Pressan - 27.03.1991, Blaðsíða 9

MIÐVIKUDAGUR PRESSAN 27. MARS 1991
9
PRESSAN 29. nóvember: Blaöiö
greindi frá því að tveir apótekarar
hefðu aðstoðað yfirlyfjafræðing
Landakotsspítala við að hafa fé af
Tryggingastofnun og að það sé ekki
talið einangrað dæmi.
víni og hvítvíni, 12 flöskur af freyði-
víni og 12 flöskur af koníaki og við
þetta bætast 558 lítrar af alkóhóli og
spíra til St. Jósefsspítala á sama ári
og þrjá fyrstu mánuðina 1990 og
123 lítrar fyrir rannsóknastofu
Landakotsspítala.
Heilbrigðisráðherra hefur boðað
breytingar á lyfsölumálum í land-
inu. Hann vill stofna sérstakt lyfja-
innkaupafyrirtæki, að stórum hluta
í eigu rikisins og gera apótekarana
að launþegum. Þá vill hann stofna
embætti lyfjamálastjóra. Með þessu
og fleiri breytingum vonast ráð-
herra til að hægt verði að spara
hundruði milljóna króna á ári. Mik-
illar óánægju gætir innan raða apó-
tekara með slíkar hugmyndir. Enn
hefur boðskapur ráðherra ekki
komist á framkvæmdastig.
PRESSAN upplýsti um enn eitt
fjárgróðabrallið í heilbrigðiskerfinu
þann 7. febrúar. Þá greindi blaðið
frá því að árið 1988 hefði Matthías
Kjeld, iæknir á Landspítalanum,
sérfræðingur í meinafræði, fengið
greiddar frá Tryggingastofnun 70
milljónir króna á núvirði til rann-
sóknastofu sinnæ sem hann og
kona hans reka í Domus Medica. Þá
kom fram að þrjár aðrar stofur sér-
fræðinga ríkisspítalanna hefðu
fengið tugi milljóna króna fyrir
sams konar rannsóknastörf utan við
spítalavinnuna, stofur þeirra Jó-
hanns Lárusar Jónassonar, Eggerts
Jóhanhssonar og eigenda Lækna-
setursins.
í þessari tekjudrjúgu aukavinnu
sinni sjá læknarnir aldrei sjúklinga.
,,Það eina sem þeir sjá er blóð og
þvag. Þeir þurfa ekki að ræða við
sjúklinga, sem oft getur verið tíma-
frekt," sagði sérfræðingur í samtali
10Q ÞUSUND
Ikronur H
mmu
A EINUM DEGI

PRESSAN 4. janúar: Tryggingafélög-
in greiöa læknum Tryggingastofnun-
ar 20 þúsund krónur fyrir hvert ör-
orkumat. Þau eru 150 til 500 á ári og
Björn Önundarson sér um 90 prósent
þeirra.
Davíö Á. Gunnarsson forstjóri Ríkisspítalanna
EÐLILEGRA AÐ BJÓÐA ÚT
ÞJÓNUSTU SÉRFRÆÐINGA
,,Stadreyndin er sú að Ríkisspítal-
arnir hafa staðið sig mjög vel í því
að hagrœða. Við höfum t.d. síðast-
liðin þrjú ár lœkkað raunútgjöld um
tvö prósent á ári, en aukið umfang
þjónustunnar á sama tíma um hátt
í tíu prósent alls. Það eru því miður
allt offá fyrirtœki á íslandi sem geta
státað af slíkum árangri. Auðvitað
má tína til þœtti hjá okkur um ann-
að. Við verðum þannig að kaupa of
dýr lyf. Partur afþví er vitlaust kerfi,
vegna þess að það má ekki bjóða út
iyf“
Þetta sagði Davíð A. Gunnarsson
forstjóri Ríkisspítalanna. Hann
bætti því við að þegar við bærum
okkur saman við útlönd þá kæmi í
ljós heldur slakur árangur hvað
ýmsa þætti þjóðfélagsins varðar,
svo sem banka, tryggingafélög,
landbúnað. Öðru máli gegndi þegar
komið væri að heilbrigðisþjónust-
unni. ,,Þá er sama hvaða land við
berum okkur saman við, við erum í
fararbroddi, bæði hvað varðar verð
og gæði.“
Aðspurður um skýrslu Ríkisend-
urskoðunar, þar sem fram komu
meðal annars tölur um háan sér-
fræðikostnað lækna Ríkisspítalanna
í vinnu utan þeirra, sagði Davíð að
sú gagnrýni lyti ekki að Ríkisspítöl-
unum, því sú vinna væri þeim óvið-
komandi.
