Morgunblaðið - 06.04.2002, Qupperneq 11

FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 6. APRÍL 2002 11
ÚTGJÖLD til fjárhagsaðstoðar Fé-
lagsþjónustunnar í Reykjavík juk-
ust milli áranna 2000 og 2001 um
14% og að sögn Helga Hjörvars,
forseta borgarstjórnar og formanns
félagsmálaráðs, stefnir í enn meiri
aukningu á þessu ári. Á síðasta ári
námu útgjöld til einstaklinga í fjár-
hagsvanda tæpum 600 milljónum
króna en voru um 520 milljónir árið
2000.
Eins og kom fram í Morgun-
blaðinu í fyrradag óskuðu 26% fleiri
einstaklingar eftir fjárhagsaðstoð
frá borginni í febrúar sl., miðað við
sama mánuð í fyrra, og í blaðinu á
þriðjudag var greint frá aukinni
ásókn eftir hjálp frá Mæðrastyrks-
nefnd Reykjavíkur.
Með ólíkum hætti ætla þeir
stjórnmálaflokkar, sem tilkynnt
hafa framboðslista vegna borgar-
stjórnarkosninganna í vor, að
bregðast við aukinni fátækt í borg-
inni, samanber eftirfarandi ummæli
talsmanna flokkanna.
Auka ráðgjöf og bæta
hag öryrkja
Helgi Hjörvar, sem er nú í 9. sæti
á Reykjavíkurlistanum, segir að
merki samdráttar í efnahagslífinu
séu að koma í ljós. Atvinnuleysi hafi
aukist, þótt enn sé það lítið. Hann
segir að aðallega sé fólk að óska eft-
ir tímabundinni aðstoð.
„Við erum einnig að sjá eftir-
stöðvar þensluskeiðs, þar sem greið-
ur aðgangur var að lánsfé fyrir
efnalítið fólk. Því fylgdi vaxandi
verðbólga og hátt vaxtastig og þeg-
ar kom að skuldadögum lenti fólk í
vanda sem hefur haft lítið á milli
handanna árum saman. Með ráðgjöf
og aðstoð við að fá vinnu hefur okk-
ur hins vegar tekist að fækka ár frá
ári þeim einstaklingum sem eru
langtímum saman að fá fjárhags-
aðstoð. Það er í sjálfu sér gleðilegt,“
segir Helgi.
Aðspurður hvernig eigi að bregð-
ast við aukinni fátækt í borginni
segir Helgi að best sé að auka ráð-
gjöf við þá sem lenda í tímabundn-
um fjárhagsvanda. Á meðan at-
vinnuleysið sé ekki meira sé ekki
tilefni til sérstakra aðgerða. Frekar
eigi að einbeita sér að stöðu örorku-
lífeyrisþega og bæta réttindi þeirra.
Það sé hins vegar ekki á valdi
Reykjavíkurborgar.
„Meira fé rennur í þennan stuðn-
ing því við höfum einfaldlega skil-
greint rétt fólks til aðstoðar. Þeim
mun fleiri sem þurfa aðstoð, þeim
mun meira fé verjum við til þess,“
segir Helgi Hjörvar.
Metnaðarmál að þjónustan
svari kalli tímans hverju sinni
Björn Bjarnason, efsti maður á
lista sjálfstæðismanna, segir að
Sjálfstæðisflokkurinn hafi á sínum
tíma lagt grunninn að þeirri fé-
lagslegu þjónustu, sem veitt sé nú á
vegum Reykjavíkurborgar.
„Það er sérstakt metnaðarmál
okkar, að þessi þjónusta svari kalli
tímans hverju sinni og með henni sé
unnt að bregðast við raunverulegum
vanda einstaklinga og styðja þá til
að njóta sín sem best. Er dapurlegt
að sjá kannanir sýna, að nú séu
Reykvíkingar óánægðastir allra
með félagslega þjónustu í sveitarfé-
lagi sínu – á þessu sviði eins og svo
mörgum öðrum er nauðynlegt að
gera betur en gert hefur verið í
Reykjavík síðustu ár,“ segir Björn.
