Vísir - 22.11.1980, Qupperneq 8

8
Laugardagur 22. nóvember 1980
VÍSIR
utgefandi: Reykjaprent h.f.
Framkvæmdastjári: Davlð Guömundsson.
Ritstjórar:
Ólafur Ragnarsson og Ellert B. Schram.
Ritstjórnarfutltrúar: Bragi Guðmundsson, Ellas Snæland Jónsson. Fréttastjóri er-
lendra frétta: Guðmundur G. Pétursson. Blaöamenn: Axel Ammendrup, Arni Sig-
fússon, Frlða Astvaldsdóttir, Gylfl Kristjánsson, lllugi Jökulsson, Kristln Þor-
steinsdóttir, Páll Magnússon, Svelnn Guð|ónsson, Saemundur Guðvinsson, Þórunn
Gestsdóttir. Blaöamaöur á Akureyri: Glsll Sigurgelrsson. Iþróttir: Kjartan L.
Pálsson, Sigmundur O. Stelnarsson. Ljósmyndir: Bragi Guðmundsson, Elln Ell
.ertsdðttir, Gunnar V. Andrésson, Kristján Ari Einarsson. útlitsteiknun: Gunnár,
Trausti Guðbjörnsson, Magnús Olatsson.
Auglýsingastjóri: Páll Stefánsson.
Dreifingarstjóri: Siguröur R. Pétursson.
Ritstjórn: Slðumúli 14, slmi 866117 llnur. Auglýsingar og skrifstofur: Slðumúja jy
slmar 86óll og 82260. Afgreiösla: Stakkholti 2—4, slmi 86611.
Askriftargjald er kr. 5.500.- á mánuði innanlands og verö i lausasölu 300 krónur ein."
takiö. Visirer prentaöur I Blaöaprenti h.f. Slöumúla 14.
BJARHARGREIÐI FVRIRGREIÐSLUMANNA
ibúar á Þórshöfn og Raufarhöfn eiga von á 3000 milljóna skuttogara um áramótin.
Margir þar nyröra eru uggandi vegna þess aö ekki er útlit fyrir aö togarinn geti einu
sinni fiskaö fyrir vöxtum af lánum vegna kaupanna. Meöalstór bátur heföi sennilega
dugaö. En dæmiö hefur ekki veriö hugsaö til enda.
Eins og fram kemur í frétt
Vísis í dag er síður en svo nokkur
ánægja ríkjandi á Þórshöfn með
fyrirhuguð togarakaup til
staðarins, sem talsvert hefur
verið f jallað um síðustu daga hér
í blaðinu. Ástæðurnar eru ofur
skiljanlegar, annars vegar það,
að f eikinóg atvinna er á staðnum
og hefur verið frá því snemma á
árinu og hins vegar hrýs mönnum
hugur við að taka á sig þær f jár-
hagslegu byrðar, sem fylgja
kaupum og rekstri slíks stór-
skips.
I rauninni má segja, að skut-
togari af þeirri stærð og gerð sem
ætlunin er að kaupa til Þórshafn-
ar sé mörgum númerum of stórt
skip fyrir staðinn. Það sem þar
hefði vantað er bátur, sem væri
talsvert stærri en þeir smábátar,
sem nú halda uppi atvinnulíf inu á
staðnum um þessar mundir,
þannig að hægt væri að sækja við
erfiðari aðstæður og dýpra en
hægt er á bátum, sem eru aðeins
20 til 30 tonn.
Ef slíkur bátur hefði verið út-
vegaður er ekki ósennilegt, að
þeir einkaaðilar, sem nú stunda
útgerð frá Þórshöfn, hefðu sam-
einast um útgerð hans, og við
kaupin hef ðu þeir ekki þurft á að
halda öðru en eðlilegri fyrir-
greiðslu fiskveiðisjóðs.
í stað þess er af óhóflegri
bjartsýni tekin ákvörðun um
skuttogarakaup með naumum
meirihluta í stjórn hraðfrysti-
stöðvarinnar á staðnum að f rum-
kvæði nokkurra hreppsnefndar-
manna. Og samvinnuaðilinn við
kaupin og útgerðina er nær gjald-
þrota útgerðarfélag á Raufar-
höf n.
