Pressan - 21.04.1993, Blaðsíða 6

6 PRESSAN
r
FRETTI R
Fimmtudagurinn 15.apríl 1993
MENN
Framkvæmdastjóri Transit bíður hæstaréttardóms vegna ákæm
um svik og blekkingar
FORSPRAKKINN
FLÚINN TIL TÆLANDS
Davíð Oddsson forsætisráðherra
Vinur vina sinna
jafnt sem annarra
Sumir menn virðast aldrei
njóta sannmælis. Það er sama
hvað þeir taka sér fyrir hendur.
Alltaf eru einhverjir öfundar-
menn tilbúnir að níða af þeim
skóinn. Mistúlka gjörðir þeirra.
Ausa þá skömmum. Vera vond-
ir viðþá.
Einn þessara manna — og ef
til vill konungur þeirra — er
Davíð Oddsson. Sem kunnugt
er á Davíð vin sem heitir Hrafn.
Og þegar Hrafn lendir í vand-
ræðum hjálpar Davíð þessum
vini sínum. Allir eru sammála
um að það sé í sjálfu sér í lagi.
Það er ekki ljótt að vera vinur
vina sinna. Það er fallegt. Eftir
sem áður er til fólk sem segir að
Davíð eigi ekki að vera vinur
þessa ákveðna vinar síns. í
fyrsta lagi vegna þess að vinur-
inn sé helst til frekur til greið-
ans. í öðru lagi vegna þess að
með því að vera vinur Hrafns sé
Davíð í raun að gerast óvinur
óvinar Hrafns í Efstaleiti og þar
með vega að sjálfstæði Ríkisút-
varpsins. Og í þriðja lagi vegna
þess að Davíð sé í raun ekkert
góður við Hrafn þar sem hann
sæki alla greiðana til almenn-
ings og skattgreiðenda. Hann sé
því góðmenni á annarra kostn-
að.
Ég get ekki verið sammála
neinu af þessu. Ég held að Dav-
íð sé ekkert betri við Hrafn en
aðra menn. Ég held að Davíð sé
einfaldlega það góðviljaður að
hann geti ekki neitað nokkrum
manni um neitt. Það er algjör
tilviljun og aukaatriði að þeir
Hrafn voru saman í mennta-
skóla. Davíð hefði gert allt sem
hann gat fyrir Hrafn þó svo
hann hefði aldrei séð hann áð-
ur. Jafnvel þótt honum væri illa
við hann.
Sjáið bara kjarasamningana.
Verkalýðsforystan og vinnu-
veitendaforystan höfðu ekkert
um að semja og leituðu því til
ríkisstjórnarinnar svo stóru
samninganefndimar hefðu eitt-
hvað að gera. Forystumenn
þessara samtaka bera ábyrgð á
störfum nefndanna og þeir
verða að útvega þeim eitthvað
að gera. En hver voru viðbrögð
ráðherranna? Jón Baldvin sagði
„Svona varþetta líka ífyrrasumar. Þá
vildi Davíð leyfa sjómönnunum að veiða
fiskinn sem þá vantaði. Það var hins veg-
ar Þorsteinn sem vildi banna þeim það. “
nei. Friðrik Sophussön sagði
nei. Sighvatur og Þorsteinn
sögðu nei. Og þeir Eiður, Hall-
dór og Ólafur hefðu líka sagt nei
ef einhver hefði spurt þá. En
Davíð sagði já. Hann bara réð
ekki við sig. Hann var tilbúinn
að láta milljarð í viðhald, lækka
skatta og vexti og gera nánast
hvað sem var til að gera forystu-
mennina glaða. Og ef hann
hefði ekki haft þessa dragbíta
með sér í ríkisstjórninni hefði
honum tekist það.
Og svona var þetta líka í
fyrrasumar. Þá vildi Davíð leyfa
sjómönnunum að veiða fiskinn
sem þá vantaði. Það var hins
vegar Þorsteinn sem vildi banna
þeim það.
Af þessu má sjá að það skiptir
engu hvort Davíð þekkir Hrafn
eða ekki. Davíð er einfaldlega
þannig gerður að hann mundi
gera Heimi Steinssyni greiða
bara ef hann bæði um það. Það
er hins vegar munurinn á þeim
Heimi og Hrafni að Hrafn er svo
lítillátur að hann getur beðið
fólk um greiða en Heimir ekld.