Hann bendir á að í stefnuskrá
Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík sé
lögð áhersla á að tryggja öryggi
borgarbúa sem best í víðasta skiln-
ingi. Veita eigi góða félagslega þjón-
ustu í því skyni að koma til móts við
borgarana með hagsmuni þeirra að
leiðarljósi.
„Við viljum stórlækka fasteigna-
gjöld á eldri borgurum og öryrkjum
og leggja 250 milljónir króna á ári í
fjögur ár til að eyða biðlistum eftir
hjúkrunarrýmum fyrir eldri borg-
ara. Þá ætlum við að leysa húsnæð-
isvanda þeirra sem búa nú við óvið-
unandi aðstæður og eru á biðlistum
eftir félagslegu húsnæði. Þetta eru
mikilvæg úrræði í félagsmálum á
stefnuskrá okkar.
Í mörgum tilvikum stafar vandi
fólks af því, að það hefur ekki fengið
tækifæri til að afla sér nægilegrar
menntunar eða endurmenntunar.
Víða um land hafa sveitarfélög lagt
sig fram um að efla símenntun í
samstarfi við verkalýðsfélög, at-
vinnurekendur og skóla. Hér í
Reykjavík þarf að huga að fleiri úr-
ræðum á sviði símenntunar og huga
skipulega að hvatakerfi í því sam-
bandi,“ segir Björn Bjarnason.
Tryggja þarf lægri gjöld og
auka framboð á ódýru húsnæði
Ólafur F. Magnússon, efsti maður
á F-lista frjálslyndra og óháðra til
borgarstjórnarkosninga í vor, segist
sem heimilislæknir í Reykjavík hitta
nær daglega fólk sem hafi farið á
mis við margumrætt góðæri í þjóð-
félaginu.
„Þetta er fólk sem oft hefur ekki
efni á að greiða fyrir læknishjálp og
lyfjakostnað og á erfitt með aðra
framfærslu. Húsnæðisvandi þessa
fólks er mikill enda ónógt framboð á
ódýru húsnæði fyrir efnaminna fólk
í Reykjavík. Það eru einkum sjúk-
lingar, aldraðir, öryrkjar og barna-
fjölskyldur sem hér um ræðir. Bæði
fólk í sambúð og einstæðir foreldrar
í láglaunastéttum koma hér við
sögu. Við hjá F-listanum erum mjög
meðvituð um þetta ástand, en að-
gerðir ríkisvaldsins vegna gjaldtöku
fyrir heilbrigðisþjónustu og óréttlát
skattheimta af almennum launa-
tekjum og láglaunafólki spilar hér
inn í. Ríkisstjórnin vill fyrst og
fremst létta byrði hinna stóru og
sterku í íslensku samfélagi t.d. með
skattalagabreytingum í þeirra
þágu,“ segir Ólafur.
Hann segir að Reykjavíkurborg
hafi heldur ekki staðið sig nógu vel
gagnvart efnaminna fólki og komi
húsnæðismálin þar sterkast inn í. F-
listinn vilji breyta þessu og vitnar
Ólafur þar til upphafsorða stefnu-
skrár þeirra þar sem segir að fram-
boð F-listans snúist um fólkið í
borginni og vilji sérstaklega sinna
málefnum sjúkra, aldraðra, öryrkja
og barnafjölskyldna. Þannig þurfi
m.a. að tryggja lægri þjónustugjöld,
auka framboð af ódýru húsnæði og
stytta biðlista eftir hjúkrunarrými.
Framboðin í Reykjavík bregðast við aukinni fátækt í borginni
Helgi
Hjörvar
Björn
Bjarnason
Ólafur F.
Magnússon
Útgjöld til fjárhagsaðstoðar
jukust um 14% á síðasta ári
ARI Edwald, framkvæmdastjóri
Samtaka atvinnulífsins, segir í
nýju fréttabréfi samtakanna að
við blasi að heimilislæknum hafi
aldrei verið heimilt að taka sér-
staka þóknun, samhliða launum
ákveðnum af kjaranefnd, fyrir út-
gáfu vottorða. Tilefni hljóti að
vera til að Ríkisendurskoðun og
jafnvel skattyfirvöld kanni þetta
mál nánar. Sigurbjörn Sveinsson,
formaður Læknafélags Íslands,
segir að með þessu sé verið að
reyna að koma höggi á heim-
ilislækna, en þessi gjaldtaka hafi
alltaf verið uppi á borðum og
augljós í heilsugæslunni.
