Morgunblaðið - 23.12.2003, Qupperneq 4

FRÉTTIR
4 ÞRIÐJUDAGUR 23. DESEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
ÞÓRHILDUR Líndal, umboðsmað-
ur barna, hvetur menntamálayfirvöld
til að beita sér fyrir rannsókn á
streitu, orsökum hennar og afleiðing-
um hjá börnum og unglingum á Ís-
landi en niðurstöður kannana, sem
Þórhildur hefur látið gera, gefa
ákveðnar vísbendingar um að börn og
unglingar á Íslandi lifi streitufullu lífi.
Í tilkynningu frá umboðsmanni
barna segir, að tíu, ellefu og tólf ára
grunnskólanemendur telji helstu
streituvalda vera of stutt hlé milli
kennslustunda, mikinn hávaða og
slæmt loft í skólastofunni, sem og
miklar kröfur í skólanum, auk svefn-
leysis. Þrettán, fjórtán og fimmtán
ára nemendur telji helstu streitu-
valda vera of mikinn heimalærdóm,
prófkvíða, lífsgæðakapphlaupið og fé-
lagslegan þrýsting frá samnemend-
um, þ.e. áhyggjur af tísku og útliti.
Börnin telja m.a. mikilvægt að efla
vináttu innan bekkja skólans, lengja
frímínútur og fjölga tækifærum til
íþrótta og leikja, auka áhrif nemenda
á ákvarðanir innan skólans og draga
úr heimanámi og bæta andann í skól-
anum og vinnuskipulag kennara.
Umboðsmaður barna segir að nið-
urstöðurnar gefi vísbendingar um
mikilvægi þess, að skólayfirvöld og
foreldrar taki höndum saman með
unga fólkinu og leiti leiða til að sporna
við þeim aðstæðum, sem valda börn-
um og unglingum streitu.
Jafnframt hvetur umboðsmaður
barna menntamálayfirvöld til að
beita sér fyrir sérstakri rannsókn á
streitu, orsökum hennar og afleiðing-
um hjá börnum og unglingum á Ís-
landi.
Streita barna
verði könnuð
ÞÓR Þormar, skipverji á fjöl-
veiðiskipinu Vilhelm Þorsteinssyni,
EA 11, sér nú fram á langþráð frí
en Þór hefur verið stanslaust á sjó
síðan 18. maí í vor, fyrir utan einn
mánuð í haust þegar skipið var í
slipp í Noregi. Vilhelm, sem er í
eigu Samherja, kom til Akureyrar í
gærkvöldi úr síðustu veiðiferð árs-
ins með um 380 tonn af frosnum
síldarflökum. Aflaverðmæti skips-
ins á árinu fór þar með yfir einn
milljarð króna, og er það þriðja ár-
ið í röð sem skipverjar ná þeim
áfanga.
Þór fór til sjós 18. maí í vor, var
tvo daga í landi vegna sjó-
mannadagsins og var svo í fríi eins
og aðrir skipverjar á meðan Vil-
helm var í slipp í Noregi frá því
snemma í september þar til í byrj-
un október. Kom þá heim til Ak-
ureyrar. Hann var því í nær stans-
lausri vinnu frá miðjum maí þar til
í byrjun september, í þrjá og hálfan
mánuð, og svo frá því snemma í
október þar til í gær, um tvo og
hálfan mánuð. Þegar skipið kemur í
land, með viku til tólf daga millibili,
landa sjómennirnir sjálfir og halda
til hafs á ný strax að því loknu eftir
um það bil tólf tíma stopp.
„Þetta er sennilega nánast eins-
dæmi nú orðið,“ sagði Þór Þormar í
stuttu spjalli við Morgunblaðið í
gærkvöldi. „Það hefur verið ágætis
veiði í ár og gott að grípa svona
tækifæri fyrst það gefst,“ segir
hann spurður hvers vegna hann
hafi ekki tekið sér frí allan þennan
tíma. Hann segir að mannskap hafi
vantað um borð á árinu, sem sé
óvenjulegt, og því hafi skipverjar
fengið tækifæri til þess að vinna
eins mikið og þeir vilja. „Ég nýtti
mér það því og hef þar líklega unn-
ið upp tapið sem ég varð fyrir
vegna þeirrar verðlækkunar sem
orðið hefur á fiski.“
Hann er einhleypur og segist
varla hefðu unnið svona mikið ann-
ars. „Ég myndi sennilega ekki
bjóða neinum upp á þetta.“
Þór kveðst ekki hafa verið mjög
þreyttur; „þegar maður er svona
lengi um borð verður maður ekki
þreyttur fyrr en síðustu vikuna. Ég
er því þreyttur í dag“.
