Morgunblaðið - 17.08.2002, Blaðsíða 32

LISTIR
32 LAUGARDAGUR 17. ÁGÚST 2002 MORGUNBLAÐIÐ
FYRIR tveimur árum skaust
ungur leikstjóri, Róbert Douglas,
óvænt upp á stjörnuhimininn með
frumraunina Íslenska drauminn.
Myndin sló heldur betur í gegn, gott
ef hún varð ekki sú mest sótta á
árinu. Sem er enn meira afrek þar
sem aðalleikarinn, Þórhallur Sverr-
isson, var einnig óþekkt stærð en fór
á kostum í farsakenndri mynd um
ungan, ofurbjartsýnan athafna-
mann.
Í Maður eins og ég nálgast þeir
raunveruleikann, Róbert og með-
handritshöfundur hans, Árni Óli Ás-
geirsson. Myndin er blanda gamans
og alvöru, það má kalla hana tragi-
kómedíu þar sem grínið er sterkari
og betur lukkaður þáttur en dram-
að. Atburðarásin ekki nándar nærri
jafn ýkt og í Draumnum og nýja
myndin hefur talsvert meiri tilfinn-
ingadýpt, snertir meira við áhorf-
andanum. Ef grannt er skoðað má
þó finna ýmislegt sammerkt með
þeim, báðar gráglettnar með ádeilu-
broddi og er ekki Tóti mættur á nýj-
an leik í hinum betur klædda, klók-
ari og kúltíveraðri Gunnari (Baldur
T. Hreinsson)?
Aðalpersónan Júlli (Jón Gnarr) er
harðlokaður, bölsýnn og ráðvilltur
lagermaður hjá póstinum. Þar er
hann í lítilvægri undirtyllustöðu í
skjóli Arnars (Þorsteinn Guðmunds-
son), vinar síns og yfirmanns. Júlli
þarf meðbyr til að komast í gegnum
daginn, brotnar við minnsta mót-
læti, úrræðalaus og ósjálfstæður.
Ekki síst í kvennamálum, sem eru í
algjöru rusli hjá póstmanninum. Það
lifnar því heldur betur yfir Júlla er
hann kynnist Qi (Stephanie Che),
geðþekkri, kínverskri einstæðri
móður sem er að festa rætur í land-
inu. Allt gengur vel um sinn en æv-
intýrið endar þegar Júlli, rekinn
áfram af Arnari, gengur of langt of
fljótt og missir Qi úr höndunum.
Júlli leggst í gömlu ládeyðuna uns
hann er hvattur til að banka upp á
hjá Qi, sem farin er aftur til Kína að
annast veika móður sína. En allt fer
á sömu leið. Undir lokin fer þó að
rofa örlítið til í kvíðafullri sál Júlla.
Sólin að reyna að gægjast út úr
drunganum.
Það vonar maður sannarlega því
Júlli er í rauninni vænsti piltur sem
á betra skilið. Maður hefur á tilfinn-
ingunni að það sem háir honum
fyrst og fremst sé heimatilbúið
vandamál. Hann er ofdekraður af
sínum nánustu, líkt og fleiri sem
komu undir á hinum lífsglöðu árum í
kringum 1970, afkvæmi blómabarna
sem nú hafa náð að koma undir sig
fótunum. Júlli á að vera fær um að
bjarga sér en hefur sjúklega þörf
fyrir að leita á náðir annarra. Yf-
irmáta neikvæður og uppburðarlaus
og þó svo hann sé búinn að púrra sig
upp í að hefja nám að nýju og taka
sig saman í andlitinu nær hann ekki
að fullvissa mann um afgerandi hug-
arfarsbreytingu í lokaatriðinu – sem
er spurningarmerki þótt jákvætt sé.
Ekkert orð, ekki einu sinni tilburðir
til þess, engin snerting. Brosið hans
Júlla breytir varla dimmu í dagsljós.
