Morgunblaðið - 03.02.2003, Blaðsíða 27

BRÉF TIL BLAÐSINS
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 3. FEBRÚAR 2003 27
stuðningsaðilarframkvæmdaaðilar
skráðu þig á www.nyskopun.is
Fyrirlesari
G. Ágúst Pétursson, verkefnisstjóri í Nýsköpun 2003. Gerð viðskiptaáætlana: innihald og verklag.
námskeið utan höfuðborgarsvæðisins
Vestmannaeyjar Mánudagur 3. febrúar 17:15 - 20.30 Höllin
Reykjanesbær Þriðjudagur 4. febrúar 17:15 - 20.30 Kjarni
Selfoss Miðvikudagur 5. febrúar 17:15 - 20.30 Hótel Selfoss
Ísafjörður Fimmtudagur 6. febrúar 17:15 - 20.30 Þróunarsetur Vestfjarða
Akureyri Þriðjudagur 11. febrúar 17:15 - 20.30 Glerárgata 36
Sauðárkrókur Miðvikudagur 12. febrúar 17:15 - 20.30 Byggðastofnun
Akranes Fimmtudagur 13. febrúar 17:15 - 20.30 Nýi Safnaskálinn
Snæfellsbær Mánudagur 17. febrúar 17:15 - 20.30 Hótel Ólafsvík
Egilsstaðir Þriðjudagur 18. febrúar 17:15 - 20.30 Hótel Hérað
Höfn Miðvikudagur 19. febrúar 17:15 - 20.30 Nýherjabúðir
Fyrirlesarar
11. feb. Þröstur Olaf Sigurjónsson, KPMG: Mat á viðskiptahugmynd og gerð viðskiptaáætlana.
13. feb. Jón Garðar Hreiðarsson, KPMG: Stefnumörkun, markmið og leiðir til árangurs.
Bernhard Bogason, KPMG: Stofnun fyrirtækja, ábyrgð stjórnenda, skattamál o.fl.
18. feb. Ingvi Þór Elliðason, KPMG: Fjármál og gerð fjárhagsáætlunar.
Björgvin Njáll Ingólfsson, Nýsköpunarsjóði: Sjónarmið fjárfesta.
námskeið í Reykjavík
1. hluti Þriðjudagur 11. febrúar 17:15 - 19:15 Háskólinn í Reykjavík
2. hluti Fimmtudagur 13. febrúar 17:15 - 19:15 Háskólinn í Reykjavík
3. hluti Þriðjudagur 18. febrúar 17:15 - 19:15 Háskólinn í Reykjavík
þjóðarátak um nýsköpun - námskeið 2003
Á námskeiðinu er farið yfir helstu atriði við gerð viðskiptaáætlana. Fjallað er um viðskipta-
hugmyndina, markaðsgreiningu, markaðssetningu og sölu, fjárhagsáætlanir, fjármögnun,
undirbúning og verklag við gerð viðskiptaáætlana. Frestur til að skila inn viðskiptaáætlun
eða viðskiptahugmynd er 31. maí 2003. Fyllsta trúnaðar er gætt.
Skráning fer fram á www.nyskopun.is en skráðir þátttakendur fá sent leiðbeiningarhefti
og geisladisk með reiknilíkani og fyrirlestrum að kostnaðarlausu. Þátttökugjald utan
Reykjavíkur er 1.500 kr. fyrir kaffi og léttan málsverð.
Á MIÐJUM vetri vakna foreldrar
barna í grunnskóla oft upp við
vondan draum þegar miðsvetrarein-
kunnir eru birtar.
Þetta greinarkorn er tileinkað
þeim sem vakna við drauminn
vonda. Tekið skal fram að ráðgjöf
er mjög einstaklingsbundin og ekki
auðvelt að gefa ráð í svona almennri
grein. En það er þó byrjun og við-
leitni ef foreldrar reyna eitthvað af
því sem hér verður fjallað um.
