Morgunblaðið - 30.11.2001, Blaðsíða 12

FRÉTTIR
12 FÖSTUDAGUR 30. NÓVEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
INGIBJÖRG Sólrún Gísladóttir
borgarstjóri fylgdi fjárhagsáætlun
Reykjavíkurborgar úr hlaði með
ræðu á borgarstjórnarfundi í gær.
Hún gerði m.a. að umtalsefni jafn-
réttismál, stefnu stjórnvalda í
byggðamálum, samskipti við önnur
sveitarfélög, atvinnu- og kjaramál og
miðborgina auk þess sem hún fór yf-
ir helstu atriði fjárhagsáætlunarinn-
ar. Borgarstjóri sagði Reykjavíkur-
listann hafa skýra sýn um hvers
konar borg hann vildi móta og eftir
því hefði verið unnið síðustu árin.
Sumt hefði tekið lengri tíma en ætl-
að var, annað ekki reynst gerlegt en
mestu máli skipti að meirihlutinn
hefði ævinlega komist þangað sem
hann ætlaði sér að lokum.
Borgarstjóri sagði framfarir í
þjónustu og forgangsröðun vitna um
að Reykjavíkurlistinn hefði undan-
farin ár lagt kapp á laga þjónustu að
þörfum fólks með breytingum á
stjórnun og stjórnsýslu borgarinnar.
Kvaðst hún m.a. eiga við umfangs-
miklar breytingar sem átt hefðu sér
stað í fjölskyldumálum, sérstaklega
skóla- og dagvistarmálum sem hefðu
til skamms tíma verið hornrekur í
borgarrekstrinum. „Það kann að
virðast sem eilífð í huga fólks en í
raun eru aðeins um að ræða örfá ár
síðan þjónusta við barnafjölskyldur,
leikskólaþjónusta og samræmd
skólaþjónusta var slitrótt, óaðgengi-
leg og steytt úr hnefa borgaryfir-
valda,“ sagði borgarstjóri.
Meginhlutverkið lífsgæði
Ingibjörg Sólrún sagði það meg-
inhlutverk borgarstjórnar að há-
marka lífsgæði Reykvíkinga miðað
við aðstæður og fjármuni hverju
sinni. „Til að gegna því hlutverki
þurfa borgaryfirvöld að hafa skýra
sýn á það í hverju lífsgæði felast og
hvernig skuli þannig á málum haldið
að þau nýtist sem flestum borgarbú-
um sem best. Á þeim sjö árum sem
liðin eru síðan núverandi meirihluti
tók við stjórnartaumum í Reykjavík
hefur öll stefnumótun borgarinnar,
framkvæmir hennar og þjónusta
haft þetta markmið að leiðarljósi,“
sagði borgarstjóri einnig.
Ingibjörg Sólrún sagði að þegar
hugað væri að óskaborginni legðu
menn ákveðna þætti til grundvallar,
m.a. menntun og velferð barna og
ungmenna. Sagði hún Reykjavíkur-
listann hafa allt frá 1994 lagt höf-
uðáherslu á að búa ungu kynslóðinni
öruggt og þroskandi umhverfi, átak
hefði verið gert í uppbyggingu leik-
skóla og skóla, stækkun og fjölgun
þeirra svo og innra starfi.
Í umfjöllun um skipulagsmál sagði
borgarstjóri að fátt hefði eins afger-
andi áhrif á lífsgæði í borgum og
skipulag. Grunnur væri lagður að
framtíðarþróun borgarinnar í aðal-
og svæðisskipulagstillögum sem nú
væru til kynningar. Kvaðst hún vilja
vekja athygli á því tækifæri sem
skipulagsvinna gæfi borgarbúum til
að hafa áhrif og hvetur íbúa til að
nýta sér það. „Við sem sitjum við
stjórnvölinn hér í Reykjavík leggj-
um mikla áherslu á hlutverk almenn-
ings í þessu sambandi, og vonumst
til að geta mótað framtíðarásýnd
borgarinnar í víðtæku samráði og
sátt við íbúa hennar. Það er og verð-
ur eitt af meginmarkmiðum Reykja-
víkurlistans sem stjórnmálaafls,“
sagði borgarstjóri.
