Vísir - 01.10.1979, Qupperneq 8

VÍSIR
Mánudagur
1. október 1979
8
utgefandi: Reykjaprent h/f
Framkvæmdastjóri: DavfA Guömundsson
Ritstjórar: ölafur Ragnarsson
Hörður Einarsson
Ritstjórnarfulltróar: Bragi Guðmundsson. Elias Snæland Jónsson.
Fréttastjóri erlendra trétta: GuðmUndur G. Pétursson.
Blaðamenn: Axel Ammendrup, Halldór Reynisson, Jónina Michaelsdóttir, Katrin
Pálsdóttir, Kjartan Stefánsson, Oli Tynes, Sigurveig Jónsdóttir, Sæmundur Guð-
vinsson.
Iþróttir: Gylfi Kristjánsson og Kjartan L. Pálsson. Ljósmyndir Gunnar V.
Andrésson, Jens Alexandersson. utlit og hönnun: Gunnar "r-9usti Guðbjörnsson,
Magnús Olafsson.
Auglýsinga- og sölustjóri: Páll Stefánsson
Dreifingarstjóri: Sigurður R. Pétursson.
Auglýsingar og skrifstofur:
Siðumúla 8. Simar 86611 og 82260.
Afgreiðsla: Stakkholti 2-4, simi 86611.
Ritstjórn: Siðumúla 14, simi 86611 7 linur.
Askrift er kr. 4.000 á mánuði
innanlands. Verð i lausasölu
200. kr. eintakið.
Prentun Blaðaprent h/f
Nvtum umhugsunarfrestinn skynsamlega

Næstu vikur verbur aö nota vel til þess aö kanna möguleika á ollukaupum annars staöar
en frá Sovétrikjunum, áöur en tekin veröur afstaöa til olfutilboös Sovétmanna sem miö-
ast viö dagprfsa Rotterdammarkaöarins.
Niðurstöður olíuviðskipta-
nefndar Jóhannesar NordalS/
sem birtar voru fyrir helgina
undirstrika hve illa við erum
settir varðandi olíuviðskipti okk-
ar við Sovétríkin. Samanburður
sá, sem þar er gerður sýnír, að
við greiðum 70% hærra olíuverð
en gildir á mörkuðum í Vestur-
Evrópu, eftir að Sovétmenn á-
kváðu að miða verðlagninguna
við dagprísa á Rotterdammark-
aðinum.
( samræmi við tillögur olíuvið-
skiptanefndar leitaði viðræðu-
nefnd íslendinga eftir breyting-
um á þessari viðmiðun í samn-
ingaviðræðunum við Sovétmenn l
Moskvu í lok síðustu viku, en á
slíkt var ekki hlustað. Rússar
vilja áfram taka mið af dagprís-
unum i Rotterdam og eru ófáan-
legirtil að breyta frá þeirri reglu
og að því er virðist hafa þeir
heldur ekki verið tilbúnir til þess
að setja ef ri og neðri mörk slíkra
verðsveif Ina, sem væri þó sann-
gjarnt, né heldur að hafa opin-
bert hráolíuverð sem verðmið-
viðun.
Erfitter að meta það, hvort fé-
lagi Svavar, olíumálaráðherra
okkar, hefði getað haft góð áhrif
á olíukóngana í Sovét, ef hann
hefði fengist með til Moskvu.
Sendinefnd með ráðherra í far-
arbroddi hefði ekki getað náð
minni árangri en sú nefnd, sem
nú er á heimleið frá Moskvu. En
það var ómögulegt að fá Svavar
með til þess að ræða við vini sína
í Moskvu og óviðeigandi hefði
verið að flytja hann þangað út í
böndum eins og dómsmálaráð-
herrann benti á.
Olíuviðskiptanefndin virðist
samkvæmt skýrslunni heldur
svartsýn á að við getum nú náð
hagstæðum viðskiptasamningum
um olíukaup frá Vestur-Evrópu-
löndum, einkum vegna þess, að
sambönd íslensku olíufélaganna
á Vestur-Evrópumarkaðinum
hafi rofnað eftir að við snerum
okkur nær alfarið að Sovétríkj-
unum til olíukaupa.
