Morgunblaðið - 03.07.2002, Blaðsíða 6

FRÉTTIR
6 MIÐVIKUDAGUR 3. JÚLÍ 2002 MORGUNBLAÐIÐ
Ljósmynd/Sigurþór Júníusson
Skip á himniÞAÐ mætti ætla að geimskip værihér á ferð á austurhimni séð frá
húsi við Grenilund í Garðabæ en
svo var auðvitað ekki. Skýið hefur
tekið á sig þessa skemmtilegu
mynd.
VERKEFNASTYRKIR Félags-
stofnunar stúdenta voru afhentir í
Stúdentaheimilinu við Hringbraut
í gær, en að þessu sinni hlutu
styrkina þeir Jens Hjörleifur
Bárðarson og Kristján Rúnar
Kristjánsson. Þeir brautskráðust
báðir með ágætiseinkunn frá Há-
skóla Íslands 22. júní síðastliðinn,
Jens Hjörleifur með B.Sc. gráðu í
eðlisfræði og Kristján Rúnar með
M.Sc. gráðu í sömu grein. Blaða-
maður hitti þá Jens og Kristján að
styrkveitingu lokinni og ræddi við
þá um lokaverkefni þeirra.
Kristján Rúnar hlaut styrk Fé-
lagsstofnunar stúdenta fyrir MS-
verkefni sitt í eðlisfræði, en verk-
efnið ber heitið „Cosmological
Models and Renormalization Gro-
up Flow“ (Heimslíkön og end-
urstöðlunarfræði). Að sögn Krist-
jáns Rúnars var heimsfasti
innleiddur af Albert Einstein árið
1917. „Á þeim tíma var talið að
alheimurinn væri kyrrstæður,
hann væri með öðrum orðum
hvorki að þenjast út né skreppa
saman. Almenna afstæðiskenn-
ingin eins og hún var fyrst sett
fram spáði því að heimurinn væri
óstöðugur en það var auðvitað al-
veg ómögulegt. Til að bjarga
þessu innleiddi Einstein heims-
fasta, bætti við aukalið í jöfnuna
sem breytti henni þannig að út-
koman yrði kyrrstæður alheimur.
Þrettán árum síðar komst Edwin
Hubble hins vegar að því með
mælingum að heimurinn er að
þenjast út og þar með var heims-
fastinn óþarfur. Einstein lagði þá
heimsfastann á hilluna og sagði
síðar að þetta hefðu verið mestu
mistök sem hann hefði gert á ferl-
inum.“
Einstein var á réttri leið
„Þannig stóðu mál lengi vel en
fyrir nokkrum árum komu fram
nýjar mælingar sem benda til þess
að heimurinn sé að þenjast út með
sívaxandi hraða. Slík útþensla er í
samræmi við jákvæðan heimsfasta
svo það lítur út fyrir að Einstein
hafi verið á réttri leið eftir allt
saman. Verkefnið mitt, sem er á
mörkum stærðfræði og eðlisfræði,
fólst í því að skoða heimslíkön í
ýmsum víddum með jákvæðum
heimsfasta,“ segir Kristján.
Í verkefninu kannaði hann hin-
ar nýlegu tilgátur um tengsl á
milli þyngdarskammtafræði í al-
heimi sem þenst út að eilífu og
hornrækinnar sviðsfræði. Segir
Kristján að sér í lagi hafi fundist
rúmfræðileg samsvörun á milli
flatarmáls sýndarsjóndeildar og
svokallaðs c-falls í sviðskenning-
unni. „Þetta er mjög spennandi
rannsóknarefni og mun ég skoða
þetta efni eitthvað nánar, en ann-
ars er ég að hefja doktorsnám í
eðlisfræði við Háskóla Íslands í
haust og verður leiðbeinandi minn
í því námi Lárus Thorlacius, pró-
fessor í eðlisfræði, en hann leið-
beindi mér einnig í MS-náminu,“
segir Kristján.
Jens Hjörleifur Bárðarson hlaut
styrk Félagsstofnunar fyrir BS-
verkefni sitt í eðlisfræði, en verk-
efni hans nefnist „Experimental
observation of a nonlinear suscep-
tibility X(2) induced in a ther-
mally poled SiO2 bulk sample“
(Tilraunaleg staðfesting á ólínu-
leika í SiO2 glersýni). Í verkefninu
var sýnt fram á að með ákveðinni
meðhöndlun á gleri væri hægt að
framkalla ólínuleika í því. Ólínu-
leikinn veldur því að eiginleikar
ljóss sem fer í gegnum glerið
breytast og var sérstaklega kann-
að hvernig tíðni þess breyttist.
