Morgunblaðið - 05.03.2004, Síða 32

32 FÖSTUDAGUR 5. MARS 2004 MORGUNBLAÐIÐ
Bæjarlind 12, Kópavogi, sími 544 2222.
www.feminin.is
Opið virka daga kl. 11-18, lau. kl. 10-16.
Skyrtur í miklu úrvali
Margir litir - Margar gerðir
Þar sem við erum nokkuðdreifðar þykir okkurnauðsynlegt að vera í góð-um tengslum við lög-
reglukonur á landsvísu. Liður í því
er að gera upplýsingar um starf-
semi tengslanetsins sem aðgengi-
legastar,“ segir Erna Sigfúsdóttir,
formaður tengslanets lögreglu-
kvenna og ein af sex lögreglu-
konum sem halda utan um sérstaka
heimasíðu lögreglukvenna á Net-
inu.
Segja má að heimasíðan sé rök-
rétt framhald Kríanna, tengslanets
lögreglukvenna, sem stofnað var
árið 1994 af nokkrum atorkusömum
lögreglukonum. Íslensku kvenlögg-
urnar hafa við uppbyggingu
tengslanetsins gjarnan horft til
starfssystra sinna í Svíþjóð, en þar
í landi var tengslanet stofnað árið
1997 sem liður í jafnréttisáætlun
þarlendra yfirvalda. Það hefur ver-
ið opinber stefna íslenskra stjórn-
valda að fjölga íslenskum lög-
reglukonum frá því árið 1997, en
það ár var fyrsta árið sem konur
voru sérstaklega hvattar til að
sækja um inngöngu í Lögregluskól-
ann.
„Segja má að erlendar starfs-
systur okkar hafi hvatt okkur til
heimasíðugerðarinnar. Félag lög-
reglukvenna á Íslandi er aðili að
tengslaneti evrópskra lögreglu-
kvenna ENP, European Network
of Policewomen. ENP heldur úti
heimasíðu og hafa þær hvatt konur
í öllum aðildarlöndunum til að
koma sér upp heimasíðu. Við erum
þær fyrstu sem það gera enda höf-
um við bæði gagn og gaman af því
að fylgjast með þróun-
inni annars staðar og að
vera í sambandi við
stallsystur okkar er-
lendis,“ segir Gná Guð-
jónsdóttir, lögreglukona
í alþjóðadeild ríkislög-
reglustjóra.
Fyrsta konan
í búning 1974
Á heimasíðunni má meðal annars
lesa um merka sögu íslenskra lög-
reglukvenna, en þær fyrstu tóku til
starfa árið 1941, en fyrsta konan
innan lögreglunnar fór í búning ár-
ið 1974. Einnig má þar finna upp-
lýsingar um atburði, ráðstefnur og
fundi, bæði hérlendis og erlendis.
Sömuleiðis segir Erna að hug-
myndin sé að hafa ýmsan fróðleik
tiltækan á síðunni og nú má m.a.
lesa þar um nýja rannsókn, sem er
einkar fræðandi fyrir vaktavinnu-
fólk. „Við komum líka til með að
auglýsa skemmtanir, félagsstarf og
íþróttastarf auk þess sem við vekj-
um athygli á tölfræðinni,“ segja
þær Erna og Gná.
Af um það bil 680 löggæslu-
mönnum innan lögreglunnar eru 67
konur eða tæplega 10% fjöldans.
Langflestar starfa þær við almenn
löggæslustörf og ennþá munu vera
embætti þar sem konur hafa enn
ekki komið við sögu. Stefnt er að
því að hafa ávallt spurningu mán-
aðarins á nýju heimasíð-
unni. Í ljósi áhuga lög-
reglukvenna á því að
gera lögreglubúninginn
þægilegri fyrir konurnar
hefur verið spurt: „Ert
þú ánægð/ur með núver-
andi einkennisbúning
lögreglukvenna?“ Spurn-
ing mánaðarins, sem nú
er uppi, er: „Myndir þú vilja hafa
kost á því að sækja fyrirlestra/
námsstefnur á vegum Tengsla-
netsins?“
Að endingu hvetja lögreglukon-
urnar Erna og Gná, sem báðar
sitja í stjórn tengslanetsins, alla þá,
sem vilja kynna sér lögreglustörf
almennt, að kynna sér heimasíður
lögreglunnar en þaðan er hægt að
fara inn á heimasíður hvers lög-
regluembættis fyrir sig.
