Morgunblaðið - 17.08.2002, Síða 30

NEYTENDUR
30 LAUGARDAGUR 17. ÁGÚST 2002 MORGUNBLAÐIÐ
...heima
N
O
N
N
I O
G
M
A
N
N
I I Y
D
D
A
/ sia
.is / N
M
0
6
8
2
1
GREINING á kauphegðun er við-
fangsefni verkefnis sem Baugur og
Nýherji vinna að í sameiningu um
þessar mundir. „Við skoðum kaup-
hegðun fólks í verslunum okkar og
styðjumst þar við aðferðafræði sem
ber nafnið gagnanám. Við erum fyrst
og fremst að gera svokallaða körfu-
greiningu þar sem samhengi á milli
vara í innkaupakörfunni er skoðað,“
segir Kristinn Eiríksson, forstöðu-
maður upplýsingasviðs Baugs. Hann
bætir við að áhrif auglýsinga séu
einnig könnun og hvernig uppröðun í
verslunum hefur áhrif á sölu og
hvernig auglýsingar virka á neyt-
endur. Hann tekur fram að gögnin
séu ekki persónugreinanleg á nokk-
urn hátt.
Íslendingar eru komnir stutt á veg
í greiningu á kauphegðun en Amer-
íkanar séu komnir hvað lengst í þess-
um efnum, að sögn Kristins. Hann
nefnir sem dæmi verslanakeðjuna
Walmart sem búi yfir einu stærsta
gagnasafni í heimi og bendir á að
þeirra góða staða sé rakin til þess
hve menn þar á bæ séu öflugir í upp-
lýsingatækni. „Þá getum við litið á
fyrirtæki eins og bóksöluna Amazon
en eins og fólk sem heimsótt hefur
heimasíðuna þeirra hefur séð, veit
fyrirtækið betur en kaupandinn
sjálfur hvaða bækur hann langar til
að lesa.“
Hann segir að gerð hafi verið
könnun á því hvað færi mest í taug-
arnar á viðskiptavinum stórmarkaða
á Íslandi annars vegar og Noregi
hins vegar. „Kom þá í ljós að Íslend-
ingarnir voru afar óþolinmóðir og
þoldu illa að þurfa að standa í biðröð
við kassann á meðan mest fór í taug-
arnar á Norðmönnum þegar ákveðin
vara sem þeir vildu kaupa fékkst
ekki í búðinni.“
Bleiur og bjór keypt
saman á föstudögum
Með því að fylgjast með kaup-
hegðun viðskiptavina geta verslun-
areigendur aukið hagræðingu í
verslunarrekstri en slíkar upplýs-
ingar geta til dæmis sagt til um
hvernig best er að haga uppröðun í
versluninni svo hún leiði til aukinnar
sölu.
Kristinn nefnir að eitt þekktasta
dæmið frá Bandaríkjunum sé þegar í
ljós kom að samhengi var á milli sölu
á bleium og bjór í stórmörkuðum á
föstudögum. „Pabbar sem fóru að
versla fyrir helgina og keyptu bleiur,
gripu gjarnan með sér bjórkippu í
sömu ferð. Þá var ákveðið að breyta
uppröðuninni í búðinni á föstudögum
þannig að bjórinn var færður nær
bleiunum og jókst þá salan á báðum
vörunum.“
Hann bendir á að einnig geti borg-
að sig fyrir fyrirtæki að hafa í boði
vöru og þjónustu sem fáir kaupa og
lítið selst af. Dæmi um það sé dýr
ostur sem seldist lítið í stórmarkaði
einum en í ljós hafi komið að þeir
sem keyptu hann keyptu einnig góð
rauðvín og gott kjöt. „Osturinn var
því vara sem gaf vel af sér þrátt fyrir
að hún seldist lítið. Gott var að hafa
ostinn til sölu því hann dró að kúnna
sem keyptu einnig aðrar dýrar
vörur.“ Hann segir að í verkefni
Baugs og Nýherja sé m.a. verið að
skoða svipaða hluti. „Við höfum til
dæmis komist að því að verulegar
líkur eru á að þeir sem kaupa Kell-
ogs Special K kornflögur kaupi einn-
ig Fjörmjólk.“
Ákvörðun um kvöldmatinn
oftast tekin í versluninni
Neytendur eru flestir hættir að
skrifa innkaupalista áður en þeir
fara í búðina en fleiri karlar en konur
nota þá, að því er fram kemur norska
dagblaðinu BA. Farsíminn hefur að
miklu leyti tekið við hlutverki listans
en algengt er að karlar noti hann til
að hringja heim og ráðgast við eig-
inkonuna um innkaupin eða þá að
þær senda textaskilaboð með fyrir-
mælum um hvað þeir eigi að kaupa.