Gler eins og hér um ræðir mynd-
ar hugsanlegar grunneiningar í
„ljóstölvum“ framtíðarinnar. „Nið-
urstaða verkefnisins er í raun sú
að með því að meðhöndla glerið á
ákveðinn hátt er hægt að breyta
tíðni þess ljóss sem fer í gegnum
glerið. Um er að ræða grunnrann-
sóknir en hugsunin á bak við þær
er sú að það gler sem hér um
ræðir verði síðar meir hægt að
nota í ljóstölvur,“ segir Jens.
Verkefnið framkvæmdi Jens í
Lille í Frakklandi, en leiðbeinandi
hans var Ari Ólafsson, prófessor í
eðlisfræði. Jens Hjörleifur stefnir
á framhaldsnám í eðlisfræði, á
sviði þéttefnisfræði, við Háskóla
Íslands í haust.
Verkefnastyrkir Félagsstofn-
unar stúdenta eru afhentir þrisv-
ar á ári, tveir við útskrift að vori,
einn í október og einn í febrúar.
Markmiðið með styrkjunum er að
hvetja stúdenta til markvissari
undirbúnings og metnaðarfyllri
lokaverkefna og kynna fram-
bærileg verkefni. Styrkurinn nem-
ur 100.000 krónum.
Tveir nemendur í
eðlisfræði hlutu styrk
Morgunblaðið/Jim Smart
Kristján Rúnar Kristjánsson og Jens Hjörleifur Bárðarson hlutu styrki
frá Félagsstofnun stúdenta í gær.
BANKASTJÓRAR Búnaðar-
banka Íslands (BÍ), Sólon R. Sig-
urðsson og Árni Tómasson, sendu í
gær starfsmönnum Sparisjóðs
Reykjavíkur og nágrennis
(SPRON) bréf þar sem þeir leið-
rétta mögulegan misskilning um
framtíð starfsmanna SPRON hjá
sameinuðu fyrirtæki, þ.e. Búnað-
arbankanum og SPRON ef af
verður. Morgunblaðið birtir hér
bréfið í heild.
„Kæri starfsmaður SPRON.
Vegna umræðu í fjölmiðlum vilj-
um við undirritaðir bankastjórar
Búnaðarbanka Íslands hf. koma
eftirfarandi á framfæri: Verðmæt-
ustu eignir Sparisjóðs Reykjavík-
ur og nágrennis eru þekking og
reynsla ykkar starfsfólksins ásamt
tengslum ykkar við viðskiptavini
sparisjóðsins. Þið gegnið því lyk-
ilhlutverki í framtíðaráætlunum
okkar nái þær fram að ganga. Þeg-
ar hefur komið fram að við gerum
ráð fyrir að SPRON haldi áfram
sínum séreinkennum og viðskipta-
menn geti áfram gengið að
óbreyttri fjármálaþjónustu undir
nafni SPRON. Starfsmenn
SPRON þurfa því ekki að hafa
áhyggjur af atvinnuöryggi sínu ef
Búnaðarbankinn verður meiri-
hlutaeigandi stofnfjár SPRON og
félögin sameinast í kjölfarið. Enda
hefur því þegar verið lýst yfir „að
ekki verði röskun á högum starfs-
manna SPRON önnur en sem leið-
ir af eðlilegri þróun“. Í þessu felst
að: Ef Búnaðarbankinn verður
endanlegur meirihlutaeigandi
stofnfjár í SPRON missir enginn
starfsmaður SPRON vinnu sína í
tengslum við breytingu á eignar-
haldi. Allir almennir starfsmenn
halda ennfremur óbreyttum launa-
kjörum frá því sem þeir hafa í dag.
Búnaðarbankinn hefur í gegn-
um tíðina keypt og sameinast
fjölda fjármálafyrirtækja og spari-
sjóða. Nærtækasta dæmið er
sennilega kaup Búnaðarbankans á
eignarleigufyrirtækinu Lýsingu
hf. Við hvetjum þig til þess að hafa
samband við starfsmenn Lýsingar
og fá upplýsingar um hvaða áhrif
sameiningin hefur haft á starfsemi
og starfsmenn Lýsingar. Það er
von okkar að þetta bréf leiðrétti
mögulegan misskilning um fram-
tíð þína hjá sameinuðu fyrirtæki
Búnaðarbankans og SPRON ef af
verður.
Virðingarfyllst, bankastjórar
Búnaðarbanka Íslands hf., Sólon
R. Sigurðsson, Árni Tómasson.“
Ekki verður röskun
á högum starfsfólks
Bréf bankastjóra Búnaðar-
bankans til starfsmanna SPRON
STJÓRNENDUR Búnaðarbankans
leituðu ekki álits eða samþykkis við-
skiptaráðuneytisins vegna yfirtöku-
tilboðs bankans í SPRON enda ekki
hlutverk ráðuneytisins að skipta sér
af daglegum rekstri banka sem rík-
ið á hlut í. Þetta segir Halldór Ás-
grímsson, utanríkisráðherra og
starfandi viðskiptaráðherra.