Hér koma einnig fram agnúar á per-
sónu Qi, sem er heldur óútskýrð og
handritslega veikasti hlekkur mynd-
arinnar. Við vitum nánast ekki neitt
um hug hennar í garð Júlla, hún sit-
ur sem fastast en án sambands við
Júlla í hans eigin íbúð, sem er ólíkt
annars röggsömum persónuleika.
Breytir engu þótt hún leggi fyrir
leigupeninga.
Júlli og Qi virðast hrifin í tilhuga-
lífinu þar sem farið er fljótt yfir
sögu, en þar er okkar maður ekki al-
veg í karakter, á sjálfsagt að vera í
tímabundinni uppsveiflu þegar ekk-
ert blæs í fangið. Svipað er upp á
teningnum í Kínaferð Júlla, hann er
kominn yfir hálfan hnöttinn til að
greiða úr flækjunni en úrræðaleysið
er yfirþyrmandi. Þó má enginn
skilja það svo að Maður eins og ég
sé raunaleg, því fer fjarri, oft dökk
gamansemin er ætíð í næsta ná-
grenni á dramatískustu augnablik-
unum.
Sem fyrr segir er grínið miklu of-
ar á baugi í mynd sem er sneisafull
af bráðfyndnum, vel skrifuðum, vel
gerðum og vel leiknum atriðum.
Hreinræktaðar perlur innan um, líkt
og viðskipti Júlla og Odds (Sveinn
Geirsson), er sá síðarnefndi býður í
kynsvall. Sveinn, sem er minnis-
stæður úr Djöflaeyjunni, sýnir ótví-
ræða gamanleikhæfileika og gerir
keilustofustjórann að perralegri
hrokabulluog mikilvægri aukaper-
sónu. Sama má segja um brandara-
karlinn á póstinum. Siggi Sigurjóns
er yndislegur sem Valur, faðir Júlla;
hamborgaravert og gamall hljóm-
sveitarfúskari með hring í eyra.
Maður hefði viljað sjá meira af hon-
um, persónan er efni í heila mynd.
Hin heillandi Stephanie Che kemst
einnig vel frá nokkuð óskýru hlut-
verki.
Gamnið og alvaran fara einnig vel
saman, líkt og í afsökunarbeiðninni
á golfvellinum og í flestum atriðum
þeirra þriggja; Júlla, Arnars og
Möggu konu hans, sem er kröftug-
lega leikin af Kötlu Margréti Þor-
geirsdóttur.
Þá er ónefndur Þorsteinn Guð-
mundsson, sem fer snilldarlega með
hlutverk vinarins Arnars. Hann er
ósjálfstæður og öryggislaus eins og
vinur hans, en mun betur settur í
þjóðfélagsstiganum þar sem Magga
hefur pikkað hann upp af götu sinni
og keyrir miskunnarlaust áfram í
lífsbaráttunni. Þorsteinn, sem jafn-
an var frekar til hlés í Fóstbræðr-
um, er í einu orði sagt óborganlegur
í hverju einasta atriði sem hann
kemur nálægt. Dregur upp óaðfinn-
anlega, meinfyndna mynd af góð-
lyndri geðlurðu sem reynir að vera
öllum allt en er þó lítið annað en
bæld strengjabrúða frekjunnar
Möggu. Þorsteinn nýtur þess að fá
yfirhöfuð fyndnustu línurnar og
fastmótaða persónu og virkjar tæki-
færið til fullnustu. Meira mæðir á
Jóni Gnarr og ánægjulegt að fá að
sjá þennan hæfileikaríka leikara
spreyta sig í flóknu hlutverki og
hann stendur sig með prýði; maður
bæði hlær og finnur til með honum.
Frumsamda tónlistin (Sólin sest í
suðri o.fl. gott) smellpassar við inni-
haldið og Blindsker, gamla þrumu-
rokkið og textinn hans Bubba, fær
nýtt líf.
Róbert Douglas stendur undir
þeim umtalsverðu væntingum sem
til hans voru gerðar eftir Drauminn.
Maður eins og ég er firnagóð
skemmtun, gamansöm með nokkr-
um ádeilubroddum og virku tauga-
kerfi. Róbert hefur sem fyrr fína
stjórn á leikurunum og framvind-
unni þó svo að menn geti haft skipt-
ar skoðanir á einstökum atriðum.