Ari segir að þau viðbrögð
heimilislækna, að neita að gefa út
vottorð nema til Tryggingastofn-
unar og vegna félagslegrar þjón-
ustu feli í sér brot á starfsskyld-
um. Þá verði það að teljast
einkennilegt fyrirkomulag að op-
inberir starfsmenn þiggi sérstak-
ar greiðslur frá sjúklingum fyrir
að sinna starfi sínu fyrir hið op-
inbera. Auðvitað þyrfti að vera
sérstök lagaheimild fyrir slíku
gjaldi, sem rynni þá ekki beint í
vasa tiltekinna starfsmanna held-
ur til viðkomandi stofnana í formi
þjónustugjalda. „Þessar greiðslur
beint til heilsugæslulæknanna
minna helst á löngu horfna tíma
þegar tilteknir embættismenn
fengu prósentur af ríkistekjum.
Alls kyns þess háttar furðurleg-
heit viðgengust á sínum tíma við
ýmis embætti, þar sem starfs-
menn innheimtu gjöld og þókn-
anir af almenningi í eigin vasa,
jafnvel utan við allt bókhald og
skattskil. Munu flestir hafa talið
að slíkt væri aflagt. Dæmi heilsu-
gæslulæknanna hlýtur að gefa til-
efni til að Ríkisendurskoðun og
jafnvel skattyfirvöld kanni hvern-
ig þessi ólöglega framkvæmd
snýr að rekstri þessara stofn-
ana,“ segir Ari í grein sinni.
Reynir að koma höggi
á heimilislækna
„Talsmaður Samtala atvinnu-
lífsins er að bregðast við skoð-
unum heilsugæslulækna á starfs-
skyldum sínum á þennan afar
sérkennilega hátt, vil ég meina,
og reyna að koma höggi á þá með
því að gefa í skyn að þeir hafi
bæði stolið frá sjúklingunum og
undan skatti,“ sagði Sigurbjörn
Sveinsson, formaður Lækna-
félags Íslands, í samtali við
Morgunblaðið.
Hann sagðist geta upplýst Ara
Edwald og aðra sem áhuga hefðu
að þessi gjaldtaka, til dæmis í
Reykjavík, hefði alltaf verið uppi
á borðum og augljós í heilsugæsl-
unni. Ríkið hefði aðstoðað við að
innheimta gjöldin með því að inn-
heimta þau í móttökum heilsu-
gæslustöðvanna víðast hvar. Þá
hefðu greiðslurnar farið í gegnum
bókhald heilsugæslunnar og í
gegnum Ríkisbókhaldið og
læknar fengið greiðslurnar það-
an.
„Augljósara getur þetta ekki
verið og ég geri alveg ráð fyrir
því að þessar greiðslur hafi ratað
í skattskýrslur lækna eins og aðr-
ar tekjur þeirra. Menn svíkja
ekki undan skatti það sem Rík-
isbókhaldið er búið að halda utan
um fyrir þá,“ sagði Sigurbjörn
ennfremur.
Færi sönnur á ásakanir sínar
Gunnar Ingi Gunnarsson yfir-
læknir hefur, fyrir hönd starfandi
heilsugæslulækna í Árbæ, skorað
opinberlega á Ara Edwald um að
færa án tafar sönnur á ásakanir í
fréttabréfi SA um að heilsu-
gæslulæknar hafi stundað fjár-
drátt með að taka við greiðslum
fyrir vottorð eftir að læknar voru
settir undir kjaranefnd.
„Þessar ásakanir þínar, Ari
Edwald, eru augljóslega þær
grófustu og jafnframt þær alvar-
legustu, sem að minnsta kosti við,
læknarnir, sem störfum á heilsu-
gæslustöðinni í Árbæ, höfum
nokkru sinni staðið frammi fyrir.
