Vísir - 11.12.1979, Blaðsíða 16

Þriðjudagur 11. desember 1979.
16
Geymsluvandræði í frystihúsum:
Allt ao Drlggja
mánaða urgðir
Talsvert meiri birgðir eru nú i frystihúsum en á
sama tima i fyrra. Sum húsin hafa komist i vand-
ræði jjieð geymslupláss og vaxtabyrði þeirra hef-
ur aukist. Flestum frystihúsamönnum ber saman
um að skýringin á þessum miklu birgðum sé að
söluaukningin á erlendum mörkuðum haldist
ekki i hendur við framleiðsluaukningu á freðfiski
hér heima.
Nokkur söluaukning hefur
veriö á freöfiskmarkaöi i
Bandarikjunum á þessu ári en
margir telja aö siöustu vikurnar
hafi oröiö vart samdráttar, og
rekja menn þaö til versnandi
efnahagsástands í Bandarikjun-
um.
Þorsteinn Gislason forstjóri
Coldwater Seafood I Bandarikj-
unum sagöi I samtali viö VIsi I
gær aö þeir heföu fundiö fyrir
sölutregöu en þaö heföi þó ekki
bitnaö á sölum þar sem tekist
heföi aö finna nýja kaupendur i
staö þeirra sem duttu út úr.
Meiri birgðir allt árið
„Birgöir hafa veriö meiri I
frystihúsunum allt þetta ár”,
sagöi Hjalti Einarsson fram-
■ kvæmdastjóri Sölumiðstöövar
hraöfrystihúsanna i samtali viö
VIsi.
Hjalti sagöi að framleiösla
SH-frystihúsa heföi aukist um
rúmlega 27% á árinu á fyrstu 11
mánuöum ársins.
Um siöustu mánaöamót voru
birgöir SH frystihúsa um 40%
meiri en á sama tima i fyrra.
Hjalti sagöi hins vegar aö hér
væri um tilviljun aö ræöa þvi
þessa dagana væri von á þvi aö
tvö skip myndu lesta fisk hér
heima þannig að birgöastaðan
myndi batna til muna.
Um 76% framleiðslunnar voru
flutt út á þessu ári en á sama
tima i fyrra var búiö aö flytja
78% af framleiðslunni út. Þessi
samanburöur er engan veginn
nákvæmur þar sem misjafnt er
hvernig stendur á meö feröir
skipa.
Söluaukning hjá Coldwater
Seafood var á fyrstu 11 mánuð-
um þessa árs um 12% en út-
flutningur frá SH jókst um 23%
aö magni miðað viö sama tima-
bil i fyrra. Gagnvart frystihús-
um SH er útflutningur sama og
sala.
Viðunandi hjá StS
Siguröur Markússon hjá SIS
taldi aö birgöastaöan hjá Sam-
bandsfrystihúsunum væri viö-
unandi. Miöaö viö 24. nóvember
s.l. væru birgöir 13,5% meiri en
á sama tima I fyrra en fram-
leiösluaukningin væri 23%.
Söluaukning fiskrétta hjá Ice-
land Seafood i Bandarikjunum
væri um 16% að magni til.
Geymsluvandræöi frystihús-
anna hafa skapaö mikla erfiö-
leika viö afskipanir, sérstaklega
hjá Sölumiöstööinni. Skipin hafa
þurft aö fara á fleiri hafnir og
taka minna magn af freöfiski
frá hverju húsi til þess aö létta
af sem flestum. Þetta hefur orö-
iö til þess aö skipin hafa tafist I
ferðum.
Siguröur sagöi aö ástandið hjá
þeim væri ekki svo slæmt. Aö
visu þyrftu þeir aö senda skipin
á margar hafnir en þaö væri
gert til þess aö þau fengju i sig
nægilega mikiö af ákveönum
tegundum.
Of litlar geymslur
Sem dæmi um þessi vandræöi
frystihúsa sagöi Jón Páll Hall-
dórsson framkvæmdastjóri
Noröurtanga á Isafiröi I samtali
viö VIsi aö þeir væru löngu orön-
ir stopp ef þeir heföu ekki tekiö I
notkun nýja frystigeymslu I
sumar. Allt væri viö þaö aö fyll-
ast hjá þeim og helmingur
birgöanna væri 5 punda þorsk-
blokkir á Bandarikjamarkað.
