Morgunblaðið - 20.04.2004, Qupperneq 27

UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 20. APRÍL 2004 27
NAUÐGUN er einn viðbjóðsleg-
asti glæpur sem hægt er að fremja.
En engu að síður er margt sem
bendir til þess að sam-
félagið meti nauðgun
ekki alltaf sem mjög
alvarlegan glæp. Frá-
sagnir af nauðgunum
eftir verslunarmanna-
helgina fá iðulega
minna pláss í fjöl-
miðlum heldur en um-
fjöllun um veður. Að
baki hverri frétt um
nauðgun liggur eftir
niðurbrotin mann-
eskja, oft til lífstíðar.
Með hverri nauðgun
sem við fréttum af hef-
ur dóttir einhvers,
móðir, eiginkona eða
kærasta verið eyðilögð.
Dómstólar og lög-
gjafinn standa sig
ekki
En hvernig er næmi
opinberra aðila gagn-
vart nauðgunum?
Dómstólar mæta ekki
alvarleika brotsins í
dómum. Dómstólar taka einnig
vægar á nauðgunum sem eru
framdar af einhverjum sem fórn-
arlambið þekkti. Í svokölluðum ,,til-
efnislausum“ nauðganum eru
dæmdir þyngri dómar. Þetta eru
hættuleg skilaboð sem erfitt er að
skilja enda er aldrei tilefni til
nauðgunar til staðar. Reynsla konu
sem verður fyrir nauðgun af hálfu
kunningja er ekkert bærilegri en
þeirrar sem verður fyrir nauðgun af
hálfu ókunnungs.
Löggjafinn er ekki heldur í sam-
ræmi við þann veruleika sem þol-
endur nauðgana búa við. Löggjaf-
inn gerir ráð fyrir ofbeldi eða hótun
um ofbeldi til að hægt sé að beita
hinu eiginlega nauðgunarákvæði í
194. gr. almennra hegningarlaga og
er refsingin frá 1–16 ár. Sé ekki of-
beldi til staðar er 195. gr. beitt með
refsingu upp að 6 árum og sú
nauðgun er aðeins skilgreind sem
,,ólögmæt nauðung“ af hálfu lög-
gjafarvaldsins.
Munurinn á refsihæð lagaákvæð-
anna eru heil 10 ár og sýnir það að
löggjafinn lítur nauðgun ,,án ofbeld-
is“ ekki nærri eins alvarlegum aug-
um og ef um nauðgun
skv. 194. gr. er að
ræða. Skilyrði um of-
beldi eða hótun um of-
beldi rímar hins vegar
oft ekki við þann veru-
leika sem konur lenda
í þegar þær verða fyr-
ir nauðgun.
Er það í samræmi
við upplifun fórn-
arlambsins að ofbeldið
sé það versta við
nauðgun? Skyldi þeim
konum sem verða fyr-
ir nauðgun skv. 195.
gr. líða öðruvísi en
þeim konum sem eru
þolendur nauðgunar
skv. 194. gr.? Sú
áhersla sem lögð er á
ofbeldi dregur úr öðr-
um þáttum, eins og að
nauðgun er fyrst og
fremst árás á kyn-
frelsi, athafnafrelsi og
virðingu. Lögin bera
því þess merki að þau
eru samin út frá sjónarhóli gerand-
ans en ekki þolandans.
Karlmenn segja NEI
við nauðgunum
Það er grundvallaratriði að átta sig
á að það eru karlar sem nauðga.
Þess vegna er mikilvægt að karlar
taki þátt í umræðunni um nauðg-
anir og velti fyrir sér leiðum til að
koma í veg fyrir nauðganir.
Föstudaginn 23. apríl mun Karla-
hópur Femínistafélags Íslands
standa fyrir átakinu Karlmenn
segja NEI við nauðgunum og er
takmarkið að fá karla til að velta
fyrir sér hvað þeir geti gert til að
koma í veg fyrir nauðganir. Þar
sem það eru karlar sem nauðga þá
eru það karlar sem geta komið í veg
fyrir nauðganir.
Karlar geta komið
í veg fyrir nauðgun
Ágúst Ólafur Ágústsson
skrifar um nauðganir
Ágúst Ólafur Ágústsson
’Þar sem þaðeru karlar sem
nauðga þá eru
það karlar sem
geta komið í veg
fyrir nauðg-
anir.‘
Höfundur er alþingismaður
Samfylkingarinnar.
Á SUMARDAGINN fyrsta eru
allir hvattir til að fagna nýju
ferðasumri með fyrirtækjum og
stofnunum í ferðaþjónustu og vera
ferðamenn í einn dag. Allir sem
hafa fengið gesti þekkja það að
fara um borgina og landið og
kynna það helsta sem fyrir augun
ber. Fæstir gera sér
hins vegar grein fyrir
þeim aragrúa spenn-
andi ferðaþjónustuað-
ila og afþrey-
ingamöguleika sem
þróaðir hafa verið á
undanförnum árum
um allt höfuðborg-
arsvæðið. Ferðalangi
2004 – ferðamaður í
einn dag – er ætlað
að draga þetta fram.
