Vísir - 06.03.1980, Side 8

Fimmtudagur 6. mars 1980
8
utgefandi: Reykjaprent h/f
Framkvæmdastjóri: Davíö Guðmundsson
Ritstjórar: ólafur Ragnarsson
Ellert B. Schram
Ritstjórnarfulltrúar: Bragi Gudmundsson, Elias Snæland Jónsson.
Fréttastjóri erlendra frétta: Guðmundur G. Pétursson.
Blaóamenn: Axel Ammendrup, Fríóa Astvaldsdóttir, Gísli Sigurgeirsson, Hannes
Sigurósson, Halldór Reynisson, lllugi Jökulsson, Jónina Michaelsdóttir, Katrin
Pálsdóttir, Páll Magnússon, Sæmundur Guóvinsson.
Iþróttir: Gylfi Kristjánsson og Kjartan L. Pálsson.
Ljósmyndir: Bragi Guómundsson, Gunnar V. Andrésson, Jens Alexandersson.
utlit og hönnun: Gunnar Trausti Guóbjörnsson, Magnús ólafsson.
Auglýsinga- og sölustjóri: Páll Stefánsson. Askrift er kr. 4.500 á mánuði
Dreifingarstjóri: Sigurður R. Pétursson. innanlands.
Auglýsingar og skrifstofur:
Siöumúla 8. Simar 86611 og 82260.
Afgreiósla: Stakkholti 2-4, simi 86611.
Ritstjórn: Síðumúla 14, simi 86611 7 linur.
Verð i lausasölu
230 kr. eintakiö.
Prentun Blaðaprent h/f.
ÚNATTÚRA og virðingarleysi
Skemmdarverk sem unnin voru á eigum Reykjavikurborgar i fyrra kostuöu borgarbúa
milli 90 og 100 milljónir króna. Hvernig er hægt aö stööva þessa öfugþróun og innræía
skemmdarvörgunum viröingu fyrir sameiginlegum eigum okkar?
Skemmdarverk af ýmsu tagi
blasa við fólki víða hér á þétt-
býlissvæðinu við Faxaf lóa,— og
sumt af tjóninu er ekki hægt að
bæta með peningum, eins og til
dæmis eyðileggingu trjáa, sem
natnir einstaklingar hafa varið
áratugum til þess að hlúa að og
rækta.
Eyðileggingin er lýsandi dæmi
um virðingarleysi þeirra, sem
valdið hafa skemmdunum, fyrir
verðmætum og eigum sjálfra sín
og annarra.
Ekki liggur fyrir tölulegt mat á
skemmdum, sem unnar eru á al-
mannaeigum á landinu í heild, en
aftur á móti var gerð áætlun um
slikt á vegum Reykjavikurborg-
ar f yrir skömmu, og hafa ef laust
ýmsir hrokkið við er þær tölur
birtust.
I frétt um þetta í Vísi kom
f ram að árið 1979 reiknast mönn-
um til, að unnin hafi verið
skemmdarverk á eigum Reykja-
víkurborgar fyrir 90-100 milljónir
króna. AAunar þar mest um
skemmdir á eigum Rafmagns-
veitu Reykjavikur óg útivistar-
svæðum borgarinnar.
Það var heldur ófögur upptaln-
ing, sem Egill Skúli Ingibergs-
son, borgarstjóri. lét Vísi í té
varðandi sundurliðun skemmd-
anna en þær upplýsingar sýna, að
skemmdarvargarnir koma víða
við og skeyta skapi sinu á marg-
víslegum sameiginlegum eigum
okkar íbúa borgarinnar.
Áætlaðtjón á Ijóskerum í eigu
Raf magnsveitu Reykjavíkur
nemur á milli 25 og 30 milljónum
króna en auk þess eru skemmdir
á orkumælum og rafmagnsmæl-
um, byggingum og trjágróðri við
Elliðaár og spennustöðvar veit-
unnar metnar á 4 til 5 milljóna
króna.
Kostnaður vegna skemmda á
strætisvögnum nam um 11
milljónum króna á siðasta ári, og
er þar aðallega um að ræða
skemmdir á sætum.
Skemmdir á skólabyggingum
borgarinnar námu í fyrra hvorki
meira né minna en 25 milljónum
króna. Rúðubrot vega þar þyngst
og kostuðu um 18 milljónir króna.
Aukakostnaður vegna hreins-
unar glerbrota og skemmda á
ruslakössum á almannafæri er á-
ætlaður 3-5 milljónir króna og
skemmdir á útivistarsvæðum,
það er görðum grasflötum, trjá-
gróðri og bekkjum auk skemmda
á leikvöllum kostuðu borgarsjóð
rúmar 23 milljónir króna á síð-
asta ári.
Þetta eru ótrúlegar tölur, en
alltaf öðru hverju birtast fréttir
um skemmdir af ýmsu tagi í f jöl-
miðlum og ætti því ekki að koma
borgarbúum á óvart, hve mikið
af sameiginlegu fé þeirra fer til
þess að lagfæra það, sem eyði-
lagt hefur verið.
En hvað er til ráða? Er með
einhverju móti hægt að innræta
skemmdarvörgunum að bera
virðingu fyrir sameiginlegum
eigum okkar og fá þá til að átta
sig á því hve mikið er í húfi, að
hægt verði að stöðva þessa öf ug-
þróun? Hverjar eru skýringarn-
ará þessu framferði og hvernig
er skynsamlegast og árangurs-
ríkast að bregðast við þessari ó-
náttúru?
Þetta eru nokkrar þeirra
spurninga, sem leita á hugann,
þegar menn sjá kostnaðartölur
eins og þær, sem tíundaðar hafa
verið hér að framan.
