Vísir - 28.03.1980, Blaðsíða 11

VÍSIR
Föstudagur 28. mars 1980
Þrlr norrænlr Dióöskörungar:
VEQAVIHNUVERKA-
MADUR, RAKARI
00 HAOFREOINOUR
Sjónvarpiö bauö inn i stofur
landsmanna á mánudagskvöld-
iö þremur norrænum þjóöskör-
ungum sem komnir eru á eftir-
laun. Þetta eru þeir Tage
Erlander frá Sviþjóö, Einar
Gerhardsen, Noregi ,og Karl-
August Fagcrholm frá Finn-
landi. Hér á eftir fara helstu
atriöi úr pólitfskum ferli þess-
ara heiöursmanna.
Vegavinnumaður
Einar Gerhardsen hefur gefiö
út ævisögu slna i fjórum bind-
um. Bækurnar hafa allar oröiö
• metsölubækur, einkum sú
fyrsta sem fjallar um æsku
hans.
Einar er fæddur áriö 1897.
Hann starfaöi sem vegavinnu-
maöur frá árinu 1914—1922 og
varö formaöur I félagi vega-
vinnumanna 1919. Hann var rit-
ari I Jafnaöarmanafélaginu i
Osló 1925—1935 og ritari
Jafnaöarmannaflokksins
1935—1945. Hann var kosinn i
borgarstjórn i Osló 1932 og var
þaö til 1945.
Einar Gerhardsen veröur
borgarstjóri I Osló 1940 en er
settur af afÞjóöverjum sama ár
og fer þá aftur aö vinna verka-
mannavinnu sem vegageröar-
maöur. Ariö eftir, 1941, er hann
tekinn til fanga og fluttur I
fangabúöir í Þýskalandi áriö
1942. Þar er hann til ársins 1944.
Hann kemur heim i striöslok
1945 og er kosinn borgarstjóri
sama ár og jafnframt er hann
kosinn formaöur Jafnaöar-
mannaflokksins og er þaö sam-
fleytt til ársins 1965. Forsætis-
ráöherra er hann frá 1945—1951,
forseti þingsins 1954—55, forsæt-
isráöherra aftur 1955—65. Slöan
hefur hann veriö utan þingsins.
Þegar Einar Gerhardsen var
áttræöur 1977 var flokksþingiö
flutt tilþannig aö þaö bæri upp á
sama tima. Þessi afmælisdagur
varö I raun aö þjóöhátlö þar sem
flokkaskipting skipti engu máli.
Þaö var haldin vegleg samkoma
um kvöldiö i Folkets hus meö
mikilli dagskrá og ræöuhöldum.
Þaö sem vakti mesta athygli
þetta kvöld var smáleiksýning
sem Einar vissi ekkert um og
haföi veriö kynnt I dagskránni
sem óvænt atriði. Uppi á
senunni sátu fimm eða sex
menn við borö sem voru félagar
hans úr fangabúðunum I Þýska-
landi, og spjölluöu san>-
an. Einn þeirra sagöi „NU
vantar okkur bara Einar”.
Heiöursgesturinn sem sat á
fremsta bekk spratt þá upp.
hljóp til þeirra, settist aö borö-
inu og þeir byrja aö tala saman
og syngja. „Svona eyddum viö
hverju einasta kvöldi I fanga-
búöunum” sögöu þeir. Einar
var okkar sjálfkjörni foringi,
hannhaföi frásagnargáfu, sagöi
okkur frá og viö sungum saman.
Norska sjónvarpiö sem haföi
bak viö tjöldin veriö upplýst um
þetta atriöi, tók þetta upp og var
þessi mynd síðan sýnd I
sjónvarpi viö mikla hrifningu.
Gleðimaður
Karl August Fagerholm er
fæddurl901. Hann var rakari og
starfaði sem slikur frá
1917—1923. Hann varð formaöur
finnska rakarasambandsins,
kosinn á þing áriö 1930 og sat
þar til 1966. Hann gegndi em-
bætti félagsmálará ðherra
1936—1943 og var margsinnis
forseti þingsins. Forsætisráö-
herra I nokkra mánuöi 1950 og
Fyrrverandi forsætisrráöherrar
Sviþjóöar og Noregs, Tage Er-
lander og Einar Gerhardsen.
aftur 1957 og siöan frá |
1958—1959.
Eftir aö hann hætti þing- |
mennsku og ráðherradómi var ■
hann forstjóri finnsku áfengis- |
einkasölunnar til skamms tíma. g
Fagerholm er mikill gleöi- ■
maöur, fyndinn, skemmtilegur I
og frægur fyrir sögur sinar og ■
tækifærisræöur þar sem hann ■
reytir af sérbrandara. Eitt sinn ■
sátu þeir saman i veíslu: Einar ■
Gerhardsen og hann og þegar ■
Fagerholm stóö upp og þakkaöi ■
fyrir matinn sagöi hann „Ég er I
alltaf feginn þegar ég sit viö ■
hliðina á Einari Gerhardsen þvi I
þá fæ ég tvo snafsa”.
Þriöji þjóöskörungurinn er I
hinsvegar enginn veislumaöur, z
reykir ekki né drekkur og er af í§
flestum talinn hinn dæmigeröi _
landsfaöir. Þaö er Tage
Erlander.
