Pressan - 27.03.1991, Blaðsíða 14

14
MIÐVIKUDAGUR PRESSAN 27. MARS 1991
Útgefandi:
Blað hf.
Framkvæmdastjóri:
Hákon Hákonarson
Ritstjórar:
Gunnar Smári Egilsson,
Kristján Þorvaldsson
Auglýsingastjóri:
Hinrik Gunnar
Hilmarsson
Ritstjórn. skrifstofur og aug-
iýsingar: Hverfisgötu 8-10,
sínii 62 13 13. Faxnúmer:
Ö2 7(1 19. Eftir lokun skipti-
borðs: Ritstjórn 62 13 91. dreif-
ing 62 13 95, tæknideild 62 00
55. Áskriftargjald 550 kr. á
mánuði. Verð i lausasöiu 170
kr. eintakið.
Velferðarkerfi
heilbrigðis-
stéttanna
í PRESSUNNl í dag er tekið sam-
an það sem blaðið hefur skrifað
um fjármál heilbrigðiskerfisins á
liðnum mánuðum. Sú samantekt
leiðir í ljós að þessi hornsteinn
verlferðarkerfisins er gjöful matar-
kista þeim sem kjósa að nota hana
til að maka krókinn.
Á mörgum umliðnum áratugum
hefur íslenska þjóðin lagt mikið á
sig til að byggja upp heilbrigðis-
þjónustu fyrir alla. Tæknilegir og
faglegir þættir heilbrigðisþjónust-
unnar hafa ráðið ferðinni í þessari
uppbyggingu.
Nú stendur þjóðin hins vegar
frammi fyrir því að fjármálahlið
heilbrigðisþjónustunnar er mein-
gölluð. Innra eftirlit virðist í mol-
um og einstaka menn og stéttir
virðast geta sótt nær ótakmarkað
fé í sjóði heilbrigðiskerfisins.
Á næstu árum verður það aðal-
verkefni heilbrigðisyfirvalda að
girða fyrir þetta. Ef almenningur á
að geta notið bestu heilbrigðis-
þjónustu sem völ er á þarf að nýta
vel þá fjármuni sem hann leggur til
hennar.
Þó hlutverk heilbrigðisþjónust-
unnar sé göfugt þá er það af þess-
um heimi. Það fé sem rennur til
hennar er strit og erfiði almenn-
ings. Það á því að fara vel með það.
Einstaka menn eiga ekki að fá að
skammta sér af því eftir þörfum.
Ólafur
Loksins þorði stjórnmála-
maður að segja sannleikann
um læknastéttina. Og gerði
það með því tungutaki seni á
við. Ólafur Ragnar Grímsson
harmaði það á laugardaginn í
sjónvarpinu að íslensk
læknastétt sknli ekki stunda
vinnu sína sem þjónustu við
sjúka heldur sem verktaka-
bissness. Og raka þannig
saman fé úr sameiginlegum
sjóðum landsmanna. Svo lét
hann það fjúka að læknar
beiti blátt áfram beinum og
FJÖLMIDLAR
Bílasalar, list og bladamennska
Þar sem ég hef gaman af
því að búa til kenningar ætla
ég að setja fram enn eina.
Hún er svona:
Það verður ekki fjölþjóðleg
lágkúra á ensku sem gengur
að íslenskri menningu dauðri
heldur sjálfsfróun íslenskra
menningarvita sjálfra. I sögu-
bókum framtíðarinnar verð-
ur mynd af Arthúri Björgvini
Bollasyni á þeirri blaðsíðu
sem segir frá dauða íslenskr-
ar menningar.
Eg held að þeir sem unna
íslenskri menningu ættu að
fara að spyrja sig hvort þeir
mundu kaupa notaðan bíl af
Arthúri Björgvini Bollasyni
og öðrum ámóta sem fjalla
um fjöreggið á opinberum
vettvangi. Ef það er ekki til-
búið til þess þá getur það ekki
búist við að venjulegt fólk
laðist að menningu og listum
eftir leiðsögn Arthúranna.
Það treystir ekki sölumönn-
um sem eru alltaf að selja
besta grip í heimi.
Arthúrarnir eru eins og all-
ir vondu landbúnaðarráð-
herrarnir sem við höfum
haft. Þeir eru þjónar fram-
leiðendanna og gefa skít í
einhvern trúnað gagnvart
neytendum. Þá munar ekkert
um að hampa einhverju með-
almennsku-jukkinu framan í
almenning.
