Morgunblaðið - 04.02.2001, Qupperneq 8

FRÉTTIR
8 SUNNUDAGUR 4. FEBRÚAR 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Áfengislaus framhaldsskólaböll
Foreldrar mik-
ilvæg fyrirmynd
SÍÐAN í haust vinnursamstarfshópurÁfengis- og vímu-
varnaráðs, Íslands án eit-
urlyfja, skólastjórnenda í
framhaldsskólum, fulltrúa
nemenda framhaldsskóla í
Reykjavík, Heimilis og
skóla og Lögreglunnar í
Reykjavík að eflingu vímu-
varna fyrir unglinga á
framhaldsskólaaldri.
„Núna erum við að ein-
beita okkur að því að böll
framhaldsskólanna verði
áfengislaus í reynd,“ sagði
Sigríður Hulda Jónsdóttir
sem á sæti í umræddum
samstarfshóp. „Sam-
kvæmt lögum miðast með-
höndlun áfengis við tutt-
ugu ára aldur en það hefur
tíðkast að unglingar 16 til
20 ára komi undir áhrifum áfengis
á skóladansleiki. Vitanlega er ekki
leyfilegt að vera með áfengi á
dansleiknum en neyslan hefst oft í
samkvæmum fyrir böllin. Við vilj-
um hvetja foreldra til þess að
styðja unglingana sína í að neyta
ekki áfengis. Einnig viljum við
hvetja til þess að foreldrar útvegi
unglingum ekki húsnæði til áfeng-
isneyslu t.d. fyrir böll. Rannsókn-
ir sýna að það hefur dregið úr
drykkju unglinga á grunnskóla-
aldri en það er geysilega mikil-
vægt að búa unglingum þannig
umhverfi að þeir neyti ekki áfeng-
is og styrkja þá í því að gera það
ekki.“
– Hvernig ætlar samstarfshóp-
urinn að vinna þessu máli braut-
argengi?
„Segja má að við einbeitum okk-
ur að nokkrum hópum: það eru
unglingarnir sjálfir, foreldrarnir,
skólastjórnendur og forvarna-
fulltrúar framhaldsskólana, svo og
aðrir starfsmenn skólanna. Í sam-
starfshópnum sitja nokkrir
fulltrúar nemenda framhaldsskól-
anna og þeir eru talsmenn nem-
endahópsins. Lögð er áhersla á að
átak þetta sé unnið í nánu sam-
starfi við þessa fulltrúa nemenda.
Í gegnum fulltrúa nemenda reyn-
um við svo að ná til hins almenna
nemanda í framhaldsskólum.
Samstarfshópurinn stóð fyrir því
fyrir jól og áramót að unglingar
dreifðu póstkortum til þeirra sem
versluðu í ÁTVR.
Á kortunum var áskorun til for-
eldra um að styðja unglinga í að
neyta ekki áfengis og að foreldrar
hvorki keyptu fyrir þá áfengi né
létu þeim té húsnæði til að drekka
áfengi í. Foreldrar eru alltaf þeir
mikilvægustu í forvörnum því þó
að sérfræðingar vinni ötullega í
þessum málunum skiptir mestu
máli að foreldrar séu jákvæð fyr-
irmynd, gefi sér tíma fyrir börn sín
og unglinga og setji skýr mörk um
hvað sé æskileg og samþykkt hegð-
un. Það hefur komið fram að náið,
traust og gott samband foreldra og
unglinga er geysilega mikil forvörn
gegn því að unglingurinn fari út í
vímuefnaneyslu. Mikilvægt er að
foreldrar sýni unglingnum virð-
ingu og ástúð en setji
um leið skýr mörk.“
– En hvernig ætlið
þið að virkja skóla-
stjórnendur og annað
starfsfólk skólanna í
þágu þessa málefnis?
„Starfshópurinn hefur þegar
sent áskorun til skólameistara og
formanna nemendafélaga um að
hafa fyrsta ball á nýju ári áfeng-
islaust í reynd. Reynslan sýnir að
vel undirbúnum böllum, jafnvel
með skemmtidagskrá eða ákveðnu
þema, fylgir yfirleitt minni ölvun.“
– Hvernig taka unglingar í
þetta?
