Morgunblaðið - 08.06.2002, Page 25

fyrir utan Nablus. Þar var okkur
skipað að sitja á litlum malarbletti
þrátt fyrir að þægileg grasflöt væri
við hliðina. Þarna vorum við þar til
um klukkan eitt eftir miðnætti. Þá
var farið með okkur á lögreglustöð í
Ariel-landnemabyggðinni þar sem
við gistum í einhvers konar sjón-
varpsherbergi.“
Þar var hópurinn í um það bil sól-
arhring.
Í dagbók Hrafnkels segir:
„Við gistum í sjónvarpsherbergi í
Ariel lögreglustöðinni undir vökulu
augu vaktmanns. Í fyrstu gátum við
farið á klósettið að vild en síðan
þurftum við að spyrja um leyfi og að
lokum var okkar meinað að hósta án
leyfis.“
Eftir yfirheyrslur á sunnudegin-
um segir Hrafnkell að hópnum hafi
verið tilkynnt að hann væri handtek-
inn „og stuttu síðar kemur lögreglu-
maður inn með hand- og fótajárn og
hlekkjar okkur öll“, segir hann og
bætir við að fólkið hafi verið þannig
járnað nánast allan tímann.
Hópurinn var þá færður í lítinn
sendibíl þar sem voru tvö hólf. Karl-
mennirnir fimm voru settir í annað
en konurnar þrjár í hitt. „Við börð-
umst við að halda farsímasambandi
við umheiminn meðan rafhlöðurnar
dugðu. Símarnir duttu út einn af
öðrum. Við náðum sambandi við
CNN, BBC, japanska sjónvarpið,
[ástralska] ABC og fleiri fréttastof-
ur. Atburðurinn náði heimsathygli
og vakti einhverja athygli á Íslandi,“
segir í dagbókinni margumtöluðu.
Hrafnkell segir einmitt:
„Ég lít alveg hiklaust svo á að við
höfum orðið hernaðarstefnu Ísraels
til skammar á alþjóðavettvangi með
því að afhjúpa hana við fjölmiðla og
brottvísun okkar frá Ísrael hafi verið
lagalegur sirkus sem átti frekar litla
stoð í lögum. Að brottvísun okkar
hafi í raun komið til vegna þess að
nærvera okkar var óþægileg; vegna
þess að enginn mætti sjá það sem
verið var að gera. Að það séu hlutir
sem þoli ekki nánari skoðun.“
Hópnum var ekið til Tel Aviv þar
sem konurnar voru settar í sérstakt
fangelsi en karlarnir voru „bakaðir
eins og brauð“ í lögreglubílnum í
átta klukkustundir, eins og Hrafn-
kell orðar það, áður en þeir voru
settir í steininn í Ariel. Þar var sofið
eina nótt en hópurinn svo fluttur í
einhvers konar gæslubúðir í Ramle.
„Þar var allra handa fólk sem Ísr-
aelsmenn vildu af einhverjum ástæð-
um hafa á einum stað undir eftirliti.
Við fengum að fara út í 20 mínútur á
dag, út í lítið gaddavírsport, nema á
þriðjudaginn, sem fangarnir göntuð-
ust með að væru frídagar þeirra; þá
var ekkert farið út.“
Hræðsla kemur ekki
upp í hugann
Hrafnkell segist hafa upplifað
margt miður skemmtilegt í ferðinni.
Hann nefndir dæmi:
„Þegar við vorum á leið frá Balata,
eftir að hafa verið tekin með valdi,
yfir í herstöðina sáum við aftur úr
bílnum þar sem verið var að grand-
skoða sjúkrabíl. Þá sáum við m.a. að
eitt dekkið var tekið af honum! Þetta
var gert með sjúklinga innanborðs,
sem þurftu á aðstoð að halda. Mér
skildist á sjálfboðaliðum sem höfðu
farið strax í upphafi ferðar á sjú-
rakahúsið að þessar skoðanir gætu
tekið allt upp í þrjár klukkustundir.“
Spurður um það hvort hann hafi
ekki orðið hræddur, t.d. þegar hóp-
urinn var handtekinn af vélbyssu-
mönnum eða þegar sprengja sprakk
í næsta nágrenni, segir Hrafnkell:
„Nei, hræðsla er alls ekki það sem
kemur upp í hugann. Svona nokkuð
er hluti af því sem búast má við að
gerist.“
En hvað fær pilt eins og Hrafnkel
til að fara á þessar slóðir í þeim til-
gangi að hjálpa Palestínumönnum?