Flest bendir tii þess að þeir
fyrirgreiðsluþingmenn norður-
landskjördæmis eystra, sem
hlupu til og keyrðu skuttogara-
kaupin í gegnum kerfið fyrir
sunnan, hafi alls ekki kynnt sér
hver hugur heimamanna er al-
mennt til þessa máls og hvaða
afleiðingar það getur haft að
færa þessum byggðarlögum svo
stórbrotna gjöf á silfurfati.
í einföldu reikningsdæmi má
sýna fram á, að fjármagns-
kostnaður vegna skips, sem kost-
ar sem næst 3000 milljónum
króna, mun verða 12-1500
milljónir á ári. Meðalaflaverð-
mæti íslenskra togara í ár er
áætlað sem næst 1000 milljónum
króna og miðað við hrakfarar-
sögu togarans Fonts, sem gerður
var út frá sömu slóðum,sífellt
með nýjum og nýjum áhöfnum,er
þess ekki að vænta að nýr togari
Þórshafnar- og Raufarhafnar-
búa muni komast yf ir meðallagið
í afla.
Hann getur sem sagt ekki
fiskað fyrir vöxtunum af því fé,
sem í kaupin er lagt, hvað þá að
útgerðin geti veitt upp í af-
borganir af lánum,veiðarfæra-
kaup, rekstrarkostnað skipsins
eða fyrir launagreiðslum.
Hvers konar bjarnargreiða eru
þingmenn og ríkisstjórn að gera
íbúum Þórshafnar og Raufar-
hafnar? Er þetta mál hvergi í
kerfinu hugsað til enda?
Ríkisstjórnin og þingmenn
hennar eydduj^ratíma í að skoða
f járhagsstöðu Flugleiðaá dögun-
um, þegar ákveða skyldi hvort
veita ætti því fyrirtæki ríkis-
ábyrgð fyrir lánum upp á sem
næst 6 milljarða króna. Hefðu
þessir ráðamenn þjóðarinnar
ekki betur varið svolitlu af þeim
tíma í að skoða f járhagsgrund-
völl skuttogaraútgerðarinnar á
Þórshöfn? Og var það ábyrg
stjórnarathöfn að afgreiða með
einu pennastriki ríkisábyrgð
fyrir milljörðunum þremur í þau
kaup?
Er furða þótt spurt sé?
helgarspjall
BRAÐUM KOMA BLESSUÐ JOLIN
Já, senn liöur aö jólum.
Búöargluggar löngu fúllir af
allskyns glysi. Sumir eru farnir
aö henda frá sér gagnlegum
hlutum og kaupa nýja, til aö
gera fínt hjá sér fyrir jólin.
Allt er breytt. Börn þurfa orö-
iö svo dýrar gjafir, aö buddan
kveinkar sér og stundum veröa
gjafir svo margar aö barn græt-
ur af þvi aö þaö veit ekki hverju
það á aö leika sér aö. Samt
segja liknarfélög frá sárri
fátækt hér I borg. Einstæöings-
skapur er algengari en fyrr. Aö-
ur sáu menn kertiö sitt brenna á
rúmstólpanum og horföu um
leiö framan i annaö andlit. Nú
situr margur einn og gleymdur
og hugsar með trega um liöin
bernsku-jól. Sumir eru fundvis-
ari en aörir og þeir finna jólin
sin, ekki meö þvi aö græöa á
öörum og ekki meö auknum og
óþörfum munaöi I mat og drykk,
heldur meö þvi aö gleöja aöra.
Ég ætla aö segja ykkur sögu
af þvi, sögu sem aldrei iiöur
mér úr minni þó hún sé sjálfsagt
ekki stórfengleg.
