Vísir - 18.12.1980, Blaðsíða 8

8
VISIR
Fimmtudagur 18. desember 1980
utgefandi: Reykjaprent h.f.
Framkvxmdastjóri: Davlfi Guðmundsson.
Ritstjórar:
úlafur Ragnarsson og Ellert B. Schram.
Ritstjórnarfulltrúar: Bragi Guðmundsson, Ellas Snxland Jónsson. Fréttast|óri er-
lendra frétta: Guðmundur G. Pétursson. Blaftamenn: Axel Ammendrup, Arni Sig-
fússon, Frlða Astvaldsdóttlr. Gylfl Krlstjánsson, lllugi Jökulsson, Kristln Þor
steinsdóttir, Páll AAagnússon, Svelnn Guðjónsson, Sxmundur Guðvinsson, Þórunn
Gestsdóttlr. Blafiamaður á Akureyri: Glsli Slgurgeirsson. Iþróttir: Kjartan L.
Pálsson. Sigmundur O. Stelnarsson. Ljósmyndir: Bragi Guðmundsson, Elln Ell-
.ertsdóttir, Gunnar V. Andrésson, Kristján Arl Einarsson. ÚtUtsteiknun: Gunnar
Trausti Guðbjörnsson, Magnús Olafsson.
Auglýsingastjóri: Páll Stefánsson.
Oreifingarstjóri: Sigurður R. Pétursson.
Ritstjórn: Slðumúli 14, slmi 86611 7 llnur. Auglýsingar og skrifstofur: Slðumula 8,
slmar 86611 og82260. AfgreiftsU: Stakkholti 2—4, slmi 86611.
Askriftargjald kr. 7.000 á mánuði innanlands og verð i lausasölu 350 krónur eintak-.
ið. Visir er prentafiur i Blafiaprenti hf 7Siðumúla 14.
HATT REITT TIL HOuBS
Upplýsingar iðnaðarrábherra vegna súrálverðsins hafa vakið gffurlega athygli.
Annaöhvort er hér á ferðinni alvarlegasta fjármálahneyksli aldarinnar, ellegar iðn-
aðarráöherra verður að segja af sér fyrir órökstuddar dylgjur.
Ekki er of djúpt í árinni tekið
þótt f ullyrt sé að upplýsingar iðn-
aðarráðherra um súrálsverðið til
islensku álverksmiðjunnar og
meint svik Alusuisse í þeim efn-
um séu eitt allra stærsta og al-
varlegasta mál, sem fram hefur
komið í langan tíma.
Iðnaðarráðherra hefur uppi
ummæli um það að 30 milljarðar
króna hafi horfið ,,i hafi" á leið-
inni frá Ástralíutil íslands.en er
þó nægilega klókur til að f ullyrða
hvergi beinlínis að (slendingar
hafi verið prettaðir og sviknir.
Það fer þó ekki framhjá neinum
manni, að i rauninni er iðnaðar-
ráðherra að gefa það eitt í skyn,
að forsvarsmenn Alusuisse séu
glæpamenn, sem beiti belli-
brögðum og aðstöðu til að haf a af
íslendingum milljarða króna.
Þetta eru miklar ásakanir. Ef
rétt reynist er hér á ferðinni eitt
mesta fjármálahneyksli sög-
unnar,.og iðnaðarráðherra á þá
lof skilið fyrir uppljóstrun sína.
Ef þessi ásökun reynist hins-
vegar á röngum forsendum
byggð, dæmist Hjörleifur Gutt-
ormsson pólitiskur ofstækismað-
ur, sem ekki er hæfur til ráð-
herradóms.
Á þessu stigi hef ur tvennt áhrif
á mat manna. Nýlega hef ur þessi
sami ráðherra lýst þeirri skoðun
sinni að hagkvæmast væri fyrir
Islendinga að leggja álverk-
smiðjuna niður og þegar af þeirri
ástæðu hefur hann gert sjálfan
sig tortryggilegan. Alþýðubanda-
lagið hefur alla tíð barist
hatrammlega gegn stóriðju eins
og í Straumsvík og sá grunur læð-
ist að mörgum, eins og Ragnar
Halldórsson forstjx3ri ISAL hefur
sagt, að upplýsingar ráðherra
séu pólitísk árás og atlaga að
stóriðju almennt.
Á hinn bóginn er engin ástæða
til að umgangast forráðamenn
Alusuisse með heilagri vel-
þóknun. Þeir eru harðsvíraðir
fjáraflamenn, sem líta ekki á
samninga um fjárfestingar og
verðlag sem góðverk eða örlæti. I
þeirra augum er Alusuisse ekki
hjálparstofnun fyrir Islendinga,
heldur viðskiptaaðili þar sem hin
hörðu lögmál fjármagnsins
gilda.
íslendingar eiga að vera á
varðbergi gagnvart erlendum
viðsemjendum sínum og taka
fast á því, ef þeir telja sér mis-
boðið. I þeim viðskiptum eigum
við að sýna sjálfstæði og ábyrgð.
