Vísir - 24.04.1981, Blaðsíða 9

Föstudagur 24. april 1981
r
Þaö heyrist nú æ oftar, þegar
rætt er um sjávarútvegsmál, aö
bátafloti Islendinga sé oröinn
svo gamall aö slikt geti ómögu-
lega gengiö lengur. Helst er aö
skilja aö þaö sé okkur tilvan-
sæmdar aö „skrokkarnir” á
meirihluta bátaflotans (aö meö-
töldum handfæra- og grásleppu-
bátum frfstundasjömanna) séu
orönir yfir 13 ára gamlir. Eng-
inn hefur haft fyrir þvf aö at-
huga hvaö sé búiö að gera fyrir
þessa báta á undanförnum ár-
um, með þvi að setja í þá nýj-
ustu tæki og búnað, bæta að-
stöðu og aðbúnað um borö,
skipta um vélar, byggja yfir,
lengja o.s.frv.
1 framhaldi þessarar umræðu
frétta menn svo aö 2 stórir bát-
ar hafi nýlega veriö keyptir frá
útlöndum og aö umsóknir liggi
fyrir um aö minnsta kosti 3-4 i
viöbót. 1 Hafnarfiröi hefur
tveim af minni geröinni nýlega
veriö hieypt af stokkunum og
einum á Seyðisfiröi.„Nokkrir”
fleiri eru i undirbúningi á þess-
um stööum. Á Akureyri hefur
veriö samiö um smföi 5 stórra
báta og eitt nótaskip liggur þar
Björn Dagbjartsson
forstjóri Rannsóknar-
stofnunar fiskiðnaðar-
ins skrifar um endur-
nýjun bátaflotans, og
telur hæpið að kasta
eldri skipum fyrir róða
aidursins vegna. Hann
varar mjög við stækk-
un flotans enda afleið-
ingin eingöngu sú, að
það verður stöðugt dýr-
ara að draga hvern
fisk.
vtsnt
Hverjir eru gömlu bát-
arnir?
Eins og áöur sagöi eru
skrokkarnir á ýmsum bátum
okkar orönir nokkuð gamlir.
Þaö hlýtur aö vera fróölegt aö
athuga hvernig þessi „gömlu
skrokkar” hafa staöiö sig
undanfarin ár i samkeppninni
viö hina. 1 meöfylgjandi töflu
eru talin upp nokkur þekkt afla-
n ■ | ■■ ■ ■ ■■ ■ |■ mm m■ ■ ■ ■
cNUUnNYJUN
bataflotahs
tilbúiö. Eitthvaö er llka veriö aö
smlöa I Stykkishólmi, á tsafiröi
og jafnvel viöar. Þaö eru örugg-
lega milli 10 og 20 nýir bátar,
flestir stórir, „I pipunum” eins
og nú er sagt og þvf miöur er
þetta viöbót aö mestu leyti, ekki
endurnýjun.
Vantar báta?
Þaö hefur væntanlega ekki
fariöfram hjá neinum að á veiö-
vandræöum meö aö „kafffæra”
vinnslustöövarnar og mokuöu
upp allt aö þriöjungi leyfilegs
vertlöarafla á hálfum mánuði.
Sumir vilja kenna slæmum
gæftum um lélegan afla alveg
fram I april i vetur. Hversu
mikil áhrif veörið hefur haft á
aflamagniö skal ósagt látið.
Netin lágu jú i sjónum og veiddu
þó aö hvasst væri. Eins veit ég
um bát frá Reykjavik sem frest-
ar bátaflotans hafa veriö settar
allverulegar þorskveiöitak-
markanir undanfarin ár. A
sama hátt og hægt er aö reikna
út hve margir „skrapdagar”
bætast við hjá togurunum fyrir
hvern nýjan sem kemur, má
leiða að þvi rök að vetrarvertíö-
in styttist um svona 1/2 dag
fyrir hvern nýjan netabát. Og
aði róðri aðeins einu sinni i allan
vetur; til eru Vestmannaeyja-
bátar sem fóru 20 róðra i febrú-
ar og 24-25 i mars og i fréttum
var sagt aö róðrar frá Akranesi
væru heldur fleiri en I fyrra.
Hvort og þá hve mikiö ógæftir
hafa dregiö úr aflamagni er og
veröur ósannaö mál. Hitt er
afturá móti vist að blýteinninn,
skip, reynt að meta árangur
þeirra undanfarin ár og smiða-
árs skrokksins getið. öll eru þau
enn „i fullu fjöri” utan Garðars
BA sem kominn er á elliheimili.
Þess má geta að hann var
aflahæstur á vetrarvertiö yfir
landiö áriö sem hann varö 67
ára.
Loönuskip meðal aflahæstu skipa
undanfarin ár (fyrir 1980)
Nafn AJdur
BörkurNK 13 ár
GIsli Arni RE 16 ár
Öli Óskars RE 23 ár
Pétur Jónsson RE 13 ár
SiguröurRE 21 ár
SúlanEA 14 ár
VlkingurAK 17 ár
örnKE 15 ár
Heimildir: Ægir 1978-1980, Sjó-
mannaalmanak 1980.
