Morgunblaðið - 23.12.2003, Side 14

VIÐSKIPTI/ATHAFNALÍF
14 ÞRIÐJUDAGUR 23. DESEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
BREYTT hefur verið um nafn á
Vanna saltfiskrisanum í Noregi eft-
ir kaup GPG fjárfestinga á 40% hlut
í því. Vanna heitir nú GPG Norge
AS. Hlutafé þess er 216 milljónir ís-
lenskra króna og hlutur Íslending-
anna í því er því um 86,5 milljónir
króna. Kaupverð fæst ekki uppgefið
en ljóst er að það er lægra en sem
nemur verðmæti hlutarins vegna
gífurlegra skulda.
Jón Þórðarson, sjávarútvegs-
fræðingur frá Sjávarútvegsháskól-
anum í Tromsö og fyrrum forstöðu-
aður sjávarútvegsdeildar Háskólans
á Akureyri, hefur verið ráðinn
framkvæmdastjóri GPG Norge.
Hann segir í samtali við norska
blaðið Nordlys, að það sé ætlun
þeirra að reka fyrirtækið með hagn-
aði, enda hefði annars verið
heimskulegt að kaupa svo stóran
hlut í því. Hann segir ennfremur að-
spurður að ekki hafi verið tekin
nein ákvörðun um frekari kaup í
fyrirtækinu.
Sparibankinn í Norður Noregi á
40% hlut í fyrirtækinu, en það er yf-
irlýst stefna bankans að selja sinn
hlut, helzt til heimamanna.
Í tengslum við þá endurskipu-
lagningu sem átt hefur sér stað,
hefur verið gengið frá viljayfirlýs-
ingu um að portúgalskt fyrirtæki
kaupi eignir félagsins í Portúgal, en
Vanna tapaði milljörðum króna á
starfsemi sinni erlendis á síðustu
árum og mun í framtíðinni einbeita
sér að því að hagnast á rekstrinum
heima fyrir. Það er með saltfisk-
vinnslur í Troms og Finnmörku;
Vifra, Vannamar, Vanna Fiskeind-
ustri, Nordkapp og Bergsfjörd.
Fyrirtækið hefur unnið úr allt að
30.000 tonnum af fiski á ári, þegar
mest hefur verið. Fækkað verður í
yfirstjórn félagsins og höfuðstöðv-
arnar fluttar frá Tromsö til Karlsöy.
Gunnar Örn Kristjánsson, for-
stjóri SÍF segist svo sannarlega
vona að Íslendingarnir nái mark-
miðum sínum, en segist óttast að
það verði erfitt að vinda ofan af
langvarandi taprekstri í erfiðu
rekstrarumhverfi. „Það er virkilega
vel staðið að framleiðslunni hjá
GPG á Húsavík og það verður því
áhugavert að sjá hvernig þeim
vegnar í Noregi. SÍF hefur selt
töluvert af fiski fyrir GPG og er
vissulega tilbúið til þess að selja
fyrir þá eitthvað af framleiðslunni
frá Noregi ef þeir óska þess,“ segir
Gunnar Örn Kristjánsson.
ÚR VERINU
Hlutur Íslendinga
í GPG Norge
86,5 milljónir
Erfiður rekstur hefur verið í norskum sjávarútvegi síðustu misserin, en íslenzkir eigendur GPG Norge ætla sér að
hagnast á rekstrinum. Aðaláherzlan verður lögð á starfsemina heima fyrir og eignir erlendis seldar.
Sala íslenskra hljómplatna hefur að matihelstu útgefenda hér á landi gengiðóvenju vel á þessu ári og segir Skífan,sem er langstærsti aðilinn á markaðn-
um, að sala ársins stefni í að vera 10% meiri en
sala síðasta árs. „Tólfta desember sl. náðum
við sömu söluverðmætum og allt árið í fyrra og
mælt í magni fór salan fram yfir heildarfjölda
seldra titla á sama tíma,“ sagði Eiður Arn-
arsson, útgáfustjóri Skífunnar, í samtali við
Morgunblaðið.
Skífan hefur að sögn Eiðs 80% markaðshlut-
deild á íslenska hljómplötumarkaðnum sé
mælt í veltu, en 30% sé mælt í fjölda útgefinna
titla.
Eiður segir að verð hljómplatna hafi að með-
altali lækkað aðeins á milli ára, sem skýrist af
ýmsum tilboðum á eldri plötum meðal annars.
Eiður segir söluna í ár ánægjulega, ekki síst í
ljósi þessa að tónlistargeirinn barmi sér mjög
vegna ólöglegrar dreifingar tónlistar yfir Net-
ið. „Þessi netdreifing virðist hins vegar síður
eiga við um heimamarkaði, það er alþjóðlegur
markaður sem líður frekar fyrir þetta, t.d. sala
á erlendum plötum hér á landi. Slík sala er alls
staðar á niðurleið.“
Spurður um helstu ástæður þess að heima-
markaður heldur sér jafn vel og hann talar um
segist Eiður lengi hafa haft þá kenningu að á
svona litlum markaði snúist þetta um hugarfar
fólks, fólk sé feimnara við að „stela“ af inn-
lendum listamönnum þar sem þeir standa því
nær.