„Almennt vantar í slíka umræðu
debet-hlið heilbrigðisþjónustunnar.
Það getur verið fólginn mikill sparn-
aður fyrir þjóðfélagið í því að auka
starfsemina á sumum sviðum henn-
ar, t.d. á bæklunarskurðdeild. Með
öðrum orðum er hægt að spara fyrir
þjóðfélagið og einstaklingana með
því að eyða meiri peningum í heil-
brigðisþjónustunni, en þetta er ekki
alltaf með í reikningnum."
Davíð segir að innan Ríkisspítal-
anna hafi mörg undanfarin ár verið
í gangi umfangsmiklar aðgerðir til
að draga úr kostnaði og hagræða.
,,Við reyndum t.d. á sínum tíma að
bjóða út lyf, en það var ekki leyfilegt
samkvæmt lögum. Og mér til furðu
Davíð Á. Gunnarsson forstjóri Ríkis-
spítalanna: „Við verðum þannig að
kaupa of dýr lyf. Partur að því er vit-
laust kerfi, vegna þess að það má
ekki bjóða út lyf."
bárust mótmæli frá m.a. Verslunar-
ráðinu gegn slíku útboði. Þetta á að
vera frjálst. Persónulega þætti mér
ekkert því til fyrirstöðu að lyf væru
t.d. seld í Hagkaup, hefði verslunin
hæfan lyfjafræðing. Svipað má
segja um kostnaðinn vegna einka-
rannsóknastofa lækna. Þeir semja í
dag við ríkisvaldið um sína taxta, en
mér fyndist á margan hátt miklu
eðlilegra að ríkið byði út þessa þjón-
ustu og semdi við þá stofu sem lægst
byði.“
Davíð sagði jafnframt að á marg-
an hátt teldi hann eðlilegt að á þeim
þáttum heilbrigðisþjónustunnar,
þar sem neytandinn væri nægilega
vel upplýstur, mætti koma við
einkavæðingu og samkeppni um
bæði verð og gæði, t.d á heilsu-
gæslustöðvum og minni lækna-
stöðvum. ,,Á hinn bóginn væri eðli-
legt að sameina sérhæfðustu og
flóknustu þjónustuna á stóru sjúkra-
húsunum eins mikið og frekast er
unnt."
Guömundur Bjarnason heilbrigöisráöherra
ÓEÐLILEGT AÐ LYFSALAR
ÚTVEGI LÆKNUM HÚSNÆÐI
„Árin áður en ég kom til starfa
hafði sérfrœðikostnaðurinn aukist
hröðum skrefum. Árið 1983 til 1988
hafði hann hœkkað úr tœpum 500
milljónum í tœpan milljarð á föstu
verðlagi. Það sem síðan gerist hjá
okkur er að við náum ákveðnu sam-
komulagi um lœkkun á töxtum og
afslátt og ýmsar breytingar þannig
að við höfum sparað á síðustu
tveimur árum um 200 milljónir. Ég
tel að okkur hafi tekist alveg bœri-
lega upp í því. Hins vegar má um
það deila hvort við höfum komið
böndum á það í þeim skilningi að
fólk getur eftir sem áður átt aðgang
að sérfrœðiþjónustunni. Það er ekki
neinum takmörkunum háð. Tilvís-
unarskylda hefur ekki verið tekin
upp sem við höfum rœtt dálítið um.
