Vísir - 10.07.1980, Side 8

VISIR Fimmtudagur 10. júll 1980
» i ; i t
utgefandi: Reykjaprent h.f.
Framkvæmdastjóri: Davfö Guðmundsson.
n Ritstjórar: Olafur Ragnarsson og Ellert B. Schram.
Ritstjórnarfulltrúar: Bragi Guðmundsson, Ellas Snæland Jónsson Fréttastjóri
erlendra frétta: Guðmundur G. Pétursson. Blaðamenn: Axel Ammendrup, Fríða
Astvaldsdóttir, Halldór Reynisson, lllugi Jökulsson, Jónina Michaelsdóttir, Kristin
Þorsteinsdóttir, Magdalena Schram, Páll Magnússon, Sigurjón Valdimarsson,
Sæmundur Guðvlnsson, Þórunn J. Hafstein. Blaöamaöur á Akureyri: Gísli Sigur-
geirsson. Iþróttir: Gylfi Kristjánsson, Kjartan L. Pálsson. Ljósmyndir: Bragi
Guðmundsson, Gunnar V. Andrésson, Jens Atexandersson. útlit og hönnun:
Gunnar Trausti Guðbjörnsson og Magnús ölafsson.
Auglýsinga- og sölustjóri: Páll Stefánsson.
Dreifingarstjóri: Siguröur R. Pétursson.
Ritstjórn: Siðumúla 14 simi 8óóll 7 linur. Auglýsingar og skrifstofur: Síðumúla 8
simar 86611 og 82260. Afgreiðsla: Stakkholti 2-4 simi 86611.
Askriftargjald er kr.5000 á mánuði innanlands og verð I lausasölu 250 krónur ein-
takið. Visir er prentaöur í Blaðaprenti h.f. Siöumúla 14.
Mlsheppnaður fóðurbætlsskattur
TILKYNNING
frá Framleidslu-
ráði landbúnaöar-
ins til framleiö-
enda í alifugla-
og svínarækt
Vinnumáiadf
sem I Vestmannaeyjui
vandamálin þess eðlis a!
laust þarf aö grípa til sé
aögeröa, ef unnt á að v
tryggja framhaldandi
leiöslustarfsemi. A öörum
kann nauösynleg klössui
skipa aö seinka þvf aö uni
aö starfrckja fiskvinnslu
fuiium afköstum.
Fófturbætisskatturínn leysir engan vanda, en hefur það eitt i för meft sér, aO neytendur
þurfa aö greiöa hærri reikninga, ef þeir vilja hafa annaö en lambakjöt I alla mata.
Mikið dæmalaust eru stjórn-
völd seinheppin I afskiptum sín-
um af landbúnaðarmálum.
Fóðurbætisskatturinn er nýjasta
dæmið um örvæntinqarfulla en
gjörsamlega misráðna tilraun til
að komast út úr ógöngum of-
framleiðslunnar.
Þessi skattur er hneyksli.
Gagnvart neytendum kemur
hann fram í stórhækkuðu vöru-
verði á svína- og kjúklingakjöti.
Fyrir sauðfjárbændur hefur
hann engin teljandi áhrif og
dregur því ekki úr framleiðslu á
kindakjöti, og sennilega er hann
dauðadómur fyrir svína- og ali-
fuglabúin. Hann dregur ekki úr
útgjöldum ríkissjóðs, og eftir
stendur að almenningur þarf
áfram að greiða skatta til að
viðhalda niðurgreiðslum og út-
f lutningsbótum og situr uppi með
hærri innkaupareikninga, ef
menn vilja ekki hafa lambakjöt í
alla mata.
Fyrst eftir að fóðurbætisskatt-
urinn var ákveðinn, vissu menn
ekki sitt rjúkandi ráð.
Forgöngumenn skattlagningar-
, innar, landbúnaðarráðherra og
I formaður Stéttarsambands
bænda hafa dvalið á sólarströnd-
um, f jarri góðu gamni, á meðan
undirtyllur hafa lamið saman
reglugerðir og tilskipanir um
álagningu og framkvæmd skatt-
heimtunnar.
