Pressan - 14.10.1988, Síða 8

8
Föstudagur 14. októbe^ 1988
VIKUBLAÐ Á FÖSTUDÖGUM
Útgefandi Blað hf
Framkvæmdastjóri Hákon Hákonarsson
Ritstjóri Jónína Leósdóttir
Fréttastjóri Ómar Friðriksson
Auglýsingastjóri Hinrik Gunnar Hilmarsson
Ritstjórn <?g skrifstofur: Ármúla 38, sími: 68 18 66. Auglýsingasími:
68 18 66. Áskrift og dreifing: Ármúla 38, sími 68 18 66. Setning og
umbrot: Filmurog prent. Prentun: Blaðaprent hf.
Áskriftargjald: 400 kr. á mánuði. Áskriftargjald: Pressan og Alþýðu-
blaðið: 800 kr. á mánuði. Verð í lausasölu: 100 kr. eintakið.
>
Opnari umræða gæti
bætt andlega líðan
krabbameinssj úklinga
Það er tæpast ofsagt að krabbamein sé sá sjúkdómur,
sem flest okkar hræðast mest. Hann er ógnvaldurinn
mikli, sem svo oft er talað um í minningargreinum — án
þess þó að hann sé nefndur á nafn nema einstaka sinn-
um. Það er eins og menn veigri sér hreinlega við því að
nota orðið „krabbamein“, hvort sem er í blaðagreinum
eða mæltu máli. En af hverju? Svarið er margslungið og
eflaust er hægt að rekja ástæðuna langt aftur í tímann.
Það er ekki langt síðan úrskurður um krabbamein
táknaði dauðadóm, en þetta hefur sem betur fer breyst
vegna hinnar öru þróunar læknavísindanna á undan-
förnum árum. Á meðal okkar er fjöldi manns, sem feng-
ið hefur krabbamein, en lifir nú góðu lífi — mörgum ár-
um ef ekki áratugum síðar. Því miður hefur viðhorf
fólks til sjúkdómsins ekki fylgt þessari jákvæðu þróun.
Krabbamein virðist enn talið hroðaleg plága, sem engu
eirir. Og krabbameinssjúklingar eru álitnir ganga í fylk-
ingarbrjósti í átt til dauðans. Menn gjóta augunum til
þeirra og hugsa sem svo „Þessi vesalingur á stutt eftir“,
en gleyma því að sjálfir geta þeir skyndilega verið kall-
aðir yfir móðuna miklu, löngu á undan þeim sem þeir
eru að vorkenna þessi ósköp.
Slíkur fornaldarhugsunarháttur er því miður ekki
bara rangur. Hann gerir heilmikið ógagn. Á meðan úr-
skurður um krabbamein er lagður að jöfnu við dauða-
stimpil helgast viðhorf fólks til sjúklinganna af feimni
og hræðslu. Samskiptin verða því þvinguð ogvandræða-
leg. Þetta má m.a. rekja til þess, að flest erum við að
keppast við að þykjast vera ódauðleg og þolum ekki að
vera minnt á raunveruleikann. Við reynum í lengstu lög
að líta framhjá því að við eágum eftir að hverfa héðan út
í einhverja ógnvænlega óvissu. Látum eins og við höfum
nægan tíma. Enda förum við oft illa með hann...
Fólk, sem haldið er alvarlegum sjúkdómi, gerir sér ef
til vill betur grein fyrir mikilvægi líðandi stundar en aðr-
ir. Sú er t.d. raunin með Hermann Ragnar Stefánsson
danskennara, eins og fram kemur í viðtali við hann í
þessu tölublaði PRESSUNNAR. Hann hefur greinst
með krabbamein og veit hvað það getur þýtt. En Her-
mann er bjartsýnn og jákvæður og hefur ákveðið að
helga starfskrafta sína félagi krabbameinssjúklinga. Á
þeim vettvangi telur hann mikið starf óunnið í tengslum
við félagslegu hliðina og andlega líðan sjúklinganna. •
Opnari og feimnislausari umræða um sjúkdóminn er
hluti af þeim breytingum, sem Hermann vill stuðla að til
þess að bæta sálarlíf krabbameinssjúklinga. Það er
einmitt leiðin til að eyða fordómunum og auðvelda
sjúklingunum þar með mannleg samskipti.
I uppnámi
„Velkomin á skákmót Stöðvar 2. Við hliðina á mér
stendur hinn kóngurinn. “
hin presscm
„Staðan 1:0 fyrir Islendingum."
— Helgi Pétursson i 19:19 á miðviku-
dagskvöld.
„Mannlegt samfélag á sér að
öllu jöfnu sögu.“
— Guðmundur Heióar Frímannsson í
Morgunblaðinu.
„Það hefur eflaust ekki farið
framhjá neinum að samdrátturað
loknu góðæri rikir i islensku efna-
hagslífi."
— Lilja Mósesdóttir i Morgunblaðinu.
„Vigdis Finnbogadóttir forseti
íslands setti Alþingi í hundrað-
asta og ellefta sinn i Dómkirkj-
unni i Reykjavik i gær.“
— Tfminn
„Nú eiga sér stað samræður i
stað urrs og gelts.“
— Starfsmaður ÍSAL i samtali við
Morgunblaðið.
„Ég fer aldrei til Egilsstaða, fer
aldrei í leikhús né á listasöfn, á
engin börn sem sækja skóla, ek
aldrei um Vestfiröi, sigli aldrei
fyrir Horn, veðrið á Hveravöllum
kemur mér ekkert við og engan á
ég myndlykilinn."
— Nauðugur áskrifandi aö samfélag-
inu i Morgunblaðinu.
„Því hðnum mun aldrei takast
að koma hauspoka á skáldskap-
inn þótt hann reyni að afhausa
þessa ritnefnd, og eitt frægasta
skáld Perú að auki, með þeim ráð-
um sem fátækt andans innblæs
honum ásamt ómenningu hugar-
fars og innrætis."
— Svargreinfráritnefnd Ljóðaárbókar
1988 i Morgunblaðinu.
„íslenskt sælgæti hætt að
finnast i Leifsstöð."
— Fyrirsögn úr Tímanum.
„Það er nú einu sinni svo, að
íhaldið varð eins og vængbrotin
æður, þann tima sem það réð ekki
Reykjavik.“
— Timabréf.
„Þetta verður
áreiðanlega
undarlegt þing*‘
— Júllus Sólnes i Þjóðviljanum.
„Við verðum að búa svo í
haginn og það strqx i dag að
það sé áhugavert fyrir ungt fólk
að eignast börn."
— Landlæknir i Þjóðviljanum.
„íslenskir jafnaðarmenn eru
núna að sameinast, félagshyggju-
fólk skilur kall timans, enda getur
hinn aldni heimur stundum verið
friður."
— Guðlaugur Tryggvi Karlsson hag-
fræðingur í kjallaragrein í DV.
„Töframaöurinn frá Ríga“ dró
fram sprotann í gær og laust hon-
um í hárprútt höfuð enska stór-
meistarans Jonathans Speel-
mans.“
— Frásögn af heimsbikarmótinu i
skák í Þjóðviljanum.