Pressan - 28.06.1990, Qupperneq 4

F i rrtMtflídargii r.®S.i jijgia blSQQrr-i
4 ð
litilræði
af berrössun
Mér var það ungum kennt að ekki væri við
hæfi að vera nakinn á almannafæri, hvorki fyrir
karla né konur.
Og þó maður ætti nú stundum svolítið erfitt
með að hlíta boðum og bönnum veittist mér
lengi framanaf heldur auðvelt að lúta þessu
boði, líklega af innbyggðri blygðunarsemi sem
kvað vera flestum í blóð borin.
Ég hafði það líka snemma á tilfinningunni að
það væri „bannað með lögum" að vera ber-
rassaður þegar aðrir sæju til.
Seinna eftir að ég komst til vits og ára fór
mér svo að verða það Ijóst að ekki sátu við
sama borð Jón og séra Jón í þessum efnum.
Það var einsog sumir gætu fengið að njóta
þeirra forréttinda óátalið að athafna sig ber-
rassaðir um allar trissur.
Og eftir að ég fór svo að verða elskur að fögr-
um listum og jafnvel handgenginn þeim varð
mér æ Ijósara að berrössun er oftar en hitt af
listrænum toga.
Mér dettur þetta í hug núna vegna þess að
þjóðin er uppá síðkastið búin að vera að velta
sér nakin uppúr jónsmessudögginni, í trássi
við lög og rétt, til þess eins að fá óskir sínar
uppfylltar og að því er virðist óátalið, þegar aft-
urámóti réttskapaður en berrassaður maður er
látinn sæta afarkostum fyrir að mæta á knatt-
spyrnukappleik á Laugardalsvellinum klæð-
laus og vafalaust í listrænum tilgangi, og það
látið fylgja í fjölmiðlum að með þessu háttalagi
striplingsins hafi óafmáanlegur blettur fallið á
knattspyrnuheiður íslensku þjóðarinnar.
Þá skeðu þau undur og stórmerki á nýaf-
staðinni Listahátíð að nakinn maður var fjar-
lægður úr listaverki, sem hann var hluti af, í
Hljómskálagarðinum.
Allir góðir og listelskandi menn undrast nú
fúlmennsku yfirvalda að ganga purkunarlaust
fram í því að valda þannig spjöllum á listaverk-
um Listahátíðar.
Fyrir nokkrum árum var ekki um það deilt að
Listahátíð hefði risið hæst með sýningum
berrassaðs japana sem framdi listræna tilburði
á Lækjartorgi dag eftir dag kviknakinn að öðru
leyti en því að hann var með fingurtraf á typp-
inu af því hann hafði — að sögn — „stigið í
hann" þegar hann kom útúr flugvélinni.
Um svipað leyti ferðaðist Súsí nokkur um-
hverfis landið með bala og kyrkislöngu og bað-
aði sig berrössuð í balanum á kvöldin með
slönguna um hálsinn til að svala listaþorsta
íslensku þjóðarinnar.
í þessum listflutningi Súsíar var hörðustu
listunnendum gefinn kostur á að „sápa lista-
konuna inn" og er talið að för Súsíar umhverfis
landið og sýningar hennar í þéttbýlinu hafi ver-
ið skoplítið innlegg í heimslistina.
Og víst er að við sem bárum gæfu til að njóta
listar Súsíar munum ekki gleyma framúr-
stefnuleikþættinum „Súsí í baði".
Trúlegast þykir mér að Súsí hafi fengið að
sinna list sinni óáreitt vegna þess að hún var
svört en það er nú einusinni staðreynd að
þegar svört kona er sýnd nakin er það yfirleitt
talin mannfræði, en nakin kona hvít er klám.
Og úr því listræn nekt og hömlur á henni
hafa hér verið gerð að umtalsefni finnst mér
við hæfi að geta þeirra listamanna tveggja sem
fyrstir opnuðu augu mín fyrir sjálfri „Berröss-
uninni", þeirri listgrein sem birtist mér með svo
eftirminnilegum hætti í umsvifum fyrrgreinds
japana og Súsíar í balanum.