ÁS
Málflutningur fór fram
í gær í máli ákæruvaldsins
gegn Hilmari Sigurðssyni,
framkvæmdastjóra hins
gjaldþrota fyrirtækis
Transit hf. Hilmar, sem
eftir því sem næst verður
komist býr nú í Tælandi,
er akærður fyrir að hafa
blekkt BYKO til að sam-
þykkja lánsviðskipti og
fyrir fjársvik og/eða fjár-
drátt með því að selja og
taka við greiðslum fyrir
þrjá sumarbústaði án þess
að afhending færi fram, en
andvirðið notað til að
rétta af hallarekstur
Transit. í undirrétti var
Hilmar dæmdur í tólf
mánaða fangelsi, þar af
þrjá mánuði óskilorðs-
bundna.
Af ákæruvaldsins hálfu
flytur málið Björn Helga-
son. í máli hans kom ffam
krafa um þyngingu refs-
ingar. Hann benti á að
Hilmar hefði fengið út-
tektir hjá BYKO á tímabil-
inu apríl til október 1989,
en leynt því að hann hefði
verið úrskurðaður per-
sónulega gjaldþrota í ágúst
sama ár. Hann hefði tekið
á sig persónulegar ábyrgðir fyrir
úttektum Transit en ekíd greint
frá eignaleysi sínu. Úttektir
hefðu í heild verið 10,4 milljón-
ir, en rúmlega 5 milljónir ekki
fengist greiddar. Þá hefði Hilm-
ar, sem alráður var um rekstur
fyrirtækisins, tekið við greiðsl-
um vegna sölu Transit á þremur
sumarbústöðum, sem aldrei
BYKO Byko tapaði rúmum sex milljónum að núvirði á lánsviðskiptum við Transit. Transit fékk
úttektir fyrir á annan tug milljóna gegn sjálfskuldarábyrgð Hilmars, sem lét vera að segja frá
eignaleysi sínu. BYKO hafði afeinhverjum ástæðum ekki fyrir því að kanna eignastöðu Hilmars.
komu til afhendingar, en notað
andvirðið í þágu fyrirtækisins
og að nokkru leyti lagt það inn á
persónulegan reikning sinn.
í máli verjanda Hilmars,
Hilmars Ingimundarsonar,
kom fram krafa um sýknu og
mátti á honum skilja að BYKO
ætti mikla sök í því að ábyrgðar-
skuldbinding Hilmars var tekin
góð og gild með því að eigna-
staða hans var ekki könnuð.
Hilmar hefði að auki verið
ákærður fyrir fjársvik en dæmd-
ur fyrir fjárdrátt sem kallaði á
ógildingu undirréttardómsins.
Varðandi sumarbústaðina hefði
ásetningur ekki verið á ferðinni,
heldur hefði fyrirtækið einfald-
lega lent í hremmingum.
Transit var á síðasta ári gert
upp eignalaust gagnvart 50
milljóna króna kröfum og
Hilmar sjálfur einnig eignalaus
gagnvart 11 milljóna króna
kröfum.
Fríðrik Þór Guðmundsson
ER ÍHALDIÐ BÚIÐ AÐ SVÍNBEYGJA YKKUR í HRAFNSMÁLINU, ÖSSUR?
„Siðferðislega röng ákvörðun hjá menntamálaráðherra“

190653-8119
NAFN: ÖSSUR SKARPHÉÐ-
INSSON
ALDUR: 39 ÁRA
STAÐA: FORMAÐUR
ÞINGFLOKKS ALÞÝÐU-
FLOKKSINS
össur vísaði frá tillögu
um rannsóknarnefnd í
Hrafnsmálinu, en vill að
fjárlaganefnd skoði mál-
ið.
„íhaldið hefur ekkert beygt
okkur. Það var Alþýðuflokkur-
inn sem kom því til leiðar að
þingið hefur öll tök á að kanna
þetta mál til hlítar með því að
tveir þingmenn flokksins lýstu
því yfir við atkvæðagreiðslu að
þeir teldu rétt að fjárlaganefnd
nýtti sér ákvæði þingskapa til að
fá málið til sín og fara í alla þætti
fjárhagslegra samskipta fram-
kvæmdastjórans og stofnana
ríksins, ekki síst til þess að gefa
þessum manni færi á að hreinsa
sig. Það er orðið eitt af aðalat-
riðum málsins."
