Vísir - 16.09.1980, Blaðsíða 5

vísm
Þriöjudagur 16. september 1980.
Texti. Guft-
mundur -
Pétursson
........... •

Sovéskt herlift viö flugvöllinn í Kabul. — Einn úr iiftinu leitafti hælis ibandariska sendiráftinu.

itL-i i
Sovéskur hermaftur, sem her-
skyldu gegndi i Afghanistan, kom
i bandariska sendiráðið i Kabul i
gær og óskaði eftir hæli i Banda-
rikjunum sem pólitiskur flótta-
maður.
Utanrikisráðuneytið i Washing-
ton skýrði frá þessu i nótt, og þvi
með, að undirbúningur væri haf-
inn til þess, að umsókn mannsins
yrði tekin til afgreiðslu hið fyrsta.
Fréttist að Anatoly Dobrynin,
sendiherra Sovétrikjanna, hefði i
gærkvöldi hraðað sér til fundar
við David Newson, aðstoðarutan-
rikisráðherra, til þess að ræða
þetta mál.. Ekkert hefur þó verið
uppi látið um, hvað þeim fór á
milli.
Venjulega veitir Bandarikja-
stjórn pólitiskum flóttamönnum
ekki hæli, nema þeir séu staddir á
bandariskri grund. Undantekn-
ingar hafa helst verið gerðar,
þegar lifi manneskjunnar þykir
annars hætt.
1970 reyndi sovéskur sjómaður
að strjúka til USA með þvi að
stökkva af skipi sinu og um borð i
varðbát strandgæslunnar undan
Massachusetts. Honum var skilað
aftur i skip sitt, og viö heimkom-
una i Sovétrikjunum dæmdur i tiu
ára fangelsi. 1974 voru honum
veitt rikisborgararéttindi i
Bandarikjunum og sleppt úr sov-
éska fangelsinu. Hann flutti strax
til Bandarikjanna.
1976 flúði sovéskur orrustuflug-
maður á MIG-þotu sinni til Japan
og sótti um hælisvist i Bandarikj-
unum. Honum var veitt hún.
Oliusjeikar á fundi um olíuverftmál.
af spillingu
Kommúnistaleiðtogar Póllands
hafa látið undan þrýstingi frá al-
menningi og lofað að útrýma
mútuþægni og spillingu og
hreinsa flokkinn af óheiðarlegum
embættismönnum.
Jablonski forseti sagði i út-
varpsræðu i gærkvöldi, að „til
skurðaðgerða” þyrfti að koma til
þess að losa þjóðfélagið við mút-
ur, spillingu og misnotkun opin-
berra embætta. —Sagði hann út á
eitt koma, hvar valdspilling fynd-
ist, það þyrfti að snúast gegn
henni.
Speglaði ræðan kröfur úr leiðara
málgagns flokksins i gær, sem
birtist i kjölfar umræðna innan
kommúnistaflokksins, þar sem ó-
ánægðir félagar á óæðri pöllum
gagnrýndu sérréttindi og hlunn-
indi, sem æðri embættismenn
njóta,
Kröfur verkfallsmanna um
aukið lýðræði og minni miðstýr-
ingu virðast hafa smitað óbreytta
flokksfélaga i kommúnista-
flokknum.
Átakaiaust eftir
byltingu hersins
í Tyrklandi
Þess var vænst, að Kenan
Evren, hershöfðingi, myndi í dag
halda fyrsta fund tyrknesku her-
foringjastjórnarinnar með blaða-
mönnum og gera þar grein fyrir
markmiðum nýju stjórnarinnar.
Við því var búist, að hershöfð-
inginn myndi árétta þá ætlun her-
foringjasíjórnarinnar að koma
borgaralegri stjórn á laggirnar,
svo fljótt sem auðið yrði, og hefur
næsti nóvember verið nefndur i
þvi sambandi.
Hinn 62 ára gamli Evren, yfir-
maður heraflanna, nýtur mikillar
virðingar meðal landa sinna. Er
vitað, að hann spornaði gegn þvi,
að herinn hrifsaði völdinn fyrr,
þótt hann léti til leiðast. Enda
málum svo komið i Tyrklandi, að
jafnvel lýðræöissinnuðustu menn
voru ekki frábitnir þvi, að valda-
taka hersins væri orðið eina úr-
ræðið, til þess að koma á friði
innanlands, þar sem ekki leið sá
dagur, að menn væru ekki myrtir
af pólitiskum ástæðum, meðan
hver höndin var uppi gegn ann-
arri meðal stjórnmálaleiðtoga
landsins.
Meira bar orðið á hermönnum
Turgut Ozal, fyrrum efnahags-
málaráðgjafi Demirels, forsætis-
ráðherra, var falin verkstjórn i
forsætisráðuneytinu i gær, og i til-
kynningu hersins var ráðuneytis-'