Nú ætlar hann að halda jólin há-
tíðleg í rólegheitum. „Ég slappa að
vísu sennilega ekkert af næstu tvo
til þrjá dagana!“ Segir taka tíma að
ná sér niður. En hann er ekki í vafa
um hver besta jólagjöfin verður að
þessu sinni: „Það verður gott frí!“
Vilhelm heldur til veiða á ný 2.
janúar en Þór verður þá ekki um
borð. Hann ætlar að taka sér frí
allan janúarmánuð.
Vilhelm hefur fiskað fyrir um
1.030 milljónir króna á árinu. Aflinn
skiptist þannig að alls veiddust
21.815 tonn af loðnu fyrir 181 millj-
ón króna, 7.811 tonn af kolmunna
fyrir samtals 54 milljónir, 1.325
tonn af karfa að andvirði 98 millj-
ónir króna, 13.700 tonn veiddust af
síld úr norsk/íslenska stofninum
fyrir 420 milljónir króna og 9.200
tonn af Íslandssíld veiddi áhöfnin á
Vilhelm að andvirði 280 milljónir
króna. Samtals gerir þetta um
1.030 milljónir króna og heildarafli
ársins er 53.851 tonn.
Gott frí er besta jólagjöfin
Þór Þormar, skipverji
á Vilhelm Þorsteins-
syni EA, hefur verið
nær sleitulaust um
borð síðan 18. maí
Morgunblaðið/Skapti Hallgrímsson
Þór Þormar Pálsson, fyrir miðju, skipverji á Vilhelm Þorsteinssyni EA 11, í gærkvöldi. Hann er hér með bræðrum
sínum tveimur, sem einnig eru í áhöfn Vilhelms, Garðar til vinstri og Ægir, tvíburabróðir Þórs, er til hægri.
Akureyri. Morgunblaðið.
FYRRVERANDI framkvæmdastjóri og stjórn-
arformaður Íslenskrar útivistar hf. sem rak
verslunina Nanoq í Kringlunni hafa verið dæmdir
til að greiða heildversluninni Austurbakka hf. 9,2
milljónir króna vegna sviksamlegs athæfis þegar
rekstur Nanoq hékk á bláþræði.
Málið var rekið sem skaðabótamál á grundvelli
þess að háttsemi stefndu hefði leitt til tjóns fyrir
stefnanda, Austurbakka, þegar stefndu fengu af-
greiddar vörur frá honum 18. apríl 2002, þegar
þeim átti að vera ljóst að Íslensk útivist gat ekki
staðið við skuldbindingar sínar við lánardrottna.
Fjárhag félagsins hafi þá verið þannig komið að
skylt hafi verið að gefa það upp til gjaldþrota-
skipta.
Um skaðabótaábyrgð vísaði Austurbakki til
134. gr. hlutafélagalaga nr. 2/1995 þar sem kveðið
er á um persónulega ábyrgð stjórnarmanna á
tjóni sem þeir valda félaginu, hluthöfum eða öðr-
um í störfum sínum, hvort sem er af ásetningi
eða gáleysi.
Í niðurstöðum dómsins segir að stjórn félags-
ins hafi verið ljóst a.m.k. frá því í október 2001 að
rekstri Nanoq yrði ekki haldið áfram að óbreyttu.
Er umrædd viðskipti urðu höfðu viðræður staðið
í nokkurn tíma um sameiningu Útilífs og Nanoq,
en ekkert lá þá fyrir um hvort af því yrði.
Löngu orðið skylt að gefa félagið
upp til gjaldþrotaskipta
Af gögnum málsins var fjárhagsstaða félagsins
með þeim hætti er umrædd viðskipti fóru fram,
að forráðamönnum félagsins var löngu orðið skylt
að gefa bú félagsins upp til gjaldþrotaskipta. Þá
lá fyrir að allar eignir félagsins sem og banka-
reikningur þess voru veðsettar SPRON sem
hafði veitt félaginu yfirdráttarheimild í sex mán-
uði frá áramótum 2001/2002. Félagið var því í
raun svipt öllum ráðstöfunarrétti yfir fjármunum
sínum. Með þessari veðsetningu urðu því vörur
þær sem Austurbakki seldi félaginu þar með veð-
settar SPRON frá því þær komu inn í verslunina.