Það er tilhlökkunarefni að sjá næstu
bíómynd hans.
Ef þú brosir
framan
í heiminn …
KVIKMYNDIR
Háskólabíó, Sambíóin Reykja-
vík, Keflavík og Akureyri
Leikstjóri: Róbert Douglas. Handrit: Ró-
bert Douglas og Árni Óli Ásgeirsson.
Kvikmyndataka: Pawel Gula. Tónlist: Jó-
hann Jóhannsson. Klipping: Sigvaldi J.
Kárason. Framleiðandi: Júlíus Kemp. Að-
alleikendur: Jón Gnarr, Þorsteinn Guð-
mundsson, Stephanie Che, Sigurður Sig-
urjónsson, Katla Margrét Þorgeirsdóttir,
Baldur Trausti Hreinsson, Þorsteinn
Bachmann, Halldóra Geirharðsdóttir,
Sveinn Geirsson. Sýningartími 90 mín.
Kvikmyndafélag Íslands o.fl. Ísland
2002.
MAÐUR EINS OG ÉG


„Maður eins og ég er firnagóð skemmtun, gamansöm með nokkrum
ádeilubroddum og virku taugakerfi,“ segir m.a. í umsögninni.
Sæbjörn Valdimarsson
Í Húsi málaranna
á Eiðistorgi stíga
þrjú ljóðskáld á
stokk á morgun,
sunnudag, kl. 15
og lesa úr ljóðum
sínum. Þetta eru
Jóhann Hjálm-
arsson, Valgarð-
ur Egilsson og
Pétur Hafstein
Lárusson.
„Ég hef leyft mér að vera svo
rómantískur að kalla þennan við-
burð Ljóð í ágúst, “ segir Einar Há-
konarson listmálari sem rekur sýn-
ingarsalinn og
sýnir einmitt
myndir sínar í
salnum þar fram
til 1. september.
„Ljóð og málverk
eru nátengd enda
fást bæði listmál-
arar og ljóðskáld
við myndmál.
Mér finnst þetta
því eiga vel sam-
an. Margir myndlistarmenn mála
undir hughrifum frá ljóðum og
myndirnar sem ég sýni hér í salnum
eru af sama toga og ljóðið að því
leyti að þau eru
hugarburður;
máluð undir
áhrifum af nátt-
úrunni og mann-
lífinu. Þetta hafa
alltaf verið við-
fangsefni mín í
ýmsum samsetn-
ingum forma og
lita, “ segir Einar
Hákonarson.
Aðgangur að ljóðadagskránni er
ókeypis og allir að sjálfsögðu vel-
komnir.
Ljóðalestur
í Húsi mál-
aranna
Pjetur Hafstein
Lárusson
Valgarður
Egilsson
Jóhann
Hjálmarsson
DRAUMASMIÐJAN, í sam-
vinnu við Leikhús heyrn-
arlausra, frumsýnir barna-
leikritið Trúða eftir Margréti
Pétursdóttur í Íslensku óper-
unni kl. 15 í dag sem hluta af
dagskrá menningarnætur. Sýn-
ingin verður síðan flutt aftur
kl. 17 í Ráðhúsinu og kl. 19 í
Listasafni Reykjavíkur Hafn-
arhúsinu. Sýningin er 30 mín-
útur að lengd.
„Leiksýningin, sem ætluð er
heyrandi börnum, er gerð til að
sýna börnum fram á að maður
þarf ekki endilega að kunna
táknmálið til að geta „talað“
við heyrnarlausa,“ segir Mar-
grét sem jafnframt er leikstjór-
inn. Leikritið fjallar um tvær trúða-
stelpur, aðra heyrandi og hina
heyrnarlausa, en þær geta samt
skilið hvor aðra og eru bestu vinir.
„Í rauninni er sýningin dulbúin
táknmálskennsla. Við erum ein-
faldlega að segja börnunum að það
er enginn vandi að læra táknmálið.