Heimanám
Menn eru ekki á eitt sáttir um
gildi heimanáms. Þeir sem eru á
móti heimanámi segja að slíkt nám
sé vinnuviðbót og rýri möguleika
barna við önnur störf og leik. Ekki
fari almennur launþegi heim með
vinnuna í skjalatöskunni. („Nema
kennarar“ var kallað eitt sinn er ég
sagði þetta upphátt.)
Hvað um það þá eru mótrök einn-
ig til og satt best að segja þá er ég
frekar hallur þeim þó ég hafi fyr-
irvara um magn heimanáms.
Hér verður sem sagt gengið út
frá því að heimanám sé nauðsyn. Þá
er höfð sú skilgreining að heima-
nám sé nám sem unnið sé utan
skólatíma, annaðhvort með eða án
leiðsagnar.
Sýnilegt
Heimanám þarf að vera sýnilegt
og með vitund forráðamanna. Það
verður ekki gert nema foreldrar
taki á sig ákveðna verkstjórnará-
byrgð. Hver hefur ekki heyrt setn-
ingar sem þessar: „Ertu búin(n) að
læra? Þú ferð ekki út fyrr en því er
lokið.“
Rannsóknir sýna einnig að nem-
andi í unglingadeild eyðir að jafnaði
122 mínútum á viku í heimanám.
Það þýðir að undirbúningur í hverju
fagi er u.þ.b. 10 mínútur. Hver og
einn verður svo að meta hvort það
sé nægjanlegt.
Með meiri samvinnu og sýnileika
er hægt að forðast slíkar spurn-
ingar. Ef sest er niður og samið um
að skrá t.d. mínútufjölda í
ákveðnum fögum má sjá eftir vik-
una hver afraksturinn er. Fólki er
velkomið að skoða slíkar hugmyndir
á undirsíðu minni á www.sida.ak-
ureyri.is.
Það skráningarblað sem ég nota
er þannig upp sett að nemandinn
velur sér að skrá 1 til 4 fög í eina
viku og það er kvittað af foreldri
eða forráðamanni. Með áframhald-
andi skráningu má skoða hvort
nemandinn bæti sig eður ei. Auðvit-
að er umsjónarkennarinn hafður
með í ráðum og hefur sitt að segja
um árangurinn.
En hvað um ef barnið segir: „Það
er ekkert að læra í dag!“ eða „Ég
kláraði þetta í skólanum.“ Þá tel ég
ástæðu til að biðja nemandann að
setjast í nokkrar mínútur niður og
rifja upp eða endursegja með glós-
um hvað var gert í viðkomandi fagi
þann daginn. Einnig að benda á að
það sé ekki heppileg námstækni að
hespa af einhverju sem undirbúa á
fyrir næsta tíma. Það verður að
gefa námsefninu meltingartíma líkt
og fastri fæðu.
Menn hafa rannsakað hversu
hratt menn gleyma ef ekki er rifjað
upp. Hvað situr eftir af staðreynd-
um eftir 3 mánuði ef ekki er rifjað
upp? Hinir hörðustu vilja meina að
það sé einungis 2,5%. Ef aftur á
móti er farið yfir efnið aftur og jafn-
vel reglulega þá rís gleymskukúrf-
an hraðar en hún fellur. Það er því
sýnileikinn og meðvirkni sem vinna
á móti vandanum.
Fleiri þættir
Samsíða þessu átaki er svo gott
að hafa nokkur atriði í huga er
tengist námi. Í fyrsta lagi nefni ég
svefnvenjur. Nú er það svo að
svefnvenjur eru afar einstaklings-
bundnar og lífsklukka manna slær
ekki í takt. Margir eru ekki al-
mennilega komnir í gang fyrr en
undir hádegi og vinna svo fram eftir
kvöldi. Aðrir halda sér varla vak-
andi fram yfir kvöldfréttir en eru
komnir á stjá rúmlega sex á morgn-
ana.
