Vísir - 26.07.1980, Blaðsíða 9

Laugardagur 26. júli 1980
Almenni ngur hefur
A undanförnum árum hafa
þingmenn og borgarfulltrúar
Reykvlkinga veriö boöaöir til
sameiginlegra funda tvisvar á
ári. Tilgangurinn hefur veriö sá
aö ræöa hagsmunamál reyk-
viskra umbjóöenda þeirra
hverju sinni og ber saman bæk-
ur sínar. Þessir fundir hafa
allajafna veriö þægilegustu
samkundur. Pólitískir andstæö-
ingar hafa drukkiö kaffi og etiö
rjómapönnukökur I mesta bróö-
emi, og aldrei hefur oröi veriö
hallaö á sléttu og felldu yfir-
boröi æföra stjórnmálamanna.
Rædd hafa veriö mál án nokk-
urrar niöurstööu og nefndir hafa
veriö skipaöar sem aldrei hafa
veriö kallaöar saman. Reyk-
viskir stjórnmálamenn hafa
ekki kunnaö þann kjördæma-
þrýsting, sem svo árangursrik-
ur hefur reynst öörum lands-
hlutum.
Atlagan að Zoega
A mánudaginn var boöaöur
einn sllkur fundur en I þetta sinn
var loft lævi blandiö og
pönnukökur aukaatriöi.
Málefni Hitaveitunnar voru á
dagskrá. Frásagnir af fundin-
um hefur mátt lesa 1 blööum en
samkvæmt þeim veittust þeir
Gunnar Thoroddsen og ólafur
Ragnar Grlmsson mjög aö
Jóhannesi Zoega hitaveitustjóra
vegna þeirrar afstööu hans, aö
krefjast hækkaörar gjaldskrár
til aö leggja heitt vatn I ný
hverfi á höfuöborgarsvæöinu.
Þær frásagnir veröa ekki end-
urteknar hér, en eftirleikurinn
viröist engu betri. 1 Dagblaöinu
nú I vikunni er haft eftir ólafi
Ragnari aö afstaöa Hitaveit-
unnar sé ekkert annaö en at-
laga Zoegaættarinnar aö rlkis-
stidrninni. Þetta var högg fyrir
neöan beltisstaö og ólafi til litils
sóma.
ólafur er vaskur maöur til
margra hluta, og enginn getur
ásakaö hann fyrir aö liggja á
skoöunum slnum.Enþaö veröur
honum ekki til framdráttar I
stjdrnmálum aö vera meö per-
sónulegan skæting út I mæta
menn.
Jdhannes Zoega hefur reynst
frábær stjdrnandi Hitaveitu
Reykjavlkur, enda fyrirtækiö
annálaö fyrir góöan og hag-
kvæman rekstur. Hitaveitu-
stjdri hefur aldrei veriö sakaöur
um dvandaöan málflutning eöa
pólitiska hlutdrægni I starfi,
enda þótt hann hafi sjálfsagt
sina pólitlsku skoöun. Hann er
oröheldinn maöur og ábyrgur
meö afbrigöum.
Hitaveitufjölskyldan
1 staö þess aö blása upp staö-
leysum fjárhagsstööu Hitaveit-
unnar eins og ólafur gerir, eöa
búa til lagalegar kvaöir eins og
Gunnar Thoroddsen gerir, þá
eiga þessir menn og aörir
stjórnarsinnar aö viöurkenna,
aö neitun stjórnvalda um hækk-
anir til handa Hitaveitunni er
sprottin af þeirri einföldu
ástæöu aö hitaveitufjölskyldan
býr á höfuöborgarsvæöinu.
Hækkuö afnotagjöld hafa áhrif á
framfærsluvisitöluna, og stjórn-
in vill halda þeim niöri til aö
veita veröbólgunni viönám.
Þetta er ofur einföld og skilj-
anleg skýring I sjálfu sér. Þetta
er viöleitni sem væri viröingar-
verö, nema fyrir tvennt. 1 fyrsta
lagi er afleiöingin sú, aö á sama
tima og allir leggja áherslu á
minni ollunotkun og orkusparn-
aö, þar á meöal rlkisstjórnin 1
stjtírnarsáttmála slnum, þá
þarf aö setja upp ollukyndingar-
tæki I nýjum húsum á gjöfulasta
hitaveitusvæöi heims.