Jón Ingvarsson fram-
kvæmdastjóri Isbjarnarins I
Reykjavlk, sagöi aö erfitt væri
um geymslupláss hjá þeim. Aö
meöaltali heföu þeir legiö meö
um 3ja mánaöa framleiöslu. Þó
notuöu þeir enn frystigeymslur
gamla frystihússins og þeir
teldu sig hafa byggt stórt er þeir
réöust i framkvæmdir viö nýja
frystihúsiö.
Hjalti Einarsson og Siguröur
Markússon sögöu hins vegar
báöir aö frystigeymslur viö
frystihúsin væru yfirleitt of litl-
ar hvort heldur sem væri til þess
að taka á móti framleiösluaukn-
ingu eins og I ár eöa mæta sölu-
erfiöleikum.
Hærri vextir
Þessar miklu birgöir eru dýr-
ar fyrir frystihúsin. Meö breyttu
fyrirkomulagi á afurðalánum
jókst vaxtabyröi þeirra hlut-
fallslega og hún veröur enn
meiri eftir þvl sem lengur er
legiö meö birgöirnar.
Samkvæmt upplýsingum frá
Skúla Jónssyni hjá Vinnuveit-
endasambandi Islands hafa
vextir af endurkaupanlegum
afuröalánum hjá Seölabankan-
um veriö um 35% fyrstu 9 mán-
uði ársins en þeir fóru hæst upp I
67% á timabili I sumar.
Miklar birgöir eru til vandræöa I frystihúsum,og I frystigeymslum
isbjarnarins i Reykjavík er oröiö þröngt fyrir dyrum. Vlsismynd:
BG.
Breyting á afuröalánunum
var I því fólgin aö þau voru
gengistryggö miöaö viö dollar
meö rúmlega 8% vöxtum.
Gengið hefur hins vegar veriö
nokkuö stööugt siöustu mánuöi
þannig aö vextir nú eru rúmlega
20% en fyrir breytinguna voru
þeir rúmlega 18%.
Frystihúsamenn segja aö
rekstrarstaöan I desember sé
slæm vegna þeirra kauphækk-
ana sem uröu 1. desember en
enginn tekjuauki hafi komið á
móti.
Verðþróun
Menn eru misjafnlega bjart-
sýnir á verðhækkanir á freöfisk
á Bandarikjamarkaöi. Þó er bú-
ist viö Htillegum veröhækkun-
um á næsta ári og sumir telja aö
fiskverð fylgi veröþróun þar en
veröbólga i Bandarlkjunum er
rétt rlflega 10%.
A fyrstu sex mánuðum þessa
árs jókst innflutningur á freö-
fiski til Bandarikjanna um 3%.
Ariö 1978 var hlutdeild Islands i
þessum innflutningi um 21% en
á fyrstu sex mánuðum þessa árs
um 26% þannig aö Islendingar
hafa haldiö sinum hlut og vel
þaö.
En almenningur I Bandarikj-
unum hefur minna fé milli
handa en áöur, og nokkur sam-
dráttur hefur oröið I sölu
veitingahúsa en þangaö fer
langmestur hluti af freöfiski
okkar. En útflytjendur eru ekki
uggandi yfir þvi aö þessi þróun
leiöi til minni fisksölu frá Is-
landi til Bandarikjanna en veriö
hefur. Auknar birgöir I frysti-
húsunum stafi einfaldlega af
þvi að söluaukningin hafi ekki
verið jafn mikil og framleiöslu-
aukningin. —KS
„Það er ekkert eins
áhugavekjandi og fðlk”
- segir ðll Tynes rllsllórl „Fóiks” sem kemur úl I fyrsia sinn á morgun
//Þetta verður mjög
pólitiskt blað. Það verður
að vísu jafn /,andstyggi-
legt" við alla f lokka, tek-
ur þá alla jafn lítið hátíð-
lega, en allra minnst ætl-
um við hér á blaðinu að
taka okkur sjálfa hátíð-
lega"/ sagði óli Tynes,
sem til skamms tíma sat i
„sandkassanum" hjá
okkur hérna á Vísi en hef-
ur nú tekið að sér að rit-
stýra vikublaðinu „Fólk"
sem kemur út í fyrsta
sinn á morgun. Sandkorn-
in hans hafa stækkað ör-
lítið í tilefni af vegsemd-
inni og breytt um lögun og
eru nú orðin að hrísgrjón-
um sem verður dembt yf-
ir landsmenn í hverri
viku.
Vísir heimsótti Ola á skrif-
stofuna hans hjá Frjálsu fram-
taki, þar sem hann er búinn aö
koma sér fyrir bak viö veglegt
palesanderskrifborö, og ræddi
viö hann um nýja blaðið og rit-
stjórann.
