Morgunblaðið - 13.04.2004, Blaðsíða 22

UMRÆÐAN
22 ÞRIÐJUDAGUR 13. APRÍL 2004 MORGUNBLAÐIÐ
Þýskaland hefur lengi verið meðal mikilvægustu
markaða fyrir íslenskan útflutning, auk þess sem
13% innflutnings til Íslands árið 2003 var þaðan.
Þýskaland er stærsta ríkið innan Evrópusambandsins
og mikilvægur bandamaður til að tryggja hagstætt
viðskiptaumhverfi fyrir íslenska viðskiptahagsmuni.
Í Þýskalandi eru haldnar margar af mikilvægustu
vörusýningum Evrópu sem eru mikilvægur liður í
öflun viðskiptasambanda fyrir íslensk fyrirtæki.
Til að gefa heildstæða mynd af því sem framundan
er á viskiptasviðinu af hálfu opinberra aðila og
samtaka hér á landi er efnt til fundar um viðskiptamál
Íslands og Þýskalands.
Dagskrá:
Kristín Hjálmtýsdóttir, framkvæmdastjóri Þýsk-íslenska
verslunarráðsins
Íslandskynning og fyrirtækjastefnumót í Nordrhein-
Westfalen 2. júní 2004
Martin Eyjólfsson, forstöðumaður Viðskiptaþjónustu
utanríkisráðuneytisins
Tvíhliða viðskiptaviðræður Íslands og Þýskalands og
viðskipti þeim tengd
Ruth Bobrich, viðskiptafulltrúi VUR í sendiráðinu í Berlín
Leit að samstarfsaðilum með aðstoð sendiráðsins í
Berlín og hagnýt ráð í viðskiptum við Þjóðverja
Vilhjálmur Jens Árnason, forstöðumaður sýningarsviðs
Útflutningsráðs Íslands
Vörusýningar framundan í Þýskalandi og gildi þeirra
Fundarstjóri: Jón Ásbergsson, framkvæmdastjóri
Útflutningsráðs Íslands.
Fundurinn er opinn öllum.
Framundan
í viðskiptum við Þýskaland
Opinn kynningarfundur um verkefni framundan til stuðnings útflutningi
og viðskiptum við Þýskaland verður haldinn miðvikudaginn 14. apríl
kl. 14:00, í Húsi atvinnulífsins, Borgartúni 35, 6. hæð.
Þýsk-íslenska
verslunarráðið
Í MORGUNBLAÐINU hinn 2.
apríl sl., á bls. 11, er greint frá fyr-
irhuguðum aðgerðum heilbrigð-
isráðherra til að draga
úr lyfjakostnaði, meðal
annars að sporna við
notkun rítalíns og að
hætt verði nið-
urgreiðslu þess.
Í Fréttablaðinu 2. og
3. apríl sl. birtust tvær
áhugaverðar fréttir um
sama efni. Í frétt blaðs-
ins 3. apríl segir Pétur
Lúðvíksson, barna-
læknir á Landspítala:
„Þetta eru tölur sem
koma mér verulega á
óvart, að notkunin
skuli vera orðin svona
mikil“ um ört vaxandi
notkun rítalíns hér á
landi.
Fyrir rúmum þrem-
ur árum, nánar tiltekið
hinn 1. febrúar 2001,
birtist hér í Morg-
unblaðinu grein eftir
unga konu, Karen L.
Kinchin, sem er í dokt-
orsnámi í sálarfræði í
Bandaríkjunum og
starfaði þá samhliða námi sem fjöl-
skylduráðgjafi í Florida, sem hafði að
fyrirsögn „Misnotkun lyfja fyrir
börn“.