Flestir versla einir og á leið heim úr
vinnu milli kl. 16 og 18 á daginn en
fólk eyðir mest ef það fer að versla
um helgar. Einn af hverjum þremur
neytendum segir að tilboð hafi áhrif
á hvað fer í innkaupakerruna og kon-
ur kaupa frekar eftir tilboðum en
karlar. Þeir sem kaupa eftir tilboð-
um kaupa hins vegar fyrir 33% hærri
upphæð en þeir sem gera það ekki.
Áður en við förum í búðina höfum við
einungis ákveðið að kaupa um þriðj-
ung af því sem við síðan kaupum og
nánast undantekningarlaust er
ákvörðun um hvað á að vera í kvöld-
matinn tekin í búðinni sjálfri.
Íslendingar snöggir
að kaupa inn
Þá sýna rannsóknir að Norðmaður
eyðir að meðaltali 16 mínútum inni í
stómarkaði þegar hann kaupir inn á
meðan Frakki tekur sér 50 mínútur í
innkaup og Dani hálftíma. Ekki hef-
ur verið rannsakað hvar Íslendingar
standa í samanburði en Emil B.
Karlsson hjá Samtökum verslunar
og þjónustu segir að telja megi lík-
legt að Íslendingar séu svipaðir
Norðmönnum hvað þetta varðar.
Hér líkt og þar sé fólk önnum kafið
við vinnu og heimilisstörf og vill
ljúka af innkaupunum eins fljótt og
kostur er. „Þar sem þjónusta og
vöruúrval er mikið er líklegt að fólk
verji meiri tíma inni í búðinni en það
er mikilvægt fyrir söluna í stórmörk-
uðum. Hönnun og skipulag hefur
einnig áhrif á það hvort viðskiptavin-
ir staldri lengur við.“ Hann segir að
íslenskir verslunareigendur hafi ver-
ið að taka sig á í þessum efnum.
Verkefni Baugs og Nýherja sé dæmi
um það auk þess sem undanfarið hafi
verið unnið að því að auka náms-
framboð fyrir starfsfólk í verslunar-
geiranum. „Í haust er að hefja göngu
sína tveggja ára námsbraut við Við-
skiptaháskólann á Bifröst til að sér-
mennta verslunarstjóra en þar verð-
ur mikil áhersla lögð á þessi fræði.“
Farsíminn tekinn við
af innkaupalistum
bryndiss@mbl.is
Biðraðir við kassa fara
mest í taugarnar á
Íslendingum þegar þeir
kaupa inn á meðan
Norðmönnum þykir
óþolandi þegar ákveðin
vara er ekki til í búðinni.
Bryndís Sveinsdóttir
skoðaði kauphegðun
neytenda í stór-
mörkuðum.