Brautryðjendur þessarar listgreinar hérlend-
is eru í mínum huga tvímælalaust þeir Búbbi
og Hafliði.
Þetta voru tveir „typpakarlar" vestur í bæ
hérna fyrr á árum þegar ég var ennþá krakki.
Listamennirnir voru, nánar tiltekið, kallaðir
Búbbi snjótittlingur og Hafliði dóni.
Þessir tveir voru öðrum ólíkir að því leyti að
þeir gengu um á frakka einum klæða og þurftu
í tíma og ótíma að vera að sýna á sér sköpulag-
ið, venjulegu fólki til sárra leiðinda, en okkur
krökkunum til óblandinnar ánægju.
Athafnasvæði Hafliða var í gamla kirkju-
garðinum en Búbbi sýndi sig í Hljómskálagarð-
inu.
Búbbi var stundum með sprell þegar hann
var að sýna sig en Hafliði var alltaf mjög alvar-
legur. Þessvegna þótti okkur krökkunum sýn-
ingarnar hjá Hafliða alltaf miklu skemmtilegri
helduren hjá Búbba.
Versta við þetta var að ekki var hægt að vita
með vissu hvenær Hafliði birtist en oftast var
það þó svona uppúr miðri viku eftir kvöldmat.
Hann var venjulega í svörtum frakka og ber-
rassaður innanundir. Ekki einusinni með fing-
urtraf einsog japaninn.
Þegar svo fréttist af Hafliða í kirkjugarðinum
þusti öll krakkahersingin í vesturbænum þang-
að til að horfa á „typpakarlinn" fletta frá sér.
Við vorum stundum tuttugu, þrjátíu fyrir fram-
an hann og klöppuðum fyrir honum. Já stund-
um var hann meira að segja klappaður upp.
Búbbi hafði sama públikkum og Hafliði en
var með öruggari og meiri aðsókn af því allir
vissu hvenær hann lét til skarar skríða.
Allir fóru beint úr KFUM suðrí Hljómskála-
garð til að sjá Búbba sýna á sér typpið.
Svo kom að því að listamennirnir Búbbi og
Hafliði hurfu af sjónarsviðinu, „úr sviðsljósinu"
einsog það er kallað á listfagmáli.
Þetta var á þeim árum þegar enn var ekki far-
ið að taka tillit til þess hvort fólk fletti sig klæð-
um á almannafæri í listrænum tilgangi eða af
einskærum dónaskap.
En alltaf þegar ég heyri góðra manna getið
minnist ég þeirra Hafliða og Búbba, sem voru
frumkvöðlar í því að svala listaþorsta sam-
ferðamanna sinna með þeirri nekt sem yfir-
höfnin hylur þar til listræn afhjúpun á sér stað.
Það er ekki síst fyrir brautryðjandastarf
þeirra sem mín kynslóð í vesturbænum skilur
og kann að meta sporgöngumenn Búbba og
Hafliða, berrassaða japanann, striplinginn á
Laugardalsvellinum, manninn í listaverkinu í
Hljómskálanum, Súsí í baðinu, dömurnar í
dónablöðunum og listafólkið í bláu myndun-
um.
Og nú er kominn tími til að yfirvöldin hætti
að ofsækja berrassað fólk, sem er berrassað
aðeins í listrænum tilgangi.
ÆTLAR ÞU AÐ LEGGJA
SNJÓBRÆÐSLU FYRIR VETURINN?
Nú er tækifærið
SÉRSTAKLEGA HAGSTÆÐ VERÐ I ÞESSARIVIKU.
Faglegar ráðleggingar
Útvegum menn til starfans ef með þarf
V/ VATNSVIRKINN HF.
ÁRMÚLA 21 SÍMAR 686455 - 685966
fcdteftmt LYNGHALSI 3 SIMAR 673415 - 673416