Undir slíkum og þvílíkum róg-
burði getum við auðvitað ekki
staðið þegjandi nokkra stund. Og
þess vegna getur þú, Ari Edwald,
framkvæmdastjóri, engan veginn
vænst annars en þurfa að standa
við áburðinn,“ segir í áskorun-
inni.
Ari Edwald, framkvæmdastjóri SA, í fréttabréfi samtakanna
Heimilislæknum aldrei
heimilt að taka þóknun
Gjaldtakan alltaf uppi á borðum, segir
formaður Læknafélags Íslands
SAMKEPPNISSTOFNUN til-
kynnti stjórnendum DV og Frétta-
blaðsins á fimmtudag að samning-
ur sem útgáfufélög blaðanna gerðu
með sér gæfi ekki tilefni til frekari
aðgerða af hálfu stofnunarinnar og
því yrði ekki aðhafst frekar í mál-
inu. Frjáls fjölmiðlun og núverandi
eigendur DV gerðu með sér samn-
inginn sem felur í sér að Frétta-
blaðið fari ekki í samkeppni við DV
um sölu smáauglýsinga.
Samkeppnisstofnun tók samn-
inginn til skoðunar í kjölfar lög-
bannskröfu DV á hendur Frétta-
blaðinu til að athuga hvort
samningurinn fæli í sér brot á tí-
undu grein samkeppnislaga. Þar er
m.a. fjallað um samninga milli fyr-
irtækja sem koma í veg fyrir sam-
keppni t.d. með skiptingu á mörk-
uðum.
Steingrímur Ægisson, viðskipta-
fræðingur hjá Samkeppnisstofnun,
segir að stofnunin telji ekki ástæð-
ur til afskipta af ákvæðum samn-
ingsins. Málinu sé því lokið af hálfu
stofnunarinnar svo fremi sem ekki
komi fram nýjar upplýsingar.
Samkeppnisstofnun um
samning eigenda DV og FF
Ekki tilefni
til frekari
aðgerða
EFTIRTALIN skipa B-lista
óháðra og Framsóknarflokks til
sveitarstjórnarkosninga í Garða-
bæ:
1. Einar Sveinbjörnsson bæjar-
fulltrúi. 2. Sigurlaug Garðarsdóttir
Viborg gjaldkeri. 3. Ásmundur
Jónsson framkvæmdastjóri. 4.
Svava Garðarsdóttir kerfisfræð-
ingur. 5. Guðjón Ólafsson fulltrúi.
6. Egill Arnar Sigurþórsson nemi.
7. Eyþór Rafn Þórhallsson verk-
fræðingur. 8. Bryndís Einarsdóttir
aðstoðarframkv.stj. Íshesta ehf. 9.
Pétur Christiansen sjóntækjafræð-
ingur. 10. Ellen Sigurðardóttir
tannsmiður. 11. Herborg Þorgeirs-
dóttir stöðvarstjóri. 12. Sigrún
Aspelund. 13. Ragnar Magni
Magnússon forstjóri og 14. Vil-
hjálmur Ólafsson umsjónarmaður.
Listi óháðra
og Fram-
sóknarflokks
í Garðabæ
♦ ♦ ♦
♦ ♦ ♦
REYKJAVÍKURLISTINN fengi
tíu fulltrúa kjörna í borgarstjórn
Reykjavíkur ef gengið yrði til
kosninga nú og Sjálfstæðisflokur-
inn fimm, samkvæmt skoðana-
könnun sem Talnakönnun gerði
skömmu fyrir páska fyrir vefsíð-
una heim.is.
Fylgi R-listans mældist 61% en
D-listans 35%. Er þetta meiri
munur á milli flokkanna en í fyrri
könnunum Talnakönnunar í mars-
mánuði. Nú var úrtakið öllu
stærra, eða 713 einstaklingar sem
svöruðu. F-listi frjálslyndra og
óháðra mældist með 4% fylgi, svip-
að og áður hjá Talnakönnun.
Skekkjumörk í könnuninni eru
3,7% og munar litlu að sjötti mað-
ur á lista sjálfstæðismanna komist
að. Nokkuð vantar á að fyrsti mað-
ur á F-lista nái kjöri.
Talnakönnun
R-listinn
fengi 61% –
D-listinn 35%