Ekki minnst á nokkur atriði
Inga Jóna Þórðardóttir, oddviti
sjálfstæðismanna í borgarstjórn,
sagði áttundu fjárhagsáætlun
Reykjavíkurlistans nú hafa litið
dagsins ljós og fróðlegt væri að
kanna hvernig meginmarkið hans
um fjármálastjórn hefðu náðst þessi
ár. Hún sagði meirihlutann hafa sagt
áður en hann komst til valda árið
1994 að fjárhagsstaða borgarinnar
hefði verið slæm og kapp yrði lagt á
að lagfæra hana. Inga Jóna sagði
skuldir borgarinnar hafa aukist og
borgarstjóri hefði í fyrsta sinn á
þessu ári viðurkennt það. Hún sagði
margt hafa verið vel gert og ekki
hefði öllum fjármunum borgarinnar
verið kastað á glæ. En staldra yrði
við þau atriði sem lögð hefðu verið til
hliðar í stefnu meirihlutans. Borg-
arstjóri hefði í ræðu sinni ekki nefnt
nokkur atriði, m.a. biðlista eftir
plássum á leikskólum borgarinnar,
átak í að fjölga leiguíbúðum en nú
væru 600 manns á biðlista eftir íbúð.
Einnig sagði hún framlög til fjárfest-
inga í málaflokki aldraðra mjög lítil.
Um 600 aldraðir væru á biðlista eftir
hjúkrunarrými en Reykjavíkurlist-
inn legði aðeins 30
milljónir til mála-
flokksins.
Inga Jóna sagði
skuldir borgarinnar
aukast um 2,5 milljarða
til næsta árs og að þær
hefðu aukist verulega
umfram áætlun á þessu
ári. Gert hefði verið ráð
fyrir 34 milljarða skuld
í lok þessa árs en raun-
in væri 41 milljarður.
Hún gagnrýndi fjár-
málastjórn borgarinn-
ar og sagði hana hafa
veikt Orkuveitu
Reykjavíkur undanfar-
ið. Gert hefði verið ráð
fyrir 1,1 milljarðs króna hagnaði af
rekstri OR í ár en spá sýndi að hann
yrði aðeins 267 milljónir króna, að-
eins 2,4% af veltu fyrirtækisins.
Sagði hún þetta hagnað án áhrifa
dótturfélaga og ef fram færi sem
horfði væru ekki líkur á því að þessi
hagnaður ykist heldur minnkaði
þegar afkoma Línu.Nets væri tekin
með. Þá sagði hún 360–400 milljóna
króna hagnað OR áætlaðan á næsta
ári og stafaði lítill hagnaður m.a. af
miklum skuldum fyrirtækisins.
Gagnrýndi hlutafjárkaup OR
Borgarfulltrúinn sagði að bent
hefði verið á að stofnað væri til
skulda vegna arðbærra fjárfestinga.
Óumdeilt væri að framkvæmdir
vegna hitaveituframkvæmda væru
arðbærar en gagnrýna yrði að mikl-
ar fjárhæðir væru settar í hlutafjár-
kaup. Þannig hefði OR greitt úr
sjóðum og tekið á sig skuldbindingar
vegna Línu.Nets um 1.700 milljónir
króna á tveimur árum. Sagði hún
meirihlutann hafa sagt þetta litla
peninga og væri slíkt viðhorf móðg-
un við skattgreiðendur.
Inga Jóna sagði Reykjavíkurlist-
ann hafa tekið við góðu búi árið 1994
þrátt fyrir að skuldaaukning hefði
orðið tvö ár þar á undan m.a. vegna
aðgerða sjálfstæðismanna í atvinnu-
málum. Hún sagði það sýna best
þróun og skuldastöðu borgarinnar
að líta á hreinar skuldir. Þegar allt
væri fært til sama verðlags myndu
skuldir áttfaldast frá árslokum 1993
til ársloka 2002, slíkt væri afrek
meirihlutans í fjármálum, að auka
skuldir borgarbúa um 9 milljónir
króna á dag þennan tíma, að frídög-
um meðtöldum. Borgarfulltrúinn
sagði að lokum að fjárhagsáætlunin
sýndi að ekki væri spyrnt við fótum.