Stendurþingflokkurinn á bak
við það?
„Það var ekki tekin um þetta
flokksleg ákvörðun, en afstaða
Gunnlaugs Stefánssonar var
kynnt í þingflokknum á sér-
stökum fundi sem haldinn var
um þetta fyrir atkvæðagreiðslu.
Ég lýsti stuðningi við afstöðu
hans og það gerðu raunar fleiri.
Það var drjúgur skilningur á
þessu, þótt það hefðu líka verið
raddir í aðra átt.
UNDIR
ÖXINNI
ÖSSUR
SKARPHÉÐINSSON
SVARAR FYRIR
FRÁVÍSUNINA
Þáð hefursem sagt verið
ágreinittgur í þingflokknum?
„Málið hefur ekki verið rætt
með þeim hætti að það hafi
komið fram neinn ágreiningur
innan þingflokksins.11
En einhverjir hafa þó mót-
mælt?
„Einhverjir þingmenn viðr-
uðu skoðanir sem gengu í þá átt
að það væri ekki rétt að þing-
menn flokksins virtust með
þessum hætti hafa frumkvæði
að því að fjárlaganefnd tæki
málið upp. Það lá hins vegar
fyrir að stjórnarandstaðan
myndi koma fram með þessa
tillögu í nefndinni eftir yfirlýs-
ingar formanns Alþýðuflokks-
ins í umræðunum á mánudags-
kvöld. Gunnlaugur kvaðst því
standa ffammi fyrir því að taka
ákvörðun um það og hann hefði
afráðið að fylgja slíkri tillögu.
Hann taldi rétt — og ég líka —
að láta þá afstöðu koma fram
við atkvæðagreiðsluna. Þetta
var hans djúpa sannfæring og
hann hafði reyndar reifað þenn-
an möguleika á þingflokksfundi
daginn áður.“
Hafið þiðfengið viðbrögðfrá
Sjálfstœðisflokknum?
„Nei.“
Erstjómarsamstaifið í
hættu?
„Ólafur Garðar var látinn vita
af þessu fyrirfram og líka Geir
Haarde og Davíð Oddsson. Ef
menn hefðu viljað fá tíma til að
ræða þessa þróun þá hefði verið
í lófa lagið að frestá atkvæða-
greiðslu til mánudags. Það var
ekki gert og ég hlýt að draga þá
ályktun að Sjálfstæðisflokkur-
inn líti ekki svo á að stjórnar-
samstarfið sé í hættu. Ef svo er,
þá er það ekki byggt á traustum
grunni ef viðleitni til að gefa
manni, sem hefur verið borinn
alvarlegum sökum, færi á að
hreinsa sig yrði til þess að fella
ríkisstjórnina, enda tel ég slíkt
alveg fráleitt.“
Á ekkert að skoða hina sið-
ferðislegu þætti, sem svo eru
kallaðir?
„Ég tel að menntamálaráð-
herra hafi orðið á hrapalleg mis-
tök með þessari ráðningu. Það
er hins vegar alveg klárt að hann
hafði fulla lagalega heimild til
þess og okkar niðurstaða var að
það væru ekki tilefni til að kjósa
sérstaka rannsóknarnefnd til að
kanna ráðninguna sjálfa. Hans
er valdið og hans og Sjálfstæðis-
flokksins er ábyrgðin.“
Á þá ekkert að rantisaka
þessa þætti yfirleitt?
„Það er erfitt að sjá hvernig
það verður gert með þeim tækj-
um sem þingið hefur yfir að
ráða. Ég og ýmsir alþýðuflokks-
menn teljum að þetta hafi verið
siðferðislega röng ákvörðun hjá
ráðherranum. Aðrir eru annarr-
ar skoðunar."
Ertu enn að vemda á þér
vinstri vangann gegn gagn-
rýni stjómarandstöðunnar?
„Ég hef setið undir slíkri
gagnrýni alveg frá því við fórum
í þessa hægristjórn gegn mínu
atkvæði."
Erþetta enn einn leikurinn í
því spili?
„Eg er að fylgja sannfæringu
minni og Alþýðuflokksins. Ég
vek athygli á því að ég var eini
alþýðuflokksmaðurinn sem tal-
aði í fyrstu umferð, ég er for-
maður þingflokksins og með
því að enginn annar þingmaður
flokksins talaði var alveg ljóst að
mín rödd var rödd Alþýðu-
flokksins.“