Spurður um hvort áhrifa tónlistarvefjarins
tónlist.is sem selur íslenska tónlist um Netið
gæti segist hann ekki merkja það neitt sértak-
lega. „Við vinnum með þeim. Þeir hafa aðgang
að okkar efni og við lítum á þá eins og smásala,
enda eru þeir það.“
Um samanburð við síðustu ár segir Eiður að
árið 1999 hafi verið metár og árið í fyrra hafi
reyndar farið fram úr því. Minnkun hafi orðið
2000 og 2001. „Í ár stefnir í að salan verði 10%
meiri en í fyrra. Miðað við markaðshlutdeild
Skífunnar má segja að ef Skífan setur met, þá
er sett met á markaðnum, eða það eru allar lík-
ur á því. Sú staðreynd að allavega þrjár af sölu-
hæstu plötunum í ár eru ekki gefnar út hjá
Skífunni er einnig vísbending um að salan í ár
slái met.“
Um helstu skýringar á góðri sölu segir Eið-
ur að það sé einfaldlega aukin útgáfa í tilviki
Skífunnar, fleiri nýir titlar og gæði útgáfunnar.
Þriðja skýringin gæti verið að í fyrra byrjuðu
flestir útgefendur að nota afritunarvörn, þótt
erfitt sé að sanna gagn hennar, að sögn Eiðs.
„Hún kom þó af stað ákveðinni umræðu sem
var í raun aðaltilgangurinn. Það hefur líklega
haft í för með sér að fólk fer hægar í sakirnar
en ella við afritun.“
Af einstökum titlum eru plötur Írafárs og
Óskars Péturssonar langsöluhæstu titlar út-
gáfunnar. „Í ár erum við með fleiri plötur en
áður sem eru nærri því að ná platínusölu, eða
fara yfir 10.000 platna markið, nokkrar plötur
eru í um 7–8 þúsund eintökum en í fyrra var
lengra bil á milli þeirra söluhæstu og hinna.“
Um það hvort salan nú gefi einhver fyrirheit
um næsta ár segir Eiður að það sé ekki endi-
lega svo. „Þetta snýst alltaf um nýjar vörur á
hverju ári og hvað hittir í mark. En salan er
ánægjuleg þetta árið.“
Þrjár heilsársplötur
Steinar Berg Steinarsson, fyrrverandi fram-
kvæmdastjóri tónlistarsviðs Norðurljósa, sem
rekur nú sitt eigið útgáfufyrirtæki, Steinsnar,
gaf út þrjár hljómplötur á þessu ári. „Allar
þessar plötur hafa gengið vel. Þær hafa fengið
mjög góðar viðtökur almennt, og þykja góðar.
Ég er að vona að þetta verði heilsársplötur, að
þær standist tímans tönn. Íslensk ástarlög og
Íslenska vísnaplatan eru að nálgast 4.000 ein-
taka sölu og Ríó Tríó-platan er að nálgast 5.000
eintök. Ég er ánægður með að allar plöturnar
skila sér vel í sölu, og vona að þær lifi lengi.“
Þar sem Steinar var ekki með útgáfu á síð-
asta ári undir eigin merkjum hefur hann ekki
samanburð milli ára. Hann segir aðspurður að
salan sé þó samkvæmt væntingum.
Ánægður og þakklátur
Óttar Felix Hauksson hjá útgáfufyrirtækinu
Sonet segist vera mjög ánægður með hvernig
gengið hefði hjá sér í plötuútgáfunni, sem hófst
sl. sumar með útkomu plötu KK og Magnúsar
Eiríkssonar, Ferðalaga. „Ég er sáttur við minn
hlut, og þakklátur því hvað fólk hefur tekið út-
gáfum Sonet vel. Þar ber hæst plötu KK og
Magnúsar Eiríkssonar sem selst hefur í 15.000
eintökum og þá er plata Hljóma að nálgast
10.000 eintök. Plata ítalska undrabarnsins Ro-
bertinos hefur einnig gengið frábærlega og
stefnir í gullsölu, eða 5.000 eintök. Svo má ekki
gleyma samvinnuverkefni Sonet og RÚV en
við gefum út geisladisk, DVD og vídeó með
tónlist og textum Ómars Ragnarssonar í flutn-
ingi margra fremstu söngvara og hljómlistar-
manna landsins,“ segir Óttar Felix.
Hann segir að allt í allt sé Sonet með um 20
titla í útgáfu og/eða dreifingu. „Þetta hefur
gengið framar vonum. Nú er maður að sjóða
saman útgáfuáætlun fyrir næsta ár, og ætlum
m.a. að gefa Robertino út erlendis.“
Óttar segir að góð hljómplötusala í ár skýrist
almennt af góðum titlum og góðu íslensku
listafólki.