Við höfum breytt þessu þannig að
nú greiðir einstaklingurinn dálítið
meira fyrir sérfrœðiþjónustuna en
heilsugœslan er aftur á móti ókeyp-
is.“
Þetta sagði Guðmundur Bjarna-
son heilbrigðisráðherra þegar hann
var spurður að því hvað hefði áunn-
ist í baráttunni við sjálfvirka út-
gjaldaaukningu heilbrigðiskerfisins
síðan hann tók við yfirstjórn þeirra
mála.
Er nánast óvinnandi vegur að
eiga við lœkna eins og komið hefur
fram hjá fjármálaráðherra?
„Það hafa svo sem ekki orðið
miklar breytingar á þessu í minni tíð
hvað það varðar að samningsform-
ið er það sama og svipað að þessu
staðið. Það eru sjálfsagt skiptar
skoðanir um það hvort beri að
leggja áherslu á göngudeildir
sjúkrahúsa og draga úr sérfræðþjón-
ustunni en ég er ekki sannfærður
um að það sé leið til sparnaðar.“
Hve mikið af þessu eru laun til
lœkna?
„Samningar við sérfræðinga
ganga út frá því að helmingurinn af
þessu sé kostnaður og helmingur
laun.“
Hefurþað heilbrigðiskerfi sem við
höfum byggt upp þá annmarka að
það sé hœgt aö hafa það að féþúfu
Guðmundur Bjarnason heilbrigðis-
ráðherra: „Samningar við sérfræð-
inga ganga út frá því að helmingurinn
af þessu sé kostnaður og helmingur-
inn laun."
— er mikiö af svörtum sauðum með-
al lœkna?
„Er það ekki víða hægt ef menn
vilja það við hafa? Almennt talað
dettur mér ekki í hug að það sé
nema í einstaka tilvikum þar sem
þurft hefur að skoða reikningsgerð
lækna. Það eru einstök afmörkuð
tilfelli."
Þér finnst það ekki óeðlilega oft?
„Ég man eftir þremur, fjórum til-
fellum þennan tíma sem ég hef ver-
ið í ráðuneytinu. Ég legg ekki dóm
á hvort það er óeðlilega oft.“
Oft hafa verið nefnd til dœmi um
starfsemi sem mörgum þykir ein-
kennileg eins og það að lyfsalar láti
lœknum í té húsnœði. Finnst þér
það eðlilegt?
„Nei, mér finnst það mjög óeðli-
Iegt. Auðvitað get ég ekki sagt lyf-
sala hverjum hann á að leigja húsið
sem hann á og hverjum ekkú í frum-
varpi sem ég lagði fram um breyt—
ingar á lyfjalögum fyrir þinglok er
reynt að gæta þess að læknar hafi
ekki hag af rekstri apóteka og apó-
tekarar ekki hag af rekstri lækna-
stofa. Við viljum koma í veg fyrir að
þarna séu bein og augljós hags-
munatengsl.“
við PRESSUNA. Nú á dögum er
hægt að rannsaka mörg sýni í einu
á nokkrum mínútum.
Þessi frétt PRESSUNNAR var stað-
fest með skýrslu ríkisendurskoðun-
ar sem birt var nýverið. Þar var
meðal annars lagt til að stimpil-
klukkur yrðu notaðar til að tryggja
að læknarnir skiluðu vinnuhlutfalli
sínu á ríkisspítölunum.
Það voru einmitt þessar miklu
greiðslur til sérfræðinga, um 225
milljónir króna til fjögurra stofa í
fyrra, sem varð til þess að Guð-
mundur Bjarnason heilbrigðisráð-
herra lagði fram frumvarp til laga
um almannatryggingar með eftir-
farandi klausu:
PRESSAN 7. febrúar: Matthias Kjeld
fékk um 70 milljónir króna að núvirði
vegna aukavinnu á sérfræðistofu
sinni árið 1988. Þrjár aðrar stofur sér-
fræðinga Ríkisspítala fengu tugi
milljóna. Skýrsla Ríkisendurskoðun-
ar staðfesti frétt PRESSUNNAR.