Við þessar aðstæður mátti stefndu vera ljóst að
vörurnar yrðu aldrei greiddar af félaginu og var
því að mati dómsins um sviksamlegt atferli
stefndu að ræða, að gera umdeildan samning við
Austurbakka og leyna hann um fjárhagsstöðu fé-
lagsins. Með þessari framgöngu sinni bökuðu
stefndu sér skaðabótaábyrgð á tjóni sem þeir ollu
Austurbakka.
Málið dæmdi Hervör Þorvaldsdóttir héraðs-
dómari. Lögmaður Austurbakka var Helgi Birg-
isson hrl. og lögmaður stefndu Ásgeir Þór Árna-
son hrl.
Fyrrv. forráðamenn Íslenskrar útivistar hf. skaðabótaskyldir gagnvart Austurbakka hf.
Dæmdir til greiðslu 9,2 milljóna
kr. fyrir sviksamlegt athæfi
HAGSTOFAN vill herða reglur um
umsóknir útlendinga um íslenskar
kennitölur í kjölfar tveggja saka-
mála sem upp hafa komið hjá lög-
reglunni á Keflavíkurflugvelli í
þessum mánuði. Fjórir erlendir
menn sitja í gæsluvarðhaldi vegna
gruns um að hafa komið hingað til
lands til að stunda fjársvik. Þeir
urðu sér úti um íslenskar kennitöl-
ur hjá Hagstofunni til að stofna
bankareikninga og vill Hagstofan
nú gera það sem í hennar valdi
stendur til að fyrirbyggja misnotk-
un á þessu sviði.
Fyrirtæki biðji um kennitölur
fyrir hönd útlendinga
Að sögn Sóleyjar Ragnarsdóttur
lögfræðings hjá Þjóðskrá er stefn-
an sú að eingöngu stofnanir og fyr-
irtæki sem nota á kennitölur hjá,
biðji um kennitölur fyrir hönd út-
lendinga. Ekki er hægt að stofna
bankareikninga nema vera með ís-
lenska kennitölu og er málum nú
svo háttað að útlendingur getur
sótt um kennitölu ef hann fær ís-
lenskan ríkisborgara til að gerast
kennitölubeiðandi á umsókn sinni.
Vitað er um eitt tilvik þar sem út-
lendingur fékk bláókunnuga mann-
eskju til að gerast kennitölubeið-
andi fyrir sig.
Kennitölubeiðandi er ekki sá
sem sækir um kennitölu eins og
sagði í frétt blaðsins í gær. Notað
var hugtakið stuðningsaðili yfir
kennitölubeiðanda. Beðist er vel-
virðingar á þessum hugtakarugl-
ingi.
Reglurn-
ar hertar
vegna
sakamála
Umsókn um íslenskar
kennitölur
HÉRAÐSDÓMUR Austurlands
hefur dæmt skipstjóra Breka
VE-61 í 600 þúsund króna sekt í
Landhelgissjóð Íslands fyrir fisk-
veiðibrot hinn 10. ágúst 2003.
Einnig var ákærði dæmdur til að
sæta upptöku á andvirði veiðar-
færa fyrir 50 þúsund krónur og
afla fyrir 249 þúsund krónur og
skal andvirðið renna í Landhelg-
issjóð.
Ákærði játaði sakargiftir en hon-
um var gefið að sök að hafa verið á
togveiðum með fiskvörpu á Stokk-
nesgrunni 7,5 mílur innan línu, þar
sem allar togveiðar með vörpu án
smáfiskaskilju eru bannaðar.
Málið var dæmt hinn 12. desem-
ber af Þorgerði Erlendsdóttur
dómstjóra. Verjandi ákærða var
Jóhann Pétursson hdl. Sækjandi
var Anna Ragnhildur Halldórsdótt-
ir fulltrúi lögreglustjórans á Eski-
firði.
Dæmdur fyrir
fiskveiðibrot
TVEIR erlendir karlmenn sem hafa
setið í gæsluvarðhaldi frá 10. desem-
ber vegna gruns um að hafa ætlað að
stunda fjársvik hérlendis, voru úr-
skurðaðir í áframhaldandi gæslu-
varðhald til 12. janúar í gær. Þeir
segjast vera frá Kongó og voru
handteknir af óeinkennisklæddum
lögreglumönnum í Leifsstöð 9. des-
ember. Sakarefnið varðar meint
fjársvik, sem grunur er um að menn-
irnir hafi ætlað að stunda hér með
fölsuðum kreditkortum. Málið er í
rannsókn hjá lögreglunni á Keflavík-
urflugvelli.
Gæsluvarð-
hald framlengt
♦ ♦ ♦
♦ ♦ ♦