í gamla daga var það kallað
mellu-blaðamennska þegar
menn voru að skrifa upp við-
töl við þá sem auglýstu í blöð-
unum. Sá ósiður er blessunar-
lega að leggjast af. Það ætti
því'fáð vera kominn tími til að
blaðamenn sem fjalla um list-
ir og menningu hætti líka að
selja sig svona ódýrt.
Gunnar Smári Egilsson
Varist
eftirlfikingar
JÓN BALDVIN ,
HANNIBALSSON UM FRIÐRIK OG
HATTINN
Óttí

Vttí <M&ÓttU*UZ
„Fyrr sýni ég
úti á víðavangi
en að leita
þangað (á
Kjarvalsstaði)
aftur.“
Sverrlr Ólafsson myndhöggvari, eftir að
Gunnar Kvaran forstöðumaöur hafnaöi
sýningu hans þar sem of mikiö væri af
skúlptúrsýningum.
Ég keypti þennan hatt þrátt
ffyrir ad Jón Baldvin gengi
med hatt
STEFNUMOT I
STÓRMARKAÐI
„f stórmörkuðum er oft hægt
að rækta félagslega þáttinn,
ósjaldan rekast menn á kunn-
ingja og halla sér þá fram á
körfuna meðan rætt er um
daginn og veginn, en slíkt væri
miður gott í Bónus því þar
yrðu menn bara fyrir hver
öðrum.“
Krlstfn Marja Baldursdóttlr, blaöamaður
á Mogganum.
Að kyssa höndina
sem
hirfir
mann
„Mér finnst
hins vegar
vanta í þá
umræðu að
styrkur
Morgun-
blaðsins
felst að sjálfsögðu í því að
birta slíka gagnrýni á ritstjóra
sína og ekkert er sjálfsagðara
og eðlilegra, en þeir svari fyrir
sig. Þess vegna ber biaðið
höfuð og herðar yfir aðra
fjölmiðla.“
Ingvl Hrafn Jónsson eftir að ritstjórar
Moggans hnýttu athugasemdum sinum
aftan viö grein hans um undarlega þðgn
blaösins fyrir formannsslaginn i Sjálf-
stæöisflokknum.
Ragnar og læknarnir
óbeinum hótunum til að fá
vilja sínum framgengt viö
stjórnmálamenn. — Ef þið
ekki komiö með peningana
og ekkert múður þá er dauði
sjúklinganna á ykkar ábyrgð.
Þetta eru djörf ummæli.
Samt eru þau dagsönn. En
menn hafa ekki haft hátt um
þetta af ótta við að verða út-
hrópaðir af jafnvoldugum
hópi og læknum. Enda eru
þeir alveg æfir út í Ólaf Ragn-
ar. Stjórn Læknafélags
Reykjavíkur hefur krafist
þess að hann taki ummæli sín
aftur. Högni Óskarsson sakar
hann um ..siðleysi". Þetta sé
bragð til að afla sér atkvæða
með því að gera lækna að
blórabögglum. Þannig reynir
Högni að sníkja saniúð með
læknum með því að draga
löngu tímabæra gagnrýni á
framferði þeirra niður á bill-
egt flokkspólitískt kosninga-
plan. Hann veit að ráðherr-
ann er umdeildur og illa séð-
ur af sumum. Viðbrögð
Högna eru bæöi lummuleg
og læknisleg. Læknar hafa
þagað í hel gagnrýni allra
þeirra sem þeim stafar engin
hætta af. En þeir eru greini-
lega skíthræddir við ráðherr-
ann sem vissulega hefur vald
til að jijarma að þeim. En
hugrekki Ólafs Ragnars, sem
veit að hann mun fá fyrir
ferðina frá læknum og jafnvel
pólitískum andstæðingum, er
hreint frábært og ætti að
verða öðrum til fyrirmyndar.
Forstjóri ríkisspítalanna og
formaður tryggingaráðs vísa
í Þjóðviljanum 22. mars til
kjarasamninga lækna um
það hve kerfið sé opið fyrir
reikninga sérfræðinga til
tryggingastofnunar. Sérfræð-
ingar hafa veriö ansi klókir
að „gæta hagsmuná' sinna.