LÖGREGLUKONUR| Með heimasíðu á Netinu
Viljum tryggja
tengslanetið
Morgunblaðið/Eggert
Gná Guðjónsdóttir og Erna Sigfúsdóttir: Segja lögreglukonur um land allt
sýna vefnum og tengslanetinu mikinn áhuga.
TENGLAR
.....................................................
www.rls.is
www.logreglan.is
www.logreglukonur.is
Af 680 lög-
gæslumönnum
innan lögregl-
unnar eru 67
konur eða tæp-
lega 10%
fjöldans.
Á vefnum www.log-
reglukonur.is, sem ís-
lenskar lögreglukonur
standa að, er ýmsan
fróðleik að finna. Jó-
hanna Ingvarsdóttir fór
á Netið og ræddi við lög-
reglukonurnar Ernu
Sigfúsdóttur og Gná
Guðjónsdóttur, sem
segja síðuna lið í að bæta
samskipti lögreglu-
kvenna um land allt.
Sem betur fer náði ég þó aðsegja fólki frá óléttunniáður en hún varð of áber-andi. Við ákváðum að
segja fréttirnar eftir 12 vikna
sónarinn og trúðu mér: Þetta er
eitt það skemmtilegasta sem hægt
er að tilkynna! Hvaðanæva
streymdu hamingjuóskir og við
ótrúlegasta fólk fór maður nú að
ræða um óléttu, börn og barn-
eignir. Barneignir eru nefnilega
einhvern veginn það sem tengir
okkur öll svo saman, hvaðan sem
við erum og hver sem við erum.
Í vinnunni minni var ég t.d. oft í
samskiptum við fólk erlendis og á
aðeins örfáum vikum var ég nokk-
urn veginn komin með upplýs-
ingar frá öllum um barnafjölda og
fjölskylduhagi. Og alveg eins og
ég hafði staðið fyrir framan speg-
ilinn og þanið út magann, stóð ég
nokkrum mánuðum síðar aftur
fyrir framan spegilinn og
reyndi að draga magann
inn! Ég dró andann djúpt en
ekkert gerðist, bumban mín stóð
bara stolt og þanin út í loftið.
„Konur eru fallegastar óléttar!“
Ég veit ekki hvað ég heyrði
marga karlmenn segja þetta á
meðgöngunni, karlmenn verða
nefnilega einhvern veginn
ófeimnari við að hrósa óléttum
konum fyrir útlitið. Vinkona mín,
sem hefur verið gift í 25 ár, sagði
við mig um manninn sinn: „Hann
var aldrei jafn hrifinn af mér eins
og þegar ég var ólétt, þó ég færi
yfir 80 kíló í þyngd!“ Þessi vin-
kona mín er þriggja barna móðir
og vegur ekki einu sinni 60 kíló í
dag.
En ég er ekki frá því að þetta
sé rétt, hamingjan sem fylgir
óléttunni er svo mikil að ósjálfrátt
fylgir henni einhver útgeislun
sem laðar að. Óléttar konur fá því
alveg sérstaklega mikla athygli
og ég verð bara að viðurkenna að
ég naut hennar, naut þess að allir
tækju eftir því hvað mér leið vel.
Óléttar konur veita líka öðrum
óléttum konum sérstaka athygli,
við brosum og kinkum kolli hver
til annarrar. Þegar á líður með-
gönguna og undir það síðasta
breytist síðan þessi athygli og
verður meira að umhyggju. Undir
lokin var t.d. ekki óalgengt að
mér væri hleypt fram fyrir í röð
og fleira.
 DAGBÓK MÓÐUR
Meira á morgun
Barneignir tengja
okkur saman
Flestir borða of mikið saltog oftast án þess að vitaaf því. Í grein sem AliceHart-Davis skrifaði ný-
lega í breska blaðið Evening
Standard kemur fram að breskir
næringarfræðingar mæla með því
að neysla á salti fari ekki yfir 6
grömm á dag en þar í landi er
neyslan um 10–12 grömm á dag og
kemur aðallega úr tilbúnum mat,
ekki síst súpum. Afleiðingar af of-
neyslu á salti eru of hár blóðþrýst-
ingur, sem veldur aukinni tíðni
hjartaáfalla og heilablóðfalla, en
einnig beinþynning og maga-
krabbamein.
Um 80% saltneyslu má rekja til
neyslu á brauði, morgunkorni og
tilbúnum máltíðum.