I leiðbeiningum olíuviðskipta-
nefndarinnar fyrir samninga-
nefndina, sem var í Moskvu á
dögunum er bent á, að leita skuli
eftir kaupum á hráolíu í Sovét-
ríkjunum, ef Sovétmenn reynist
tregir til þess að breyta Rotter-
damviðmiðuninni varðandi olíu-
kaupin almennt. Sú leið var
reynd í Moskvu en án árangurs,
og sagði félagi Svavar á blaða-
mannafundi á föstudaginn, að
Sovétmenn hefðu alfarið hafnað
hráolíusölu, þar sem slík olía
væri ekki til og þeir hefðu orðið
að skera niður hráolíusölu til
Finna og Norðmanna.
Þetta mun þó ekki allskostar
rétt, því að aðilar í Vestur-
Evrópu hafa fengið Sovétmenn
til þess að breyta gömlum við-
skiptasamningum yfir í hráolíu-
viðskipti og mun getið um slíkt
dæmi í þeim hluta af skýrslu
olíuviðskiptanefndar, sem félagi
Svavar hefur ekki enn leyft birt-
ingu á.
Þau tilboð, sem Sovétmenn
gerðu íslensku samningavið-
ræðunefndinni í Moskvu standa í
f jórar til sex vikur, og má einskis
láta ófreistað til þess að nota
þann tíma til þess að kanna til
hlítar möguleika okkar á að fá
olíu á hagstæðara verði annars
staðar. Sömuleiðis þarf að ganga
úr skugga um, hvort mikil brögð
hafði verið að því að Sovétmenn
hafi boðið öðrum þjóðum hag-
stæðari samninga en okkur og
möguleika á hráolíukaupum.
Þá þarf að ganga úr skugga um
það, hvort mat olíuviðskipta-
nefndarinnar á möguleikum til_
hráolíukaupa frá breska Norður-
sjávarsvæðinu sé rétt. Allt þetta
þarf að liggja fyrir áður en af-
staða er tekin til tilboðs Sovét-
manna um kaup á olíu á okur-
verði.
SV0 LENO SEM FYRIRHNNAST EINSTÆÐAR MÆÐIIR SEM
EIGA BAGT ER ÁSTÆDA TIL AG SÝNA ÞÆR A SVKII
Þaö er ekki til siös aö svara
leikdómum, þeir sem þaö gera
eiga á hættu aö fá ylir sig alla þá
grimmúögu lélaga, Svarthöföa,
Landfara og Staka steina, ekki
sist ef I Ijós kemur aö verkiö
komi blekbera á einhvern hátt
viö. En mig langar of mikib til
aö gera athugasemdir viö leik-
dóm Bryndisar Schram um
Kvartett I VIsi 26. sept. til aö ég
geti meö nokkru móti haldiö aft-
ur af mér.
Bryndis hrósar leikurum
maklega fyrir ágætan leik og ný
andlit og Guörúnu
Ásmundsdóttur leikstjóra fyrir
dirfsku og þor, einnig maklega.
En hún er ekki nógu hress meö
höfundinn, Pam Gems, einkum
vegna þess aö hún er, aö
Bryndisar mati, aö skrifa um
efni sem er „þegar oröiö úrelt”
Og hvaöa efni skyldi þaö vera
sem búiö er aö afgreiöa svona i
eitt skipti fyrir öll? Kannski
spilling borgarastéttarinnar
sem hefur veriö skrifaö um á
hverju ári i Evrópu og Ameriku
siöan Balzac tók upp þráöinn?
Sálarþjáning karla vegna
firringar i starfi og vaxandi
drykkjusýki sem hefur veriö
skrifaö um á hverju ári síöan
Tom Kristensen lauk sinni eftir-
minnilegu bók, Hærværk?