I gær birtist tilkynning
framleiðsluráðsins, til eigenda
svína og alifugla. Hún er
stórbrotin. Þeir þurfa að sækja
um sérstök leyfi til að fá
f jórðungsafslátt á skattgreiðsl-
um, færa sönnur á framleiðslu
sína, leggjafram verslunarnótur
og framvísa sérstökum kortum
til að f á náð fyrir augum
framleiðsluráðsins.
Kvóta- og skömmtunarkerfið
er greinilega að halda innreið
sína á nýjan leik. Menn þekkja þá
sögu. Margvísleg mismunun oa
yfirgengileg skriffinnska sem
beinist að þeim, sem hvergi hafa
nálægt offramleiðslu komið, en
gert heiðarlega tilraun til að
bjóða íslendingum upp á annað
en lambakótelettur.
Það leysir ekki vanda landbún-
aðarins að velta byrðinni yfir á
neytendur. Það verður ekki til að
auka skilning manna á gildi
búskapar að draga úr neysluvali
og það eykur ekki álit fólks á
ríkisstjórninni að leggja á mis-
heppnaða skatta.
Vísir tekur ekki þátt í að níða
niður bændur. Blaðið gerir sér
fulla grein fyrir mikilvægi þess,
að rekinn sé blómlegur búskapur
á íslandi. Margvíslegur arður og
atvinna skapast af sjálfri
framleiðslunni, úrvinnslu hennar
og hliðargreinum. Að því leyti
segir offramleiðsla ekki alla
söguna. A hinn bóginn er viður-
kennt, og einnig af bændum
sjálfum, að framleiðsla á kinda-
kjöti og mjólkurafurðum hefur
gengið langt úr hófi. Niður-
greiðslur og útflutningsbætur
sem af því hljótast eru byrði
fyrir þjóðina og klafi á bændum.
Það nær auðvitað engri átt, að
bjóða þjóðinni upp á þá lausn að
bæta nýjum skatti ofan á alla
hina skattana. Mönnum er vita-
skuld freklega misboðið, þegar
þaðeitter gert, að hækka vöru-
verð á svína- og kjúklingakjöti til
að viðhalda sama framleiðslu-
magni á kindakjöti.
Og það brýtur gegn heilbrigðri
skynsemi að gera þeim aðilum
erfiðara fyrir, sem vilja brjótast
út úr hinum hefðbundna sauð-
fjárbúskap í heiðarlegri sam-
keppni.
Það er haft eftir einum
eiganda alif uglabús í blaði í gær-
dag, að réttast væri að reka allar
tiltækar hænur niður á Austur-
völl. Þær hafa að vísu ekki at-
kvæðisrétt en sú hæsnasamkoma
yrði sannarlega við hæfi.
P
l
Ekki kæmi mér á óvart þótt sá
áratugur, sem nú er senn á
enda, fengi þau eftirmæli i sög-
unni aB hafi veriö áratugurinn
þegar gamla flokkaskipanin
riBlaBist og lagBur var grund-
völlur aB nýrri. AB minnsta
kosti held ég aB varla geti hjá
þvi fariB aB hann verBi talinn
órólegur áratugur f fslenskri
stjórnmálasögu, þaB fer svo eft-
ir arftökum hans f timatalinu
hvort hann verBur talinn lokaá-
fangi eBa upphaf þróunar.
Langur aðdragandi.
ABdragandinn er raunar
nokkuB langur. Liklega er eBli-
legast aB miBa upphafiB viB for-
setakosningarnar 1952, þegar
flokksbönd brustu og séö varö '
aB sterkir einstaklingar gátu
boöiB valdaöflum byrginn. Þótt
ekki hafi veriB neitt beint sam-
band á milli þessara kosninga
og stofnunar Þjóövarnarflokks-
ins ári síöar mun þaB rót, er
kosningarnar ollu, hafa ýtt und-
ir þaö aö flokkurinn fékk mikiö
fylgi I upphafi. A sama hátt er
liklegt aö forsetakosningarnar
1%8 hafi losaö um allmikiö fylgi
allra flokka, og þannig auBveld-
aö stofnun Samtaka frjáls-
lyndra og vinstri manna fyrir
kosningarnar 1971.
