Vísir - 18.08.1980, Qupperneq 24

VÍSIR
Mánudagur 18. ágúst
Umsjón:
Magdalena
Schram
Norðmenn
hrifnir
af Lilju
Eysteins
Nýlega kom út I Noregi bók um
Islenska helgikvæöiö Lilja eftir
Eystein munk Asgrlmsson. Flest-
ir tslendingar munu kannast viö
Lilju, þó ekki nema væri orötak-
iö,, aliir vildu Lilju kveöiö hafa”
enþetta helgikvæöi frá 14. öld er
þaö kvæöi sinnar tegundar
Islenskt sem hæst er taliö risa i
trúarinnlifun og skáldsnilld.
Kvæöiörekur veraldarsöguna frá
sköpun heimsins til dómsdags
samkvæmt heimsskoöun
kaþólskunnar á miðöldum.
Norska bókin mun vera hin
mesta gersemi. Börn Björneboe
myndskreytti en Knut ödegaard
ritar formála. ÞaöerTiden Norsk
Forlag sem útgefur bókina.
Útgefendur telja ekki aö verk
munksins hafi gilþi enn I dag sem
trúarlegt kvæöi, heldur vilja þeir
meö útgáfunni tengja list og
trúarbrögö, gefa listinni aukið
rými i trúarllfinu. t viötali viö
Knut ödegaard, segir hann m.a.:
„Þaö liggja augljóslega marg-
ar ástæöur til þess, aö Lilja getur
naumast veriö trúarvakning enn
þann dag I dag. Kvæðiö tilheyrir
miööldum bæði aö formi og efni.
Þaö sýnir allt aöra tegund mann-
veru, en viö þekkjum nú á tium.
Mannveran, þ.e. Eysteinn munk-
ur, hefur heimsmynd svo gjöró-
líka okkar. Augljósasta dæmiö er
dýrkuniná Mariu — sem er jú þaö
sem liggur aö baki ljóðinu. Og svo
má vel greina annaö einkenni
miöaldamannsins, tilfinning ein-
staklingsins fyrir sér sjálfum og
eigin meövitund eykst á þessum
timum.
Þá spyr norski blaöamaöurinn
um „þennan Eystein” — Eysteini
munki var fleygt I fangelsi fyrir
uppreisn I klaustri og hann orti
Lilju I fangelsisvistinni. Hann
likir saman sinum eigin örlögum
og mannkynsins, sinni eigin synd
og von um upprisu. Þaö má vel
gera ráð fyrir aö Lilja hafi átt
sinn þátt I aö Eysteini var gefiö
frelsi, ekki aöeins vegna þess aö
hún sýnir aö tnl hans samræmd-
ist greinilega boðskap kirkj-
unnar, heldur bar Lilja hæfileik-
um Eysteins svo augljóst vitni að
biskupinn i Niöarósi, þar sem
munkurinn var I haldi, hlaut að
hugleiöa náöun.
Lilja Eysteins Asgrímssonar er
hrynhend drápa 100 vísur og er I
senn bæöi Marlukvæöi og Krists-
kvæöi. Höfundur keppir aö skýrri
framsetningu en foröast
kenningaskrúö, flókna setninga-
skipan og torskilinn fornyröi og
hefurljóöiö aö þvl leyti sérstöðu á
sinni tiö. Lilja varö fyrirmynd
helgikvæöaskálda sem á eftir
komu, eins og ofannefnt orötak
ber vitni.
óþarft er fyrir leikhúsunnendur aö sitja heima þótt almanakið segi svo
fyrir aö sumariö sé ekki búiö — leikáriö hófst um helgina meö sýningu
Alþýöuieikhússins á Þríhjóli Arrabals. Næsta sýning veröur á fimmtu-
daginn. Myndin er af Guörúnu Gisladóttur og þrlhjólinu I hlutverkum
sinum. Ljósm. Bragi.
