Morgunblaðið - 17.08.2002, Síða 42

UMRÆÐAN
42 LAUGARDAGUR 17. ÁGÚST 2002 MORGUNBLAÐIÐ
BÆJARSTJÓRINN
í Reykjanesbæ segir í
viðtali við netmiðilinn
mbl.is í dag að hann telji
að bann sveitarstjórna
við svokölluðum „einka-
dansi“ geti talist brot á
stjórnarskránni.
Ekki er þar greint frá
því hvaða grein stjórn-
arskrárinnar sé í hættu
grípi byggðastjórnir til
þeirra ráðstafana að
banna þetta athæfi, en
helst verður að ætla að
þar sé átt við 73. grein,
um tjáningarfrelsi. Síð-
ur að þar verði átt við
75. grein, sem fjallar um
atvinnufrelsi, því slíku frelsi má setja
skorður, krefjist almannahagsmunir
þess.
Ef um er að ræða fyrrnefndu grein-
ina og þar skírskotað til listrænnar
tjáningar, sem virðist hafa verið not-
uð sem tylliástæða til að afla erlend-
um „listdansmeyjum“ atvinnurétt-
inda á Íslandi, þá verður ekki annað
séð en Vinnumálastofnun sé heimilt
að leita umsagnar opinberrar stofn-
unar, svo sem Listdansskóla Þjóðleik-
hússins, á því hvort umsækjandi hafi
til að bera tilskilda menntun og hæfni
eða hvort umrædd sýning flokkist
undir hugtakið listdans.
Ef um síðari greinina er að ræða
má ljóst vera að þar yrði ekki brotið
gegn ákvæðum stjórnarskrárinnar
um atvinnufrelsi, þar sem í 206. gr.
refsilaga (19/1940) segir í 2. mgr.:
„Hver sem hefur atvinnu eða viður-
væri sitt af lauslæti annarra skal sæta
fangelsi allt að 4 árum.“ Þar við bæt-
ast svo ákvæði refsilaga
um misneytingu (253.
gr.), sem hæglega geta
átt við í þessum tilvik-
um.
Eigendur nætur-
klúbba hafa komið fram
í íslenskum fjölmiðlum
og borið af sér þær sak-
ir að klúbbar þeirra séu
skjól fyrir vændi. Þarna
stendur fullyrðing
þeirra gegn fullyrðing-
um ýmissa annarra,
sem hafa átt hlut að
máli, og það verður að
teljast mjög ólíklegt að
svonefndur einkadans
fari fram í öðrum til-
gangi á Íslandi en í nágrannalöndum.
Ekkert öðruvísi hér
en annars staðar
Það er vitað mál og hefur verið sýnt
fram á með óyggjandi hætti að einka-
dansbúllur í öðrum löndum eru aðeins
eitt form vændis. Engin ástæða er til
þess að ætla að önnur lögmál gildi á
Íslandi.
Enn verra er, að yfirgnæfandi
fjöldi þeirra stúlkna, sem leggja þetta
fyrir sig, koma úr félagslegri neyð,
einkum úr löndum Austur-Evrópu;
eru beittar misþyrmingum og gerðar
háðar eiturlyfjum. Vegabréf þeirra
eru tekin og þeim í raun haldið föngn-
um.
Enn verra er svo, að þeir skugga-
baldrar sem þessari iðju stjórna eru
iðulega nátengdir skipulögðum
glæpaflokkum.
Í Danmörku og í Kanada hafa
glæpagengi vélhjólamanna, „Hell’s
Angels“ og „Bandidos“, sem til þessa
hafa einkum fengist við eiturlyfjasölu
og ofbeldisinnheimtu, á síðustu árum
aukið þátt sinn í þessum miður félega
atvinnurekstri.
Vítisenglar hafa reynt að ná fót-
festu í undirheimum Reykjavíkur.
Árvökul lögregluyfirvöld hafa brugð-
ist skjótt við og vísað þeim úr landi.
Fyrir það njóta íslensk löggæslu-
yfirvöld virðingar danskra starfs-
félaga sinna, sem hafa haft það á orði
við undirritaðan.
Vítisenglar eru hins vegar lítt
þakklátir íslenskum stjórnvöldum og
hafa beitt starfsfólk sendiráðs Íslands
í Kaupmannahöfn þráfaldlega hótun-
um um líkamlegt ofbeldi, bæði af
þessum ástæðum sem og þeim þegar
íslenskir skuldunautar eiturlyfjasala
hafa leitað hælis í sendiráðinu vegna
ofbeldishótana.