Í nýlegri könnun Manneldisráðs
Íslands á mataræði Íslendinga
kemur fram að meðalneysla á salti
er 8,9 grömm á mann á dag, en
manneldisráð mælir með að salt-
neysla fari ekki yfir 5 grömm á
dag, sem samsvarar 2 grömmum af
natríum. Í niðurstöðum könnunar-
innar segir að frá náttúrunnar
hendi sé mjög lítið natríum í flest-
um fæðutegundum. Neyslan sé svo
mikil vegna þess hversu miklu er
bætt í nánast allan unninn mat. Í
könnunnini var ekki tekið tillit til
þess salts sem hugsanlega er stráð
á matinn eftir matreiðslu og má
því gera ráð fyrir að meðalneyslan
sé nokkuð meiri en 8,9 grömm á
dag. Einnig kemur fram að natr-
íum er sá hluti matarsalts sem get-
ur stuðlað að hækkun blóðþrýst-
ings.
Hvað varðar saltneyslu Íslend-
inga vegur brauð og unnar kjöt-
vörur drjúgt, en 19% natríums
koma úr brauði einu saman, 16%
úr unnum kjötvörum og 9% úr ost-
um. Um 19% af saltinu bætist við
matinn við matreiðslu.
Í greininni í Evening Standard
kemur fram að minni saltneysla
lækkar blóðþrýsting verulega. Það
kemur einnig fram í grein frá 2001
sem birt er á vef Manneldisráðs,
www.manneldi.is. Þar segir að nið-
urstöður úr rannsókn, sem gengur
undir nafinu DASH-Sodium Study,
sýndi að ef dregið er úr saltneyslu
lækkar blóðþrýstingur verulega,
og mest hjá þeim sem eru með há-
þrýsting. Minni lækkun verður hjá
fólki með blóðþrýsting innan eðli-
legra marka. Blóðþrýstingur var
lægstur hjá þeim einstaklingum
sem neyttu mun minna salts en
sem svarar ráðlögðu hámarki og
borðuðu jafnframt hollt fæði. Fæð-
ið var ríkulegt af ávöxtum og
grænmeti og mögrum mjólk-
urvörum, en rautt kjöt var af
skornum skammti og lítið af sæt-
um drykkjum og sælgæti. Magn
fitu, sérstaklega mettaðrar fitu og
kólesteróls, var því í lágmarki, en
fæðið trefja- og bætiefnaríkt. Þátt-
takendur voru 412 og var þeim
skipt af handahófi í tvo hópa.
Rannsóknarhópurinn fékk fæði í
samræmi við fyrrnefndar áherslur,
en samanburðarhópur nærðist á
dæmigerðu amerísku fæði. Fæði
beggja hópa innihélt breytilegt
magn matarsalts/natríums og var
magninu breytt á handahófs-
kenndan hátt á 30 daga fresti.
Maturinn innihélt ýmist 3.300
mg af natríumi á dag, sem sam-
svarar rúmum 8 g af salti á dag,
2.400 mg á dag (6 g salt) eða 1.500
mg á dag (4 g salt). Á öllum stigum
lækkaði blóðþrýstingur beggja
hópa, en áhrifin voru meiri þegar
minnkað saltmagn og hollt fæði
fóru saman. Samspil þessara
tveggja þátta var einnig mun
áhrifameira en hvor þáttur fyrir
sig.
Morgunblaðið/Golli
Best í hófi: Saltkjöt og önnur saltrík fæða er best í litlum skömmtum.
asdish@mbl.is
 HEILSA
Mest salt í brauði,
morgunkorni og
tilbúnum mat
DAGLEGT LÍF
join@mbl.is
Í grein Manneldisráðs er bent á eft-
irfarandi ráð fyrir þá sem vilja
draga úr saltneyslu og samhliða því
auka hollustuna með bættu fæðu-
vali:
 Veljið lítið unnin matvæli – til-
búnir réttir, pakkasúpur og nasl
innihalda almennt mikið salt. Ekki
bera fram salt með matnum.
 Takmarkið notkun salts við mat-
argerð – fjöldi annars krydds getur
kitlað bragðlaukana. Lesið á um-
búðir og vandið valið við innkaupin.
 Fáið ykkur lítinn skammt ef þið
borðið salta matvöru, t.d. snakk,
franskar eða saltað popp. Aukið
hlut ávaxta og grænmetis, berið
fram grænmeti með öllum mat og
borðið ávexti í eftirrétt eða milli
mála.
 Veljið oftar magrar mjólkuraf-
urðir, t.d. með morgunmatnum, í
hádeginu eða sem millibita.
 Lítið á kjöt sem hluta máltíð-
arinnar en ekki sem aðalatriðið.
Fyllið diskinn af grænmeti, grófu
kornmeti og baunum.