Morgunblaðið - 05.02.2004, Page 1

STOFNAÐ 1913 35. TBL. 92. ÁRG. FIMMTUDAGUR 5. FEBRÚAR 2004 PRENTSMIÐJA ÁRVAKURS HF. mbl.is
Örugg
sætuefni
Aspartam talið hættuminnst
allra sætuefna | Daglegt líf
Viðskiptablað Morgunblaðsins | Úttekt á umsvifum sjö viðskiptavelda í
íslensku athafna- og viðskiptalífi Úr verinu | Coldwater jók sölu í Bret-
landi um 20%
Fiskur sendur daglega frá Stöðvarfirði til útflutnings
Viðskipti og Úr verinu í dag
„FRANSKT Watergate“ eða „Chirac-
gate“ voru upphrópanirnar í evrópskum
dagblöðum í gær í tilefni af því, að Alain
Juppe, fyrrverandi forsætisráðherra, hef-
ur ákveðið að halda áfram í stjórnmálum
þrátt fyrir skilorðsbundinn dóm fyrir spill-
ingu. Er það túlkað þannig, að Chirac sjálf-
ur hafi eitthvað mikið að fela.
Juppe var dæmdur fyrir að greiða ýms-
um flokksfélögum þeirra Chiracs verulegt
fé úr sjóðum Parísarborgar þegar hann
annaðist fjárreiður hennar en Chirac var
borgarstjóri. Er Juppe helsti bandamaður
Chiracs, leiðtogi flokks þeirra, UMP, þing-
maður og borgarstjóri í Bordeaux. Túlka
margir fjölmiðlar ákvörðun Juppes um að
halda áfram í stjórnmálum þrátt fyrir
dóminn þannig, að Chirac þurfi á honum
að halda til að bægja burt spillingarásök-
unum á sjálfan sig.
Blöð víða um Evrópu spáðu því, að
franskt „Watergate-hneyksli“ væri í upp-
siglingu.
„Chiracgate“
í uppsiglingu?
París. AFP.
ÁÐUR en ég yfirgef Al Hamra-hótelið í Bagdad
ákveð ég að kaupa mér nokkra minjagripi, sem í
boði eru í anddyri hótelsins. Ég fjárfesti í landa-
korti af Írak og korti af Bagdad og ég kaupi líka
lítinn kveikjara með mynd af Saddam Hussein,
fyrrverandi forseta Íraks. Best líst mér þó á
rykfallna borðklukku sem er greinilega frá
Saddam-tímanum, klukkan er í reynd einnig
risastór mynd af Saddam. Mér blöskrar verðið;
50 dollarar (um 3.500 ísl. kr.). Læt mig þó hafa
það.
Síðar um daginn les ég frétt í Iraq Today,
vikuriti sem er gefið út á ensku í Bagdad, sem
fær mig til að skilja verðið á klukkunni. Fyr-
irsögnin er „Saddam selst betur en nokkru sinni
fyrr“. Þar kemur fram að nú þegar búið er að
handsama Saddam seljist minjagripir honum
tengdir betur en nokkru sinni. Fram kemur að
útlendingar hafi verið tilbúnir að borga 100 doll-
ara fyrir mynd af Saddam og olíumálverk af
honum mun hafa verið selt fyrir 7.000 dollara.
Er það merkilegt þar sem bannað er að hafa
uppi myndir af honum. „Á tímum Saddams og
Baath-flokksins fékk fólk myndir af honum gef-
ins og var hótað ef það hengdi þær ekki upp,“
segir minjagripasalinn Raad Fahmy, sem finnst
að veröldin sé alveg komin á hvolf.
Saddam Hussein selst vel
Frá Davíð Loga Sigurðssyni, blaðamanni Morgunblaðsins í Írak.
Í viðskiptablaði Morgunblaðsins, B-blaði, birt-
ist í dag úttekt á sjö umsvifamiklum aðilum í ís-
lensku viðskiptalífi; Baugi Group, Samson,
S-hópnum, KB banka, Íslandsbanka og
Straumi, Kaldbaki og Samherja og BYKO, en
aðaleigandi þess er Jón Helgi Guðmundsson.
Meðal þess sem þar kemur fram er að félög í
eigu Pálma Haraldssonar eiga orðið 20% hlut í
Högum, sem áður hét Baugur Ísland. Meðal
annarra hluthafa í Högum eru Baugur Group
með 32%, fasteignafélagið Stoðir með 26% og
Gaumur, eignarhaldsfélag Jóhannesar Jóns-
sonar og fjölskyldu, er með 12%. Meðal versl-
ana sem Hagar hafa rekið í Svíþjóð eru fjórar
Miss Selfridge’s-tískuvöruverslanir. Þeim var
öllum lokað um síðustu mánaðamót. Aftur á
móti munu Hagar opna Debenhams-verslun í
Kaupmannahöfn hinn 9. mars næstkomandi en
félagið rekur einnig Debenhams-verslanir í
Svíþjóð og á Íslandi.
Stærsta fjárfestingarfélagið á Íslandi er
Kaldbakur sem nýverið eignaðist hlut í Norð-
urljósum og í Stoðum. Fengur, sem er í eigu
Pálma Haraldssonar, og Baugur Group eiga
tæplega 25% hlut saman í Kaldbaki.