Heyrnarlausir eiga í réttinda-
baráttu til að fá táknmálið við-
urkennt sem móðurmál sitt.
Við viljum því ekki segja að það
þurfi ekki að kunna það til að
tala við heyrnarlausa en hins-
vegar viljum við segja að það
þarf ekki að kunna það full-
komlega til að geta gert sig
skiljanlegan og notað tákn-
málið sér og öðrum til gagns. Í
leikritinu fara trúðarnir um
víðan völl og við söguna kemur
töskudraugur og umfram allt
er þetta skemmtileg sýning,“
segir Margrét.
Elsa Guðbjörg Björnsdóttir
og Kolbrún Anna Björnsdóttir
leika trúðana.
Sýningin er styrkt af Dagvist
barna og verður í boði fyrir leik-
skóla og yngstu bekki grunnskól-
ans fram eftir vetri.
Trúðar kenna táknmálið
Trúðarnir Kolbrún Anna og Elsa Guðbjörg
ásamt Margréti Pétursdóttur höfundi.
Morgunblaðið/Jim Smart
FARANDSÝNINGIN Ferðafuða
verður opnuð í Menningarmiðstöð-
inni Skaftfelli á Seyðisfirði í dag,
laugardag. Sýningin kemur frá Ak-
ureyri og fer næst til Vestmanna-
eyja.
Á hverjum stað er listamönnum úr
byggðarlaginu boðið að taka þátt í
sýningunni og taka um 80 listamenn
þátt í sýningunni á Skaftfelli. Með
sýningunni er hugmyndin að mynda
tengsl milli landshluta og skapa sam-
ræður og samskipti þeirra á milli.
Verkin á sýningunni eru unnin sér-
staklega fyrir hana og hámarks-
stærð verka er 15 x 15 cm, sem
ákvarðast meðal annars af þeim
fjölda þátttakenda sem er og verður
í sýningunni. Verkin ferðast með
sýningunni, þann tíma sem ferðalag-
ið stendur og vex sýningin eftir því
sem á ferðalagið líður. Sýningar-
stjórar eru Harpa Björnsdóttir og
Ólöf Nordal.
Verk Ólafar Nordal, Klóra,
er meðal verka á farandsýn-
ingunni Ferðafuða.
Ferðafuða
á Seyðis-
firði
SAMSÝNING um 40 listamanna verður opnuð í Galleríi
List, Skipholti 50d, í dag, laugardag, og er hún haldin í
tilefni þess að í dag er galleríið 15 ára. Að jafnaði eru 60–
70 íslenskir listamenn með verk til sölu í galleríinu sem
verður elsta starfandi listagallerí landsins á þessum
tímamótum. Gallerí List hefur á undanförnum 15 árum
verið leiðandi í sölu á listmunum til almennings hér á
landi.
Stofnandi og eigandi Gallerís Listar frá upphafi er El-
ísa Jónsdóttir. „Vinsældir íslenskra listaverka meðal al-
mennings hafa aukist jafnt og þétt síðan galleríið var sett
á stofn,“ segir Elísa. „Með galleríinu skapaðist nýr
grundvöllur fyrir listamenn til að kynna verk sín fyrir al-
menningi og framboð á listmunum var tryggt allt árið í
verslun en ekki aðeins á tímabundnum listsýningum eða
heima hjá listamönnum eins og verið hafði.“
Í Galleríi List er að finna málverk, grafík, keramik,
glerverk og ýmsa aðra listmuni eftir marga af helstu nú-
lifandi listamönnum þjóðarinnar. Einnig selja margir
yngri, minna þekktir listamenn, sem eru að koma verk-
um sínum á framfæri við almenning, jafnframt í fyrsta
sinn verk sín í galleríinu.
Sýningin stendur til 28. ágúst og er opin frá kl. 11–18
virka daga og 11–14 laugardaga.
Verk 40 lista-
manna á af-
mælissýningu
Elísa Jónsdóttir, eigandi Gallerís Listar.
Morgunblaðið/Arnaldur