Ferðaþjónustufyr-
irtæki bjóða heim.
Dagur ferðaþjónustunnar
Ferðalangur er einn fyrsti af-
rakstur stefnumótunar Reykjavík-
urborgar í ferðamálum sem kynnt
verður á næstunni. Hún var unnin
í víðtæku samráði við fjölmarga
aðila í ferðaþjónustu af öllu höf-
uðborgarsvæðinu. Með Ferðlangi
á að freista þess að efla samstarf
ferðaþjónustuaðila þvert á sveitar-
félagamörk og hvetja íbúa til að
ferðast á heimaslóð; horfa á um-
hverfið með augum gestsins – og
verða í leiðinni betri gestgjafar
gagnvart ferðamönnum, jafnt er-
lendum sem innlendum. Þetta er
ekki síst mikilvægt í ljósi þess að
íbúar eru helstu leiðsögumenn
gesta sinna og ferðafólks almennt.
Viðmót okkar gagnvart ferðafólki
ræður oft úrslitum um að gera
dvölina hér eftirminnilega og
ánægjulega. Um leið verður
Ferðalangur vonandi með tím-
anum til þess að efla ásýnd ferða-
þjónustunnar og benda á mik-
ilvægi hennar sem atvinnugrein.
Dagskrá fyrir fjölskylduna
Fjölbreytt og fjölskylduvæn dag-
skrá verður í boði víðsvegar á höf-
uðborgarsvæðinu í tengslum við
Ferðalang. Hópbílafyrirtæki
standa fyrir spenn-
andi skemmtiferðum
með leiðsögn á ís-
lensku, auk þess sem
afþreyingarfyrirtæki,
hótel, bílaleigur, söfn
og fleiri bjóða Íslend-
ingum að kíkja í bæ-
inn og kynna sér að-
stöðuna og
þjónustuna. Flugfélag
Íslands býður í útsýn-
isflug yfir borgina
fyrir aðeins 1.500 kr.
Hvalaskoðunarfyr-
irtækin sýna heima-
mönnum þá heillandi veröld hafs-
ins og gefa kost á sjóstangaveiði.
Hjá Íshestum og í Laxnesi verða
útreiðar auk þess sem Gestakort
Reykjavíkur, sem veitir ókeypis
aðgang að öllum helstu söfnum,
sundlaugum og strætó, verður selt
á 500 kr. Dagskráin í heild er á
www.reykjavik.is og www.visi-
treykjavik.is
Fjölbreyttar skemmtiferðir
Útfærðar hafa verið fimm frábær-
ar skemmtiferðir á heimaslóð í til-
efni dagsins þar sem fléttað er
saman skoðunarferðum um ný
hverfi, afþreyingu sem ekki allir
vita af, siglingum, hella- og nátt-
úruskoðun, ferð um nálægar sögu-
slóðir og Hafnarfjarðarferð í fylgd
Víkinga og álfa. Allar ferðirnar
eru í fylgd viðurkenndra leiðsögu-
manna. Öll börn fá ókeypis aðgang
og blöðrur í kaupbæti. Raunar er
rétt að benda á forsala fullorð-
insmiða (1.000 kr.) verður í Upp-
lýsingamiðstöð ferðamanna, Að-
alstræti 2. Rétt er að tryggja sér
miða tímanlega þar sem búast má
við umtalsverðri ásókn.
Víðtækt samstarf að
sameiginlegu markmiði
Höfuðborgarstofa, markaðs- og
ferðamálaskrifstofa Reykjavík-
urborgar, hafði frumkvæði að
skipulagningu þessa nýja við-
burðar sem vonandi mun festa sig
í sessi á höfuðborgarsvæðinu á
næstu árum. Að honum hefur ver-
ið unnið í samstarfi við fyrirtæki
og sveitarfélög auk Ferða-
málaráðs, Ferðamálasamtaka höf-
uðborgarsvæðisins og Samtaka
ferðaþjónustunnar. Er þeim öllum
þökkuð góð viðbrögð og vaskleg
vinna á undirbúningstímanum.
Sameiginlegt markmið allra sem
að deginum standa er að kynna
fyrir íbúum höfuðborgarsvæðisins
allt það skemmtilega sem ferða-
mönnum býðst að gera á svæðinu
og við jaðar þess – að bregða und-
ir sig betri fætinum, og vera
ferðamaður í einn dag.
Ferðalangur 2004 – gerumst
ferðamenn í einn dag!
Dagur B. Eggertsson skrifar
um ferðaþjónustumöguleika ’Ferðalangur er einnfyrsti afrakstur stefnu-
mótunar Reykjavíkur-
borgar í ferðamálum
sem kynnt verður á
næstunni.‘
Dagur B. Eggertsson
Höfundur er borgarfulltrúi og
stjórnarformaður Höfuðborgarstofu.
