu-ngri í heiminum. í
framhaldi af því sagði Hannes:
„Land mitt framleiðir og
flytur út matvæli. Það eru að
allega sjávarafurðir, en þær
eru mikilvæg matvælategund,
sem kunnugt er, og sérlega rík
ar af eggjahvítuefnum. Land
mitt vonast til þess að verða
áfram stór útflytjandi þessarar
mikilvægu tegundar matvæla
og geta þannig lagt fram sinn
skerf í baráttunni við hungur
og skort. En það verður að
nýtta auðævi hafsins með gætni
og fyrirhyggju, til þess að af-
rafcsturinn verði sem mestur
en ofveiði þó hindruð. Þörf
er á mjög aukinni alþjóðlegri
samvinnu á þessum vettvangi.
Utanríkiaráðherra íslands
vakti athygli á þessu viðfangs
efni í ræðum sínum á 21. og
22. allsherjarþingi Sameinuðu
þjóðanna. Ályktunartillaga, sem
samþykkt var á 21. þinginu, var
grundvöllur rannsókna á auð-
ævum hafsins og á hvern hátt
væri unnt að nýta þau sem
bezt. Skýrsla um málið verður
lögð fyrir þetta allsherjarþing,
sem nú situr, en þar er einnig
fjallað um nauðsyn aukinnar al-
þjóðasamvinnu varðandi rann
sóknir og nýtingu þessarra auð
æva. íslandi er það gleðiefni
að þessi mál verða nú tekin til
rækilegrar umræðu og athug
unar á því allsherjarþingi, sem
nú situr.“
Ilafsbotninn.
Þá ræddi Hannes um Möltu
tiliöguna svoiiefndu:
„Annað mikilvægt mál, sem
snertir auðlindir hafsins, er
sú tillaga, sem ambassador
Möltu flutti á síðasta allsherj
arþingi, og varðar friðsamlega
notkun auðæva hafsbotnsins.
Nefnd 35 ríkja var sett á lagg
irnar til þess að framkvæma
frumrannsókn á þessu sviði og
skila skýrslu um málið til 23.
allsherjarþingsins.
Það er skoðun íslenzku sendi
nefndarinnar, að friðsamleg
notkun auðæva hafsbotúsins sé
hið mikilvægasta mál. Ekki eru
til neinar fullnægjandi þjóðrétt
arreglur, sem kveði á um sam
skipti ríkja og lögsögu á þessu
nýja og lítt kannaða sviði. Því
er nauðsynlegt að settar séu
nýjar þjóðréttarreglur í þessu
efni og alþjóðasamningar um
málið gerðir. ^sland hefur tek
ið þátt í undirbúningsstarfi
því, sem bráðabirgðanefnd alls
herjarþingsins vann á þessu
sviði fyrr á þessu ári. Við höf
um freistað þess að leggja þar
okkar lóð á metaskálarnar og
Framhald „ bls 15.