Myndskreyting úr bókinni Börn eftir Huldu Ingvarsdóttur, 12 ára.
Or heimi barnanna
Menntamálaráöuneytiö hefur
gefiö út bókina Börn, „einskonar
endurminingar um barnaárið
1979.” Bökin er skrifuö og mynd-
skreytt af lslenskum börnum og
efni hennar völdu Pétur Bjarna-
son, Sigriöur Thorlacius, Vilborg
Dagbjartsdóttir, og Þórir
Sigurðsson. Textahöfundar eru
öll börn, sem tóku þátt i rit-
gerðarsamkeppni er Fram-
kvæmdanefnd alþjóöaárs barns-
ins á tslandi efndi til. Myndimar
eru geröar af grunnskólanemend-
um.
í bókinni kennir margra gróöra
grasa, I henni eru bæöi bundiö
mál og óbundiö og er bókin
skemmtilegt lesefnifyrir krakka.
Til gamans er hér eitt kvæöanna:
Rifrildi
Fólkiö rifst og skammar
hvort annað
af minnsta tilefni.
Hver sem þú ert eöa
hvert sem þú feri
þá muntu verða vitni aö þessu
sjálfur.
Það glymur i eyrunum daginn út
og daginn inn
Þú munt eflaust taka þátt i
því sjálfur.
Er þetta annars veruleiki eöa
er mig aö dreyma
Ó, ég vildi aö þetta væri
draumur.
Kristfn Benediktsdóttir,
12 ára,
Þetta litla ljóö má segja aö sé
dæmigert fyrir bundiö mál barn-
anna I bókinni aö því leyti, að
heföbundnu islensku ljóöformi.
svo sem rimi, stuölum og höfuö-
stöfum, er ekki gert mjög hátt
undirhöföi. Eflaust mun mörgum
þykja það leiöinlegt svo ekki sé
meira sagt. Hvaö um þaö, þa er
greinilegt, að krökkum liggur
ekki færra á hjartanu en þeim
fullorðnu.
Ms
Ellen Birgis viö eina af myndunum sem veröa á sýningunni.
NÝJAR MYNDIR í EDEN
A morgun veröur opnuö ný
málverkasýning I Eden, Hvera-
geröi. Aö þessu sinni er þaö Ellen
Birgis og sýnir hún 24 myndverk,
sem öll eru til sölu. Þetta er
fyrsta einkasýning Ellenar.
Sýningin mun standa til 27. á-
gúst.
ATHUGASEMD FRÁ ÓLAFI RAGNARI
Ólafur Ragnar Grlmsson
hringdi vegna ummæla Hrafns
Gunnlaugssonar I VIsi s.l.
fimmtudag. Hrafni fórust svo orö
þá: Ef viö þyrftum ekki aö greiða
söluskatt af myndinni (óöali
feöranna) þá gætum viö hafist
handa á stundinni um gerö
nýrrar myndar. Kvikmyndalist
er eina listin hérlendis, sem þarf
aö greiöa söluskatt.”
Ólafi Ragnari þótti Hrafn vera
heldur illa aö sér hvaö varöar
söluskatt kvikmyndalistarinnar.
Eöa veit Hrafn ekki af þeim
breytingum sem Ragnar Arnalds
fjármálaráöherra gekkst fyrir I
lok mai s.l., nefnilega þeim aö
söluskattur af kvikmyndum renn-
ur allur I sérstakan kvikmynda-
sjóö, sem ætlaö er aö styrkja
islenska kvikmyndagerö.” Ólafur
Ragnar'benti réttilega á aö hagn-
aður af Óöali feöranna væri þvl
um leiö hagnaöur fyrir Islenskar
kvikmyndir yfirleitt. „En e.t.v.
vill Hrafn ekki aö aðrir geri kvik-
myndir á Islandi en hann sjálf-
ur?”
Ms
Ólafur Ragnar.