’ Norðmaður eyðirað meðaltali 16 mín-
útum inni í stór-
mörkuðum en
Frakki 50 mínút-
um. ‘
’ Þeir sem kaupaKellogs Special K
kaupa oft líka Fjör-
mjólk. ‘
Morgunblaðið/Ásdís
SAINSBURY, sem er næst-
stærsta verslunarkeðja
Englands, hefur opnað
4.000 fm verslun með ýmiss
konar sérþjónustu í Man-
chester eftir að hafa kann-
að hvað viðskiptavinir vildu
helst hafa í búðinni, að því
er fram kemur á heimasíðu
norsku samtakanna Hand-
els- og Servicenæringens
Hovedorganisasjon. Í ljós
kom að það sem fólk lagði
áherslu á var að geta verið
fljótt með innkaupin, það
fengi innblástur og hug-
myndir að matargerð í búð-
inni og að þægilegt væri að
vera með börnin hjá sér
þegar keypt væri inn. Þeim
sem leiðist að kaupa inn
geta fengið starfsfólk versl-
unarinnar til þess fyrir 750
kr. og á meðan getur við-
skiptavinurinn látið fara vel
um sig með ókeypis kaffi-
bolla og farið á Netið og
skoðað tölvupóst. Þeir sem
nenna ekki að standa í bið-
röð við kassann geta fengið
starfsfólk til að gera það
fyrir sig fyrir litlar 350
krónur. Þá hefur verið sett
upp skemmtisvæði í versl-
uninni fyrir fullorðna og
börn í samvinnu við Vís-
indasafnið í London. Þeir
sem vilja eingöngu kaupa
nauðsynjavörur eins og
kjöt, mjólk, smjör og brauð
geta látið sér nægja að fara
inn í afmarkað svæði við
inngang verslunarinnar þar
sem eingöngu fást slíkar
vörur, þeir sem vilja geta
pantað nauðsynjavörur á
Netinu og sótt þær á fyr-
irfram ákveðnum tíma og
fyrir þá sem vilja geta
keypt inn utan opnunartíma
eru kældir sjálfsalar fyrir
utan búðina með helstu
nauðsynjavörum.
Óska-
verslun
neyt-
andans
JURTAGULL er fyrirtæki í
matvælaframleiðslu sem tók til
starfa í sumar en það framleiðir
margskonar soðkraft undir
merkinu Fond. Fyrirtækið er
staðsett í Hveragerði og er jarð-
varmi notaður til framleiðslunnar
en sú orka er mun ódýrari en
rafmagn, að sögn Kristjáns Arn-
ar Jónssonar framkvæmdastjóra.
Hann segir söluna fyrstu mán-
uðina hafa gengið mjög vel. „Við
byrjuðum markaðssetningu og
sölu í lok maí og hefur hún tvö-
faldast í hverjum mánuði síðan
þá.“
Fyrirtækið framleiðir þrjár
tegundir af kjötsoði í fljótandi
formi lamba-, kjúklinga- og
svínasoð. Enn sem komið eru
vörurnar eingöngu seldar til veit-
ingahúsa og mötuneyta en til
stendur að þróa vörulínu sem
seld verður í matvörubúðum, að
sögn Kristjáns.
Ásamt honum vinnur Gísli
Tómasson hjá fyrirtækinu og
bendir Kristján á að hann hafi
átt hugmyndina. „Hann er vanur
matreiðslumaður, var búinn að
vinna í eldhúsum veitingahúsa
víða og fannst fyrirhöfnin sem
var af því að búa til soðkraft vera
allt of mikil. Hann var búinn að
ganga með hugmyndina í mag-
anum í nokkur ár en svo ræddi
hann hana við mig og við
ákváðum að slá til.“
Nota jarðvarma til
að vinna soðkraft
NÍU af hverjum tíu Evrópubúum
finnst í góðu lagi að senda tölvupóst
til vina og kunningja í vinnunni, sam-
kvæmt niðurstöðum nýrrar evr-
ópskrar könnunar sem gerð var
meðal netnotenda en sagt er frá
henni í netútgáfu Aftenposten. Af
þeim tæplega 10.000 manns sem
tóku þátt í könnuninni viðurkenna
88% að þeir noti vinnutímann til að
senda einkapóst sem ekki tengist
vinnunni en 12% segjast aldrei gera
slíkt af ótta við að fá skammir eða
vera sagt upp. Af öðrum niðurstöð-
um má nefna að meira en helmingur
Norðmanna segist senda einkapóst í
vinnunni á hverjum degi, tveir af
hverjum tíu gera það nokkrum sinn-
um í viku en 8% einu sinni í mánuði.
90% senda
tölvupóst til
kunningja á
vinnutíma