Danir grípa til aðgerða
Ef stjórnendur íslenskra byggðar-
laga hafa áhyggjur af því að stjórn-
arskráin verndi frelsi manna til at-
hafna með þeim hætti að fyrir það
líðist ofbeldi, misneyting, vændi og
frelsissvipting, þá er þeim hollt að
skoða þau áform, sem dönsk sveitar-
félög hafa nú um þessar mundir í
samráði við danska dómsmálaráðu-
neytið um að grípa til aðgerða til þess
að þrengja með öllum löglegum ráð-
um að starfsemi vélhjólaglæpa-
manna. Á næstunni má búast við að
kunngjörður verði listi yfir allar þær
athafnir sem lög leyfa dönskum sveit-
arstjórnum að grípa til í þeim tilgangi
að hefta starfsemi af ofangreindum
toga.
Og þetta er meira að segja í landi,
þar sem vændi er leyft með lögum, en
öðrum þó bannað að hafa eymd vænd-
isfólks að féþúfu.
Er eymd
annarra
lögleg féþúfa?
Bjarni
Sigtryggsson
Einkadans
Vítisenglar hafa beitt
starfsfólk sendiráðs Ís-
lands í Kaupmannahöfn
hótunum um líkamlegt
ofbeldi, segir Bjarni
Sigtryggsson, m.a. fyrir
að hafa verið vísað frá
Íslandi og fyrir að skjóta
skjólshúsi yfir skuldu-
nauta eiturlyfjasala.
Höfundur er sendiráðunautur við
sendiráð Íslands í Kaupmannahöfn.
ÁKVÖRÐUN minni
um að auka ekki út-
flutningsskyldu á
dilkakjöti úr 10% í
14% seinni hluta
ágústmánaðar hefur
fylgt töluverð um-
ræða og er það gott.
Sumir hafa þó skilið
ákvörðun mína sem
bann við útflutningi
sem er auðvitað mikill
misskilningur og því
nauðsynlegt að leið-
rétta. Ég er hlynntur
útflutningi og hef
stutt þá viðleitni með
ýmsu móti eins og
þeir geta vitnað um sem hann
stunda.
Í samningi við sauðfjárbændur,
sem gerður var árið 1995, var í
fyrsta sinn gert ráð fyrir sameig-
inlegri ábyrgð sauðfjárbænda á út-
flutningi á kindakjöti. Þessi sam-
eiginlega ábyrgð var endurnýjuð í
samningi ríkis og bænda árið 2000
enda þótti reynsla af þessu fyr-
irkomulagi góð. Þessi ábyrgð er
skýrð í 29. gr. búvörulöga nr. 99/
1993 með síðari breytingum og er
áhugasömum bent á að kynna sér
þau lög.
Þar sem verð fyrir dilkakjöt á
erlendum mörkuðum er enn að
meðaltali lægra en fæst á innan-
landsmarkaði er útflutningsskylda
íþyngjandi fyrir framleiðendur.
Þess vegna vildi ég ekki auka út-
flutningsskyldu á framleiðendur
sem sýna þá framsýni og þann
dugnað að skila afurðum á fersk-
vörumarkað fyrir venjubundna
sláturtíð og reyna með því móti að
hvetja sem flesta til að taka þátt í
því átaki. Áhrif þess að selja
ferska vöru eru hverjum manni
ljós og kraftur kjúklinga- og svína-
bænda í markaðsstarfi er ekki
minnst tengdur því að þeir eru
ávallt að bjóða sína vöru ferska. Af
þessu verða sauðfjárbændur að
læra ef þeir vilja halda stöðu sinni
á markaði og ég neita að bæta
álögum á þá sauðfjárbændur sem
fylla þann flokk.
Tillögur Bændasamtaka Íslands
um útflutningshlutfall
byggjast ekki á þörf
fyrir kjöt til útflutn-
ings heldur birgða-
stöðu og söluspá inn-
anlands. Sláturleyfis-
hafar hafa ákveðið
frelsi í útflutnings-
málum og nýta það í
sínum áætlunum.
Sumir kjósa að flytja
út ferskvöru en aðrir
frystivöru, allt eftir
mörkuðum. Ákvörðun
mín um að hækka
ekki útflutningshlut-
fallið seinni hluta
ágústmánuðar hefur
því ekkert með það að gera hversu
mikið verður flutt út af því kjöti
sem fellur til á þessu tímabili. Það
má hennar vegna flytja allt kjötið
út eða ekkert. Auðvitað spila slát-
urleyfishafar eins vel úr þeim af-
urðum sem þeir hafa til sölu og
þeim er unnt. Þeir nýta jafnhliða
innlenda markaði og erlenda eftir
því sem best þykir hverju sinni.