Þessara flokka beggja biöu
sömu örlög. Þeir unnu glæsilega
sigra i upphafi en vesluöust siB-
an upp. Til þessa liggja sjálf-
sagt margar ástæBur, en þrjár
eru þó lfklega mikilvægastar. 1
fyrsta lagi var þaö svo aö lifsviö
horf — stjórnmálaskoöanir get-
um viö kallaö þaö — fylgis-
manna þeirra voru mjög ólík
þótt einstaka mál tengdu þá
saman, i öBru lagi byggöist fylgi |
beggja i upphafi mikiö á
óánægju meB aöra flokka, og i
þriöja lagi skorti þessa flokka
peninga til þess aB geta haldiB
uppi skipulagöri starfsemi.
Reynslan af þessum fiokkum
gerir þaö aö verkum aö hæpiö er
aö nokkum fýsi aö ganga i spor
þeirra.
Ástandið innan flokk-
anna núna.
Þaö er trú mfn aö ekki veröi
■ reynt aB stofna fleiri flokka sem
m hafi óánægju meö aöra flokka
Hý'ííökKasíiVp'an?!
aB meginsameiningarafli. Ég
held aö miklu liklegra sé nú aö
menn meö lik lffsviöhorf sam-
einist og ný flokksstofnun á slfk-
um grunni myndi hafa keöju-
verkun svo allt flokkakerfiB
gæti riBlast. Raunar held ég aö
flokkaskipan f landinu sé núna
nánast eins og púBurtunna, sem
litinn neista þarf til aö fari i bál
og brand.
neöanmáls
Magnús Bjarnfreðsson
telur líklegt að flokka-
skipan muni riðlast á
næstu árum, bendir á
ástæður sem því geta
valdið, og veltir fyrir sér
samsetningu hinna nýju
f lokka.
Innan stjórnmálaflokkanna
nú er óánægja bæöi meö forystu
og stefnu. Hvaö forystunni viö-
vfkur eru flokkarnir aö vfsu
mjög misjafnlega settir.I Fram
sóknarflokknum er ekki aö
finna ágreining um formann
flokksins, aö minnsta kosti ekki
aB neinu marki. Ljóst er aB Lúö-
vfk Jósepsson veröur ekki mikiB
lengur formaöur AlþýBubanda-
lagsins, og þá mun veröa hart
tekist á undir niöri milli and-
stæöra afla í flokknum. Bene-
dikt Gröndal hefur lýst yfir þvf
aB hann sækist eftir áframhald-
andi formennsku i AlþýBu-
flokknum, en þaB er langt f frá
aB yngri mennirnir i flokknum
séu allir ánægöir meB þá yfir-
lýsingu. I Sjálfstæöisflokknum
gerast þær raddir nú háværari
meö hverjum deginum, sem
krefjast þess aö skipt sé um for-
ystu, en formaBurinn á sér einn-
ig tryggan og mjög sterkan
fylgismannahóp.
Ef litiB er á stefnumálin þá er
ágreiningur um þau tiltölulega
lftáll innan Alþýöuflokksins, sem
ekki er enn fyllilega búinn aö
átta sig á ósköpunum síBustu
árin, hvorki sigrinum 1978 né
ósigrinum 1979. I Framsóknar-
flokknum hefur sIBari árin veriB
nokkuö góöur friBur um stefnu-
málin. Þó er þvi ekki aB neita aB
upp á síökastiB heyrist allmikiö
I þeim, sem eru mjög óánægBir
meö hvernig allar góöar fyrir-
ætlanir um baráttu gegn verö-
bólgunni renna út i sandinn.
Menn óttast nú æ meira aB af-
leiöingar þeirrar þenslustefnu,
sem fylgt hefur veriö I stjórnar-
tiB flokksins f nær áratug, verBi
atvinnuleysi og öngþveiti í kjöl-
far óBaveröbólgu. Þessir sömu
menn kenna þaö einkum undan-
látssemi viö Alþýöubandalagiö
hvernig komiö er og telja aB
flokkurinn ætti ekki aö láta
meira undan húsbændum á
þeim bæ.