„Ég sótti stóra fundinn sem hald-
inn var í Háskólabíói eftir að Viðar
Þorsteinsson og Sveinn Rúnar
Hauksson komu heim frá Palestínu
og hlustaði með athygli á það sem
þeir höfðu að segja. Það, og mynd-
band sem þeir sýndu úr ferðinni,
hreif mig og ég tók það til mín per-
sónulega þegar Sveinn bað um að
menn gæfu sig fram í frekari ferðir.
Ég ákvað að verða við því kalli
Sveins og hvet aðra til að gera slíkt
hið sama. Það gerir hinni þjáðu Pal-
estínu ótvírætt gagn að hafa okkur
þarna úti. Hermenn brosa fyrir
framan myndavélar en um leið og
þær eru farnar, haga þeir sér á óút-
reiknanlegan hátt gagnvart varnar-
lausum borgurum.“
Hrafnkell segist í raun ekki vita
hvort hann sé í ferðabanni til Ísraels
eftir það sem á undan er gengið.
„Það hefur verið nefnt að svo kunni
að vera en ég veit ekkert frekar um
það en aðra lagahluti; t.d. hvað ég
var handtekinn fyrir eða ákærður
fyrir. Ég hef sterklega á tilfinning-
unni að lagalegar leikreglur hafi
ekki verið virtar og þess vegna get
ég ekki dregið neinar ályktanir um
hver staða mín er núna.“ Svo bætir
hann við: „Ég er fátækur námsmað-
ur og geri mér það ekki að leik að
fara yfir þveran heiminn. En ef ég
fengi tækifæri til að fara aftur til
Palestínu á morgun til að gera það
sama og var að fást við í síðustu viku,
myndi ég hiklaust gera það.“
Hvorki hetjuskapur
né þrekraun
Hvað segir Hrafnkell svona eftir
á; er það ekki fífldirfska að standa
andspænis hermönnum með vél-
byssur og reyna að hafa áhrif á þá?
„Margir vilja líta á þessar ferðir út
sem einhvers konar hetjuskap og
þrekraun en ferðin sem slík var ekk-
ert erfið; hún var þvert á móti alls
ekki erfið. Það eina sem var erfitt í
rauninni var að þurfa að snúa baki
við Palestínu og fara aftur heim til
Vesturlanda.
Málið snýst ekki um það að ég hafi
lent í þessu volki heldur þá stað-
reynd að ísraelsk yfirvöld vísi er-
lendum hjálparliðum úr landi. Málið
verður að skoða í því víða sam-
hengi.“
- - - - -
Hrafnkell tók sjálfur ljósmyndirn-
ar sem fylgja þessari grein. Hann
hafði ekki mikinn farangur meðferð-
is í ferðinni; einn bakpoka og litla
handtösku og bakpokann sá hann
ekki frá því hann var handtekinn þar
til skömmu áður en hann fór upp í
flugvélina í Tel Aviv á fimmtudag-
inn.
Þegar til landsins kom í gær hugð-
ist hann ná í tvær filmur sem voru í
bakpokanum en þær voru þá horfn-
ar, en þar var m.a. að finna ljós-
myndir úr Fæðingarkirkjunni í
Betlehem. „Svo virðist sem [leyni-
þjónustan] Mossad hafi líka haft
mikinn áhuga á íþróttaskónum sem
ég var með í bakpokanum. Vinstri
skórinn er að minnsta kosti horfinn.
Þettta voru fínir íþróttaskór; ég
hefði ekkert haft á móti því að eiga
parið svolítið lengur!“
Ljósmyndir/Hrafnkell Brynjarsson
Tveir félaga Hrafnkels handjárnaðir í litla bílnum þar sem þeir voru „bakaðir eins og brauð“ í átta klukku-
stunda ökuferð, eins og Hrafnkell orðaði það. Maðurinn vinstra megin á myndinni er Dani en hinn er Japani.
Lögreglumaður gengur í hús í Balata á laugardegi fyrir viku; einn
þeirra sem Hrafnkell og félagar eltu og áttu við bæði persónuleg samtöl
og pólitísk eins og Hrafnkell komst að orði í blaðinu í gær.
„Þeir munu ekki brjóta okkur,“ segir barnið á fingramáli innfæddra í Palestínu. Myndin er frá Nablus. Algengt
er að sjá kúlnagöt eftir vélbyssur á vélarhlífum og framrúðum bifreiða eins og þeirrar til vinstri á myndinni.
Á heimili afa og ömmu í gær. Anna Jónsdóttir, Hrafnkell, Sveinbjörn
Markússon kennari og móðir Hrafnkels, Sigrún Sveinbjörnsdóttir.
Ísraelskur hermaður skipar palestínskum unglingum í Nablus að lyfta buxum sínum og yfirhöfnum, til að sann-
færa hann um að þeir beri ekki sprengjur innanklæða. Einn unglinganna var fatlaður og átti erfitt um gang.
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 8. JÚNÍ 2002 25