Vertlöarbátar meöal aflahæstu skipa
i sinni heimahöfn undanfarin ár
Nafn Aldur
Arney KE 15 ár
Asþór RE 18 ár
Garöar BA 69 (36)
Garöey SF 20 ár
Gjafar VE 14 ár
Geirfugl GK 21 ár
Grótta AK 18 ár
Gunnar SU 22 ár
HamarSH '17 ár
Jóná Hofi AR 14 ár
SigþórÞH 17 ár
þaö er alveg ljóst aö sildveiöi-
kvótinn minnkar um nokkur
tonn fyrir hvern nýjan nótabát á
sild.
Það er deginum ljósara að af-
kastageta bátaflotans okkar er
miklu meiri en afrakstursgeta
fiskstofnanna. Þetta hefur enn
einu sinni komiö áþreifanlega i
ljós I vetur. Um leið og fiskur
gaf sig til i aprilbyrjun, áttu
bátarnir ekki i neinum
sem nú er kominn á flest net
eykur veiöni þeirra og gerir
mönnum auöveldara að draga
net I vondu veðri og af dýpra
vatni.
Hvaö sem um ofangreind at-
riöi má segja þá er ekki aö sjá
aö fleiri bátar og afkastameiri
heföu breytt miklu, ööru en þvi
aö ennþá meira heföi hrúgast á
land dagana fyrir páskana og
vertiöin oröiö styttri.
Það þarf varla að taka það
fram að þessi skipanöfn eru
ekki valin samkvæmt neinni á-
kveðinni aflaskýrslu. Þau eiga
það þó öll sameiginlegt að vera
13 ára gömul eða eldri og óum-
deilanlega „toppskip” á sinum
staö og viö þann veiöiskap sem
um ræöir. A þessi skip vantar
aldrei mannskap. Á þessum
skipum er ekki kvartaö um aö-
búnaö eða aöstööu. Þaö getur
ekki veriö nein llfsnauösyn aö
endurnýja þessi skip upp til
hópa.
Þvi má ekki nýta
loðnuskipin?
Sá flokkur veiöiskipa sem
hvaö best er búinn aö öllu leyti
en jafnframt einna „skrokkelst-
ur” (ef til vill fyrir utan
„sumartrillur”), eru loönuskip-
in. Þessi rúm 50 skip geröu þaö
örugglega nokkuö gott alveg
fram á siöasta ár þegar aflinn
varö greinilega ekki nógur
handa öllum. Þá komu út-
gerðarmenn þeirra sér saman
um sjálfviljugt kvótakerfi, aö-
gangur var takmarkaöur viö þá
sem fyrir voru. Þessi hluti flot-
ans mun ekki stækka, sennilega
fremur minnka á næstunni.
Þrátt fyrir þetta hafa þessi skip
ekki verkefni við loönuveiöar
nema i nokkra mánuöi á ári.
Þessir bátar eru þó tvimæla-
iaust best búnir til sildveiöa af
öiium okkar skipum og margir
þeirra aö minnsta kosti, einna
bestu þorsknetabátarnir lika.
Þar er nóg pláss og nægur
mannskapur um borö til aö
ganga almennilega frá afla.
Ahafnir margra þessara báta
hafa sýnt þaö og sannaö aö þeir
geta stundaö bæöi sildveiöar og
þorsknetaveiöar meö hreinasta
fyrirmyndarbrag. En þeim er
meinaöur aögangur aö sild og
þorski vegna þess aö loönuveiö-
arnar nægja næstum til aö halda
„meöalskipinu gangandi..
Ég tel það ekki með þó aö
þeim hafi verið skammtaöur,
eins og skitur úr hnefa einhver
„aukakvóti”, tilbúinn vegna á-
ætlaðra mistaka og „feil-
reikninga” fiskifræðinga. Sá
aukakvóti getur væntanlega
brugðist af sömu ástæðu.
Hvernig I ósköpunum á
sjávarútvegur okkar aö geta
boriö sig meö því aö láta þessi
dýru skip liggja bundin meöan 4
ný eru keypt til aö nytja þessa
fiskstofna sem allir viöurkenna
nú aö séu takmarkaöir og of
mörg skip sæki I. Ég óttast aö
þessi svokallaöa endurnýjun
bátafiotans hafi i för meö sér
bæöi fjölgun og stækkun og þar
meö afkastaaukningu og þess
þarf okkar sjávarútvegur sist
meö.
(Athugasemd: Ný reglugerð,
sem séö hefur dagsins ljós eftir
aö þessi grein var skrifuö,
breytir engu þvi sem hér er
sagt. Hún mun ekki hindra af-
kastaaukningu hjá bátaflotan-
um. Það verður stööugt dýrara
að draga hvern fisk).