En meðan innlendir markaðir gefa
besta verðið leyfi ég mér að hvetja
alla hagsmunaaðila til að vinna
sem best á þeim markaði. Í því
ljósi tók ég þessa ákvörðun.
Sláturtíð er uppskeruhátíð sauð-
fjárbænda. Göngur, réttir, gleði og
söngur einkenna sveitir landsins.
Þessari hátíð verða bændur að
deila með neytendum og það er
best gert með öflugu markaðs-
starfi og vandaðri framsetningu og
kynningu á góðum, hollum og
ódýrum mat úr heilnæmri náttúru
okkar fagra lands.
Lambakjöt, út-
flutningur og
markaðssetning
Guðni Ágústsson
Sauðfjárrækt
Útflutningsskylda,
segir Guðni Ágústsson,
er íþyngjandi fyrir
framleiðendur.
Höfundur er landbúnaðarráðherra.
ÆVI okkar mann-
anna er eins og ein sam-
felld flugeldasýning.
Flugeldarnir eru af öll-
um stærðum og gerðum
og sýningin tekur því
mið af því. Sumir flug-
eldarnir eru gallaðir.
Sum skotin misheppn-
ast, fara ekki þangað
sem til var ætlast. Sum
skotin ná aldrei tilætl-
uðu flugi, þrátt fyrir
einbeitingu og góðan
vilja. Önnur takast vel
og lýsa upp himinhvolf-
ið um stund en eru eftir
aðeins augnablik minn-
ing ein sem hægt er að ylja sér við.
Molar
Ævi okkar er full af litlum molum.
Að vísu mislitlum og misáhrifaríkum.
Sumir molarnir geta verið sætir, aðrir
beiskir eða súrir. Þeir eru allavega og
missterkir. Þessir molar veita okkur
nýja sýn, eru skóli, fara í sjóð reynsl-
unnar, reynslu sem við berum til ævi-
loka og mun setja mark sitt á okkur.
Einhverjir þessara mola geta jafnvel
verið harðir undir tönn, hugsanlega
meiðandi og ógeðslegir.
Stundum fylgja þessum molum ný
tækifæri og stundum geta þeir leitt til
nýrra kynna. Við kunnum jafnvel að
upplifa mikla gleði vegna þeirra, að
minnsta kosti um stund-
arsakir. Sumir molarnir
verða að gullmolum sem
við hefðum ekki viljað
missa af. Ólýsanlega
dýrmætar perlur í sjóði
minninganna.
Ævin er full af svona
molum. Hún er saman-
sett af litlum brotum
sem púslað er saman á
óskiljanlegan og jafnvel
stundum öfugsnúinn
hátt. Útkoman er al-
gjörlega einstök ævi
einnar óendanlega dýr-
mætrar manneskju.
Það er staðið með þér
Það er gott að vita til þess að sama
hvernig flugeldasýningin tekst og
sama hvernig molarnir bragðast og
fara með mann að þá skulum við eiga
vin sem elskar okkur og fylgir okkur
eftir. Þetta er að vísu ósýnilegur vinur
en sannarlega raunverulegur. Þetta
er vinur sem ekki bregst. Vinur sem
yfirgefur okkur ekki, jafnvel ekki þótt
á móti blási, staðan sé erfið um tíma
og aðrir vinir vilji bregðast. Þetta er
vinur sem vill taka okkur sér í faðm
og bera okkur yfir erfiðustu hjalla
ævinnar, þegar við örmögnumst og
getum ekki gengið sjálf. Þessi vinur
er að sjálfsögðu enginn annar en
lífgjafi okkar og frelsari, Guðs
sonurinn, Jesús Kristur.
Hann vill leiða okkur hvert ævinn-
ar spor, vera með okkur alla daga, all-
ar stundir. Hann hefur herðar sem
gott er að gráta á og hann gleðst með
okkur á góðu stundunum. Hann vill
uppörva okkur og styrkja til sérhvers
góðs verks. Hann vill fá að fyrirgefa
okkur og reisa okkur á fætur, gera
okkur frjáls. Hann stendur með sínu
fólki, okkur sem hann lagði líf sitt í
sölurnar fyrir svo við mættum lifa.
Hann getur gefið okkur frið sem er
æðri okkar mannlega skilningi og
hann einn megnar að viðhalda lífinu
okkar er ævinni lýkur.
Öll okkar von sé bundin við hann.
Lifi lífið!
Eins og flugeldasýning
Sigurbjörn
Þorkelsson
Ævin
Ævin er samansett
af litlum brotum,
segir Sigurbjörn
Þorkelsson. Þeim er
púslað saman á óskiljan-
legan og jafnvel stund-
um öfugsnúinn hátt.
Höfundur er rithöfundur.