Sálarangist karlmanna viö aö
yfirgefa móöur jörö og flytjast á
mölina sem viö eigum bækur
um i metravis bara hér á ls-
landi?
Nei, leikritiö er ekki um neitt
af þessu, enda væri þaö þá
kannski ekki úrelt. Þaö er um
fjórar konur sem eru hver af
sinni sort en búa af tilviljun i
sama húsi. Viö sjáum inn til
þeirra I nokkurn tlma,
fylgjumst meö þvi hvernig þær
ráöa eöa ráöa ekki fram úr þvi
stóra og smáa sem á dagana
drifur, fjárhagsvanda, sálar-
vanda, sálarháska, sem
starfar af þvi aö þær lifa f þver-
stæöukenndum heimi sem segir
eitt en reynist meina annaö.
Ein manneskjan á sviöinu er
fráskilin og veröur fyrir þvi aö
maöurinn stingur af meö börnin
sem henni hafa veriö dæmd viö
skilnaöinn. Ekki held ég aö
margar konur myndu taka
þessu meö þegjandi þögninni
eöa viröulegri ró. Þaö væri satt
aö segja greinilegt merki um
geöveiki. Þessa konu kallar
Bryndis „grátkonu kvennaárs-
bókmenntanna, fráskilda
tveggja barna móöur sem hefur
misst fótanna I krákustigum
hjónabandsins og brestur í grát
af minnsta tilefni.” Þaö var sem
sagt skrifaö um hennar próblem
á kvennaárinu og viö getum
látiö þaö duga. Hér er nóg aö
gert. En segi mér þá téö
Bryndis: er búiö aö leysa vanda
allra þeirra kvenna sem lenda
illa út úr skilnaöi meö því aö
skrifa um þær part af Sauma-
stofu? Eru þær komnar á græna
grein? Betur aö satt væri.
Nær lagi mun þó vera aö fólki
eins og gagnrýnanda finnist
vandi sem bundinn er heimili,
börnum, ástamálum og kvenna-
baráttu bara litiö merkilegur.
Allt á heimavelli, eintómur
útsaumur og nóg aö ræöa svo-
leiöis i ánu verki, hæsta lagi
tveim.
En þetta eru alröng viöhorf og
þaö vona ég aö allir rithöfundar
og aörar konur sem vilja leggja
orö i belg hafi I huga. Þær eiga
aö halda áfram aö skrifa um
reynslu slna, sjónarmiö, llf hver
meö annarri og meö körlum,
útsaum, barneignir, minni-
máttarennd, ótta, þjáningu.
„Hann sagöist vera leiöur á mér
og þessum eilifa sársauka,”
segir Fish um þann sem hefur
kastaö henni frá sér. Viö erum
ekki alltaf hressar, þaö er lóöiö,
og viö viljum hafa leyfi til aö
finna til, gráta, úthella tilfinn-
ingum okkar. Viö viljum ekki
láta gelda okkur tilfinningalega
eins og fariö hefur veriö meö
allt of margan karlmanninn. Og
þess vegna er þaö beinlinis
þjáningafullt þegar Bryndisi
Schram finnst „fremur þreyt-
andi” að horfa á sannar og holl-
i
„Viö höfum öll rétt til aö sýna
okkar innri mann, þótt sá réttur
hafi alltof lengi veriö fótum
troöinn og sé þaö enn I öllu opin-
beru llfi’’ segir Silja Aöalsteins-
dóttir i athugasemd viö leikdóm
um leikritiö Kvartett, en Silja
þýddi leikritiö.
IMIHBHHMIH
ar tilfinningar. HUn veröur aö
minnast þess aö Dúsa gerir ekki
svona úti á götu, hún er hjá sinu
fólki á sviöinu, þar hefur hUn
leyfi til aö sýna sinn innri mann.
Viö höfum öll rétt til aö sýna
okkar innri mann þótt sá réttur
hafi alltof lengi veriö fótum
troöinn og sé þaö enn i öllu opin-
beru lifi.