Í inngangi greinarinnar skrifaði
Karen: „Ég skrifa þessa grein til að
vekja athygli á notkun lyfja fyrir
börn í Bandaríkjunum. Stefnan sem
tekin hefur verið hér á landi virðist
vera sú sama og í Bandaríkjunum og
ég vona að eftirfarandi upplýsingar
gefi fjölskyldum og yfirvöldum yfirlit
yfir það sem koma skal ef ekki er tek-
ið í taumana.“
Grein Karenar fjallaði um þá gíf-
urlegu misnotkun lyfja fyrir börn
sem þá hafði viðgengist og gerir enn í
Bandaríkjunum. Ennfremur fjallar
grein hennar um þau lúmsku áhrif
sem lyfjafyrirtæki hafa á framvindu
mála þar í landi og loks varar hún við
því, að við það að skilgreina hegðun
sem sjúkdóm, missum við stjórn á lífi
okkar.
Allmikil skrif urðu í framhaldi af
birtingu greinarinnar.
Viðbrögð sálfræðinga
við grein hennar voru
nokkuð hörð, sér-
staklega grein Gísla
Baldurssonar, sérfræð-
ings í barna- og ung-
lingageðlækningum við
Landspítala – háskóla-
sjúkrahús.
Aðeins einn læknir
tók undir þessi varn-
aðarorð Karenar; Jó-
hann Ág. Sigurðsson,
prófessor í heim-
ilislæknisfræðum við
H.Í.
Ég vil geta þess að
Karen tilheyrir fjöl-
skyldu minni. Þess
vegna er mér kunnugt
um að birting umræddr-
ar greinar hennar hafði
ýmisleg eftirköst í för
með sér. Auk harka-
legra viðbragða sér-
fræðinga, sem Karen
tók nærri sér, varð hún
fyrir aðkasti nokkurra
einstaklinga sem hvorki skildu hvað
var í vændum, né vildu heyra það.
Nú er það komið fram að notkun
lyfja fyrir börn hér á landi er komin
fram úr því sem eðlilegt getur talist.
Ísland er nú í öðru sæti á eftir Banda-
ríkjunum í notkun lyfsins og yfirvöld
eru fyrst nú að reyna að grípa í taum-
ana.
Væri ekki betra ástand í þessum
málum hér á landi ef sérfræðingar
gengju nokkrar tröppur niður úr
„fílabeinsturnum sínum“ og hlustuðu
á raddir ungs menntafólks sem reyn-
ir að koma vitneskju sinni á framfæri
til varnaðar óheillaþróun í samfélagi
okkar?
Af hverju eru
læknar hissa
á vaxandi
rítalínnotkun?
Gylfi Gunnarsson skrifar
um lyfjanotkun
Gylfi Gunnarsson
’Ísland er nú íöðru sæti á eftir
Bandaríkjunum
í notkun lyfsins
og yfirvöld eru
fyrst nú að
reyna að grípa í
taumana. ‘
Höfundur er endurskoðandi.
ÁVINNINGUR við að ná langt í
íþróttum er gífurlegur og freist-
ingar því miklar að ná því tak-
marki með óeðlilegum aðferðum.
Síðastliðið ár hafa borist margar
uggvænlegar fréttir
af heilbrigðis- og
lyfjamálum íþrótta-
manna. Framleiðsla á
nýju ólöglegu lyfi
THG í Bandaríkj-
unum vakti heims-
athygli og jafnframt
misnotkun á nýju lyfi
við svefnsýki. Ekki
síður vakti athygli
skyndidauði þekktra
íþróttamanna á leik-
velli eða í æfingabúð-
um. Fréttir af láti lítt
þekktra hjólreiða-
manna eða knattspyrnumanna í
Austur-Evrópu hafa ekki farið
eins hátt, en a.m.k. 8 hjólreiða-
menn hafa látist frá ársbyrjun
2003.
Í mörgun tilfellum hefur verið
ótvírætt samband við lyfjamis-
notkun, í öðrum hefur leyndum
sjúkdómum verið kennt um þrátt
fyrir læknisskoðanir. Tæplega 200
þýskir íþróttamenn fá nú bætur úr
sérstökum sjóði vegna heilsutjóns
eftir þvingaða lyfjamisnotkun í
fyrrum Austur-Þýskalandi.