Eivör gengur vel
Plötubúðin 12 tónar gaf frá sér fyrsta disk-
inn á þessu ári, disk Eivarar Pálsdóttur. Að
sögn Lárusar Jóhannessonar, annars eigenda
12 tóna, hefur sala disksins gengið vel og þeir
hjá 12 tónum himinlifandi með viðtökurnar. Að
auki dreifir búðin á anna tug íslenskra titla.
„Þetta er búið að vera mjög gott það sem af
er. Eivör Pálsdóttir hefur selst í 4.300 eintök-
um á Íslandi, og við erum búnir að selja 2.500
eintök í Færeyjum sem er mjög gott á 47.000
manna markaði.Við erum himinlifandi.“
Sú tónlist sem 12 tónar dreifa er á breiðri
línu að sögn Lárusar, allt frá háklassískri tón-
list niður í rokktónlist. „Sölutölur í ár eru mjög
hagstæðar miðað við síðustu ár og salan byrjar
að taka við sér miklu fyrr en áður. Plötuútgef-
endur mega vel við una í ár, þeir hafa staðið
mjög vel að sinni vinnu. Þeir byrjuðu snemma
að vinna og voru skipulagðir og fengu þar með
smáforskot á bækurnar.“
Svipað og í fyrra
Ásmundur Jónsson hjá Smekkleysu segir að
sala félagsins í ár sé svipuð og í fyrra. Hann
segir að staðan sé önnur en í fyrra þar sem þeir
listamenn sem Smekkleysa selur mest af alla
jafna eru ekki með nýjar plötur í ár, Björk og
Sigurrós. Hins vegar hefur tónlist fyrirtæk-
isins selst ágætlega almennt séð, þó að enginn
titill blandi sér í toppslaginn þessi jólin. Þær
plötur sem best seljast fari í 2.500–3.000 ein-
tökum.
„Plötur sem eru okkar lykilútgáfur hafa
selst vel, eins og Mínus og Maus. Þá hefur ver-
ið góð sala í sígildri tónlist sem komið hefur út
á sl. tíu árum. Þá fær útgáfa frá því fyrr á árinu
mikla athygli í bresku pressunni.“
Ásmundur segir að félagið hafi ekki búið til
sérstakar plötur ætlaðar jólamarkaðnum.
Hann segir að sér virðist sem hér á landi eins
og erlendis sé að verða til sérstök plötufram-
leiðsla fyrir jólin þar sem t.d safnplötur séu
áberandi. „Það er mín tilfinning að það sé nær
vonlaust að ná nýju nafni í gegn á jólamark-
aðnum. Til að selja vel í jólavertíðinni þarf að
vinna í útgáfunni allt árið eða vera með titla
sem hafa ákveðna hugmyndafræði stílaða inn á
þetta tímabil ársins, s.s. barnaplötur, safnplöt-
ur eða jólaplötur. Það er ekki mikil nýsköpun
menningarlega séð á þessum jólamarkaði,
nema þá í markaðssetningunni.“
Ásmundur segir að plötusalan hafi farið
hægar í gang í ár en í fyrra, þá sérstaklega
október og nóvember. Desember hafi hins veg-
ar verið stærri hingað til en á sama tíma í
fyrra.
Spurður um stöðu tónlistar segir Ásmundur
að sér sýnist geislaplatan halda velli, sérstak-
lega í innlendu efni. „Þetta er misjafnt eftir
tónlistartegundum. Við finnum fyrir því til
dæmis að það er mikið brennt af Mínus-plöt-
unni, hvert eintak fjölgar sér mikið. En al-
mennt hefur íslenska tónlistin á geisladiskum
haldið velli, þrátt fyrir einstaka undantekning-
ar.“
Andartak söluhæst
Franz Gunnarsson, framkvæmdastjóri 2112
Culture Company, sem er menningararmur
1001 nætur, segir að Margrét Eir eigi sölu-
hæstu plötu félagsins um þessi jól. „Fyrsta
upplag Andartaks með Margréti Eiri er búið
hjá okkur. Ætli það séu ekki farin 2.500 eintök.
Svo erum við líka með Bang Gang-plötuna sem
gengur líka vel. Þá erum við með plötur sem
eru kannski minni söluplötur, þ.e. plötuna
Sándtékk með ungum og efnilegum flytjendum
og svo djassplötu Ómars Guðjónssonar, sem
við erum reyndar búnir með á lager. Svo hefur
jólaplatan Frostrósir með íslensku dívunum
selst vel, en hún var gefin út fyrir síðustu jól.
Það er okkar heimspeki, að þó að plata komi út
fyrir jólin sé hún ekki endilega dauð eftir jól.
Hér á landi virðast plötur almennt eiga sér
mánaðarlíf um jólin en erlendis lifa þær hátt á
annað ár,“ segir Franz.
Lítur út fyrir 10%
meiri sölu hljómdiska
Morgunblaðið/Sverrir
Plata Eivarar Pálsdóttur hefur selst vel á
Íslandi og í Færeyjum.
Góðir listamenn, fleiri nýir titlar og tilkoma afritunar-
varna hjálpa til við sölu íslenskrar tónlistar þetta árið.
Þóroddur Bjarnason ræddi við helstu plötuútgefendur.