Ég var ein meö börnin, um
1960. Viö áttum ekki von á
fburöarmiklum jólum. Ég gat
ekki gefiö drengjunum þaö, sem
þeir óskuöu eftir en eitthvaö þó,
sem gæti glatt þá á aöfanga-
dagskvöldiö. 1 næsta nágrenni
viö okkur bjó miðaldra verka-
maöur einn. Hann haföi vinnu-
skúr þar sem hann var meö
heimavinnu. Þvi miður samdi
þeim ekki vel, honum og drengj-
unum minum. Þeir striddu,
hann klagaöi. Ég jagaöi dreng-
ina, en var undir niöri sár viö
karlinn. Svo kom þá aöfanga-
dagskvöld. Viö hlustuöum á
aftansöng i útvarpinu, borðuö-
um og gengum frá. Siðan fórum
viö inn aö taka upp iólagjafirn-
ar. Viö mæögurnar fengum sina
bókina hvor og drengirnir sættu
sig viö sitt. Þá er bariö aö dyr-
um. Ég fer ein til dyra og úti
stendur verkamaöurinn og
skúreigandinn. Ég stirönaði
upp. Aö koma og klaga á þessu
kvöldi, Hann bauö gott kvöld og
gleöileg jól og spuröi eftir
drengjunum. „Hvaö viltu
þeim”? svaraöi ég herská I
röddinni. Hann rétti fram, eins
og afsakandi, báöar hendur,hélt
Aöalheiöur
Bjarnfreös-
dóttir skrifar.
á dálitlum pakka I hvorri hendi.
„Mig langar bara aö rétta þeim
smá jólapakka” svaraöi hann.
Þaö leiö áreiöanlega góö stund
þar til ég bauö honum aö ganga
inn og afhenda gjafirnar sjálfur.
Drengirnir voru lika hissa. Þeir
horföu á mig og horföu á hann,
tóku hikandi viö. Svo yfirvann
forvitnin hikiö. Þeir settust hliö
viö hliö og rifu upp pakkana
sina. Og hvaö kom i ljós? Gljá-
andi, sjálftrekktir bilar, sem
þeir höföu oft óskaö sér aö eign-
ast, en ég haföi engin efni á aö
gefa þeim. Nú upphófst mikil
gleöi, sem viö uröum öll aö taka
þátt I. Svo kvaddi granni okkar,
þvi hann þurfti aö fara i fleiri
hús. Viö fylgdum honum öll til
dyra og hann gekk hægum, jöfn-
um skrefum út I jólanóttina.
Drengirnir fóru aftur aö leika
■■■■■■ ■■ mm
sér, en ég settist ein fram i eld-
hús. Satt aö segja var ég ekki
alveg búin aö jafna mig eftir
þessa óvæntu heimsókn. Eftir
dálitla stund heyrði ég mikiö
hljóöskraf inni. Svo koma
drengirnir báöir til min.
„Mamma, við ætlum aldrei aö
striöa honum D. oftar”. „Gott”
segi ég. Aftur hikandi:
„Mamma, við höfum stritt hon-
um dálitib meira en þú veist.
Hann klagaöi ekki alltaf. En viö
gerum þaö aldrei aftur”,
„Gott” segi ég. Og enn kemur:
„Mamma, veist þú af hverju
hann fór aö gefa okkur jóla-
gjöf?” „Ég er ekki alveg viss,
segi ég en ég held aö hann hafi
fengiö litiö af jólagjöfum sjálf-
ur, þegar hann var drengur og
þvi langi hann nú aö gleðja þá,
sem hann veit að hafa litiö.”
„Hann er áreiðanlega góöur
maöur” sögöu þeir. Og á meöan
viö bjuggum saman i nágrenni
uröu aldrei skærur þeirra i
milli.
Ég kynntist þessum manni lit-
iö og veit litið um hann, annað
en aö hann var hafnarverka-
maöur. En þaö llður aldrei svo
aöfangadagskvöld aö honum
bregöi ekki fyrir i huga mér, þar
sem hann stóö I dyrunum hjá
mér, og rétti fram vinnulúnar
hendur, sem lukust um pakkana
og svaraöi, þegar ég spuröi um
hvaö hann vildi drengjunum
minum: „Mig langar bara aö
rétta þeim smá jólapakka”.
Meö þvi að gleðja þá, gaf hann
sjálfum sér jólin. Þaö gerir
sjálfsagt margt hljóölátt fólk
enn I dag, eöa þvi vil ég aö
minnsta kosti trúa.
Aöalheiöur Bjarnfreösdóttir.
■ *•••••••••••••••••••••