Og vill forstjórinn nú hækka
kaup þeirra á sjúkrahúsunum
og setja á þá stimpilklukkur,
en lækka á móti stofupraksís-
inn. En ætli þeim yrði skota-
skuld úr því að finna ráð til aö
hefja stofuvinnuna upp í fyrri
sess og hundsa svo klukkurn-
ar eins og þeir á Landspítal-
anum. Hér er ekki við venju-
lega menn að eiga. Læknar
eru því svo sannarlega að
kasta steini úr glerhúsi er þeir
saka aðra um „siðleysi".
Nú eiga menn að grípa
tækifærið og taka fyrir slíkt
sníkjulíf á samfélaginu. Láta
KONUR
Sósíalisti eftir hrun
Það stappar sjálfsagt næst
guðlasti að fjalla um eina
kvennalistakonu í dálki sem
þessum. Eins og kunnugt er
hafna þær því að vera per-
sónur og viija láta líta á sig
sem endurgerðir sömu
myndar.
Anna Ólafsdóttir Björnsson
er engin undantekning frá
þessu. Hennar ræður í þing-
inu eru ósköp líkar ræðum
hinna. Það er hélst að hún sé
enn líkari hinum.
Og eins og þær hugsar hún
mikið um óréttíætið í heimin-
um. Henni finnst að kjör fólks
eigi að vera jafnari, ofbeldið
og sóunin minni og að allir
eigi að fá að njóta sín.
Og eins og aðrar kvenna-
listakonur hefur hún ofurtrú
á ríkinu. Þar sem henni finnst
hart mæta hörðu. Einhvern
veginn verður aö hemja þetta
fágaða ofríki. Það er ekki nóg
með að læknar séu snjallir í
kjarasamningum heldur
blekktu þeir einnig Alþingi til
að setja lög sem landlæknir
fullyrðir að brjóti mannrétt-
indi á sjúklingum. Slík yfirlýs-
ing manns í hans stöðu ætti
ein sér að vera alvariegt til-
efni lækna til að ræða hana.
Kveða hana niður sem skað-
vænlega firru ef hún er það,
en verja rétt sjúklinganna
með oddi og egg, ef hún er
það ekki.
Enginn læknir, hvað þá
læknafélögin, hafa þó sagt
aukatekið orð opinberlega
um þessi lög. Það var enginn
fundur í Læknafélagi Reykja-
víkur. Engar harðorðar sam-
þykktir. Af því getur fólk
dregið ályktanir um áhuga ís-
lenskra lækna á velferð og
rétti sjúklinga sinna.
Siguröur Þór Guðjónsson
kjarasamningar launþega og
atvinnurekenda ekki réttlátir
vill hún að ríkið ákvarði laun.
Hún er ekki sátt við atvinnu-
lífið eins og það er og vill því
að ríkið grípi inn í og stofni
eða styrki annars konar fyrir-
tæki en fyrir eru. Hún vill líka
að ríkið slétti allan mun sem
er á aðstæðum fólks.
Það er í rauninni bara sætt
að enn skuli vera til svona
fólk á þessum síðustu og
verstu tímum þegar allir
keppast við að afneita ríkis-
forsjá og hverju því sem
kynni að minna á kommún-
istagrýluna.
En Anna og hinar kvenna-
listakonurnar geta það þar
sem þeirra hugmyndafræði
er allt önnur en sósíalistanna.
Hjá þeim eru konur og börn
öreigarnir en ekki verka-
mennirnir eins og hjá sósíal-
istunum. Hjá Kvennalistan-
um eiga verkamennirnir að
borga skattinn sinn.
En samt er margt svo und-
urlíkt með Önnu og gömlu
sósíalistunum sem trúðu að
hægt væri að beita ríkinu fyr-
ir vagninn. Eins og gömlu
sósíalistarnir vilja kvenna-
listakonur ekki bara að ríkið
jafni þykktina á launaum-
slögunum. Þær vilja líka fá að
labba inn á myndlistarsýning-
ar á undan sauðsvörtum al-
múganum til að úrskurða
hvaða verk séu dónaleg og
hvaða ekki. Karlamenningin
er nefnilega svo lúmsk að
það verður að hafa varann á.
En þrátt fyrir hversu vænt
Önnu og hinum kvennalista-
konunum þykir um lítilmagn-
ann virðast þær vera á útleið
af þingi. Það er eins og þjóðin
vilji láta pína sig. Hún virðist
frekar vilja óréttlætið en
Önnu.
ÁS
Framliald i næsta blaði