Iðnaðarráðherra vill auðsjáan-
lega ekki láta það á sig spyrjast
að hann sýni stóriðjumönnum
undirgefni. En hann má heldur
ekki sýna stærilæti, hvað þá
ábyrgðarleysi.
Hið alvarlega í þessu máli eru
afleiðingar þeirrar ákvörðunar
að kunngera athugun iðnaðar-
ráðuneytisins áður en öll kurl eru
komin til grafar. Þær dylgjur
sem fram eru settar, réttar eða
rangar, munu að sjálfsögðu leiða
til þess, að erlend stóriðjufyrir-
tæki munu hugsa sig tvisvar um
áður en þau ganga til samninga
við íslendinga í framtíðinni.
Að því leyti mun málsmeð-
ferðin hafa afdrifaríkan eftir-
mála. Þar er ekki spurt um æru
ráðherra eða svissneska auð-
hringsins, heldur f ramtíð íslands,
trúnað og traust i alþjóðlegum
viðskiptum.
Ef upplýsingar iðnaðarráð-
herra eru laukréttar,því mátti þá
ekki doka við í nokkrar vikur þar
til Alusuisse hafði gef ist tækifæri
til að setja f ram sínar skýringar?
Ef Alþýðubandalagið vildi koma
höggi á ISAL,skipti það þá máli
hvort það var gert deginum fyrr
eða síðar?
Þetta eru spurningar sem
vakna ef menn vilja líta framhjá
f lokkadráttum og pólitík og meta
þá hagsmuni sem hér eru í húfi.
I kjölfar þessarar athugunar
hefur ríkisstjórn íslands óskað
eftir endurskoðun allra samn-
inga milli Alusuisse og íslenskra
aðila. Með þeirri ákvörðun hefur
hún einnig hálfkveðið þá vísu, að
forsvarsmenn Alusuisse séu
glæpamenn. Hér er hátt reitt til
höggs, vonandi ekki of hátt.
Púkablístran gellur
Núerfjör framundan! Eitt af
andlegum einkennum tslend-
inga er að þeir þurfa að fá eitt-
hvert mál til þess að rifast um i
skammdeginu, helst svo þeir
verði alveg snælduvitlausir. Slik
mál hafa nær árlega tekið stór-
an hluta af forsiöum blaðanna,
stundum hefur varla verið unnt
að mæla friðsamasta fólk máli
út af æsingi og jafnvel alþingi
hefur stöku sinnum farið á
annan endann.
Satt best að segja hélt ég að
við yrðum búnir að fá okkar
skammdegismál núna og sjálf
jólavikan yrði stórtiðindalaus.
Mál franska flækingsins hefur
tröllriöið fjölmiðlum og þjóðfé-
lagsumræöu undanfama viku.
Það hefur lika komist inn á al-
þingi og jafnvel þeir i dóms-
málaráöuneytinu hrukku upp af
miðdegisblundinum og kalla þó
ekki allt ömmu sina. Vonandi
hafa bréfbunkarnir á borðum
deildarstjóranna ekkert ruglast
við þetta.svo bréfin sem ekki
átti að svara strax hafi ekki
óvart lent efst —en nóg um það i
bili. En þetta var rangt til getið
hjá mér. Nú er komið upp mál,
sem mun valda þvi að enginn
tekur eftir þvi hvort franski
flækingurinn er eða verður,
hvort rikisstjórnin gerir eitt-
hvaö i efnahagsmálunum eða
ekki, jafnvel vafasamt aö nokk-
ur myndi taka eftir þvi þótt
bandariski herinn færi frá
Keflavikurflugvelli.
Hver stal
hverju hvar?
Það er iðnaðarráðherra sem
kastað hefur mikilli sprengju
inn i þjóðfélagsumræðuna núna.
Ekki var hægri pressan einu
sinni búin að jafna sig á um-
mælum hans um álverið og
virkjunarkostina, þegar hún fær
yfir sig slikt mál að allt stór-
skotalið hennar mun sitja kóf-
sveitt nótt sem nýtan dag. Ráð-
herrann hefur sem sé haldið þvi
fram að ein af allra helgustu
kúm islenska peningavaldsins
hafi komist úr girðingunni og
úöað i sig grængresi á kostnað
islenskra skattborgara. Þessi
kýr er svo ginnheilög að jafnvel
einokunarfyrirtækið Flugleiöir
kemst ekki nema rétt jafnfætis
henni. Og það munu fleiri ham-
ast en Mogginn og fylgitungl
hans. Þjóðviljinn mun heldur
betur taka til hendinni og skrifa
leiðara eftir leiöara og forsiöu-
frétt eftirforsiöufrétt. Rikisfjöl-
miölarnir munu fylgjast með
eftir bestu getu, en fljótlega
finna fyrir því að þeir geta litlu
áorkað, þvi' þetta veröur ekki
rökföst deila heldur trúmála-
strið.
