Pressan - 10.10.1991, Qupperneq 14

14
FIMMTUDAGUR PRESSAN 10. OKTÓBER 1991
FJOLMIÐLAR
Þjódviljinn: Brjóstvörn Mogga og DV
Útgefandi
Blað hf.
Framkvæmdastjóri
Hákon Hákonarson
Ritstjóri
Gunnar Smári Egilsson.
Ritstjórnarfulitrúi
Sigurjón M. Egilsson
Auglýsingastjóri
Hinrik Gunnar Hilmarsson.
Dreifingarstjóri
Steindór Karvelsson
Ritstjórn, skrifstofur og
auglýsingar: Hverflsgötu 8-10,
sfmi 62 13 13. Faxnúmer: 62 70
19.
Eftlr lokun sklptiborös:
Rltstjórn 621391, dreifing 621395,
tæknideild 620055.
Áskriftargjald 600 kr. á mánuöi.
Verð f lausasölu 190 kr. eintakiö.
Það er athyglisvert að fylgj-
ast með hverjir hafa tekið
undir lofsöng Þjóðvilja-
manna um sjálfa sig og blað-
ið. Fyrir utan nokkra kunna
alþýðubandalagsmenn eru
það helst listamenn sem hafa
elt leifarnar af samfylking-
unni gegn fasismanum frá því
á fjórða áratugnum.
(Það væri verðugt að skoða
hvaða áhrif þessar leifar hafa
haft á íslenska menningu.
Fyrst var barist gegn fasisma
og nasisma, síðan gegn hern-
um, þá heildsölum og loks
fegurðarsamkeppnum,
myndböndum, gervihnöttum
og guð má vita hvað. Og alltaf
með sama offorsinu og sömu
vissunni um eigið ágæti.)
Þjóðviljinn á fáa talsmenn
utan þessara hópa. Nema Ell-
ert B. Schram og ritstjóra
Morgunblaðsins. I leiðurum
Moggans og DV hefur mátt
lesa hversu mjög forsvars-
menn þessara blaða koma til
með að sakna Þjóðviljans og
hversu gott þeim hefur fund-
ist að vita af honum.
Sjálfsagt hafa þessir leiðar-
ar yljað Þjóðviljamönnum
um hjartarætur. Að minnsta
kosti sáu þeir ástæðu til að
endurbirta þá í auglýsingum
um áskriftasöfnun sina.
Mér er hins vegar nær að
halda að ekki hafi hlýhugur-
inn einn ráðið pennum rit-
stjóranna. Þjóðviljinn, Tím-
inn og Alþýðublaðið hafa
verið nokkurs konar vörn
fyrir Moggann og DV fyrir al-
vöru samkeppni. Það furðar
því engan að ritstjórar þess-
ara blaða skuli koma til með
að sakna þeirra.
Þeim Þjóðviljamönnum
væri nær að hlusta á Ingi-
björgu Sólrúnu Gísladóttur:
„Þjóðviljinn má fjúka fyrir
mér," sagði hún í PRESSUNNI
í síðustu viku og pípti á þátt
hans í skoðanaskiptum í þjóð-
félaginu. Hún sagði hann
vera hindrun í vegi þess að
nýtt, ferskara og sjálfstæðara
blað kæmist í samkeppni við
DV og Mogga.
Gunnar Smári Egilsson
Þroski til að
segja nei
I l’RESSUNNI i dai{ sei>ir Irá viö-
skiptum Halnamálastjiiriiiir <>i>
nokkurra svr-itarstjórnarmannii
viö finnskt fyrirtæki srm st'-rhii-lt
hefur sit> i dýpkun lialna. í Iréltiimi
kemur fram íiö finnska lyrirl.ekiö
hauö sveitiirstjórnarmönnuni <>ií
fulltriium Híifiiíimíilíistji'irniir út til
Finnlands i teu|{slum viö tillioö
þess í verk liér uppi á Islandi.
í sjálfu sér á ekki aö |>ur!a aö
segja þaö, aö upinherir slarfsinenn
op kjörnir fulltrtiar almennini(s
ei|{ii ekki aö |>it{i!jii líjafir frá llill{s-
iiumaaóilum sem tenpjast störfum
þeirra. I’iiö ein.i seni þeir þurfa iiö
i{<'ra er aö s<■ L{j, 1 nei. I*iiö er ófrá-
vikjanlen rei{la <>K auövelt aö
lylKja henni eftir. Á sama liátl <>K
þiiö truflar ekki fólk iiö komast
ekki til tuiiKlsins. veKna þess aö
þaö hefur eiiKan kost á þvi. á |>aö
ekki aö trufla opinhera slarfsinenn
iiö komast ekki í ókeypis utan-
landsleröir ef |>eir liafa siöferöis-
þroska lil aö viöurkenna iiö þeim
standa |>a-r ekki til hoöa. I*eir liiif.i
eiiKati rétt á þeim.