stjórum annarra ráðuneyta skip-
aö að leggja allar ákvarðanir
undir forsætisráðuneytið.
Hinn 62 ára gamli yfirmaftur
tyrknesku herjanna, Kenan
Evren hershöfftingi, er maftur i
miklu áliti meöai landa sinna.
Sagt er, aft hann hafi lengi hald-
iö aftur af óþoiinmóðum herfor-
ingjum, sem vildu hrifsa völdin
mikiu fyrr.
og brynvögnum i Ankara i nótt,
þar sem skriðdrekum var komiö
fyrir i varðstöðum, sem þeir yfir-
gáfu eftir fyrsta valdatökudag-
inn. Ekki hefur heyrst þó af nein-
um átökum.
Sovéskur liðhlaupi
í Afghanistan flúði
í sendiráð USA
breskum hdfnum
Allsherjarverkfallið, sem
boðaðhefur verið næsta mánudag
meðal hafnarverkamanna á
Bretlandi. þykir sækja illa að
meðan efnahagslif Breta berst i
bökkum.
Leiðtogar stærstu verkslýðs-
samtaka Bretlands TGWU, lýstu i
gær yfir stuðningi við þá fyrir-
ætlun 23 þúsund hafnarverka-
manna að leggja niður vinnu i 80
höfnum, þar á meðal London,
Southampton, Hull, Glasgow og
Liverpool. — Segjast þeir munu
fara i liðsbón til flutningaverka-
manna og járnbrautarstarfs-
manna, og jafnvel til Alþjóða-
samtaka flutningaverkamanna
og skora á þá að neita að afgreiða
vörur, sem snúið er til annarra
hafna i Evrópu vegna hafnar-
verkfalla i Bretlandi.
Siðast, þegar allsherjarverkfall
var i Bretlandi, stóð það i þrjár
vikur, og var þá lýst yfir neyðar-
ástandi. Ætla menn að tjón af
völdum allsherjarverkfalls að
þessu sinni mundi nema um 33
milljörðum króna á viku.
Deilan er sprottin upp af starfs-
liðsfækkun i Liverpool, þar sem
ætlunin er að segja upp 178
mönnum i mánaðarlok. Segja at-
vinnurekendur, að þar sé alltof
margt manna að störfum. En
TGWU krefst þess, að viðhaldið
verði samningunum frá þvi 1972,
sem þykja þvi sem næst tryggja
hafnarverkamanna lífstiðar-
ráðningu.
Verkfallið ber að um sama leyti
og fram eru lagðar opinberar
hagtölur um þrjá siðust mánuði.
Kemur þar fram, að framleiðsla
iðnaðarins minnkar enn (áttunda
mánuðinn i röð). Meðaltal hvers
mánaðarsýnir 5,5% minni fram -
leiðslu núna en á sama tima i
fvrra — British Airwavs er meðal
þeirra fyrirtækja, þar sem mikill
samdráttur hefur orðið. Far-
þegar voru hálfri milljón færri en
á sama tima i fyrra, og er ráð
gert að leggja niður meir en 50
áætlunarleiðir og fresta eins og
unnt er flugvélakaupum.
Vilja hrelnsa
emhæHiskeriið
Allsherjarverk-
tall boðað í
Deila um
olíuverð-
miDanir
OPEC
Á ráðherrafundi OPEC, sem
stendur þessa dagana i Vinar-
borg, mun rikja ágreiningur milli
Saudi-Arabiu og írans um oliu-
verð og stefnu OPECs i oliusölu-
málum.
Heyrist þvi fleygt, að Iran
krefjist þess, að Saudi-Arabia,
stærsti oliuútflytjandinn innan
OPEC, dragi úr oliuframleiðslu
sinni til þess að vinna gegn of-
framboði á heimsmarkaðnum. —
Saudi-Arabia hefur látið uppi, að
framleiðslan verði ekki minnkuð,
nema tillögum Saudi-Arabiu um
oliuverðsákvörðunarreglur fyrir
OPEC-löndin verði hrundið i
framkvæmd.
Iranir munu tregir til að ganga
að þessu, en mikið framboð oliu á
markaðnum stendur i vegi áætl-
ana þeirra um að framleiða minni
oliu en gert var i tið keisara-
stjórnarinnar, en jafna upp tekj-
urnar af olíusölunni með hærra
verði.
Frá þvi I april i vor hafa jap-
anskir oliukaupendur, British
Petroleum og Shell sniðgengið
oliu Irans, sem verðlögð hefur
verið á 35 dollara oliufatið. — Olia
frá Saudi-Arabiu kostar 28 doll-
ara fatið.
Saudi-Arabar vilja koma á
verðákvörðunarreglum, sem taki
mið af langtimasöluverði. Á það
að styöjast við visitöluútreikn-
inga, byggða á verðbólgu og hag-
vexti á vesturlöndum, aðalkaup-
endum oliunnar.