Vísir - 09.10.1979, Blaðsíða 9

„Þaö er mat þeirra.sem gjörla til þekkja aö Alþýöubandalagsmenn hafi veriöbúnir aö gera þaö upp viö sigaö slita þessu stjórnarsamstarfi innan tveggja vikna frá þvl aö
þing kæmi saman — vegna ágreinings um efnahagsmál,” segir Eiöur Guönason.
VÍSIR
Þriöjudagur 9. október 1979
Það þurfti engum að koma sérstaklega á óvart
siðastliðinn föstudag, er þingflokkur Alþýðu-
flokksins tók þá ákvörðun að óska eftir þvi við
stjórn Alþýðuflokksins, að flokkurinn hætti þátt-
töku i núverandi ríkisstjórn. Allar götur frá þvi
að samstarf þessara þriggja flokka hófst, hefur
verið ljóst, að i því var efnahagsleg brotalöm.
Raunar mun þaö regla, aö þvi
fleiri flokkar sem standa aö
stjórn, þvl skemmri eru lifslik-
ur hennar. Þetta á einkum og
sér I lagi viö um þær stjórnir,
sem Alþýðubandalagiö á aöild
aö. Alþýöubandalagiö er eini
islenski stjórnmálaflokkurinn,
sem aldrei hefur átt aöild aö
rikisstjórn, sem enzt hefur heilt
kjörtimabil.
Þetta er ofur eðlilegt, þegar
það er haft I huga, aö Alþýöu-
bandalagiö er i eðli sinu
stjórnarandstööuflokkur, sem
ekki vill né þorir aö stjórna. Það
er eitt af markmiöum Alþýöu-
bandalagsins aö koma hér á
annarskonar þjóöfélagi en viö
nú búum 1, og til þess neytir
flokkurinn allra ráöa I rikis-
stjórnog utan. Þessvegna hefur
Alþýöubandalagiö I þvi
stjórnarsamstarfi, sem nii er aö
ljúka lagst gegn og tekist aö
eyöileggja öll skynsamleg úr-
ræöii' efnahagsmálum, sem þar
hafa komið fram. Þegar svo viö
bætist botnlaus og rótgróin heift
og pólitisk afbrýöi i garð
Alþýðuflokksins vegna
kosningasigursins 1978, þá má
svo sem segja, aö ekki hafi veriö
von á góöu.
Samfelldar stjórnar-
myndunarviðræður
Þingmenn og ráöherrar
Alþýöuflokksins hafa hvaö eftir
annað komið meö tillögur um
úrbætur i efnahagsmálum.
Markviss eyöileggingarstarf-
semi Alþýðubandalagsins og sú
málamiðlun, sem hlýtur að
fylgja starfi i þriggja flokka
stjórn hefur gert þær tillögur aö
litlu. Frá þvi aö rikisstjórnin tók
til starfa hafa staðið yfir sam-
felldar stjórnarmyndunarviö-
ræöur. Ný lota átti nú að fara aö
hefjast. Þar heföi allt boriö að
sama brunni og áður.
1 stjórninni var ekki samstaða
um neina heildarstefnu I efna-
hagsmálum. Þrátt fyrir Itrek-
aðar tilraunir Alþýöuflokksins
til aö móta slika stefnu, þá var
ekki hægt aö fylgja henni fram
til sigurs I rikisstjórninni vegna
þess aö Alþýðubandalagiö
skorti vilja til raunhæfra aö-
geröa.
Istjórninni var ekki samstaða
um fjárlög, ekki um lánsfjárá-
ætlun og þaö var ekki samstaöa
um neitt sem raunverulega
skiptir meginmdli.Tilhvers var
þá aö halda þessu áfram?
Litið gagn að einum
stólpa
Þingmenn Alþýöuflokksins
og fylgismenn hafa sýnt þessari
stjórn ærna biðlund. En þar
kemur, aö þolinmæöina þrýtur,
þegar árangur er enginn, og
samstarfsflokkana skortir póli-
tiskt hugrekki til aö gera þaö
sem gera þarf.
Alþýðubandalagsmenn
hamra á þvi þessa dagana, aö
raunvaxtastefnan, sem sé
hugarsmiö Alþýöuflokksins, sé
nú aö ganga af þjóðfélaginu
dauöu. Alþýöuflokksmenn börö-
ust fyrir raunvaxtastefnu. Hún
er I eðli sinu rétt. Þvi neitar
enginn. Menn eiga aö borga til
baka jafnverömæta peninga og
þeir fengu aö láni. En ein sér
gengur raunvaxtastefnan ekki.
HUn var liöur i margháttuöum
ráðstöfunum öörum. Þær ráö-
stafanir voru eyöilagöar. Þaö er
ekkert gagn I giröingu, þegar
bara einn stólpinn stendur uppi.
Véfrétt og skólastjóra-
mál
Þaö var fróölegt um helgina
aö hlýöa á viötöl fjölmiðla viö
oddvita Framsóknar og Alþýöu-
bandalags. Forsætisráöherra
svaraði spurningum eins og
‘maður imyndar sér að véfréttin
I Delfi hafi gert er Grikkir leit-
uöu þar svara og þjóöin var
engu nær um afstööu Ólafs Jó-
hannessonar og Framsóknar-
flokksins.