Klofningur á hægri og
vinstri væng
öllu alvarlegri er þó klofning-
urinnbæöif Alþýöubandalagi og
Sjálfstæöisflokki. Sjálfstæöis-
flokkurinn er nú á brún hengi-
flugsins. Þar eru bæBi átök um
forystu og stefnu. Leiftursóknin,
sem ætlaö var aB sameina þjóö-
ina, klauf flokkinn I heröar niB-
ur. Fjöldi sjálfstæöismanna tal-
ar opinskátt um þaö, aB verBi
ekki bæöi skipt um forystu og
stefnu þurfi aö stofna nýjan
frjálslyndan flokk. Þessum
mönnum er gefiö undir fótinn úr
öörum flokkum, bæBi leynt og
ljóst. Slfk flokksstofnun myndi
hafa viötækar afleiöingar á allt
flokkakerfi.
I Alþýöúbandalaginu fara
deilurnar ekki eins hátt. Þar
hefur þó undanfariB veriö aö
hlaöast upp spenna milli fólks
meö gerólfkan hugsunrhátt. Þar
ber mest annars vegar á hinni
gamalreyndu verkalýösforystu
og hins vegar á svokölluBum
gáfumönnum, þaB er mennta-
mönnum og alls kyns óánægju-
hópum, sem hafa náB aö sam-
einast. Þessir hópar tala meB
megnri fyrirlitningu hvor um
annan. Sem stendur halda
gagnkvæmir hagsmunir þeim
saman f einum flokki, en ef hóf-
samari armur flokksins eygöi
aBra möguleika trúi ég þvf aö
mikiö los kæmi á hann.
Keðjuverkun
Eins og málin standa I dag er
lfklegra aö Sjálfstæöisflokkur-
inn splundrist. En hvor flokkur-
inn sem sundrast þá er sennilegt
aB þaö hafi keöjuverkandi áhrif.
Lfklegasta afleiBingin er raun-
verulegur hægri flokkur, yst á
hægri væng, meB leiftursókn aö
leiöarljósi og styrk og stoB fjöl-
skyldnanna, sem ráöa megin-
fjármagni landsmanna. SfBan
kæmi hægri sinnaöur miBflokk-
ur. Meginuppistaöa hans yröi
frjálslyndari armur Sjálfstæöis-
flokksins, drjúgur hluti Aiþýöu
flokksins og allstór hluti Fram-
sóknarflokksins, sem ekki sætt-
ir sig viB áframhaldandi dekur
viö upplausnaröfl á vinstri
væng. Þá kæmi vinstri sinnaBur
miöflokkur, sem aö meginstofni
yröi vinstri armur Framsókn-
arflokksins, verkalýösarmur
Alþýöuflokksins og hægri hliB
Alþýöubandalagsins, megin-
þorri hinna „vinnandi stétta”
flokksins. Aö lokum yröi svo
hreinræktaöur „gáfumanna-
flokkur” á vinstri endanum meö
kreddukommum, rauösokkum,
norrænudeild og öllu þvf slekti.
En allt geta þetta reynst fals-
spár. Ef sættir takast f Sjálf-
stæöisflokknum veröur ekkert
af þessarinýskipan mála i bráö,
sömuleiöis ef „gáfumenn” og
„vinnandi stéttir” i Alþýöu-
bandalagi fallast I faöma. Eftir
stendur þá samt þreyta fjöl-
margra á núverandi flokkaskip-
an, manna sem halda tryggB viö
flokka af gömlum vana en eru
hundóánægöir innst inni og
veröa þaB, nema breytt verBi
um stefnumiö. Kannski hefur
kunningi minn hitt naglann á
höfuBiB, þegar hann sagöi viB
mig um daginn:„Mikiö andskoti
held ég aö þaö séu margir orBnir
í vitlausum flokki hérlendis!”
Magnús Bjarnfreösson.