Þetta hefur gert það ljóst að
bæta verður heilbrigðis- og lyfja-
eftirlit í íþróttum og leitt til að-
gerða víða um heim. Ný Al-
þjóðastofnun gegn lyfjamisnotkun
World Anti-Doping Agency,
WADA í samstarfi Alþjóðaólymp-
íunefndarinnar og stjórnvalda hef-
ur hafið starfsemi til að samræma
aðgerðir. Menningarmálastofnun
Sameinuðu þjóðanna, UNESCO,
hélt ráðstefnu um lyfjamisnotkun.
Alþjóðaólympíunefndin hefur boð-
að íþróttamálaráðherra á fund fyr-
ir Ólympíuleikana í Aþenu. Hjól-
reiðahreyfingarnar í Frakklandi
og Ítalíu sæta lögreglurannsókn.
Bandaríkjamenn sem lengst af
hafa dregið lappirnar í lyfjaeftirliti
hafa brugðist hart við. Sjálfur
George W. Bush forseti, sem mest
hugsar og talar um hryðjuverk, sá
ástæðu til að vara við lyfjamis-
notkun íþróttamanna í hinni ár-
legu stefnuræðu sinni á þingi
Bandaríkjanna í janúar. Rík-
issaksóknari Bandaríkjanna hefur
lögsótt framleiðendur THG.
Bandarískir þingmenn hafa hótað
atvinnuíþróttum þar í landi
strangri löggjöf ef þau taka ekki á
lyfjamisnotkun í sínum röðum.
Lyfjastofnun Bandaríkjanna,
FDA, hefur bannað bæði Efedra
og forstigsefni stera í
fæðurbótarefnum.
Frægustu og dýr-
ustu íþróttamenn hafa
orðið að taka afleið-
ingum lyfjabrota.
Evrópumeistarinn
Dwain Chambers,
fremsti frjáls-
íþróttamaður Breta,
fékk 2 ára keppn-
isbann. Sonur Gaddaf-
is Líbýuforseta varð
að sæta lyfjabanni.
Dýrasti leikmaður
sögunnar, Roy Ferd-
inand sem Manchester United
keypti fyrir fjóra milljarða ísl. kr.,
fékk 8 mánaða keppnisbann fyrir
að mæta ekki í lyfjapróf, bann sem
hefur verið staðfest eftir áfrýjun.
Hvað athyglisverðast í þessari
þróun hafa verið viðbrögð Sepp
Blatters forseta Alþjóðaknatt-
spyrnusambandsins FIFA sem
lengst af var helsti dragbítur í
lyfjamálum. Hann varð æfur út í
Breta fyrir linkind við Roy Ferd-
inand og hefur nú samþykkt að
FIFA fari eftir reglum WADA.
Sérstaða Íslands er mikil. Þeir
einu sem hafa sloppið við viðurlög
við lyfjabrotum eru skjólstæðingar
forseta ÍSÍ sem hefur hamlað
gegn því að lyfjareglum sé fram-
fylgt. Íþróttahreyfingin leyfir er-
lendum leikmönnum í keppn-
isbanni að leika hér til
meistaratitla. Alvarleg atvik vekja
engin viðbrögð hjá yfirvöldum.
Íþróttir eiga ekki að snúast ein-
göngu um verðlaun og met, heil-
brigði og siðferði eru mikilvægari.
Ábyrg heilbrigðis- og lyfja-
málastefna verður hinsvegar ekki
rekin á Íslandi undir núverandi
íþróttaforystu. Þessu er hægt að
breyta á næsta íþróttaþingi.
Íþrótta- eða lyfjasamband?
Birgir Guðjónssson skrifar
um lyfjamál íþróttamanna ’Íþróttir eiga ekki aðsnúast eingöngu um
verðlaun og met, heil-
brigði og siðferði eru
mikilvægari. ‘
Birgir Guðjónsson
Höfundur er læknir og situr í Lækna-
nefnd Alþjóðafrjálsíþróttasambands-
ins, og er fv. formaður Heilbrigð-
isráðs ÍSÍ.