Hún sagði það stefnu sjálfstæðis-
manna að hafa álögur á borgarbúa
eins litlar og mögulegt væri til að
gefa einstaklingum frelsi til orðs og
athafna. Um leið væri lögð áhersla á
að menn færu vel með þá fjármuni
sem þeim væri treyst fyrir, setja
rekstur í hendur einstaklinga sem
betur væri kominn þar. Forsjár-
hyggja vinstrimanna hefði því miður
verið leiðarljós við stjórn borgarinn-
ar síðustu árin, ekki væri spurt
hversu mikla peninga menn gætu
haft milli handa heldur hvað meiri-
hlutinn vildi gera og peningar sóttir í
samræmi við það og skuldsett fyrir
því sem á vantaði. Kvaðst hún vænta
þess að þetta væri síðasta fjárhags-
áætlun Reykjavíkurlistans, nú væri
nóg komið og Reykvíngar þyldu ekki
fleiri slíkar.
Taldi ræðuna hljóma
kunnuglega
Í svari sínu sagði Ingibjörg Sólrún
meðal annars að ræða Ingu Jónu
hefði hljómað kunnuglega, hún hefði
verið flutt áður við umræður um
fjárhagsáætlun. Nú hefði hins vegar
örlað á pólitískri hugmyndafræði,
m.a. að halda álögum, sköttum og út-
gjöldum niðri. Borgarstjóri sagði
kveða við annan tón í umræðum
sjálfstæðismanna þess á milli, þá
væru uppi hugmyndir um að hækka
framlög og stofnstyrki, fara hraðar í
uppbyggingu skóla og holræsamála
og aðrar framkvæmdir. Borgarstjóri
sagði Reykjavíkurlistann hafa efnt
fyrirheit sitt frá 1994 um að stöðva
skuldasöfnun. Skuldir borgarsjóðs
hefðu verið um 15 milljarðar 1994,
væru 14 milljarðar nú þegar skatt-
tekjur væru mun hærri og hefðu
orðið algjör umskipti í fjármála-
stjórn á þessum árum.
Borgarstjóri segir unn-
ið eftir skýrri stefnu
Ingibjörg Sólrún
Gísladóttir
Inga Jóna
Þórðardóttir
Sjálfstæðismenn telja ekki spyrnt við fótum í fjárhagsáætlun borgarinnar
Morgunblaðið/Golli
BORGARSTJÓRI gerði svonefnda
súlustaði að umtalsefni í ræðu sinni
um fjárhagsáætlun Reykjavíkur-
borgar í gær. Sagði hún að öll til-
tæk úrræði yrðu notuð til að
hreinsa miðborgina af þessari teg-
und veitingastaða.
„Því er ekki að leyna að ákveðin
tegund veitingastaða í borginni –
oft nefnd súlustaðir – setur á hana
svip sem við viljum ekki sjá þar,“
sagði Ingibjörg Sólrún Gísladóttir
m.a. þegar hún fjallaði um málefni
miðborgarinnar. Sagði hún ekki
hafa verið fyrir hendi úrræði til að
spyrna við fótum þegar staðirnir
voru opnaðir. Í lögum og aðal-
skipulagstillögu væri nú ákveðin
úrræði að finna sem mætti vonandi
beita þegar til framtíðar væri litið.
Hins vegar væri óhægara um vik
vegna staða sem þegar væru starf-
andi. Borgarstjóri sagði að unnin
hefði verið greinargerð í samvinnu
við lögregluna í Reykjavík á mögu-
leikum til úrbóta í veitingahúsa-
málum borgarinnar og ætti að
hrinda mörgum þeim tillögum í
framkvæmd á næstu mánuðum.
„Það er staðföst trú mín að með
meiri og sýnilegri löggæslu í mið-
borginni megi ná tökum á mörgum
þeim þáttum sem setja blett á
ímynd miðborgarinnar. Ég trúi því
líka að með samþættingu löggæsl-
unnar og nærþjónustu borgarinnar
megi ná mjög miklum árangri í for-
vörnum og baráttunni gegn af-
brotum,“ sagði borgarstjóri. Kvað
hún borgarstjórn hafa samþykkt að
óska viðræðna við ríkisvaldið um
flutning staðbundinnar löggæslu
frá ríki til borgar. Sagðist hún
hljóta að treysta því að farið verði
málefnalega yfir rök borgarinnar í
því máli og leitað farsælla lausna.