1 ööru lagi blasir þaö viö aö
niöurtalningarleiö stjórnarinn-
ar hefur misheppnast, og af-
káralegt I meira lagi aö streit-
ast viö aö láta hana bitna á
Hitaveitunni, þegar verölag og
aörir kostnaöarliöir rjúka upp
úr öllu valdi. Þrjóska stjórnar-
innar I málum Hitaveitunnar
breytir sáralitlu I baráttunni
gegn veröbólgunni, meöan af-
tapad áttum
staöa hennar er ekki liöur i
samræmdum, kröftugum aö-
geröum.
Þjóðviljanum vorkunn
Niöurtalningaraöferöin var
fyrirfram dauöadæmd, úr þvl
ekki var gripiö til annarra,
nauösynlegra hliöarráöstafna.
Þetta hefur Tómas Arnason viö-
urkennt.Skattar voru hækkaöir,
veröbætur hafa ekki veriö
skertar, seölaprentun var aukin
og erlendar skuldir jukust. Viö-
skiptahallinn er gifurlegur og
einskis aöhalds gætir I rlkis-
framkvæmdum.
Þetta er ekki skemmtileg
upptalning en flestum ljós.
Þjóöhagsstofnun hefur látiö frá
sér fara upplýsingar um hækk-
un framfærsluvisitölunnar og
spáir 58% veröbólgu á milli ára.
Þetta er aöeins staöfesting á á-
standinu, og kemur engum á
óvart, sem ekki lifir I drauma-
heimi.
Þaö skiptir auövitaö engu
máli hvort veröbólgan er á upp-
leiö eöa niöurleiö, þegar hún er
komin I þessa stæröargráöu<50-
60%, og barnalegt af Þjóöviljan-
um aö gera tilraun til aö túlka
þessar upplýsingar á jákvæöan
hátt. Þjóöviljinn vill vitaskuld,
eins og fleiri stjórnarsinnar,
telja sjálfum sér og öörum trú
um, aö þessari rlkisstjórn sé
ekki alls vamaö. Innst inni vita
þeir Þjóöviljamenn þó ofur vel,
aö ástandiö er hörmulegt, hvert
sem litiö er. Og þeim llöur sjálf-
sagt ekki sérlega vel hjá mál-
gagni sdsialisma ,verkalýös-
hreyfingar og þjóöfrelsis, aö
þurfa aö bera blak af ástandinu.
Þeim er vorkunn.
Slúðursögur
Hitt er annaö aö þaö er eins og
þjóöin sé oröin daufdumb og
sinnulaus um þróun mála. Þaö
eru ekki lengur tiöindi aö verö-
bólgan sé nær 60%, þvl er tekiö
meö þegjandi þögninni.
Menn eru ekki lengur upp-
næmir fyrir núverandi rlkis-
stjórn, en þeir kæra sig kollótta,
láta þetta yfir sig ganga eins og
hvert annaö hundsbit.
ritstjórnar
pistill
Ellert B. Schram
ritstióri skrif^r
Sennilegasta skýringin á
þessu tdmlæti er sú, aö menn sjá
ekki aöra augljdsa og upplagöa
valkosti. Sjálfstæöisflokkurinn
er ekki liklegur til aö bjóöa upp
á bjartari tima, meöan hann er
skiptur milli stjórnar og stjórn-
arandstööu, og andstæöingar
hans geta gamnaö sér yfir til-
búnum ágreiningi vegna Varö-
arferöar! Þaö er ef til vill speg-
iimynd af þjóömálaumræöunni,
aö hægt sé aö búa til slikar slúö-
ursögur og gera sér pólitiskan
mat úr þeim.
Almenningur tapar
áfram
Stjdrnmálaatburöir og at-
hafnir einstakra stjórnmála-
flokka á undanförnum misser-
um hafa tvimælalaust haft sln
áhrif á almenn viöhorf.
Alþýöuflokkurinn vakti vonir
meö hressilegum vinnubrögö-
um og nýstárlegum 1978 en yfir-
keyröi, enda hávaöinn meiri en
innihaldiö.