Þegar Alþýöubandalagsmenn
svo loksins opnuöu munninn til
aö segja annaö en aö þeir væru
hissa, þá haföi Ragnar Arnalds
menntamálaráöherra það eitt
til málanna aö leggja, aö
Alþýðuflokksmenn heföu gert
þetta „án tilefnis”. Það er vist
varla hægt aö gera kröfu til þess
aö Ragnar Arnalds viti hvaö
veriö hefur aö gerast I rikis-
stjórninni til þess hefur hann
veriö of upptekinn viö aö skipa
1600 kennara og skólastjóra, og
segja Grindvikingum hvaö
menn þyrftu að hafa til að bera
til að geta verið skólastjórar þar
I bæ.
Ókyrrð i göngudeild-
inni
Raunar er það á allra vitoröi,
sem meö stjórnmálum fylgjast
aö Alþýöubandalagiö var aö biia
sig undir aö slita stjórnarsam-
starfinu Göngudeild og
málningarskvettur flokksins
voru farnar aö ókyrrast. Búiö
var aö setja hátt I fjörutiu
manns I aö endurskoöa
stjórnarsáttmálann á vegum
flokksins og verkalýösarmur
Alþýöubandalagsins var veru-
lega ósáttur viö afstööu Alþýöu-
bandalagsráöheranna sem meö
Framsókn sporörenndu land-
búnaöarvöruhækkuninni án
þess aö blikna né blána. Hvern-
ig aö þvi máli öllu var staöiö var
fullkomin ástæöa til stjórnar-
slita af hálfu Alþýöuflokksins og
hjá ýmsum var hún áreiöanlega
Eiður Guðnasoti/ al-
þingismaður, skrifar í til-
efni af áskorun þing-
flokks Alþýðuflokksins á
stjórn hans um stjórnar-
slit/ þingrof og kosningar,
og segir meðal annars: „I
stjórninni var ekki sam-
staða um neina heildar-
stefnu í efnahagsmálum.
Þrátt fyrir ítrekaðar til-
raunir Alþýðuf lokksins til
að móta slíka stefnu, þá
var ekki hægt að fylgja
henni fram til sigurs í
ríkisstjórninni vegna þess
að Alþýðubandalagið
skorti vilja til raunhæfra
aðgerða."
sá dropi, sem fyllti mælinn. En
meöan tiöindin geröust hér
heima skemmti verölagsmála-
ráöherra Alþýöubandalagsins
sér viö aö stjórna Efta fundi Uti i
löndum.
Þaö er mat þeirra sem gjörla
þekkja aö Alþýöubandalags-
menn hafi veriö búnir aö gera
þaö upp við sig, aö slita þessu
st jórnarsamstarfi innan
tveggja vikna frá þvi aö þing
kæmi saman — vegna á-
greinings um efnahagsmál.
En hvaö nú?
Framboðsfrestur of
langur
Þaö er skoöun okkar Alþýöu-
flokksmanna, aö nú eigi aö rjúfa
þing og efna til nýrra kosninga.
Þjóöin segi sitt um þaö hverjir
eigi aö stjórna landinu. Þaö eru
leikreglur lýöræðisins og þannig
á auövitaö aö fara aö. Þaö er
hinsvegar galli á okkar kerfi, aö
of langur timi liöur frá þvi þing
er rofiö þar til kosningar fara
fram. Framboösfrestur er of
langur. Þessu þarf aö breyta.
Þaö þarf aö vera hægt aö kjósa
innan mánaöar frá þvi þing er
rofiö.
Þaö er gömul h játrú sem ekki
á aö ansa, aö ekki sé hægt aö
láta fara fram hér kosningar
þótt vetur sé. Fyrir sliku eru
engin rök meö bættum sam-
göngum. Hægast er til öryggis
að láta kosningar standa i tvo
daga,ef þurfa þykir. Kosningar
um mánaöamótin nóvember —
desember eru sjálfsagöar. Um
þaö þarf ekki aö deila.
Lúðvik og Geir i eina
sæng?
Ragnar Arnalds lýsti þvi yfir
af hálfu Alþýöubandalagsins i
útvarpi á sunnudag, aö
kosningar mundu engu breyta.
Alþýöubandalagið vill ekki
kosningar aö svo stöddu. Ef til
vill eru Alþýöubandalagsmenn
enn aö gæla viö hugmyndina,
sem upp kom i þeirra röðum i
vetur aö fara nú I stjórn meö
Sjálfstæöisflokknum. SU hug-
mynd hefur átt og á fylgi meðal
ákveöina afla i Alþýöubanda-
laginu og vitaö er aö sumir
Sjálfstæöismenn eruhenni alls
ekki fráhverfir. Það skyldi nú
aldrei vera aö þeir Lúövik og
Geir ættu eftir aö ganga i eina
saaig á haustnóttum?
Þaö er auðvitað ábyrgðar-
hluti, þegar þingflokkurgerir á-
lyktun um aö hverfa frá
stjórnarþátttöku. Fyrir Alþýöu-
flokkinn heföi þaö veriö meiri á-
byrgðarhluti aö halda áfram
þátttöku i núverandi rikisstjórn
i ljósi þess hver þróunin hefur
veriö og hverjar horfurnar nú
eru.
Eiöur Guönason.
n