Vill hreinsa miðborg-
ina af súlustöðum
SÆVAR Skaptason, framkvæmda-
stjóri Ferðaþjónustu bænda, segir
að gjaldþrot Samvinnuferða-Land-
sýnar sé áfall fyrir bændur í ferða-
þjónustu. Hann segir að dæmi sé
um að Samvinnuferðir hafi skuldað
bændum vegna gistingar fyrir allt
síðastliðið sumar.
Á vegum Ferðaþjónustu bænda
er nú verið að taka saman upplýs-
ingar um skuldir Samvinnuferða við
ferðaþjónustubændur. Sævar sagð-
ist þó ekki telja að hugsanlegt tap
bænda næmi tugum milljóna. Hann
sagði að á síðustu 2–3 árum hefði
innanlandsdeild Samvinnuferða
dregist mikið saman og ferðaþjón-
ustubændur hefðu því átt í minni
viðskiptum við fyrirtækið á allra
síðustu árum. Ástæðan fyrir þessu
væri m.a. breytingar sem orðið
hefðu á ferðamarkaðinum. Eftir að
Flugleiðir juku umsvif sín í sölu
ferða erlendis hefði miðlun ferða til
ferðaþjónustu bænda í auknum
mæli færst til söluaðila þeirra eins
og Úrvals-Útsýnar.
Sævar sagði misjafnt hvernig
gjaldþrot Samvinnuferða kæmi við
ferðaþjónustubændur. Dæmi væru
um að stórir aðilar ættu inni hjá
fyrirtækinu alla sumargistinguna.
Áfall fyrir bændur
Ari Teitsson, formaður Bænda-
samtakanna, sagði að gjaldþrot
Samvinnuferða væri áfall fyrir
bændur. Aðspurður sagðist hann
ekki telja að mikið væri um að
sömu bændur yrðu fyrir fjárhags-
tjóni vegna þessa gjaldþrots og
vegna erfiðleika Kjötumboðsins (áð-
ur Goða). Kjötumboðið er nú að
leita nauðasamninga við kröfuhafa
og ljóst að kröfuhafar fá ekki allar
kröfur sínar greiddar. Ari sagði að
einkum kæmu nautgripabændur og
svínabændur til með að tapa á
gjaldþrotinu og þeir væru almennt
ekki í ferðaþjónustu. Hann sagðist
þó ekki geta útilokað að dæmi væru
um bændur sem tapa í báðum þess-
um málum.
Ferðaþjón-
ustubændur
tapa á gjald-
þroti Sam-
vinnuferða
FORMAÐUR Félags eldri borgara í
Reykjavík, Ólafur Ólafsson, segir
ríka ástæðu vera til að hafa áhyggjur
af hækkun þjónustugjalda sem aldr-
aðir þurfi að greiða. Ellilífeyrir hafi
ekki þróast í takt við gjöldin og laun
á almennum vinnumarkaði.
Eins og fram kom í Morgun-
blaðinu í gær hefur borgarráð sam-
þykkt gjaldskrárhækkanir hjá Fé-
lagsþjónustunni í Reykjavík um
næstu áramót um 7-8%. Þar hækka
m.a. þjónustugjöld í þjónustuíbúðum
aldraðra, tímagjald í heimaþjónustu,
heimsendingar á mat og gjaldskrá
fyrir námskeið í félags- og þjónustu-
miðstöðvum. Var haft eftir fjármála-
stjóra Félagsþjónustunnar að hækk-
anirnar tækju mið af vísitölu
neysluverðs. Ólafur sagðist ekki hafa
vitað um þessar hækkanir fyrr en
hann hafi lesið Morgunblaðið.
„Við höfum áhyggjur af þessari
þróun. Þjónustugjöld hafa á síðustu
árum verið að hækka alls staðar á
sama tíma og munurinn eykst á milli
kaupmáttar venjulegs launafólks
annars vegar og ellilauna hinsveg-
ar,“ sagði Ólafur og bætti við að Fé-
lag eldri borgara ætlaði að boða til
blaðamannafundar í næstu viku um
þessi mál.
Félag eldri borgara
í Reykjavík
Þjónustugjöld
ekki í takt
við ellilaunin
♦ ♦ ♦