Samt ætla ég að gefa þau ráð að
öllu heimanámi sé lokið fyrir kvöld-
mat. Það er svo margt sem glepur
eftir það og tími til náms verður
ákaflega rýr. Auðvitað má brjóta
þessa reglu í vissum tilfellum s.s. ef
menn vilja renna yfir glósur fyrir
próf. Margir unglingar leggja sig á
daginn jafnvel hátt í tvær klukku-
stundir. Það er talið að þetta taki af
djúpa svefninum yfir blánóttina og
vítahringur myndist. Þá er nokkuð
algengt að unglingurinn snúi sólar-
hringnum við um helgar og um-
skiptin til baka verði erfið. Hver
kannast ekki við slíkt eftir langt frí
s.s. jólafrí? Mín ráðlegging er að
koma sér á ról ekki síðar en kl. 10–
11 um helgar. Þá er báðnauðsynlegt
að útivistarreglur séu virtar og for-
eldrar samræmi slíkar reglur. Mikil
sárindi myndast oft þegar „allir
aðrir mega vera lengur úti“. For-
eldrar í bekkjardeild geta t.d. kom-
ið sér saman um þessar reglur með
foreldrasamningi og þær reglur
hengdar upp í skólastofunni.
Auðvitað mætti nefna fleiri þætti
hér svo sem neyslu vímuefna og þ.h.
en í anda þess að reglur fyrir börn
eiga að vera einfaldar, stuttar og
skýrar þá verður staldrað hér við
en sjálfsagt er að svara fyrirspurn-
um ef eftir því er leitað.
GÍSLI BALDVINSSON,
náms- og starfsráðgjafi
Akureyri.
Nemendur í vanda
Frá Gísla Baldvinssyni:
(gislib@akmennt.is)
FYRIR rúmlega tuttugu árum
byggðu norsk stjórnvöld gríðarlega
stóra vatnsaflsvirkjun í Alta-Kauto-
keino-ánni í Norður-Noregi. Alta-
virkjunin hefur síðan þá öðlast
tákngildi í norskri orku- og
umhverfisumræðu. Annars vegar
er það vegna stærðarinnar, en
orkuframleiðsla er oft mæld í „Alta-
kraftverk“. Hins vegar er virkjunin
dæmi um hversu illa getur farið ef
maður fer út í umfangsmiklar
breytingar á náttúrunni án þess að
vita nákvæmlega hvað maður er að
gera.
Menn gera oft grín að stjórn-
málamönnum sem skipta um skoð-
un eða sjá eftir ákvörðunum sem
þeir hafa átt þátt í að taka. Að mínu
mati er það í sumum tilvikum merki
um þróun og þroska. Gro Harlem
Brundtland var fyrst umhverfisráð-
herra og síðan forsætisráðherra á
þeim tíma sem ákveðið var að
virkja Alta-Kautokeino-ána. Tíu ár-
um síðar viðurkenndi hún opinber-
lega að Noregur hefði haft nógu
mikla raforku án þessarar virkjun-
ar, hún hefði haft rangt fyrir sér.
Ég ætla ekki að gera grín að Gro
Harlem Brundtland – hún sýndi
kjark að lokum með því að viður-
kenna mistökin. Þar að auki finnst
mér þetta ekki fyndið – heldur bara
mjög sorglegt.
Auðvitað er sárt að skoða breyt-
ingarnar í Sautso, Alta-gljúfrinu
mikla, auðvitað er dapurlegt að lax-
veiðin hefur dregist saman, að
beitiland hreindýranna hefur
minnkað, að hluti gróðurlendis á
veðurfarslega besta landbúnaðar-
svæði Finnmerkur er eyðilagður,
og það er alveg skelfilegt að hugsa
um ofbeldið gegn samískri menn-
ingu og lífsháttum. Það væri þó
miklu auðveldara að sætta sig við
alla þessa eyðileggingu eftir á ef
maður vissi ekki eitt: Virkjunin var
óþarfi!
GRO TOVE SANDSMARK,
norskur lektor
við Háskóla Íslands.
Að vera vitur eftir á
Frá Gro Tove Sandsmark: