Vísir - 23.01.1980, Síða 8

8
WÆKMJLÆMr Miövikudagur 23. janúar 1980

utgefandi: Reykjaprent h/f
Framkvæmdastjóri: DavíöGuömundsson
Ritstjórar: ólafur Ragnarsson
Höröur Einarsson
Ritstjórnarfulltrúar: Bragi Guðmundsson, Elías Snæland Jónsson.
Fréttastjóri erlendra frétta: Guðmundur G. Pétursson.
Blaöamenn: Axel Ammendrup, Halldór Reynisson, Jónina AAichaelsdóttir, Katrín
Pálsdóttir, Páll Magnússon, Sigurveig Jónsdóttir, Særnundur Guðvinsson.
iþrottir: Gylfi Kristjánsson og Kjartan L. Pálsson.
Ljósmyndir: Gunnar V. André'sson, Jens Alexandersscn.
Utlit og hönnun: Gunnar Trausti Guðbjörnsson, Magnus Ölafsson.
Auglysinga og sölustjóri: Páll Stefánsson Askriff er kr. 4.500 á mánuöi
Dreifingarstjóri: Siguröur R. Pétursson. I innanlands. Verð i lausasölu
230 kr. eintakið.
Auglysingar og skrifstofur: Prentun Blaðaprent h/f
Síðumúla 8. Simar 86611 og 82260.
Afgreiðsla: Stakkholti 2-4, simi 86611.
Ritstjórn: Siðumúla 14, simi 86611 7 linur.
Mögulelkunum fækkar
Nú reyna þeir Steingrlmur Hermannsson, Svavar Gestsson og Benedikt Gröndal
ekki lengur aö mynda rikisstjórn saman. Kalda strlöiö á milii þeirra er komiö i al-
gleyming. En hvaö tekur viö i stjórnarmyndunartiiraununum?
Tilraun Svavars Gestssonar til
þess að mynda vinstri stjórn varð
árangurslaus, eins og menn gátu
sagt sér fyrirfram. Það eina,
sem f raun og veru kom út úr
þessari stjórnarmyndunartil-
raun, var enn ein staðfestingin á
því, að vinstri flokkarnir geta
ekki starfað saman í ríkisstjórn.
Því veldur bæði málefnalegur á-
greiningur og innbyrðis atkvæða-
samkeppni milli þessara flokka.
Þess vegna hef ur ýmist reynst ó-
mögulegt að klambra saman
stjórn visntri flokkanna eða slík-
ar stjórnir hafa sprungið í loft
upp eftir tiltölulega stuttan tíma,
þegar afleiðingar skammar-
strika þeirra hafa verið farnar
að koma fram í þjóðfélaginu.
Þegar þetta er haft í huga hlýt-
ur það að vera öllu venjulegu
fólki hreinasta ráðgáta, hvers
konar þráhyggju foringjar
vinstri flokkanna eru haldnir að
komast í vinstri stjórn. Þó að nú
séu t.d. ekki nema tæpir tveir
mánuðir liðnir frá kosningum,
sem efna varð til vegna ósam-
komulags vinstri flokkanna, er
þegar búið að gera tvær formleg-
ar tilraunir til þess að mynda enn
eina vinstri stjórnina.
Forystumenn vinstri flokk-
anna voru ekki fyrr staðnir upp
frá samningaborðinu en kalda
stríðið á milli þeirra var á ný
komið í algleyming. Talsmenn
Alþýðubandalagsins sögðu það
vera forystumönnum Fram-
sóknarf lokksins og Alþýðu-
f lokksins að kenna, að ekki tókst
að mynda vinstri stjórn, þá hefði
skorttil þess allan áhuga og vilja.
Framsóknarmenn og Alþýðu-
flokksmenn hafa vitaskuld ekki
setið þegjandi undir ásökunum
Alþýðubandalagsmanna, heldur
svarað fullum hálsi. Tillögur
Alþýðubandalagsins í efnahags-
málunum voru „óraunhæfar" og
ekkert annað en „óskalistar",
segja þeir.
Þó að stjórnarmyndunarvið-
ræðurnar hafi til þessa ekki leitt
til niðurstöðu, verður ekki sagt,
að þær hafi verið með öllu
árangurslausar. f þessum við-
ræðum hefur verið fækkað
stjórnarmyndunarmöguleikun-
um, sem fyrir hendi eru. Vinstri
stjórn er úr sögunni. Samstjórn
allra f lokka verður líka að teljast
óraunhæfur möguleiki. Og þó að
ekki hafi verið formlega kannað,
hvort möguleiki sé á samstarfi
Sjálfstæðisflokksins og Alþýðu-
bandalagsins — e.t.v. með þriðja
flokki — verður slík stjórn að
teljast útilokuð, þar sem ekki
verður séð, að nokkur málefna-
legur grundvöllur sé fyrir þess
háttar stjórnarsamstarfi.
Eini raunhæfi möguleikinn til
myndunar ríkisstjórnar, er styðj-
ist við meirihluta á Alþingi, er
því með samstarfi Sjálfstæðis-
flokksins, Alþýðuflokksins og
Framsóknarf lokksins, sem
þýddi, að Alþýðubandalagið væri
eitt i stjórnarandstöðu. Sé tekið
mið af málflutningi þessara
þriggja flokka undanfarna mán-
uði um efnahagsmálin, er enginn
vafi á því að þeir eiga að geta
komið sér saman um sameigin-
lega stefnu i þeim málum. En
jafnframt þyrftu þeir líka að
koma sér saman um annað, sem
ekki væri þýðingarminna: að láta
stjórnarandstöðu Alþýðubanda-
lagsins, utan þings sem innan,
þar sem einskis verður svifist,
ekki hrekja sig af leið. Samstarf
fyrrnefndra þriggja flokka um
úrræði í efnahagsmálum okkar
er að mörgu leyti æskilegt, eins
og málum er nú komið, því að þar
er vissulega þörf víðtækrar sam-
stöðu. Alþýðubandalagið er hins
vegar með öllu ósamstarfshæft,
það getur ekki tekið á vandamál-
um af ábyrgðartilfinningu. Hins
vegar er það sérgrein Alþýðu-
bandalagsins að byggja loftkast-
ala og moka út peningum, en
þetta eru ekki viðfangsefnin í
íslenskum þjóðmálum nú.
B5l BAKTERIUR N0IRBAR
K TIL AB EYBA MENBUNI
Stööuvatn eitt I Miö-Kina,
sem áöur var mikiö mengaö, er
nú fulltaffiskiogrækju eftir aö
mengun hefur veriö eytt meö
mjög ódýrri aöferð, þar sem
enginn kostnaöarsamur búnaö-
ur er notaöur, heldur aöeins
venjulegar bakteriur,sem lifa i
tjörnum og vötnum.
Já’er-vatnið i Húbei-fylki, er
7.000 hektarar aö stærö og
grunnt og hefur afrennsli I
Jangtze-fljót. Fiskar og rækjur
og jafnvel botngróður var aö
deyja út, þegar frárennsli frá
þrem nálægum efnaverksmiöj-
um, sem tóku til starfa 1959,
menguðu vatnið.
Bakterlur i náttúrunni geta
breytt eitruöum efnum i skaö-
laus efni viö sérstakar aöstæö-
ur. Þaö geta lika bakter iur s em
lifa i náttúrlegum vötnum. A
grundvelli þesssa hafa vis-
indamenn við vatnallffræöi-
stofnunina i Húbei byrjað aö
eyöa menguninni I Ja’er-vatni.
1976 geröu visindamenn meö
aöstoö bænda á staðnum flóö-
garöa kringum vatniö til þess
aö mynda þrjár „hreinsunar-
tjarnir”. Fyrsta og önnur
tjörnin eru 100 hektarar aö
stærö og sú þriöja 210 hektar-
ar. óhreint vatn frá efnaverk-
smiðjunum er leitt i röri i
fyrstu tjörnina. Rennsli
skolpsins er tempraö, þannig
aö það renni hægt úr einni
tjörninni i aöra.
Þegar skolpið rennur i
fyrstu tjðtnina, fara bakter-
iurnar, sem þar eru fyrir, að
brjóta niöur eiturefnin og gera
þau aö plöntunæringu fosfor og
nitrogen. Þegar þörungarnir
fá þennan áburö i tjörnina
fjölgar þeim óöfluga og leysa
mikiö af súrefni út I vatniö.
Þetta veröur til þess, aö
bakteriunum fjölgar ákaflega
mikiö, og þær éta svo aftur
eiturefnin.
Sama ferli er svo endurtekiö
I annarri tjörninni.
Þegar búiö er aö meðhöldla
vatnið þannig aö bakterium i
þessum tveim tjörnum i 100-120
daga, er búið aö eyöa 60 til um
það bil 90 prósent af eiturefn-
um. Vatnið er þá leitt i þriðju
tjörnina, þar sem fiskur er
ræktaöur meö góöum árangri.
Fiskurinn, sem þar er alinn, er
heilbrigður og að öllu leyti eöli-
legur. Þegar tilraunir voru
geröar meö þrjár hliöstæöar
tjarnir steyptar, drapst allur
fiskur, sem settur var i fyrstu
tjörnina. I annarri tjörninni
lifði fiskur aöeins i viku. Og i
þriðju tjörninni liföi allur fisk-
ur og sannaöist þannig aö
bakteriurnar höföu unniö
hreinsunarstarf sitt vel.
Vatn, sem hleypter úr þriöju
tjörninni út i Ja’er-vatniö, er nú
laust viö mengun. Aöur þegar
verksmiöjuskoipiö var ekki
hreinsaö meö bakterium var
allt stöðuvatniö mengað, og
fiskum fækkaði i þvi. Þeir sem
voru veiddir, voru ekki hæfir til
matar.
Þessa aðferð má nota, þar
sem eru i náttúrleg stööuvötn
ogtjarnir, aösögn Vangs Dem-
ing, sem starfar sem að-
stoöarfélagi viö vatnaliffræöi-
stofnina i Húbei, sem annast
hreinsunaráætlunina um Ja’er-
vatn. Þar eð bakteriur og þör-
ungar geta ekki lifaö I of meng-
uöu vatni, bætti hann við, er
ráðlegt fyrir verksmiöjur aö
forhreinsa skolpið, áöur en þvi
er hleypt i „hreinsunar-
tjarnirnar”.
Aöferðin, sem þróuö var i
Ja’er-vatni hefur veriö notuö
við verksmiðjur i öörum hlut-
um Kina. Skolp frá Jinsjan-
oliuefnaverksmiðjunni i Sjang- '
hæ er hreinsaö með bakterium
i tjörnum áöur en þvi er hleypt i
sjóinn. Pappirsverksmiðja I
Qiqihar i Norðaustur-Kina not-
ar náttúrulegt stööuvatn til aö
hreinsa skolp til þess aö koma i
veg fyrir, aö Núnjíang-fljótið
mengist.
Fiskveiöar i Klna