Rlkisstjórn Geirs Hallgrlms-
sonar glataöi trúnaöi, og upp-
hlaup Gunnars Thoroddsen og
félaga hefur skoriö á llflinu
Sjálfstæöisflokksins.
Undanhald Alþýöubandalags-
ins I herstöövarmálinu og hring-
snúningur þess varöandi kjara-
mál og samninga hefur skaöaö
stööu þess flokks. Framsóknar-
flokkurinn hefur aldrei átt sér
samastaö I pólitisku landa-
mærastríöi, en hann hefur eng-
an veginn aukiö álit sitt meö si-
felldum sveiflum frá hægri til
vinstri.
Þetta hefur allt haft þau áhrif,
aö fólkiö I landinu hefur tapaö
áttum, misst trúna á gildi
stefnumála og hugsjóna og
stjórnmálamenn og stjórnmála-
starf lækkab I áliti. Þaö finnur
enginn fjandmenn slna, hvab þá
heldur vini sina.
Þaö er af þessum ástæöum,
sem þær fullyröingar eru réttar,
aö veröbólguvandinn er ekki
efnahagslegur heldur pólitfsk-
ur. Stjtírnmálamenn hafa ekki
komiö sér saman um lausnir,
ekki haft þrek til aö gera þaö
sem gera þarf, og almenningur
hefur misst trúna á, aö til sllks
komi.
Stærsta kjarabótin
Þaö veröur aö segjast eins og
er aö atburöarásin I viöræöum
varöandi kjarasamninga hefur
ekki gert menn bjartsýnni. Þar
eiga fleiri I hlut en stjórnmála-
menn. Þaö er I sjálfu sér góöra
gjalda vert, þegar forystumenn
hagsmuna- og stéttasamtaka
ræöa ítarlega hvernig megi
bæta kjör launafólks og hvort
einhverjar leiöir séu færar til aö
skipta þjóöartekjunum réttlát-
legar niöur.
En þaö er eins og þeir ágætu
menn gleymi þvl stundum, til
hvers þeir eru aö semja.
Prdsentureikningar eru þeirra
lifselixlr, og þeir hugsa I vlsitöl-
um, taxtahlutföllum og millj-
öröum. Þeir gleyma þvi alltof
oft, aö laun verkamannsins, iön-
verkakonunnar eöa frystihúsa-
fólksins eru um eöa rétt yfir kr.
300 þús. Hvaö er 5% grunn-
kaupshækkun fyrir slikan ein-
stakling? Fimmtán þúsund
krdnur! Hvaö hefur þaö aö
segja I darraöardansi veröbólg-
unnar?
Meö þessu er ekki veriö ab
segja, aö vinnuveitendur ættu
umyröalaust aö samþykkja
sllka hækkun, heldur er veriö ab
vekja athygli á hinu, aö kaup-
hækkanir af þessari stæröar-
gráöu eru einskis virbi fyrir lág-
launafólkiö, meöan ekki er ráöiö
niöurlögum veröbólgu. Stærsta
kjarabótin er hjöönun verö-
bólgu. út á þaö ættu kjarasamn-
ingaviöræöur aö ganga og ekk-
ert annab.
Ef menn viöurkenna vanmátt
rlkisstjórna og stjórnmála-
flokka I þessum efnum, þá mega
hagsmunasamtökin sjálf ekki
falla I sömu gryfju. Þá veröa
þau ab taka frumkvæöiö I sinar
hendur, I staö þess aö viöhalda
stöönuöum viöræbum I stöbnuöu
formi.
Menn gera þvl skóna, aö
vinnumálasambandi StS takist
aö ná samkomulagi vib ASl um
einhverja kjarasamninga. Ef ab
llkum lætur veröur sllku sam-
komulagi fagnaö og verkalýös-
foringjar slá sér á brjóst og tala
um kjarabætur og áfangasigra.
En blekiö veröur ekki þornaö
á pappírnum, þegar þær krónu-
töluhækkanir sem samiö verbur
um, hafa brunniö upp og launa-
maöurinn situr eftir meö sárt
enni og verölausar krónur.
Varla er þaö þó ætlunin meö öllu
þvl brambolti, sem á hefur
gengiö.