Í kjölfar kaupa Samsonar á hlut ríkisins í
Landsbankanum urðu mikil umskipti í íslensku
viðskiptalífi. Landsbankinn er stærsta sameig-
inlega eign hópsins á Íslandi. Þrátt fyrir að
Landsbankinn hafi verið minnsti viðskipta-
bankinn undanfarin misseri hefur Björgólfur
Guðmundsson, formaður bankaráðs, sagt að
bankinn verði ekki lengi sá minnsti. Lands-
bankinn mun kynna uppgjör sitt í dag.
Umsvif sjö
viðskiptavelda
á Íslandi
„Þjóðaratkvæðagreiðsla er einn af
þeim kostum, sem verið er að
skoða, en einnig kemur til greina
að boða til kosninga eða mynda
nýja stjórn,“ sagði ísraelskur emb-
ættismaður, sem ekki vildi láta
nafns síns getið.
Það var eins og sprengja hefði
sprungið er Sharon lýsti yfir því á
mánudag, að „í framtíðinni verða
engir gyðingar á Gaza“. Er brott-
flutningur þeirra liður í víðtækari
áætlunum um „aðskilnað“ Ísraela
og Palestínumanna en til þeirra
ætlar ríkisstjórnin að grípa í sumar
hafi þá enginn árangur orðið í frið-
arviðræðum.
Skoðanakönnun, sem dagblaðið
Yediot Aharonot birti í fyrradag,
sýnir, að 59% landsmanna eru
hlynnt brottflutningi 7.500 gyðinga
frá Gaza en 37% andvíg.
Peres styður Sharon
Shimon Peres, leiðtogi Verka-
mannaflokksins, hefur lýst yfir
stuðningi við Sharon í þessu máli
en hefur enn ekkert um það sagt
hvort hann er reiðubúinn að mynda
með honum nýja stjórn. Innan Lik-
udflokks Sharons er aftur á móti
mikill kurr og hafa margir þing-
menn hans varað hann við að grípa
til aðgerða, sem ekki hafi verið
bornar undir flokksmenn.
Talsmenn Palestínumanna sögð-
ust fagna því að til stæði að flytja
ísraelska landtökumenn frá palest-
ínsku landi og kváðust vona, að
Sharon meinti það, sem hann segði.
AP
Ariel Sharon, forsætisráðherra Ísraels, á þingfundi í gær. Meirihluti
landsmanna styður brottflutning landtökumanna frá Gaza.
Þjóðin verði
spurð álits
ARIEL Sharon, forsætisráðherra Ísraels, hefur til athugunar
að boða til þjóðaratkvæðagreiðslu um áætlun sína um brott-
flutning allra ísraelskra landtökumanna frá Gaza. Mikið upp-
nám er hins vegar meðal harðlínumanna innan ríkisstjórn-
arinnar og hans eigin flokks vegna þessara fyrirætlana.
Jerúsalem. AFP.
Uppnám í Ísrael vegna tillögu Sharons um brottflutning gyðinga frá Gaza
Sharon í nýju hlutverki
MORGUNBLAÐINU barst í gær eftirfar-
andi yfirlýsing frá Ólafi Ragnari Grímssyni,
forseta Íslands:
„Það var ætlun mín að tjá mig ekki frek-
ar opinberlega um atburði í tengslum við af-
mæli heimastjórnar en vegna ýmissa um-
mæla í dag, gær og fyrradag tel ég
óhjákvæmilegt að eftirfarandi komi fram:
Þegar Íslendingar hafa á undanförnum
áratugum minnst merkisafmæla, svo sem að
1.000 ár voru frá kristnitöku, 1.000 ár frá
landafundum í Vesturheimi, 1.100 ár frá
landnámi og 50 ár frá stofnun lýðveldisins,
var ætíð haft náið samráð við forsetaemb-
ættið um undirbúning hátíðarhaldanna og
þátttöku forseta í þeim.
var út frá Þjóðmenningarhúsinu.
Það var greinilega afstaða forsætisráðu-
neytisins að þessi tímamót væru þess eðlis –
og ólík fyrri tímamótum – að ekki væri
ástæða til að forseti Íslands kæmi sérstak-
lega að neinum þeirra 20–30 atburða sem á
dagskránni væru. Skipulagði ég tímaáætlun
mína í samræmi við það.
Að halda ríkisráðsfund fól hins vegar í sér
beina þátttöku forsetans en áformum um
fyrirhugaðan fund í ríkisráði var á hinn bóg-
inn haldið leyndum fyrir forsetanum. Rétt er
að ítreka að ríkisráðsfundur án forseta Ís-
lands hefur ekki verið haldinn í áratugi. Um
samskipti forseta og handhafa forsetavalds
mun ég ræða nánar síðar.“
Ályktaði að þátttöku
forseta væri ekki óskað
Þegar kom að 100 ára afmæli heima-
stjórnar voru tekin upp önnur vinnubrögð.
Forsætisráðuneytið ákvað að undirbúa dag-
skrána án nokkurs samráðs við forsetaemb-
ættið. Undir lok síðasta árs hafði undirbún-
ingur staðið mánuðum saman án þess að
forsætisráðherra eða starfsmenn afmælisins
hefðu rætt dagskrána eða einstaka atburði
við forseta Íslands.
Ég ályktaði þá að forsætisráðuneytið ósk-
aði hvorki eftir beinni framgöngu né sér-
stakri þátttöku forseta Íslands í atburðum
sem tengdust þessum tímamótum. Sú álykt-
un var svo staðfest þegar okkur barst í pósti
boðskort um miðjan janúar að vera í hópi
áhorfenda að sjónvarpsdagskrá sem send
Yfirlýsing frá Ólafi Ragnari Grímssyni, forseta Íslands