TIL skamms tíma þótti sjálfsagt
að sömu kennsluaðferðir í skólum
ættu við alla nemendur jafnt. Þeir
sem ekki gátu fylgst með ein-
hverra hluta vegna
urðu að hætta og
hlutu þann dóm að
vera óhæfir til náms.
Þetta einstrengings-
lega sjónarmið hefur
sem betur fer vikið
smátt og smátt og æ
fleirum orðið ljóst að
sömu aðferðir við
kennslu í skólum geta
ekki átt við alla; sum-
ir nemendur þurfa
sérstaka meðferð og
geta staðið sig vel ef
rétt er að farið.
Samvinna heimilis og skóla
Í Menntaskólanum í Kópavogi
stendur nemendum, sem lokið
hafa samræmdu prófi í tveimur
greinum og meðaltal þeirra og
skólaeinkunna er 5,0, til boða nám
á almennri braut I (fornám). Nám-
ið skiptist í tvær annir – haust- og
vorönn. Milliannarpróf er tekið á
miðri haustönn og gildir 50% af
lokaeinkunn annarinnar. Á al-
mennri braut I er mikil áhersla
lögð á umsjón með nemendum og
samvinnu heimilis og skóla. Þann-
ig er umsjónarmaður brautarinnar
vikulega við fyrir foreldra til
skrafs og ráðagerða. Kennarar
brautarinnar funda einnig viku-
lega og bera saman bækur sínar
varðandi framfarir og ástundun
nemenda sinna. Foreldrafundir
eru haldnir einu sinni á hverri
önn. Við almenna braut I kenna
þaulvanir kennarar með mikla
reynslu, og nemendur eru ein-
ungis 15 í hóp þannig að hægt er
að sinna hverjum og einum mjög
vel. Á fyrri önn skiptist námið
sem hér segir: Nem-
endur eru átta
kennslustundir í ís-
lensku, sex í ensku,
sex í dönsku, sex í
stærðfræði, sex í upp-
lýsinga- og tölvu-
tækni, tvær viku-
stundir í námstækni
og tvær í íþróttum.
Fyrir utan þetta fá
nemendur aðstoð við
heimanám tvær
stundir á viku hverri.
Nemendur halda sér-
staka vinnubók í öll-
um fögum sem þeir fá
einkunn fyrir. Á seinni önn er ís-
lenska í 8 tíma á viku, enska 6,
danska 6, stærðfræði 6, tölfræði 2
tíma en einnig námstækni einn
tíma og aðstoð við heimanám í tvo
tíma á viku. Á þessari önn eins og
þeirri fyrri halda nemendur sér-
staka vinnubók í öllum fögum og
fá einkunn fyrir.
Ný tækni og góð aðstaða
Aðstaða til kennslu í Mennta-
skólanum í Kópavogi er mjög góð.
Skjávarpinn gerir það að verkum
að hægt er að stækka allt letur,
myndir, gröf og fleira eins mikið
og þörf er á. Þetta kemur sér ein-
staklega vel fyrir nemendur á
þessari braut sem margir hverjir
eiga við lesblindu að stríða.
Snertitaflan er og bráðnauðsyn-
legur kennslubúnaður fyrir al-
menna braut I. Þar er hægt að
setja liti inn til undirstrikunar eða
breytinga og möguleikarnir nánast
óteljandi. Þessi frábæra aðstaða
til kennslu bæði á móðurmáli,
tungumálum og stærðfræði, ásamt
miklu aðhaldi í námi, veldur því að
árangur verður góður og brottfall
lítið. Að loknu vel heppnuðu námi
á almennri braut I geta nemendur
síðan valið um að fara á almenna
braut II eða grunndeild mat-
vælasviðs í MK. Einstaka nem-
endur hafa náð yfir 8 á lokaprófi
og eiga þeir þá rétt til að fara inn
á stúdentsprófsbrautir MK.
Skiptir sköpum
Það er óþarfi að fara mörgum orð-
um um hve mikilsvert er að hlúa
eins vel og mögulegt er að þeim
nemendum sem einhverra hluta
vegna eiga við erfiðleika að etja í
námi sínu. Ný tækni og breyttar
kennsluaðferðir gera kleift að
sinna þeim mun betur en áður, svo
að þeir geta oft náð undraverðum
árangri. Þetta er ekki lítils virði
með tiliti til þess að menntun er
nú á dögum það sem skiptir sköp-
um varðandi framtíð ungs fólks og
velgengni þess í lífinu.
Nám við allra hæfi
að loknu grunnskólaprófi
Þóranna Tómasdóttir Gröndal
skrifar um menntamál ’Aðstaða til kennslu íMenntaskólanum í
Kópavogi er mjög góð.‘
Þóranna Tómasdóttir
Gröndal
Höfundur er MA í íslensku og
umsjónarmaður almennrar brautar I
í Menntaskólanum í Kópavogi.