I*vi iniöur er þetta tnál ekki ein-
stakt. I*ví niiöur er þaö lýsandi fyr-
ir iilstööu ótriileKii inargra opin-
herra sfarfsinanna <>K kjörinna full-
triia alinenniiiKs til starfs síns.
VIÐSKIPTAVIT
liðsins er alltaf með birgðlr af
smokkum í læknatöskunni á
ferðalögum og deilir þeim út
eftir leiki. Við verðurri að
taka tillit til þess að
leikmaður sem fær HIV-
veiruna minnkar í verði."
Leonard Sash læknir Arsenalllðsins
Jafnoki Egits
Skallagrímssonar
„Eg var átta
ára og ást-
fanginn af
tvítugri
stúlku.
Ég hataði
kærastann
hennar og
var með
ráðagerð
um að myrða þau bæði.“
Hrafn Gunnlaugsson
kvikmyndagerðarmaður
,, agarnir í Dyflinni hafa
verið eins og leikrit þar sem
margar persónur taka þótt með
þvf að gæða Ijóð sín viti og
visku sfna Ijóðlist. Hvert sem ég
fer mun ég hafa í hóvegum
hlutverk mitt f þessu leikriti."

séu okkar styrkþegar en hafi
þeir ekki rænu á að bera sig
eftir styrknum erum við ekki
að þrýsta honum að þeim.“
Slgurgelr Slgurðsson bæjarstjóri
i Seltjarnarnesi
Dýr mundi Atli
„tt§Wir%yryra'ð
Ríkisendurskoðun skuli
fjargviðrast yfir því að 150
þúsund krónum skuli hafa
verið eytt í að kaupa
menningu, það er að segja
tónverk...“
Svavar Gestsson fyrrverandl
menntamáiaráðherra
VIGDÍS FINNBOGADÓTTIR FORSETI
Það er lika
svo erfitt!
„Af borðsiðum má nefna að
við eigum hvorki að drekka
né tala með munninn fullan.„
Hermann Ragnar Stefánsson
siðameistarl
Auðvitað á að
námslánum
Jafnaðarstefnuna hefur
lalsvert borið á góma undan-
farnar vikur og mánuði.
Einkum hafa ýmsir efast um
að hitt og þetta sem núver-
andi ríkisstjórn með aðild Al-
þýðuflokksins hefur á prjón-
unum samrýmdist grundvall-
aratriðum jafnaðarstefnunn-
ar. Þetta á við um aukna þátt-
töku almennings i lyfjakostn-
aði, gjaldtöku fyrirsjúkrahús-
vist, skólagjöld, vaxtagreiðsl-
ur af námslánum o.s.frv.
Það er ekki jafnaðarstefna
að ríkið skaffi öllum allt
ókeypis. Það er kommún-
ismi. Afleiðingin af því fyrir-
komulagi á að vera öllum
Ijós: Flestir fá því sem næst
ekki neitt. Það er ekki jafn-
aðarstefna.
Það er jafnaðarstefna að
tryggja öllum tækifæri til að
þroskast í samræmi við hæfi-
leika sína og gera þeim kleift
að bjarga sér sjálfir og að búa
svo um hnútana að enginn
þurfi að óttast um afkomu
sína vegna veikinda, slyss
eða elli. Það er meginverk-
greida vexti af
efni jafnaðarmanna á hverj-
um tíma að gera þessi grund-
vallaratriði að veruleika en
ekki að halda dauðahaldi í úr-
sérgengnar aðferðir.
Námslánin eru skýrt dæmi.
Talsmenn námsmanna halda
því fram að með hóflegum
raunvöxtum sé vegið að jafn-
rétti til náms. Væri þetta rétt
bryti það auðvitað í bága við
jafnaöarstefnuna. En þetta er
einfaldlega rangt.
Námsmenn af alþýðufólki
komnir þurfa fyrst og fremst
á fjármagni að halda á meðan
á náminu stendur og það hef-
ur enginn látið sér detta í hug
að vextirnir kæmu til
greiðslu á námstímanum. í
flestum tilvikum skilar
menntun tekjuauka sem einn
sér gerir námsmönnum kleift
að endurgreiða námslánin
með hóflegum raunvöxtum
og gott betur. Undantekning-
ar geta verið ef um sérlega
langt nám er að ræða, en þá
eiga beinir styrkir betur við
en óbeinir.
Það er fjárvana og fjárhags-
lega ótraustur Lánasjóður
sem helst ógnar jafnrétti til
náms bæði í bráð og lengd.