Hann segir að stjórnendur Bún-
aðarbanka Íslands hafi ekki leitað
samþykkis viðskiptaráðuneytisins
vegna yfirtökutilboðsins og að ráðu-
neytið hafi ekki vitað af tilboðinu
fyrr en eftir á. Aðspurður hvort eðli-
legt sé að banki sem ríkið á stærsta
hlutann í geri slíkt tilboð án vitund-
ar aðalaeiganda, segir Halldór það
vera mikilvægt að bankar starfi
sjálfstætt og án afskipta ráðuneyt-
isins. „Þeim ber að fara að lögum og
reglum og ráðuneytið á ekki að hafa
afskipti af daglegri starfsemi
þeirra. Hér er um mál að ræða sem
nú hefur farið til umfjöllunar Fjár-
málaeftirlitsins og þá er mikilvægt
að viðskiptaráðuneytið hafi ekki
haft afskipti af málinu.“
Ráðuneytið vissi
ekki af fyrirætlunum
Búnaðarbankans
KENNSLA við MBA-nám hjá við-
skipta- og hagfræðideild Háskóla
Íslands er ekki hluti af aðalstarfi
háskólakennara og því á að greiða
sérstaklega fyrir kennsluna, skv.
dómi sem kveðinn var upp í Héraðs-
dómi Reykjavíkur í gær. Féllst
dómurinn með þessu á kröfu Há-
skóla Íslands og fimm prófessora
við viðskipta- og hagfræðideild um
að tveir úrskurðir kjaranefndar
yrðu felldir úr gildi. Skv. úrskurðum
kjaranefndar voru störf prófessora
við MBA-námið hluti af aðalstarfi
þeirra og af þeim sökum bæri ekki
að launa sérstaklega fyrir þau störf.
Í kjölfarið höfðaði Háskóli Íslands
og prófessorarnir Ágúst Einarsson,
Brynjólfur Sigurðsson, Ingjaldur
Hannibalsson, Snjólfur Ólafsson og
Örn D. Jónsson, mál gegn íslenska
ríkinu til að fá úrskurðunum
hnekkt.
Á því var byggt af hálfu Háskóla
Íslands, að hann hafi brýna hags-
muni af niðurstöðu þessa máls enda
feli úrskurðir kjaranefndar í sér
mikla íhlutun í starfsemi hans. Með
því að bjóða upp á MBA-nám sé há-
skólinn að uppfylla veigamikinn þátt
í lögákveðnu hlutverki sínu þótt
endurmenntun standi fyrir utan
hefðbundið námsframboð deilda. Til
þess að unnt sé að bjóða upp á nám
af þessu tagi sé afar mikilvægt fyrir
HÍ að fá notið reynslu og þekkingar
kennara viðkomandi deildar. Eigi
það ekki síst við um þá prófessora,
sem þar starfa. Taldi HÍ ljóst, að úr-
skurðir kjaranefndar hefðu í reynd
kippt grundvellinum undan þessari
starfsemi háskólans. Sé ekki við því
að búast, að háskólinn fái prófessora
viðskipta- og hagfræðideildar til að
starfa við námið meðan þeir fái ekki
notið sambærilegra kjara og aðrir
prófessorar og kennarar fyrir sömu
eða sambærileg störf.
Í niðurstöðu dómsins segir Helgi
I. Jónsson héraðsdómari m.a. að
óumdeilt sé, að MBA-námið sé fyrir
utan hefðbundið námsframboð við-
skipta- og hagfræðideildar og að
ekki sé gert ráð fyrir því í fjárveit-
ingum menntamálaráðuneytisins til
HÍ og námið sé að engu leyti fjár-
magnað með framlögum úr ríkis-
sjóði. Þá hafi viðskipta- og hag-
fræðideild háskólans samþykkt, að
kennsla lektora, dósenta og prófess-
ora við deildina sé fyrir utan starfs-
skyldur þeirra. Geti háskólakennar-
arnir því ekki fullnægt
kennsluskyldu sinni með því að
kenna við MBA-námið. Það var því
mat dómsins, að kennsla við MBA-
námið félli utan þess ramma, sem
aðalstarfi fyrrnefndra háskólapró-
fessora væri markaður samkvæmt
lögum og reglum um Háskóla Ís-
lands.
Hörður Felix Harðarson hrl.
flutti málið f.h. HÍ og prófessoranna
en Skarphéðinn Þórisson hrl. var til
varnar fyrir ríkið.
Kennsla við MBA-nám
ekki hluti af aðalstarfi