MIÐVIKUDAG fyrir páska
skrifaði Árni Alfreðsson ágætan
pistil í Mbl. um fyrirhugaða vega-
lagningu og sam-
göngubætur á Þórs-
merkurvegi. Hann
varpaði fram spurn-
ingu hvort rekstrarar-
aðilar á Þórsmerk-
ursvæðinu hefðu
óskað eftir upphækk-
uðum vegi og brúar-
gerð. Fyrir Útivistar
hönd get ég sagt að
við höfum ekki beðið
um slíkar fram-
kvæmdir.
Á haustdögum 2001
óskaði Vegagerðin á
Selfossi eftir at-
hugasemdum um
þennan tiltekna veg. Í
bréfi til Vegagerð-
arinnar, 1. nóvember
sama ár sendi Útivist
skoðun sína sem er í
senn einföld og skýr:
Við viljum halda öllu
óbreyttu og viðhalda
gamalli rómantík. Í
svari Útivistar til
Vegagerðarinnar var
jafnframt haldið fram
sem almennri skoðun
að allir ferðalangar
viti að vegurinn frá
Merkurbæjum er
krefjandi og að ferða-
lagið er mikilvægur
þáttur í þeirri upp-
lifun fyrir þétt-
býlisbúa sem leggja leið sína í Þórs-
mörk.
Fyrir fjórum árum hóf Vegagerð-
in vegarbætur á þessari leið, sett
voru ræsi og rör í nokkra læki og
smáár. Síðan hafa framkvæmdir
vaxið og nú hefur fyrsti hluti leið-
arinnar verið byggður upp. Ég get
tekið undir spurningu Árna: Hverj-
um er svona mikið í mun um að
eyðileggja þá upplifun sem felst í
því að aka yfir óbrúaðar ár og njóta
sæluvistar í paradís að leiðarlokum?
Ekki veit ég svarið en þegar þessi
ósköp hófust reyndi ég
að grafast fyrir um það
án árangurs. Ég hafði
samband við aðra
rekstraraðila, Vega-
gerðina og þingmenn,
en allt kom fyrir ekki –
enginn kannaðist við
glæpinn. Hins vegar
var staðan sú að á
Vegaáætlun hafði verið
úthlutað 50 milljónum
til framkvæmda á þess-
um vegi og ekki er í
mannlegu valdi að
stöðva eða breyta því
fjárstreymi.
Ég tel að Þórsmerk-
ursvæðið verði best
nýtt sem Paradís fyrir
göngu- og ferðafólk þar
sem takmarkað að-
gengi, ægifögur nátt-
úra og veðursæld
leggjast á eitt að gera
dvöl þar að ógleym-
anlegri upplifun eða því
sem Árni kallar rétti-
lega í sinni grein:
sjarma óbyggða- og
öræfastemningar.
Sjarmi og stemning
öræfanna hverfur eins
og dögg fyrir sólu þeg-
ar vegurinn verður
uppbyggður og allar
sprænur brúaðar. Þá
geta dreifbýlisbúar allt
eins farið í gönguferð og snætt nest-
ið sitt í Elliðaárdalnum umluktir
bílaumferð og manngerðu umhverfi
á alla vegu en samt setið á lyngþúfu.
Nei, í guðanna bænum látið þenn-
an litla skika vera.
Hver vill hrað-
braut í Þórsmörk?
Árni Jóhannsson svarar
Árna Alfreðssyni
Árni Jóhannsson
’Þá geta dreif-býlisbúar allt
eins farið í
gönguferð og
snætt nestið sitt
í Elliðaárdaln-
um umluktir
bílaumferð og
manngerðu um-
hverfi á alla
vegu en samt
setið á lyng-
þúfu.‘
Höfundur er formaður Útivistar.