Landsfaðirinn
Erlander er sá eini af þessum ■
þremur sem er menntamaöur, I
en hann er hagfræöingur. Hann ■
er fæddur 1901 og tók hagfræöi- ■
próf frá Lundi 1928.
Hann var kosinn á þing 1933 ■
og sat þar til ársins 1973 eöa i I
fjörutiu ár. Hann varð aðstoðar- ■
ráöherra fyrir félagsmál 1938, I
ráöherra án stjórnardeildar ®
1944 og menntamálaráöherra I
1935-1946, eins og Palme siðar z
sem hann valdi sér sem eftir- I
mann. Forsætisráðherra frá _
1946-1969 óslitið,sem mun vera ]
einsdæmi.
Erlander er hinn dæmigeröi |
menntamaöur. Hann er afar ■
menningarlegur, snjall I kapp- |
ræöum og getur veriö mjög m
fyndinn, en því fylgir miklu I
meiri alvara en hjá Fagerholm. ■
Hann þótti fyrr á árum heldur ■
þurr og menntamaðurinn áber- ■
andil honum, en vann sér mikla 3
hylli á siöari árum, einkum I I
sjónvarpi fyrir aö koma alýö- ■
lega fram og segja alþýölegar I
og skemmtilegar sögur. Hann ■
var semsagt akademiskur en I
breytti stil slnum og talaði til 1
fólks á þvi máli sem þaö skildi. |
M.isio* iii PLASTPOKAR O 82655
BYGGING iAPLAST
PRENTUM AUGLÝSINGAR ^ Á PLASTPOKA ^
VERÐMERKIMIÐf \R OG VÉLAR
O 82655 PlmtM 1.1 40 PLASTPOKAR
; úrvalsvara á
instöku verði
Skoðið TY .()
saunaklefan 1
til notkunar.
Nú bjóöum viö hina viðurkenndu TYLO saunaklefa á einstak-
lega hagstæöu verði. Fáanlegir i ýmsum stæröum. Lítill
afgreiðslufrestur.
Muniö hina þægilegu kaupsamninga
V
Byggingavörudeild
Jón Loftsson hf.
Hringbraut 121 sími10600
Siarlsm annalálag
Reyklavnorgar:
Gefur lé lll llólta-
mannahjálpar
Á aðalfundi starfsmannafélags
Reykjavíkurborgar var m.a.
samþykkt sú tillaga að veita á ár-
inu 1980 eitt þúsund krónur á
hvern félagsmann til flótta-
mannahjálpar og mun fjárhæöin
til þessara mála ganga til Rauöa
Krossins.
Flutningsmaöur tillögunnar,
Ellas Daviösson, afhenti sjálfur
50.000 krónur sem gjöf i þessu
skyni,___________— jkh.
HanúDók
bænda
Fyrir nokkru kom Ut hjá Bún-
aöarfélagi Islands 30. árgangur
Handbókar bænda. 1 bókinni er
ýmsan fróðleik aö finna m.a. er
ýtarleg skrá yfir öll helstu félög
bænda og stofnanir landbúnaöar-
ins.
I lokakafla bókarinnar er skýrt
frá helstu lögum og reglum sem
setthafa verið á slöustu tveim ár-
um er varöa landbúnaöinn. Rit-
stjóri Handbókar bænda er Jónas
Jónsson. _jkh
ANGLO-CONTINENTAL EDUCATIONAL GROUP
LÆRIÐ ENSKU
f ENGLANDI!
Á þessu sumri skipuleggjum við hópferðir á Nova
School i Bournemouth, dagana 10. mai, 1. júni, 22.
júni, 19. júli, 3. ágúst, 24. ágúst og 15. sept. Lág-
marksdvöl 3 vikur.
• Flogiö til London beint. Tekiö á móti nemendum á Heathrow
flugvelli og þeir keyröir á einkaheimili, sem dvalist er á I
Bournemouth eöa Poole.
• Aöeins einn tslendingur á hverju heimili. Hálft fæöi mánudaga —
föstudaga, fullt fæöi um helgar. Eins manns herbergi meö þæg-
indum.
• Kennsla i skólanum 19 tlmar á viku. Reyndir kennarar. Fyrsta
flokks kennsluaöstaöa og tæki.
e Skoðunarferðir. — iþróttir og leikir.
• Aö loknu námi ér nemendum ekiö til baka á flugvöli og fiogiö til
Keflavikur beint. Hægt er þó aö framlengja dvölina.
• Lágmarksaldur 13—14 ára. 26 kennsludeildir. Reynt er aö sjá svo
um aö engir 2 tsiendingar séu Isömu kennsludeild.
• Læriö aö tala ensku I Englandi. ótrúlega góöur árangur á ekki
lengri tlma.
Bókið strax. — Takmarkað rými. — Hringið. —
Fáið senda bæklinga. — Alls er um 12 skóla að
ræða, og bókum við einstaklingsbundið á þá,
nema 1. júni; þá verður efnt til 2 hópferða fyrir
kennara og bankamenn. Sérstakt tækifæri að
kynnast enskukennslu og starfsemi bankanna.
Nokkrir tslendingar viö nám I Nova School.
Ferðaskri/stota
KJARTANS
HELGASONAR
Gnoðarvogi 44— 104 Reykjavík
— Simar 86255 & 29211