„Þeir sýna málstaðnum fullan
skilning og telja þessa þróun æski-
lega og eðlilega, þ.e. að böll verði
áfengislaus. Hins vegar sjá þeir
ekki alveg fyrir sér hvernig hægt
sé að breyta þessu þannig að böllin
verði jafn vinsæl eftir sem áður.
En þetta er hins vegar mjög mis-
jafnt eftir skólum og sumir skólar
hafa þegar þá hefð að ekki sést
áfengi á nokkrum nemanda á
dansleikjum þar. Slíkt er til fyr-
irmyndar.“
– Eru framhaldsskólarnir með
innan sinna vébanda aðila sem
vinna sérstaklega að forvarnamál-
um?
„Já, síðan 1997 hef ég unnið að
því fyrir menntamálaráðuneytið
að byggja upp forvarnir innan
framhaldsskólanna. Mín hug-
mynd var sú að ákveðinn aðili
innan hvers skóla þyrfti að bera
ábyrgð á stefnumótun og fram-
kvæmd forvarnamála í viðkom-
andi skóla. Í framhaldi af þessari
hugmyndafræði urðu til for-
varnafulltrúar innan framhalds-
skólanna og nú eru slíkir for-
varnafulltrúar starfandi í nær
öllum framhaldsskólum landsins.
Forvarnafulltrúarnir hafa unnið
ótrúlega mikið og gott starf. Auk
þess að stýra forvarnastarfi í
skólum eru þeir í sambandi við
nemendur og foreldra. Það er
mikilvægt að unglingurinn upp-
lifi að hann hafi það val hvort
hann ætli að neyta
áfengis eða ekki og
einnig að reyna að
seinka upphafi neysl-
unnar því það liggur
ljóst fyrir að því fyrr
sem unglingur byrjar
að neyta áfengis, því meiri hættu
er hann í bæði varðandi neyslu
ólöglegra efna og að verða alkó-
hólisti. Aldurinn 16 til 20 ára er
geysilega viðkvæmur mótunar-
aldur. Lífshamingja einstaklings-
ins ræðst oft af því að hann kom-
ist áfallalaust í gegnum þessi ár
og öðlist jákvæða sjálfsvitund og
sterka dómgreind.“
Sigríður Hulda Jónsdóttir
 Sigríður Hulda Jónsdóttir
fæddist á Akureyri 1964 en ólst
upp í Suður-Þingeyjarsýslu. Hún
lauk stúdentsprófi frá Mennta-
skólanum á Akureyri 1984 og
BA-prófi í uppeldis- og mennt-
unarfræði auk kennsluréttinda á
framhaldsskólastigi. Árið 1993
lauk hún eins árs námi í náms-
ráðgjöf við Háskóla Íslands og er
nú í mastersnámi í uppeldis- og
menntunarfræði við sama skóla.
Frá 1989 hefur hún starfað sem
náms- og starfsráðgjafi við Fjöl-
brautaskólann í Garðabæ. Maður
hennar er Þorsteinn Þor-
steinsson skólameistari og eiga
þau eina dóttur og Þorsteinn á
fjögur uppkomin börn.
Aldurinn 16 til
20 ára er
geysilega
viðkvæmur
Ber er hver að baki nema sér bróður eigi.
EKKI er vitað til þess að nokkur
hafi lagt það á sig að telja pen-
ingana í Peningagjá á Þingvöllum,
en svo virðist sem þessi ungmenni
séu komin langt með það. Víst er
að flestir gætu vel þegið eitthvað
af aurunum sem liggja í gjánni.
Peningagjá er hluti af Nikulás-
argjá og dregur nafn sitt af pen-
ingum sem fólk hefur kastað í
hana eftir að brú var byggð yfir
hana árið 1907. Nikulásargjá er
aftur á móti kennd við Nikulás
Magnússon, sýslumann í Rang-
árvallasýslu, en hann drekkti sér í
gjánni árið 1742.
Morgunblaðið/Vilhelm Gunnarsson
Peninga-
gjáin heillar
ÓVENJU mikil umferð var á norð-
urlandi vestra á föstudag og að sögn
lögreglunnar á Blönduósi stöðvaði
hún meira en 30 ökumenn fyrir of
hraðan akstur og var einn af þeim á
rúmlega 130 km/klst. Veður var
mjög gott á þessum slóðum, um 10
stiga hiti, og enginn snjór á vegum
og færðin því eins og hún gerist best.
30 manns
teknir fyrir of
hraðan akstur
♦ ♦ ♦