Raf magnsveita Reykjavíkur
hefur gert tilraun til þess að
kynna þessi mál í skólum borgar-
innar og er talið að sú umf jöllun
um skemmdarverkin hafi orðið
til þess að draga úr aukningu
þeirra.
En er þarna ekki verk að vinna
á víðara sviði og brýnt að finna
leiðir til þess að stuðla að heil-
brigðri afstöðu unglinganna
gagnvart eigum hins opinbera, —
eigum þeirra sjálfra?
Eru unglingar vandamál?
Umræöa hefur oft komiö upp
um hiö svokallaöa unglinga-
vandamál. Og hefur fólk
myndaö sér misjafnar skoöanir
á þvi máli. Fyrsta spurningin
hlytur aö vera sú hvort kalla
skuli þetta vandamál og er þá
oft átt viö þann hóp sem sækir
Hallærisplaniö? Þessari spurn-
ingu svara ég þannig aö þetta er
að vissu leyti vandi en alls ekki
vandamál eins og fólk hugsa sér
þaö. Þaö ástand sem skapast
hefur siöustu árin á hegöun
unglinga er I stórum dráttum sú
aö aöstaöa og fjármagn unga
fólksins er af skornum
skammti. Svo má ekki gleyma
fulloröna fólkinu en þaö spilar
stóran þátt i þessu vfötæka
dæmi og þó aöallega meö dauf-
leika á málum unglinga. Einnig
má nefna ráöamenn þjóöar-
innar sem varla vilja bæta
nokkuö fyrir aöstööu þessa
stóra hóps, enda eru þeir ekki
kjósendur. Svo hvert stefnir?
Stefnan er augljós: eftir
nokkur ár án breytinga drepst
félagslif niður og unga fólkiö
einangrast meir og meir frá
umhverfi sinu. Hins vegar má
benda á aö ef rétt er staöiö aö
hlutunum og félagsrými aukiö
viösvegar um borgina og nær-
liggjandi bæi, og þá aöallega
meö þvi aö virkja unglinga til
starfa til aö vinna aö hlutunum
sjálf, þá er enginn vafi aö
árangur náist. Foreldrarnir
gætu aö sjálfsögöu tekiö virkan
þátt i starfinu og miölaö börnum
sinum af fenginni reynslu. Þetta
myndi auka og þroska einstakl-
ingin til muna og hann yröi
vissulega hæfari þegar úti lifiö
kæmi. Hann væri sterkari ein-
staklingur.
Skólar og skólalif.
Þáttur skólanna i félagsllfinu
er mjög takmarkaöur en samt
nokkur, t.d. eru I flestum grunn-
skólum haldin böll nokkrum
sinnum á ári og einnig nokkur
kvöld i föndri svo menn sjá
hversu litinn þátt þeir skipa I
félagslifi unglinga almennt.
Skipulagiö þyrfti aö vera
betra: og þá á þann hátt aö
virkja nemendur mun meira til
starfa fyrir skólann og vett-
vangsgrundvöll hans. Einnig
ætti aö skylda alla grunnskóla
aö taka upp félagsmálafræöslu
þ.e. I ræöuhöldum og fundar-
sköpum sem geröi þau mun
hæfari útá viö þ.e. i þjóöfélag-
inu.
Hrói Höttur
Þurfa einstaklingarnir sjálfir
aö hvetja til og sýna fordæmi i
eflingu félagslifs hvar sem er
og hvenær sem er- Sem dæmi
má nefna meö „Hróa Hött”
sem er hópur ungra manna
sem vill eitthvað gott af
sér leiöa, sá hópur hefur und-
anfariö lagt leiö sina niöur á
Hallærisplan og gefiö súpu
og kakó sem unga fólkiö heí-
ur kunnað vel aö meta. Hráefni
hafa þeir fengið gefiö frá
ýmsum aöilum, og mætt
miklum skilningi hvar sem þeir
hafa leitaö aöstoöar. I viötölum
viö unglingana hefur þaö komiö
bersýnilega i ljós aö aöstööu-
leysi var aöal orsök þess aö þeir
dvöldust á „Planinu”, vegna
þess aö skemmtistaðir fyrir
þennan aldurshóp eru fáir en
þeir sem til eru .alltof dýrir fyrir
þau. Núna nýlega bauö Hrói
Höttur unglingunum á
skemmtun upp i Breiöholti þar
sem Magnús Kjartansson og
neðanmols
Þáttur skólanna i félagslifi
nemenda er mjög takmarkaöur,
segir Arngrimur Þorgrimsson
nemandi i grein sinni um „ungl-
ingavandamáliö” margumtal-
aöa.
félagar komu fram ásamt
diskóteki. Þetta sýnir okkur aö
þaö þarf ekki mikiö fjármagn ef
vilji og áhugi er fyrir hendi.
Lausn
Lausnin er sú aö borgar- og
bæjaryfirvöld þurfa aö gefa
meiri gaum aö þessum þætti
mannlifsins, þannig þó aö leyfa
einstaklingunum aö spreyta sig
á verkefnum og sýna þeim
traust til verka, þannig er hægt
aö byggja upp sterkt samband
milli kynskóöanna. Foreldr-
arnir eiga aö ganga I liö meö
bömunum eins og dæmin sýna
meö föndurtimum sem eru I
sumum grunnskólum og stuöla
aö velferö unglinganna. Meö
þessu móti vonast ég til aö
framtaksemi unglinganna láti
ekki á sér standa, og aö viö
getum byggt upp þjóöfélag á
traustum grundvelli.
Arngrimur Þorgrimsson.