Eðlilegir raunvextir af náms-
lánum eru eina skynsamlega
leiðin til að tryggja fjárhag
sjóðsins þegar til lengdar læt-
ur og koma í veg fyrir að
Sameiningartákn
eigin manngildishugsjónar
Ein af verri hliðum sjón-
varpsins er hættan á að þar
skjóti upp kollinum allskyns
hetjur og figúrur sem geta
komist til nokkurra valda í
gegnum frægð sína og kunn-
ugleika almennings við
smettin á þeim. Við íslend-
ingar þekkjum nokkur dæmi
þessa.
Árni Johnsen, þingmaður
sjálfstæðismanna á Suður-
landi, sýnir okkur hins vegar
að sjónvarpið þarf ekki til. Ef
fígúrurnar vilja komast á
þing nota þær útihátíðir um
verslunarmannahelgina eða
annað ámóta til að vekja á sér
athygli ef sjónvarpsins nýtur
ekki við.
Annars er gaman að hafa
Árna á þingi. Hann er dálítið
öðruvisi en aðrir fyrir-
greiðslupólitikusar sem velja
sér byggðarlög eða hags-
munahópa að vinna fyrir.
Ekki bara fyrir að Árni er
brussulegri í fyrirgreiðslu
sinni og gagnsærri en þeir
sem hafa yfir meiri refsskap
að ráða. Heldur líka vegna
þess að fyrirgreiðslan er ekki
hann úthluti gjafafé til þeirra
sem þurfa ekki á því að halda.
Eða hver þekkir ekki dæmi
um námsmenn sem nota lán-
in sín til kaupa á verðbréfum
sem bera háa raunvexti? Það
er slík misnotkum á náms-
lánakerfinu sem kemur á það
óorði og grefur undan stuðn-
ingi við það meðal almenn-
ings.
Jafnaðarstefnan snýst um
markmið en ekki leiðir. Úr-
sérgengnum leiðum á að
henda fyrir róða og taka upp
nýjar sem svara kröfum tím-
ans.
aöalatriðið í þeirri mynd sem
Árni hefur búið til af sér sem
þingmanni Vestmannaeyja.
Árhi lætur nefnilega eins og
hann sé forseti. Hann leggur
meira upp úr því að verða
einskonar sameiningartákn
Vestmannaeyja en að bera
björg í bú. Honum skýtur upp
alls staðar þar sem Vest-
manneyingar hafa minnstu
ástæðu til að fagna. Jafnvel
oftar en þeir kæra sig um.
Fótboltaliðið hefur meira að
segja þurft að stugga við hon-
um til að fá hann út af opin-
berri sigurmynd.
Það er reyndar spurning
hvort Vestmanneyingum er
akkur í þeirri mynd sem Árni
dregur upp af eyjunum og
íbúum þeirra. Manngildis-
hugsjón hans gefur þeim
einskonar hetjualdarblæ, þar
sem kaldir kallar vaða um,
berja og slá á báðar hendur
og kalla ekki allt ömmu sína.
Þótt mórallinn í Vestmanna-
eyjum sé kannski kræfur, eins
og í mörgum sjávarplássum,
er hann ekki svo slæmur að
hann geti staðið undir goð-
sögn Árna. Hann yrði því
sjálfsagt líka kærður þar ef
hann slægi menn utan undir
fyrir að vera ekki sammála
sér, — eins og hann gerði í
Grindavík um árið.
En sjálfsagt færst aldrei úr
því skorið hvort Vestmanney-
ingum líkar við Árna eða
ekki, — að minnsta kosti ekki
á meðan kjördæmaskipunin
er eins og í dag. Núna verða
stjórnmálaflokkarnir að
reyna að ráða í stemmning-
una og draga fram einhverja
sem þeir halda að falli í kram-
ið. Ef Vestmannaeyjum yrði
breytt í einmenningskjör-
dæmi er allt eins víst að Arni
félli þar út strax í fyrstu um-
ferð og eyjamenn veldu sér
þingmann sem hefur meiri
áhuga á almennri pólitík en
skrautskipum, þjóðhátíðum
og öðrum táknum þjóðernis-
rembings. Til langframa skil-
ar heilbrigð skynsemi þeim
að minnsta kosti meiru en
rembingurinn.
ÁS
OFlWKK f
R6BÓGORBÍ ER ( MÍÐJU K4FÍ
A£) SEúJA ð/eW /ORcK TÍMET5
Hb'FUNDARRÉTTíN^ Af> VALDA-
PAtfíNu r 5oví'er|
Þft AllT r g/NU 1 N(Á EA- HÓ<? KOrtjÐ
RoBot?oR5í l ER Nti EFríR ölllk
AP 5K4LÍÐ RE/NA Aí» SEUA Þ6WAV
WA&TTÍNGrf
EN KERU MBL FXÁLFAÍX'R .f rFÍRSKÍL'
VÍTLE^UM HERNADí OO ERU EKKÍ LEN<r\
A£> FRyJTA HE\LASTAEPSEiHí HÁLFPÁVUfcSrt
©
n
n
w
c
2
«3
.c
E
cj
ul