PRESSAN 14. febrúar: í rannsókninni
á misferli yfirlyfjafræðings Landa-
kotsspitala kom í Ijós að hann hafði
látið kaupa ótrúlegt magn af áfengi
án sýnilegs tilgangs og notað nafn
dóttur sinnar í vafasömum viðskipt-
um við Medico hf.
„Ráðherra getur í samráði við
tryggingaráð ákveðið, á grundvelli
fjárlaga hverju sinni, hversu mikla
heilbrigðisþjónustu utan sjúkrahúsa
ríkið kaupir og þann fjölda einstakl-
inga, sem þjónusta er keypt af.“
Frumvarp Guðmundar dagaði
hins vegar uppi á þinginu. Þar með
strandaði enn ein tilraun stjórn-
málamanna til að koma böndum á
sívaxandi útgjöld til heilbrigðismála
vegna hinna sterku þrýstihópa
lækna og lyfsala.
Friðrik Þór Guðmundsson
Sigurður Már Jónsson
I nýútkomnu Mannlífi segir frá
því að Ólafur E. Friðriksson
fréttamaður, sem hætti störfum sem
aðstoðarfréttastjóri
Stöðvar 2 um síð-
ustu áramót, undir-
búi þessa dagana
viðtalsbók við Gísla
Sigurðsson lækni í
Kúveit. Þess má geta
að nýverið kom út
bók Jóhönnu Kristjónsdóttur
biaðamanns um stríðið við Flóann,
en þar víkur Jóhanna m.a. að þætti
hennar í frelsun Gísla. . .
D
■Vorgaraflokkurinn, þ.e. Frjáls-
lyndir, hafa ráðið til sín vinnuhest
fyrir kosningarnar. Það er Pétur
Hafstein Lárusson
skáld. Pétur tók virk-
an þátt í kosninga-
baráttu Nýs vett-
vangs fyrir síðustu
borgarstjórnarkosn-
ingar og starfaði
með Þorláki
Helgasyni blaðamanni í prófkjörs-
baráttu Þorláks innan Alþýðu-
flokksins nýverið...
Ger. er „rir
hreyfingu meðal körfuknattleiks-
manna fyrir næsta keppnistímabil.
Munu til dæmis Þórsarar á Akureyri
vera komnir af stað í leit að mönn-
um. Heyrst hefur að þeir hafi borið
víurnar í Teit Örlygsson í Njarðvík
en bróðir Teits, Sturla Örlygsson,
þjálfar Þór auk þess að leika með
þeim ...
l* yrir nær akkúrat tíu árum tók
Helgarpósturinn sig til og valdi 10
bestu eða starfsömustu þingmenn-
ina. Fyrir valinu
urðu Friðrik Soph-
usson, Halldór Ás-
grímsson, Jó-
hanna Sigurðar-
dóttir, Kjartan Jó-
hannsson, Guð-
mundur G. Þórar-
insson, Helgi Seljan, Magnús
Magnússon, Pétur Sigurðsson,
Lárus Jónsson og Matthías
Bjarnason. Á síðasta þingi voru
fimm þessara manna hættir þing-
störfum og nú bætast við Guðmund-
ur G. og Matthías Bjarnason. Eftir
standa þau Friðrik, Halldór og Jó-
hanna, sem öll eiga það sameigin-
legt að vera varaformenn sinna
flokka. . .
H
■ ■ elgarpósturinn valdi einnig
10 verstu þingmennina fyrir nær ná-
kvæmlega tíu árum. Fyrir valinu
urðu Guðmundur
J. Guðmundsson,
Guðmundur
Karlsson, Ingólfur
Guðnason, Jó-
hann Einvarðs-
son, Jósef H. Þor-
geirsson, Ólafur Þ.
Þórðarson, Skúli Alexanders-
son, Steinþór Gestsson, Stefán
Jónsson og Þórarinn Sigurjóns-
son. Á síðasta þingi voru aðeins eft-
ir þeir Jóhann, Ólafur og Skúli. Nú
liggur fyrir að Skúli hættir, en Ólaf-
ur er talinn öruggur áfram. . .