— Afhverju ,,Fólk”? Nú
vegna þess að blaðiö fjallar
fyrst og fremst um fólk, en á
annan hátt en blöö hafa gert
hingað til” segir hinn nýbakaöi
ritstjóri og bætir við. „Dagblöö
fleyta hápunktana af þvi sem er
aö gerast hverju sinni, viö ætl-
um aö gera hversdagsleikann
skemmtilegan. Okkar greinar
veröa léttar og stuttar og viötöl-
in sömuleiðis. Blaöiö er I sama
broti og Frjáls verslun og
Sjávarfréttir og lengstu greinar
sem við birtum veröa á einni
slikri opnu og þá meö sex til sjö
myndum. Viö ætlum aö fylgjast
meö samkvæmislifinu, ekki
diskótekunum, nema ef siöur
væri, heldur alls konar öörum
samkvæmum. Þetta á semsagt
aö vera stutt og hnitmiöaö um
fólk i leik og starfi.”
Ekki iíkt neinu blaði sem
er á markaðnum
— Hverjir lesa svona blaö?
„Viö vonum aö þaö veröi sem
flestir. Þaö er ekkert eins
áhugavekjandi og fólk. Viö
munum ekki vera meö fræði-
greinar eða annaö slikt, þvi eru
gerð prýöileg skil i öörum blöö-
um. Hlutverk blaöa er aö
mennta,skemmta og fræöa. Viö
munum ekki gera mikiö af þvi
aö mennta fólk, en viö ætlum aö
reyna að skemmta þvi;vera auk
þess meö ýmiskonar fróðleik.
Hvort þaö er þörf fyrir svona
rit? Þetta blaö er ekki likt neinu
blaði sem er á markaönum og
þaö er þörf fyrir allt sem fólk vill
lesa. Auk þess er þaö ódýrt,
kostar 600 krónur.
— Hvernig kom upp hug-
myndin aö þessu blaöi?
„Þaö veit ég satt aö segja
ekki. Ég veit að hugmyndin
fæddist i nóvember hjá Jóhanni
Briem, en hann er svo fullur af
hugmyndum aö ég veit ekki
hvort þessi hefur komiö til hans
i svefni eða vöku eöa i tengslum
viö hvað. Aöeins aö hann fékk
hugmyndina og hratt henni I
framkvæmd.
„Ég fór hina leiðina"
Óli Tynes er búinn að starfa
sem blaðamaöur i sextán ár.
Hann hóf starfsferilinn á Visi og
var þar í tvö ár, síðan var hann
á Alþýðublaðinu I tvö ár og
Morgunblaðinu i átta ár. Þegar
hér var komiö sögu geröi hann
hlé á blaðamennsku, fór til
tsraelsog plægöi þar akra um
sinn, kom heim og fór á togara
og loks á Visi aftur. En afhverju
valdi hann blaðamennsku á sin-
um tima?
„Ég veit þaö eiginlega ekki.
Kannski vegna þess aö Valtýr
heitinn Stefánsson fyrrverandi
ritstjóri Morgunblaösins var i
spilaklúbbi meö ömmu minni og
var oft aö segja viö mig þegar
ég var strákur aö ég ætti að
koma I vinnu til hans þegar ég
yröi fulloröinn. Þó aldrei yröi
neitt úr þvi, þá kann vel aö vera
-.. • '<*•. v. >
Óli Tynes ritstjóri „Fólks”.
aö hann hafi smiöaö þarna hug-
mynd sem ég geröi siöan aö
veruleika löngu seinna”.
Óli Tynes hefur ööru fremur
vakið athygli fyrir léttan og
lipran stil.
„Mér fannst nóg af alvarlegu
efni i blöðunum. Þar gildir það
aö slæmar fréttir eru góöar
fréttir, þvi miöur. Það var svo
mikið til af spökum mönnum til
aö fjalla um alvarleg efni að
mér fannsttilgangslitiö aö troöa
mér I þann hóp. — Svo ég gerði
eins og Framsóknarflokkurinn,
— ég fór hina leiðina.”
Hvernig kanntu svo við þig á
ritstjóraskrifstofu bak viö
palesanderskrifborö?
Hann hugsar sig um og segir
svo meö augun full af „sand-
kornum”.
„Mér finnst ég loksins kominn
á rétta hillu. — Eöa kannski öllu
heldur, bak viö rétt skrifborö.”
— JM