Iðnaöarráðherrann hefur sem
sagt vogaö sér að halda þvi
fram að sjálft alúsviss hafi
stolið. Sjálf gullkýr gullkúnna!
Uppáhaldið, sem kaupir nær
helming raforku okkar á spott-
pris, hafi þar ofan i kaupið sett
reikninga áfna upp á vafasaman
hátt til þess að losna við að
borga skatta hérlendis. Svör
hafa þegar birst frá alúsviss og
álfélaginu hérlendis. Þeir segj-
ast ekkert óhreint hafa i poka-
horninu, heldur sé hér um full-
komlega eðlilega reikninga að
ræða.
Hið heilaga
skammdegisstrið
Þótt hér sé að sumu leyti i
uppsiglingu dæmigert skamm-
degismál þá er það þó siður en
svo hlægilegt. Raunar grunar
mig að það verði i mesta lagi
grátbroslegt um þaö er lýkur.
Það mun snúast upp i eitt alls-
herjar áróðursstrið milli svo-
kallaðra hægri og vinstri afla i
landinu, þar sem báðir verða
sáriren hvorugur sigrar. Hægri
pressan mun beita öllum þunga
sinum gegn iðnaðarráðherra.
Hann verður ekki öfundsveröur
næstu vikurnar, ef ég þekki
stórskyttur hægri pressunnar
rétt, en mun sennilega varla
depla auga sjálfur. Leiðtogar
Sjálfstæðisflokksins munu snú-
ast öndverðir gegn iðnaðarráð-
herra i þessu máli, nema
kannski blessaður varafor-
maðurinn. Alþýðuflokkurinn er
nauöbeygður til að dansa með,
þvi Þjóðviljanum tókst að lokka
ritstjóra Alþýðublaðsins i gildru
nær samtimis þvi að sprengj-
unni var kastað. Framsókn
verður sennilega fyrst hissa og
ringluö, ogsvo reiö, þegarhenni
skilst að efnahagsráðstafanir
verða bara ekki til umræðu
næstu vikurnar! Alþýöubanda-
lagið mun notfæra sér stööuna
til hins ýtrasta. Þvi veröur
haldiö þar fram að enginn
skyldi nokkru sinni treysta er-
lendu fjölþjóöafyrirtæki, þvi þar
ráði peningasjónarmiðið eitt og
enginn hafi þar samvisku af þvi
þótt smáþjóð sé féflett. Hægri-
öflin munu benda á að hér sé
áróöursbragð kommúnista, sem
vilji einangra þjóðina og hindra
uppbyggingu stóriðju, og um-
fram allt koma óorði á öll sam-
skipti við vestrænar þjóðir.
Hvoru tveggja verður erfitt að
mótmæla, þvi báðir hafa rétt
fyrir sér!
Hverjir græða?
IIla er ég svikinn ef það verða
samt ekki iðnaðarráðherra og
flokkur hans, sem græða á lát-
unum. Þeir, sem til varnar
verða á hægri vængnum, verða
væntanlega svo flaumósa og
reiðir fyrir hönd gullkýrinnar
sinnar aö þeir munu skjóta
langt yfir markiö, eins og þeim
hætti til þegar hinar heilögu
Flugleiðir urðu að opna dyr
sinar i hálfa gátt fyrir stjórn-
völdum landsins. Afleiðingin
verður sú aö almenningur mun
fá á tilfinninguna að fulltrúar
rikiskapitalismans á Islandi séu
hinir sönnu lýðræðissinnar, sem
viljiopna kassa maurapúkanna,
svo alþýðumenn geti skyggnst
þar um.
Og það sem meira er um vert
fyrir Alþýðubandalagið: Það
mun veitast býsna auðvelt að
halda þvi fram næstu vikurnar
að ekki þurfi að gera neinar þær
efnahagsráðstafanir, sem á
einn eða annan hátt komi við
kjör.iaunþega.Nóg sé til af fjár-
munum i' sjóðum stórfyrirtækj-
anna og taka þurfi allt þeirra
reikningshald til endurskoðunar
áður en annað sé gert. Þannig
mun þeim takast að koma i veg
fyrir að nokkrar efnahagsráð-
neöanmáls
Magnús Bjarnfreösson
fjallar um þá sprengju/
sem hann segir iðnaðar-
ráðherra hafa kastað inn
í þjóðfélagsumræðuna.
Segir hann, að Alþýðu-
bandalaginu muni veitast
býsna auðvelt næstu vik-
urnar að halda því fram,
að ekki þurfi að gera
neinar efnahagsráðstaf-
anir, sem á einn eða
annan hátt komi við kjör
launþega.
stafanir af viti séu gerðar og
þeir eyðileggja um leiö mögu-
leika annarra til aö taka i taum-
ana, þvi þá mun um höfuð
þeirra sett þyrniköróna úr áli.
Magnús Bjarnfreðsson.
BEH ltil’i -A4 4
(BB CSZ E3cS